کاربرد سهام چیست؟

سود سهام چیست؟

درپاسخ به این سئوال که سود سهام چیست؟ باید گفت که سود سهام بخشی از درآمد یک شرکت است. که معمولاً به صورت پرداخت نقدی به سرمایه گذاران پرداخت می شود. این شرکت می تواند بخشی از درآمد خود را به عنوان سود سهام به سرمایه گذاران بازگرداند ، یا پول نقد خود را برای تأمین بودجه پروژه های توسعه داخلی یا تملک ها حفظ کند.

شرکت قدرتمندی که به منابع نقدی خود برای تأمین سرمایه اضافه تر احتیاج ندارد ، بیشترین سود را برای سرمایه گذاران خود صادر می کند. برعکس ، یک شرکت در حال رشد سریع به تمام ذخایر نقدی خود (و احتمالاً بیشتر ، به صورت بدهی) نیاز دارد تا عملیات خود را تأمین کند ، بنابراین بعید است سود را پرداخت کند.

سود تقسیمی

آن دسته از شرکتهایی که سودی را به شکل تقسیمی صادر می کنند ، عموماً این کار را به طور مداوم انجام می دهند ، که این امر باعث جذب سرمایه گذارانی می شود که به دنبال درآمد پایدار در مدت زمان طولانی هستند. برعکس ، سود تقسیمی تمایل دارد سرمایه گذاران مترقی و پیشرفت گرا را از خرید سهام یک شرکت معمولی باز دارد ، زیرا آنها می خواهند که شرکت تمام وجوه نقد خود را مجدداً در تجارت سرمایه گذاری کند ، که احتمالاً باعث افزایش سود و افزایش قیمت سهام می شود.

تعدادی از شرکتهای عمومی دارای طرح سرمایه گذاری مجدد برای سود سهام هستند که بر اساس آن سرمایه گذاران می توانند سود سهام خود را با خرید سهام اضافی تر ، معمولاً با تخفیف از قیمت مشخص شده در بازار در تاریخ سرمایه گذاری مجدد و بدون هیچ گونه کارگزاری ، مجدداً در شرکت سرمایه گذاری کنند. این رویکرد به شرکت اجازه می دهد تا ذخایر نقدی خود را به حداکثر برساند و در عین حال انگیزه ای برای سرمایه گذاران برای حفظ سهام شرکت فراهم می کند.

سود سهام نیز ممکن است در قالب دارایی های دیگر یا سهام اضافی پرداخت شود.

هنگامی که سود به شکل تقسیمی پرداخت می شود ، ارزش سهام شرکت کمتر می شود ، زیرا به تازگی بخشی از ذخایر نقدی خود را پرداخت کرده است. این بدان معناست که قیمت سهام باید بلافاصله پس از پرداخت سود سهام کاهش یابد. اگر نسبت کل دارایی های پرداخت شده به عنوان سود تقسیمی اندک باشد ، ممکن است اینگونه نباشد.

تاریخ تقسیم سود

چندین تاریخ کلیدی مربوط به سود سهام وجود دارد. که عبارتند از:

تاریخ اعلام. این تاریخی است که هیئت مدیره شرکت مبلغ و تاریخ پرداخت سود سهام را تعیین می کند.

تبصره: فقط هیئت مدیره می تواند صدور سود سهام را تأیید کند.

تاریخ ثبت. این تاریخی است که در آن شرکت لیست سرمایه گذارانی را که سود سهام پرداخت می کنند. ، تهیه می کند. شما باید در این تاریخ سهامدار باشید تا حقوق دریافت شود.

تاریخ پرداخت. این همان تاریخی است که شرکت سود سهام خود را به سرمایه گذاران پرداخت می کند.

نسبت سود سهام

نسبت سود تقسیمی درصدی از سود شرکت است که به صورت سود سهام به سهامداران آن پرداخت می شود. نسبت سود تقسیمی میزان سود سهام شرکت را در مقایسه با قیمت بازار سهام آن به سرمایه گذاران خود نشان می دهد. این نسبت ها توسط سرمایه گذاران به دقت تحت نظر است.

در صورتی که می خواهید لینک کوتاه شده این مطلب را برای دیگران به اشتراک بگذارید، روی این باکس کلیک کنید.

استاک توکن Stock Token یا توکن سهام چیست؟ و چه کاربردی در ارز دیجیتال دارد؟

بررسی مفهوم استاک توکن و کاربرد توکن سهام در فضا مالی

شادی غیاثی امین تیر 26, 1400 آخرین به روز رسانی: تیر 28, 1400

در این مقاله از سایت جامع فیبودکس به بررسی استاک توکن Stock Token خواهیم پرداخت. این که چه مفهومی را دارد و چه کاربرد هایی در دنیای رمز ارز ها می‌تواند داشته باشد. با ما همراه باشید تا به نتایج مورد نظر دست یابیم.

دقیقا توکن به چه معنا است؟ توکن در واقع نماینده ای از یک دارایی است. پول خود یک توکن است. چون نماینده ای از طلا است. به بیانی دیگر به ازای یک مقدار مشخص از طلا که از معدن استخراج شده است. پول چاپ می‌شود.

اوراق بها دار:

برای اینکه به مفهوم دقیق اوراق بهادار دست یابیم به مثال زیر توجه کنید:

یک دارایی را در نظر بگیرید. فرض کنید شما صاحب خودرویی 200 میلیون تومانی هستید. و در موقعیتی تنها 50 میلیون از این خودرو را نیاز دارید. در این حالت برای نقد کردن پول خود بایستی کل خودرو به ارزش 200 میلیون تومان را بفروشید تا بتوانید 50 میلیون تومان از آن را برداشت کنید.

برای دارایی ها با ارزش های بالاتر اوراق بها دار تعیین می‌کنند. به این ترتیب که اگر ارزش یک دارایی 200 میلیون تومان است. با استفاده از اوراق بها دار آن را به 4 تا 50 میلیون تومان تقسیم می‌کنند. یعنی هر یک از اوراق (مثلا) 50 میلیون تومان ارزش دارد. و صاحب سهام می‌تواند با فروش یک چهارم دارایی خود به میزان پولی که نیاز دارد دست یابد. خریدار نیز می‌تواند با مبلغ کمتری از پول صاحب مقدار کمتری از سهام شود و سود کند.

تعیین ارزش اوراق بها دار متغیر است. و عدد ثابتی ندارد. معمولا کارخانه جات و… از این طریق به فروش سهام خود می‌پردازند. یعنی یک کارخانه برای دست یابی به مبلغی خاص مجبور نیست که کل کارخانه را بفروشد، بلکه با فروش سهام خود از طریق اوراق بها دار می‌تواند به بخشی از پول مورد نیاز خود دسترسی پیدا کند.

توکن در فضای ارز های دیجیتال:

پیش تر به مفهوم توکن اشاره کردیم. حال می‌خواهیم در مورد توکن ارز دیجیتال صحبت کنیم. در فضای کریپتو کارنسی با دو مفهوم کوین و توکن رو به رو هستیم. تفاوت این دو اصلاح بر سر بلاک چین است. ارز های دیجیتال که به بازار مالی ارائه می‌شوند. یا خود مانند اتریوم و بیت کوین دارای بلاک چین اختصاصی خود هستند. و یا ارزی هستند که بر روی بلاک چین ارز دیگری (مانند بلاک چین اتریوم) ارائه شده اند. و بلاک چین اختصاصی خود را ندارند.

این در واقع تمایزی است که بین کوین و توکن قرار دارد. به این شکل که اگر ارز دارای بلاک چین اختصاصی باشد، دارای کوین، و اگر ارز دارای بلاک چین اختصاصی نباشد دارای توکن است. به عنوان نمونه بلاک چین ارز دیجیتال کاردانو بر بستر اتریوم ارائه شده است. و بلاک چین ارز دیجیتال لیبرا، بلاک چین اختصاصی خود را دارد.

استاک توکن:

بنا به مطالب ارائه شده مثلا اگر شرکت گلنوش قصد فروش سهام خود را داشته باشد پس از ارزش گذاری اوراق بهادار خود توکن مورد نظر خود را بر بستر (مثلا) اتریوم ارائه میدهد. کاری که شرکت تسلا انجام داد این بود که ایلان ماسک سهام شرکت خود را اصطلاحا” توکنیزه” کرده است.

استاک توکن در واقع همان توکنی است که متعلق به سهام است.

یعنی استاک توکن نماینده یک دارایی است. و آن دارایی در اصل سهامی است که از تبدیل آن به اوراق بها دار به دست آمده است.

هم اکنون صرافی بایننس قصد ارائه توکن سرمایه خود یا استاک توکن خود را دارد.

کاربرد قیمت پایانی در معاملات بورس چیست؟

ورود به بازار بورس مستلزم فراگیری و آشنایی با اصطلاحات خاصی است. دنیای بورس دنیای بسیار پیچیده ای است و به همین دلیل آشنایی با مفاهیم آن می تواند در دقیق تر انجام دادن معاملات تان به شما کمک بسزایی کند. در این مقاله قصد داریم تا شما را با یکی از مفاهیم اصلی در بازار بورس یعنی قیمت پایانی و کاربرد آن در این بازار آشنا کنیم.

کاربرد قیمت پایانی در معاملات بورس

قبل از آشنایی با کاربرد قیمت پایانی در معاملات بورس و آشنایی با این مفهوم اقتصادی باید در ابتدا آن را تعریف کنیم و تفاوت اساسی آن را با آخرین قیمت معامله بازار بورس در نظر بگیریم تا این دو مفهوم اقتصادی را با هم اشتباه نگیریم. بعد از این به کاربرد قیمت پایانی در معاملات بورس اشاره می کنیم. برای آشنایی با این دو مفهوم اقتصادی که از نظر اسمی شبیه به هم هستند، با دوره های آموزشی تحت عنوان آموزش بورس و آموزش فارکس به خوبی می توان این مفاهیم را بازشناخت و از همدیگر آن ها را تفکیک نمود.

قیمت پایانی چیست؟

قیمت پایانی در اصل میانگینی از قیمت های معامله شده سهم در ساعات معاملاتی و در یک روز معاملاتی طبق حجم معاملات می باشد. معامله سهم در ابتدای روز بعد، طبق قیمت پایانی، شروع می شود. توجه داشته باشید که همیشه قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست چون قیمت سهام شرکت ‌ها، زمانی قادر خواهند بود بیشترین مقدار افزایش یا کاهش روزانه‌ را تجربه کنند که حجم بسیار زیادی از آن سهم در طول ساعت کاربرد سهام چیست؟ معاملاتی مورد معامله قرار بگیرد. برای بررسی عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام یکی از گزینه های موثر همین قیمت پایانی در بورس است. در واقع سامانه معاملاتی بورس بعد از اینکه مقدار میانگین موزون قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی، را محاسبه نمود به بررسی این موضوع می پردازد که میزان حجم معاملات سهم به اندازه حجم مبنا بوده یا نه؟

رابطه حجم مبنا و حجم معاملات و تاثیر آن بر قیمت پایانی

• اگر قیمت یک سهم در بالاترین قیمت دامنه مجاز روزانه حداقل به اندازه حجم مبنای سهم معامله شود، قیمت پایانی سهم حداکثر رشد خود را در آن روز تجربه می کند و دامنه مجاز نوسان روزانه‌ فردا بر اساس قیمت پایانی امروز مشخص خواهد شد.
• در صورتی که میزان حجم معاملات سهم کمتر از حجم مبنا باشد به اندازه همان مقدار نسبت، از مقدار کاهش یا افزایش قیمت سهم هم کم می شود و قیمت پایانی هم بر همین اساس محاسبه و در نهایت در کاربرد سهام چیست؟ سامانه معاملات ثبت می گردد.

بر اساس آنچه گفته شد در می یابیم که وقتی مقدار معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد، مقدار و درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده براساس مقررات خواهد بود. لازم به ذکر است قیمت پایانی سهم براساس میانگین وزنی قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی، تعیین می ‌شود.

حجم مبنا و تاثیر آن بر روی قیمت پایانی سهام

توجه به این نکته ضروری است که در بازار بورس اوراق بهادار، شرکت‌ های بورسی دارای حجم مبنا هستند و حجم مبنا روی قیمت پایانی سهم تاثیرگذار خواهد بود. سامانه معاملاتی بازار بورس بعد از اینکه میانگین قیمت سهم در طول روز را که به صورت خودکار و لحظه ‌ای محاسبه می کند، به بررسی حجم معاملات با حجم مبنا می پردازد. در صورتی که میزان حجم معاملات سهم به میزان کمترین مقدار حجم مبنا باشد، میانگینی که محاسبه می شود تحت عنوان قیمت پایانی سهم در تابلوی معاملات ثبت میگردد ولی در صورتی که حجم معاملات سهام از حجم مبنا کمتر باشد به همان نسبت از مقدار کاهش یا افزایش قیمت پایانی سهم کاسته خواهد شد و این قیمت در تابلوی معاملات ثبت خواهد شد.

حجم مبنای شرکت های فرا بورسی

طبق قانون موجود در سازمان فرا بورس ایران مقدار حجم مبنای شرکت ‌های فرا بورسی یک می باشد و به همین دلیل است که سهام قادر خواهد بود تا با اولین معامله قیمت پایانی آن را به بیشترین و کمترین قیمت خودش برساند. در صورتی که در بازار فرا بورس سهامی در یک روز معاملاتی قیمت ‌های متفاوت با حجم‌ های مختلف معامله شود، قیمت پایانی این شرکت طبق همان میانگین وزنی که در فوق ذکر شد، حرکت خواهد نمود.

نحوه محاسبه قیمت پایانی در بورس

فرمول کلی قیمت پایانی به صورت زیر می باشد:

محاسبه قیمت پایانی هر نماد برای اعمال در محاسبات شاخصی و در صورتی که نماد مذکور در آن روز معامله داشته باشد، به شرح زیر است:‌

• اگر حجم معامله از حجم مبنا کمتر باشد:‌

Price= Closing Price + (Traded Volume)/ (Base Volume) *(VWAP – Closing Price)

در این فرمول داریم:

Price= قیمت سهام برای محاسبه شاخص

Closing Price= قیمت پایانی روز معاملاتی قبلی

Traded Volume= حجم معامله شده از آن نماد در جلسه معاملاتی جاری

Base Volume= حجم مبنا

VWAP= قیمت میانگین وزنی، نحوه محاسبه (Volume Weighted Average Price) VWAP به شرح زیر است:

VWAP=? (Price*Traded Volume)/? Traded Volume

Traded Volume= حجم هر معامله

Price= قیمت هر معامله

• اگر حجم معامله شده نماد از حجم مبنا بیشتر باشد، همان قیمت VWAP مبنای محاسبه قیمت پایانی در شاخص خواهد بود.

با توجه به پیچیدگی محاسبه قیمت پایانی توصیه می شود حتما آموزش لازم در زمینه بورس و فارکس را قبل از ورود به بازار در اولویت خود قرار دهید.

محاسبه قیمت پایانی در ۲حالت بیشتر کمتر و مساوی با حجم مبنا

بر اساس آنچه که در مطالب فوق اشاره کردیم قیمت پایانی در واقع نوعی میانگین وزنی قیمت هم محسوب خواهد شد،

حالت۱- حجم معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد.

حالت ۲- حجم معامله شده مساوی یا بیشتر از حجم مبنا باشد.

مثالی برای تعیین قیمت پایانی

به طور مثال، قیمت سهمی در ابتدای ساعت معاملاتی روز دوشنبه، ۲۰۰ تومان است و مقدار میانگین قیمت معاملات این سهم در طول ساعات معامله روز دوشنبه ۲۰۶ تومان باشد در نتیجه میانگین قیمت سهم در آخرین ساعت معاملاتی روز یکشنبه، در مقایسه با ساعات ابتدایی، ۶ تومان یعنی به میزان ۳ درصد رشد داشته است.

حالا در صورتی که تعداد سهام معامله شده در آن شرکت در طول ساعات معامله روز دوشنبه، با حجم مبنا یکسان باشد، در روز دوشنبه قیمت پایانی سهم ، همان ۲۰۶ تومان می باشد، اما در صورتی که تعداد سهام معامله شده آن شرکت، فقط به اندازه نصف حجم مبنای تعیین شده برای این سهم باشد، مقدار افزایش سهم از ۶ تومان، کاهش پیدا می کند و به ۳ تومان می رسد و قیمت پایانی سهم هم در روز دوشنبه، معادل با ۲۰۳ تومان خواهد بود.

یک مقاله کاربردی دیگر نیز مطالعه کنید: آموزش بورس: خواندن چارت قیمت

تفاوت قیمت پایانی و آخرین قیمت معامله در معاملات بورس

یک سهم در طول روز ممکن است معاملات زیادی را با قیمت های مختلف و در اندازه های مختلفی به خود ببیند. در این صورت قیمت پایانی معادل با میانگین وزنی قیمت های مختلف مورد معامله شده در طی همان روز می باشد که تا آن لحظه مورد معامله واقع گردیده است. حال آنکه قیمت آخرین معامله برابر با آخرین قیمتی است که تا آن لحظه مورد معامله واقع گردیده است.

بنابراین قیمت پایانی سهام قیمتی می باشد که در ابتدای روز معامله سهم بر اساس آن قیمت شروع می شود و با هر معامله ای که در روز انجام گیرد، میانگین وزنی آن را تشکیل می دهد و به همین دلیل قیمت پایانی همیشه با آخرین قیمت سهم برابر نیست. چون بر اساس حجم مبنا ما با حجم قابل توجهی از یک سهم در طول ساعات مورد معامله در یک روز هستیم.

توضیح اینکه حجم مبنا به این معناست که قیمت سهام شرکت ها بر اساس مقرراتی که برای آن وضع شده است در طول روز حداکثر افزایش یا کاهش روزانه ای را تجربه خواهد کرد و همین مسئله سبب حجم زیاد معاملات و تفکیک قیمت پایانی با آخرین قیمت معامله شده است. بنابراین بر اساس آموزش تحلیل تکنیکال، کاربرد قیمت پایانی این گونه خودنمایی می کند که اگر میزان معاملات صورت گرفته بر روی یک سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز به تبع آن کمتر از حداکثر میزان یا کاهش تعیین شده بر اساس مقررات خواهد بود.

شاخص بورس | آشنایی با انواع شاخص‌های بورس و کاربرد آنها در بازار بورس

پیش از توضیح شاخص بورس باید با بازار بورس آشنا باشیم. بازار بورس همچون مرکزی است که بین سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران ایجاد ارتباط می‌کند. ریشه بورس به دورانی بازمی‌گردد که تاجران و بازرگانان برای کمتر آسیب دیدن از ضررهای مالی، افرادی را به عنوان سرمایه‌گذار انتخاب کردند که در سود و ضرر با آنها شریک باشند.

رفته رفته با گسترش فعالیت‌های تجاری و شرکت‌های سهامی نیاز به مرکزی ملی احساس شد که اطلاعات سرمایه‌گذاران و کاربرد سهام چیست؟ سرمایه‌پذیران در آن گردآوری و مدیریت شود. اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در هلند تاسیس شد و تشکیل بورس در ایران به سال‌های 1345 و 1346 برمی‌گردد. بورس در معنای ساده و امروزی بازاری است برای تبادل سهام شرکت‌های مختلف بین خریدار سهام و فروشنده آن.

فهرست عناوین مقاله

شاخص چیست؟

واژه شاخص در زبان فارسی به معنای عددی میانگین است که ارزش مجموعه‌ای از اقلام مرتبط را بر اساس درصدی از همان عدد میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان می‌کند. به کمک شاخص می‌توانیم تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را در یک بازه زمانی مشخص کنیم.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس نشان‌دهنده وضعیت کلی بازار بورس است. شاخص بورس نوسانات متغیرهای این بازار و میزان رشد یا افت ارزش سهام شرکت‌ها را مشخص می‌کند. البته باید به یاد داشته باشیم که شاخص‌های بورس، همگی به صورت میانگین هستند و ممکن است در روزی که یکی از شاخص‌ها افت کرده است، ارزش یکی از سهام‌ها بالا رفته باشد.

آشنایی با انواع شاخص‌های بورس

برای درک نوسانات قیمت در بازار اوراق بهادار شاخص‌های گوناگونی وجود دارد که متغیرهای هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد. این شاخص‌ها کمک می‌کنند تا نوسانات را از منظرهای گوناگونی مورد بررسی قرار دهیم. آشنایی با انواع شاخص‌های بورس به سرمایه‌گذاران، خریداران و فروشندگان سهام کمک می‌کند تا تصمیمات درستی را برای مدیریت سرمایه خود در بازار بورس اتخاذ کنند.

شاخص کل بورس

شاخص کل بورس پرکاربردترین شاخص در بازار بورس است. این شاخص همان شاخصی است که تغییرات آن بلافاصله در اخبار رسانه‌های گوناگون منعکس می‌شود. شاخص کل بورس عموما نشان‌دهنده میزان بازدهی کل سرمایه‌گذاران در بورس است.

شاخص کل بورس هم تغییرات قیمت سهام و هم سود سالیانه شرکت‌ها را محاسبه می‌کند. آنچه در شاخص کل بورس از اهمیت بیشتر برخوردار است، میزان تغییرات آن است نه عدد آن. همچنین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ، اثر بیشتری بر روی تغییرات شاخص کل بورس دارد.

اگرچه شاخص کل بورس، روند عمومی تغییرات قیمت را نشان ‌می‌دهد اما خریداران و فروشندگان سهام نباید برای تصمیم‌گیری فقط به این شاخص اتکا کنند. به همین دلیل باید با همه انواع شاخص‌های بورس در این بازار آشنا باشیم.

شاخص کل هم‌وزن

برای رفع مشکل تاثیر بیشتر نوسانات سهام شرکت‌های بزرگ بر نوسانات شاخص کل بورس، شاخص هم‌وزن تعریف شده است. در شاخص هم‌وزن تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار بورس با وزنی برابر محاسبه می‌شوند. به این ترتیب نمایی کلی از تغییرات سهام شرکت‌های کوچک و بزرگ در بازار بورس به دست می‌آید. در این شاخص بورس، رشد یا افت قیمت سهام شرکت‌های کوچک، درست به اندازه نوسانات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ اثر دارد.

از ویژگی‌های شاخص هم‌وزن این است که دستکاری آن کار دشواری است و با حمایت از چند سهم یا نوسانات سهام چند شرکت بزرگ نمی‌توان بر آن اثر چندانی داشت. به همین دلیل بعضی از تحلیلگران بازار سرمایه، شاخص کل هم‌وزن را گزینه‌ای مناسب‌تر از شاخص کل بورس می‌دانند.

شاخص قیمت

شاخص قیمت، نوعی شاخص بورس است که فقط بر نوسانات قیمت سهام شرکت‌ها تمرکز دارد. پیشتر در مورد شاخص کل بورس گفتیم که محاسبه آن بر اساس دو متغیر یعنی تغییر قیمت سهام شرکت‌ها و نیز میزان سود شرکت‌ها است. اما در شاخص قیمت فقط با متغیر تغییر قیمت سهام شرکت‌ها روبرو هستیم.

شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت سهام را نشان می‌دهد و شاخصی مناسب برای کسانی است که می‌خواهند در کوتاه‌مدت با خرید یا فروش سهام، به سود مورد نظر خود دست یابند. اگر شاخص قیمت بورس در یک بازه زمانی 10 درصد رشد را نشان بدهد، به این معناست که سطح عمومی قیمت‌ها طی این مدت مشخص، 10 درصد رشد کرده است.

شاخص آزاد شناور

شاخص آزاد شناور (Free Float Index) یک شاخص بورس است که مبنای محاسبه آن سهام آزاد شناور شرکت‌های حاضر در بازار بورس است. سهام آزاد شناور بخشی از سهام شرکت‌های سهامی است که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می‌رود این بخش از سهام در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد.

در تعریف دیگری برای روشن‌شدن معنای سهام آزاد شناور باید به نقش سهامداران اصلی شرکت‌ها در بازار بورس اشاره کنیم. به طور معمول برخی از افراد یا شرکت‌های حقیق یا حقوقی، مالکان اصلی سهام شرکت‌های سهامی هستند.

وقتی یک شرکت یا شخص حقیقی یا حقوقی درصد بالایی از سهام یک شرکت را در اختیار داشته باشد، سهامدار اصلی آن محسوب می‌شود. سهام این سهامداران عموما جزو سهامی که به صورت فعال در بازار بورس معامله می‌شود، به حساب نمی‌آید و به آن سهام آزاد شناور می‌گویند. سهام آزاد شناور به درصدی از سهام کاربرد سهام چیست؟ شرکت‌ها می‌گویند که نزد سرمایه‌گذاران قرار دارد و قابلیت فروش مجدد در آینده نزدیک دارد.

محاسبه شاخص آزاد شناور مانند محاسبه شاخص کل بورس است. در محاسبه شاخص آزاد شناور در وزن‌دهی شرکت‌های حاضر در بورس، به جای کل سهام منتشر شده، از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده می‌شود. هدف از تعریف شاخص آزاد شناور پیگیری رفتار قسمتی از بازار بورس است که قدرت نقد‌شوندگی بالایی دارد.

شاخص بازار اول و بازار دوم

هر شاخص بورس نشان‌دهنده رفتار کلی یا بخشی از بازار بورس است. شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم از جمله شاخص‌هایی هستند که به رفتار ناحیه‌ای و بخش‌بندی‌شده در بورس اشاره دارد.

کارشناسان بورس برای دسته‌بندی شرکت‌ها از متغیرهای گوناگونی بهره می‌برند. بعضی از متغیرهای مهم در این زمینه عبارتند از: میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری و میزان سهام شناور آزاد. بر این مبنا کارشناسان، شرکت‌های حاضر در بورس را به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم کرده‌اند.

بازار اول آن دسته از شرکت‌ها هستند که از لحاظ سهام و معاملات سهام در موقعیت بهتری قرار دارند. این گروه، خود به دو دسته تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم شده است. بازار دوم آن دسته از شرکت‌ها هستند که در موقعیت پایین‌تری قرار دارند. بنابراین شاخص بازار اول به نوسانات بازار سهام شرکت‌های بازار اول و شاخص بازار دوم به نوسانات بازار سهام شرکت‌های بازار دوم اختصاص دارد.

این تقسیم‌بندی به ویژه می‌تواند مناسب خریدارانی باشد که به نوسانات سهام‌شان با توجه به بازاری که شرکت سهام مورد نظر در آن قرار دارد توجه می‌کنند.

شاخص 50 شرکت برتر

سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یکبار فهرستی ارائه می‌کند که در آن نام 50 شرکت برتر بورس معرفی می‌شود. رتبه شرکت‌ها در این فهرست بر اساس میزان نقدشوندگی سهام شرکت‌ها محاسبه می‌شود. منظور از میزان نقدشوندگی سرعت و سهولت معاملات سهام این شرکت‌ها است. بنابراین شاخص بورس، ابتدا میانگین نوسانات قیمت سهام این شرکت‌ها بر اساس میزان سهام و سودآوری شرکت‌ها محاسبه می‌شود و آن را شاخص 50 شرکت برتر یا فعال می‌نامند.

تنها تفاوت شاخص 50 شرکت برتر با شاخص کل بورس در این است که در شاخص اول فقط 50 شرکت برتر در نظر گرفته می‌شوند اما در شاخص کل، تمامی شرکت‌های حاضر در بورس لحاظ می‌شوند.

شاخص 30 شرکت بزرگ

شاخص 30 شرکت بزرگ یک شاخص بورس است که مبنای 30 شرکتی باشد که ارزش روز سهام بیشتری دارند. رتبه شرکت‌ها بر اساس ارزش روز یک شرکت در سایت سازمان بورس ثبت می‌شود. برای محاسبه ارزش روز سهام یک شرکت، عدد قیمت پایانی سهام آن در تعداد کل سهام آن شرکت ضرب می‌شود.

شاخص 30 شرکت بزرگ، میانگین وزنی 30 شرکت بزرگ بر اساس ارزش سهام روز را محاسبه می‌کند. در واقع محاسبه شاخص 30 شرکت بزرگ، مشابه محاسبه شاخص قیمت است. در زمان رکود بازار یا زمانی که شاخص کل، مسیر قابل پیش‌بینی ندارد، با انجام معاملات بلوکی می‌توان روی این شاخص تاثیر گذاشت.

شاخص صنعت

پیشتر گفتیم که هر شاخص بورس نشان‌دهنده نوسانات عمومی بخشی از بازار بورس است. بر این مبنا باید به این نکته اشاره کنیم که شرکت‌های حاضر در بورس را به شیوه‌های دیگری هم تقسیم‌بندی کرده اند. برای مثال این شرکت‌ها را می‌توان بر اساس نوع فعالیت آنها نیز دسته‌بندی کرد. در این نوع دسته‌بندی، شرکت‌ها به دو گروه صنعت و واسطه‌گری‌های مالی تقسیم می‌شوند.

گروه صنعت متعلق به شرکت‌هایی است که شرکت‌های تولیدی و خدماتی نامیده می‌شوند. بنابراین شاخص صنعت بر اساس میانگین وزنی شرکت‌های فعال در حوزه تولید و خدمات محاسبه می‌شوند. اساس این محاسبه مشابه محاسبه شاخص کل بورس است. بعضی از شرکت‌هایی که در شاخص صنعت لحاظ می‌شوند عبارتند از:

• کابل‌ البرز
• شرکت پتروشیمی فجر
• شرکت کارخانجات تولیدی شهید قندی
• شرکت پالایش نفت بندرعباس
• شرکت صنعتی بهپاک
• گروه صنعتی پاکشو
• گروه‌ صنعتی‌ بارز
• شرکت تراکتورسازی ‌ایران‌
• شرکت ماشین‌سازی ‌نیرومحرکه‌
• شرکت کشتیرانی دریای خزر
• شرکت حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس
• شرکت پارس‌ خودرو
• شرکت داروسازی‌ ابوریحان‌
• گروه‌ صنعتی ‌بوتان‌
• شرکت پارس‌ الکتریک‌
• شرکت پارس‌ الکتریک‌

شاخص واسطه‌گری‌های مالی

همانند شاخص صنعت، شاخص واسطه‌گری‌های مالی که به آن شاخص مالی نیز می‌گویند، به نوع فعالیت شرکت‌ها اشاره دارد. بر اساس تقسیم‌بندی پیشین، شرکت‌ها بر مبنای نوع فعالیت‌شان به دو گروه صنعت و واسطه‌گری مالی تقسیم می‌شوند.

در گروه واسطه‌گری مالی، شرکت‌هایی حضور دارند که در حوزه مشاوره مالی و تامین سرمایه فعالیت می‌کنند. در این گروه، انواع هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و لیزینگ‌ها قرار می‌گیرند. شاخص واسطه‌گری مالی نیز همچون شاخص صنعت و شاخص کل محاسبه می‌شود. این شاخص نشانگر نوسانات سهام شرکت‌هایی است که در حوزه واسطه‌گری مالی فعالیت می‌کنند. بعضی از شرکت‌های مالی حاضر در بورس اوراق بهادار ایران عبارتند از:

• شرکت سرمایه گذاری اعتلاء البرز
• شرکت سرمایه‌گذاری پردیس
• شرکت سرمایه‌گذاری‌ مسکن‌
• شرکت گسترش‌ سرمایه‌گذاری ‌ایران‌خودرو
• شرکت سرمایه گذاری مس سرچشمه
• شرکت سرمایه گذاری توسعه صنایع سیمان
• گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی
• شرکت سرمایه گذاری توسعه گوهران امید
• صندوق سرمایه‌گذاری الماس-سهام
• هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه
• شرکت سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی‌
• سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران
• لیزینگ رایان‌ سایپا
• لیزینگ ‌خودرو غدیر
• شرکت بهمن لیزینگ

تحلیل شاخص‌های بورس

هر شاخص بورس سطح عمومی قیمت‌های سهام را در کل بازار یا بخشی از آن نشان می‌دهد. بنابراین کاهش یا افزایش هر شاخص بورس لزوما به معنای کاهش یا افزایش قیمت سهام همه شرکت‎‌ها نیست. برای مثال اگر شاخص کل با رشد روبرو باشد، ممکن است بعضی شرکت‌ها در همان بازه زمانی، دچار افت قیمت سهام شده باشند. اما به طور کلی می‌توان گفت، شاخص‌ها رفتار کلی بازار سهام را به خوبی نشان می‌دهند.

نکته دیگری که در تحلیل هر شاخص بورس باید به آن توجه کنیم، این است که شاخص‌های بورس، هر یک، نوسانات را در یک بازه زمانی یا دوره مشخص نشان می‌دهند. بنابراین سطح شاخص‌ها نسبت به تاریخ مشخصی که به آن تاریخ مبدا می گوییم، محاسبه می‌شوند.

به طور معمول میزان هر شاخص را در تاریخ مبدا معادل عدد 100 در نظر می‌گیرند. پس اگر شاخصی دو سال بعد به عدد 1000 برسد، این تفاوت به معنای آن است که سطح عمومی قیمت نسبت به تاریخ آغاز، 10 برابر شده است.

سخن پایانی

شاخص بورس معیاری است برای درک بهتر شرایط اقتصادی شرکت‌ها و بازار سرمایه. رکود یا رونق اقتصادی در هر کشور ارتباط مستقیمی با روند صعود یا نزول شاخص‌های بورس در آن کشور دارد. کشورها در بازارهای بورس خود از شاخص‌های گوناگونی بهره می‌برند. با این حال شاخص‌های بورس در سراسر جهان، نشان‌دهنده شرایط عمومی صنایع و شرکت‌های تولیدی، خدماتی و سرمایه‌گذاری هستند.

برای هر فرد یا شرکتی که بخواهد در بازار بورس سرمایه‌گذاری کند یا سهامی را بخرد یا بفروشد، واجب است با شاخص‌های بورس آشنا باشد و بتواند تغییرات این شاخص‌ها را تفسیر کند. بدین طریق سرمایه‌گذاران می‌توانند به بهترین شیوه برای معاملات در بورس تصمیم بگیرند.

وام قابل تبدیل به سهام ( Convertible Note ) چیست و چه کاربردی دارد؟

یکی از رایج‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه یک کسب و کار یا استارتاپ‌ها استفاده از وام قابل تبدیل به سهام است.

• 1) وام قابل تبدیل به سهام یا Convertible Note چیست؟
• 2) به چه دلیل از وام قابل تبدیل به سهام استفاده می‌شود؟
• 3) اجزای مهم قرارداد

وام قابل تبدیل به سهام یا Convertible Note چیست؟

وام قابل تبدیل به سهام یک بدهی کوتاه مدت است که به سهام تبدیل می‌شود. در سرمایه‌گذاری اولیه بر روی کسب و کارهای نوپا این بدهی به طور معمول و اتوماتیک به سهام ممتاز تبدیل می‌شود. در واقع سرمایه‌گذار مبلغی را به صورت وام به آن‌ها واگذار می‌کند و در مقابل به جای پس گرفتن این پول به همراه سود آن ، بخشی از سهام آن کسب کاربرد سهام چیست؟ و کار را بسته به شرایط موجود در این قرارداد در قالب سهام ممتاز در اختیار می گیرد.

البته این‌که در اینجا قید سهام ممتاز آورده شده است، به این معنا نیست که کسب و کارها نتوانند سهام عادی را به این سرمایه‌گذاران پیشنهاد دهند بلکه از آن جایی که اغلب سرمایه گذاران خواهان سهام ممتاز هستند، بنابراین به صورت غالب سهام ممتاز ذکر شد.

به چه دلیل از وام قابل تبدیل به سهام استفاده می‌شود؟

ارزش‌گذاری و ارزیابی مراحل اولیه کسب و کار تا حدودی مشکل است. همچنین مذاکره با سرمایه‌گذاران در جهت ارزش‌گذاری نیز امری زمان‌بر و معمولا بی نتیجه است. وارد کردن سرمایه از طریق قرارداد وام قابل تبدیل به سهام می تواند این ارزش گذاری را تا زمانی که داده های بیشتری در اختیار ما قرار می‌گیرد و به روشن شدن ابهامات کمک می کند، به تاخیر بیندازد.

اگر سرمایه‌گذار از قرارداد وام قابل تبدیل به سهام استفاده کند در این صورت آن وام سریعا به کسب و کار منتقل می‌شود ولی میزان سهامی که به سرمایه گذار تعلق می‌گیرد، در مراحل بعدی که به دور A معروف است ( مرحله بعد از سرمایه گذاری اولیه یا seed) تعیین می شود.

از این وام معمولا برای سرمایه گذاری در دوران اولیه ( اولین مبلغ سرمایه‌گذاری که به وسیله کسب و کار جذب می شود ) استفاده می‌شود. زیرا آن‌ها می خواهند که وظیفه سنگین تعیین ارزش گذاری شرکت را به زمانی منتقل کنند که اطلاعات دقیق‌تری از مصرف کنندگان و مشتریان موجود است و امکان ارزیابی مهیا است.

میزان سهامی که این وام قابل تبدیل به آن مبلغ است به میزان مبلغ دور A و دو عامل کلیدی دیگر که در زیر به آن ها اشاره می‌شود، بستگی دارد:

1- نرخ نزول ( Conversion discount ): این نرخ در واقع تعیین کننده این امر است که برای سرمایه گذار به جهت پذیرش ریسک و سرمایه گذاری اولیه قبل از دور A تخفیفی در نظر گرفته می شود.

2- معیار ارزش‌گذاری ( Valuation cap ): راه دیگر جبران ریسک‌های سرمایه گذاری در مراحل اولیه کسب و کارها استفاده از معیار ارزش‌گذاری است. این معیار تعیین کننده بالاترین مبلغی است که وام می تواند به سهام تبدیل شود.

اجزای مهم قرارداد

1- نرخ سود

وام قابل تبدیل به سهام در واقع نوعی وام است که که در آن نرخ سود وجود دارد. برعکس وام های سنتی این سود به جای پرداخت نقدی به صورت انتقال بخشی از سهام پرداخت می شود.

2- تاریخ سررسید

تاریخی است که در آن سررسید موعد بخش عمده ای از وام، اوراق قرضه و سایر بدهی ها فرا می‌رسد و سرمایه گذار می تواند وام اعطایی و سود آن را بازپس‌گیرد، حتی در صورتی که کسب و کار یا استارتاپ شرایط مالی مناسبی نداشته باشد. در واقع یکی از معایب وام قابل تبدیل به سهام این است که در زمان سررسید وام دهنده مستحق دریافت اصل وام و سود آن می باشد و نکته ای که وجود دارد این است که اکثر کسب و کارها معمولا در این تاریخ منابع مالی کافی برای بازپرداخت این مبلغ ندارند و گاهی این امر به جهت داشتن حق اولویت در دریافت این طلب منجر به انحلال خواهد شد.

3- شرایط تبدیل

یکی از بندهای مهم این قرارداد تعیین شرایطی است که ذیل آن این وام تبدیل به سهام خواهد شد. یکی از معمول‌ترین شرایط، صلاحیت مالی است که طبق آن اگر کسب و کاری که این وام را دریافت کرده است توانست بیشتر از مقدار توافق شده سرمایه جذب کند، در این صورت این وام تبدیل به سهام خواهد شد و اگر تا زمان سررسید این امر صورت نگرفته بود این تصمیم به عهده سرمایه‌گذار خواهد بود.

همان طور که در بالا هم ذکر شد استفاده از سازوکار و قرارداد وام قابل تبدیل به سهام یکی از رایج‌ترین راهکارها برای سرمایه‌گذاری در کسب و کارها به ویژه در استارتاپ‌ها محسوب می‌شود.

سایر بندهایی که در این قرارداد رایج است عبارتند از:

• مشخصات طرفین قرارداد از جمله وام دهنده و وام گیرنده
• موضوع قرارداد
• مدت قرارداد
• تعهدات طرفین از جمله وام دهنده، وام گیرنده و سایر سهامداران
• اطلاعات محرمانه
• نحوه حل و فصل اختلافات و قانون حاکم بر آن

نکته قابل توجه این است که وام گیرنده و سهامداران به صورت تضامنی در برابر وام دهنده مسئول هستند.

در پایان لازم به ذکر است از آن جایی که این قرارداد یکی از پرکاربردترین قراردادها در زمینه سرمایه گذاری می باشد، لذا نسخه ای از قرارداد وام قابل تبدیل به سهام در بانک قراردادهای وینداد موجود است. چنانچه به این قرارداد نیاز داشتید، می توانید آن را از بانک قراردادها دریافت نمایید.