تعریف شاخص داوجونز

داو جونز (جهانی)

در این بخش، فرض بر این می باشد که شما بخشی از دارایی خود را در روزهای گذشته صرف سرمایه گذاری در یکی از شاخص ها کرده اید فرضا 10 میلیون ریال از سرمایه خود را به خرید نیم سکه اختصاص داده اید یا 1000 دلار ارز خریده اید و حال پس از گذشت یک دوره زمانی و سپری شدن تحولات نزولی و صعودی در بازار مربوطه، خواهان این هستید که دریابید این اقدام شما سودآور بوده است یا خیر؟ به عنوان نمونه شما 3 ماه قبل 10 میلیون ریال یا یک میلیون تومان از سرمایه خود را به خرید نیم سکه اختصاص دادید (فرضا 2 نیم سکه 500 هزار تومانی ) و امروز بعد از گذشت 3 ماه، هر نیم سکه به 540 هزار تومان رسیده است لذا ده میلیون ریال شما به ده میلیون و هشتصد هزار ریال تبدیل شده و شما هشتصد هزار ریال یا هشتاد هزار تومان سود به دست آورده اید. به همین روال، بازه های زمانی مختلف از یک روز تا یک سال برای هر شاخص تعریف شده است که به تناسب نیاز یا علاقه می توانید میزان و سمت و سوی تحولات شاخص موردنظرتان را در هریک از این بازه های زمانی مشاهده فرمایید. نکته پایانی آنکه برای شاخص های مربوط به بازار داخلی مبلغ 10 میلیون ریال و برای شاخص های جهانی 1000 دلار به عنوان مبلغ پایه سرمایه، فرض گرفته شده است.

داو جونز شاخص

داو جونْز، شاخص (Dow Jones Index)
تعیین شاخص های روزانه و هفتگی قیمت های منتخبی از سهام و اوراق قرضه. مؤسسه داوجونز و شرکاء در نیویورک، شاخص ها را محاسبه و در روزنامۀ اصلی خود، وال استریت ژورنال، منتشر می کند. سرمایه گذاران و اقتصاددانان، با ملاحظه و بررسی شاخص های داوجونز عملکرد بخش هایی از بازار بورس و یا همۀ بازار بورس و اقتصاد کشور را کنترل می کنند. بالا و پایین رفتن شاخص ها، بر تصمیم سرمایه گذاران مبنی بر زمان و چگونگی خرید و فروش اوراق بهادار مؤثر است و همچنین، می تواند در اتخاذ تدابیر ملّی اقتصادی تأثیرگذار باشد. سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی به هفت شاخص از شاخص های داوجونز بیشتر توجه دارند. از این شاخص ها، سه شاخص به میانگین های روزانۀ قیمت هر سهم از سهام برگزیده، در سه بخش کلان اقتصادی در صنعت، حمل و نقل و خدمات همگانی (مثل برق ـ تلفن) ارتباط دارد. شاخص چهارم، ترکیبی از شاخص های سه بخش اقتصادی است. در ۱۸۸۲، دو روزنامه نگار با نام های چارلز هنری داو و ادوارد جونز به اتفاق چارلز برگْسترِ سر شرکت داوجونز را بنیاد نهادند. میانگین صنعتی داوجونز، که داو نیز نامیده می شود، مهم ترین شاخصۀ عملکرد بازار بورس امریکا است. این شاخصه، میانگینی از ارزش سهام ۳۰ شرکت بسیار بزرگ و عمدتاً صنعتی ایالات متحد است. گزارش یک واحد تغییر در بهای هر سهم در رسانه های خبری امریکا، عملاً اشاره به عملکرد داو دارد. اقتصاددانان نیز عملکرد درازمدت میانگین صنعتی داوجونز را زیر نظر دارند و در مورد بازار بورس بر اساس نظریۀ داو قضاوت می کنند. براساس نظریۀ داو، میانگین صنعتی داوجونز و میانگین بخش اقتصادی حمل ونقل برای تثبیت روند عملکرد گسترده تر بازار بورس باید با یکدیگر هماهنگ باشند. ارزش شاخص صنعتی داو برای اندازه گیری عملکرد عمومی بازار بورس محدود است؛ زیرا این شاخص، در اصل چیزی جز عملکرد چند شرکت بسیار بزرگ جهانی نیست و برای ارزیابی سهام شرکت های خارج از بخش صنعت و یا شرکت های کوچک تر کاربرد زیادی ندارد. انتخاب سهام مندرج در فهرست میانگین صنعتی داوجونز، بر عهدۀ سردبیران روزنامۀ وال استریت جورنال است. اقتصاددانان این سهام را سهام پر سود می نامند. شرکت داوجونز در ۱۹۹۹، برای چندمین بار در فهرست میانگین صنعتی داوجونز تجدیدنظر کرد و ازجمله تعدادی شرکت جدید چون اینتل و مایکروسافت را به آن افزود.

معرفی سه شاخص اصلی بورس آمریکا | نزدک، S&P 500 و داوجونز

در این مقاله به معرفی سه شاخص اصلی بورس آمریکا میپردازیم.

مجله افیکس کار: شاخص ها نقش مهمی در تحلیل کلی بازارهای سهام ایفا می کنند. شاخص ها و نوساناتشان اطلاعات زیادی در مورد اقتصاد، ریسک سرمایه گذاری، و روند های مختلف سرمایه گذاری دراختیار ما قرار میدهند. به طور کلی درک ظرافت های ساختار و ترکیب آنها برای تمام تصمیمات در زمینه سرمایه گذاری ضروری است.

در دنیای سرمایه گذاری همه نگاه ها به شاخص های بورس آمریکا است. چرا که بورس آمریکا را می توان مهم ترین مکان گردهمایی فعالان بازار سرمایه و سرمایه گذاران و کارآفرین ها دانست.

رسانه ها اغلب اکثر گزارش های خود را در ارتباط با سه شاخص اصلی ارائه می دهند . اخبار آنها بیشتر در مورد عوامل موثر و مخرب پیرامون این شاخص هاست. سرمایه گذاران از این شاخص ها به عنوان نماینده عملکرد سهام و نوعی راهنما استفاده می کنند.

شاخص سهام نزدک (NASDAQ) آمریکا چیست؟

نزدک (Nasdaq) دومین بازار بزرگ مبادله سهام و اوراق بهادار در دنیاست. بزرگ‌ترین بازار سهام دنیا هم بورس سهام نیویورک (NYSE) است. تمامی تراکنش‌های خرید و فروش سهام در بازار نزدک به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. لذا مکان فیزیکی برای این بازار وجود ندارد. در کل، بازار سهام نزدک بیشتر شرکت‌های فناوری را شامل می‌شود.

شاخص نزدک شامل بیش از ۳۲۰۰ کمپانی دارای تکنولوژی در زمینه فعالیت ارتباطی، مخابراتی، حمل و نقل، خدمات مالی و… است. برخلاف بازار وال‌استریت و بورس نیویورک، بازار نزدک کاملا الکترونیکی است.

نزدک دومین بازار سهام بزرگ دنیا از لحاظ ارزش کل بازاری است و گاهی اوقات به این بازار، فرابورس یا OTC هم گفته می‌شود.

گاهی اوقات بورس سهام نزدک با شاخص سهام نزدک اشتباه گرفته می‌شوند.

شاخص سهام نزدک، یکی از سه شاخص اصلی بورس آمریکا مثل داو جونز و S&P 500 است. این شاخص روند کلی بورس سهام نزدک را نشان می‌دهد. بورس سهام نزدک بیش از ۳۱۰۰ شرکت را در بر می‌گیرد و در آمریکا بالاترین حجم معاملات روزانه را دارد.

شاخص سهام نزدک (NASDAQ Composite)

شاخص سهام نزدک شامل تعریف شاخص داوجونز تمام شرکت‌هایی می‌شود که در بورس سهام نزدک لیست شده‌اند. شاخص سهام نزدک به همراه شاخص‌های داوجونز (Dow Jones) و S&P 500 سه شاخص مهم و بورسی آمریکا را تشکیل می‌دهند.

به دلیل این‌که اکثر شرکت‌های حاضر در بورس سهام نزدک (Nasdaq) شامل شرکت‌های فناوری می‌شوند، سرمایه‌گذاران از شاخص سهام نزدک (تعریف شاخص داوجونز NASDAQ) به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد صنعت فناوری اطلاعات استفاده می‌کنند.

شاخص سهام نزدک ۱۰۰ (NASDAQ 100) هم شامل ۱۰۰ شرکت بزرگ غیر مالی در بورس سهام نزدک (Nasdaq) می‌شود و معمولاً بیش از ۹۰ درصد در نوسانات شاخص اصلی نزدک تأثیر دارند.

معامله و تحلیل شاخص سهام نزدک ۱۰۰ (NASDAQ 100) در متاتریدر

برای معامله یا تحلیل شاخص سهام نزدک ۱۰۰ در متاتریدر کافی است نماد USTECH را به پنجره مارکت واچ (Market Watch) اضافه کنید. برای این کار کافی است کلیدهای میانبر Ctrl+U را فشار دهید تا پنجره Symbols باز شود. سپس از گروه CFD نماد USTECH را دو بار کلیک کنید. سپس به مارکت واچ بروید (Ctrl+M) و با راست کلیک کردن روی نماد USTECH چارت یا نمودار قیمتی شاخص نزدک را باز کنید.

در متاتریدر شاخص سهام نزدک ۱۰۰ با نماد USTECH، شاخص سهام داوجونز با نماد US30 و شاخص سهام S&P 500 با نماد US500 کد گذاری شده اند.

شاخص سهام S&P 500 آمریکا چیست؟

شاخص S&P 500 یکی از سه شاخص اصلی بورس آمریکاست که شامل سهام ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی می‌شود. این شاخص گزارشی از وضعیت ریسک و بازدهی شرکت‌های بزرگ آمریکایی است. همچنین تصویر خوبی از عملکرد بازار سهام آمریکا به نمایش می‌گذارد. معمولاً سرمایه‌گذاران از این شاخص به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد کلی بازار سهام، جریانات ریسکی و آینده اقتصادی آمریکا استفاده می‌کنند.

شاخص S&P 500 توسط دو شرکت مالی Standard و Poor ایجاد شده است. اسن شاخص در ۴ مارس سال ۱۹۵۷ به طور رسمی معرفی شده است. در سال ۱۹۶۶ شرکت McGrawhill این شاخص را به دست گرفت. اما در حال حاضر این شاخص یکی از شاخص‌های Dow Jones است.

شاخص S&P 500 چگونه کار می‌کند؟

شاخص S&P 500 ارزش کلی سهام شرکت‌های حاضر در شاخص را دنبال می‌کند.

ارزش کلی شرکت یا مارکت کپ (Market Cap) ارزش تمامی سهم‌های منتشر تعریف شاخص داوجونز شده توسط شرکت در بازار است و از طریق ضرب قیمت سهام در تعداد کل سهام به دست می‌آید.

شرکتی که ارزش کل آن ۱۰۰ میلیارد دلار است، ۱۰ برابر بیشتر از شرکتی که ارزش کل بازاری آن ۱۰ میلیارد دلار است، در شاخص تأثیر داده می‌شود.

در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۰ ارزش کل بازاری شاخص S&P 500 برابر ۲۷٫۰۵ تریلیون دلار بود.

روش اضافه کردن شرکتها به شاخص سهام S&P 500

یک کمیته وظیفه انتخاب شرکت‌ها برای اضافه کردن به شاخص سهام S&P 500 را بر عهده دارد. این کمیته بر اساس نقد شوندگی، اندازه و صنعت شرکت‌ها تصمیم می‌گیرد که شرکت در شاخص سهام S&P 500 لیست شود یا خیر؟

همچنین این کمیته هر سه ماه یک بار (مارس، ژوئن، سپتامبر و دسامبر) شاخص را تعدیل می‌کند. برای این‌که شرکتی در این شاخص قرار گیرد، باید حتماً در داخل آمریکا باشد و ارزش بازاری آن هم حداقل ۸٫۲ میلیارد دلار باشد.

همچنین باید حداقل ۵۰ درصد سهام شرکت عرضه عمومی شده باشد. همچنین قیمت سهام شرکت نباید کمتر از یک دلار باشد و همچنین حداقل ۵۰ درصد دارایی‌های ثابت و درآمدهای شرکت در داخل آمریکا باشد. همچنین تنها شرکتی می‌تواند در این شاخص لیست شود که حداقل در چهار فصل گذشته رشد درآمدی مثبتی داشته باشد.

مقایسه شاخص سهام S&P 500 با سایر شاخص‌های سهام

شاخص سهام S&P 500 در مقایسه با شاخص سهام داوجونز (Dow Jones) شامل شرکت‌های بزرگ و بیشتری است. شاخص داوجونز سهام ۳۰ شرکت بزرگ و پیشرو صنایع را در بر می‌گیرد. شاخص سهام S&P 500 در مقایسه با شاخص سهام نزدک (NASDAQ) تعداد کمتری از شرکت‌های فناوری را در بر می‌گیرد. به طور مثال در ماه آوریل سال ۲۰۲۰، ۵۷ درصد شاخص سهام نزدک آمریکا شامل شرکت‌های فناوری می‌شد، در حالی که شاخص S&P 500 تنها ۲۳ درصد سهام از شرکت‌های فناوری داشت.
با وجود تفاوت‌هایی که در شاخص‌های سهام آمریکا دیده می‌شود، معمولاً این سه شاخص همسو با یکدیگر حرکت می‌کنند. اگر تنها به یکی از این سه شاخص تمرکز کنید، باز هم می‌توانید تصویری از عملکرد کلی بازار سهام آمریکا به دست آورید.

معامله و تحلیل شاخص S&P 500 در متاتریدر

هر چند که امکان سرمایه‌گذاری مستقیم در شاخص S&P 500 وجود ندارد، اما می‌توان از قراردادهای CFD برای معامله این شاخص استفاده کنیم.

در نرم‌افزار متاتریدر قرارداد CFD شاخص S&P 500 با نماد US 500 نمایش داده می‌شود.

برای اضافه کردن این نماد به مارکت واچ تنها کافی است در نرم‌افزار متاتریدر کلیدهای Ctrl تعریف شاخص داوجونز + U را فشار دهید تا پنجره Symbols باز شود.

در گروه CFD Analysis می‌توانید نماد US500 را برای تحلیل به مارکت واچ (Ctrl + M) اضافه کنید و یا از گروه CFD Trading نماد را به مارکت واچ اضافه و آن را معامله کنید.

چگونه با معامله شاخص S&P 500 سود کنیم؟

معمولاً سرمایه‌گذاران و معامله گران بازار فارکس و سهام از شاخص S&P 500 به عنوان یک اندیکاتور یا شاخص پیشرو برای ارزیابی آینده اقتصاد آمریکا استفاده می‌کنند.

وقتی‌که اقتصاد آمریکا عملکرد خوبی دارد و سرمایه‌گذاران از روند رشد اقتصادی آمریکا مطمئن هستند، معمولاً سهام می‌خرند. به همین دلیل رشد سهام می‌تواند نشانه‌ای از بهبود روند اقتصادی آمریکا باشد.

شاخص S&P 500 می‌تواند شاخصی برای جریانات ریسکی بازارهای مالی هم باشد.

معمولاً سقوط شاخص S&P 500 به معنی جریانات ریسک گریزی است. یعنی سرمایه‌گذاران نگران آینده اقتصادی هستند و به همین دلیل از سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ریسکی مثل سهام خودداری تعریف شاخص داوجونز می‌کنند و به‌جای آن، دارایی‌های امن و حافظ ارزش خریداری می‌کنند.

در مقابل وقتی شاخص S&P 500 رشد می‌کند، به این معنی است که سرمایه‌گذاران به آینده اقتصادی آمریکا خوش‌بین هستند و جریانات ریسک‌پذیری به راه افتاده است. یعنی سرمایه‌گذاران با فروش دارایی‌های امن به دنبال خرید دارایی‌های ریسکی مثل سهام هستند.

شاخص داوجونز آمریکا (Dow Jones industrial Average) چیست؟

شاخص داوجونز (Dow Jones) یکی از مشهورترین شاخص‌های سهام جهانی و سه شاخص اصلی بورس آمریکا است. با این حال بسیاری از فعالین بازارهای مالی شناخت درستی از این شاخص سهامی ندارند و حتی نمی‌دانند که این شاخص تنها شامل ۳۰ شرکت تعریف شاخص داوجونز می‌شود.

معمولاً فعالین بازار فارکس که خیلی خود را درگیر بازارهای سهام نمی‌کنند، آشنایی کمتری با شاخص‌های سهام جهانی مهم دارند.

نوسانات بازارهای سهام می‌تواند بر بازار ارز تأثیر جدی بگذارد. به طور مثال وقتی جریانات ریسک گریزی شدیدی در بازارهای سهام روی می‌دهد (یعنی شاخص‌های سهام سقوط می‌کنند)، تقاضا برای برخی ارزهای رایج دنیا مثل دلار آمریکا افزایش و برای برخی دیگر کاهش خواهد یافت.

به همین دلیل اگر تازه‌کار هستید و با شاخص‌های سهام جهانی آشنا نیستید، توصیه می‌شود که حتماً روند نوسانات شاخص‌های سهام جهانی خصوصا سه شاخص اصلی بورس آمریکا را دنبال کنید.

شاخص سهام داوجونز آمریکا شامل ۳۰ شرکت بزرگ این کشور می شود. شاخص داوجونز می تواند تصویر نسبتا خوبی از عملکرد اقتصاد آمریکا را به نمایش بگذارد. نوسانات شاخص سهام داوجونز می تواند نشانگر روند جریانات ریسکی هم باشد.

تاریخچه شاخص داوجونز

شاخص متوسط داوجونز یا Dow Jones Industrial Average در تاریخ ۲۶ مه سال ۱۸۹۶ معرفی شد.

در سال ۱۸۸۵ اشخاصی به نام‌های چارلز داو، ادوارد جونز و چالز برگستریسر میانگین صنعتی بازار بورس و اوراق بهادار آمریکا را محاسبه کردند. این سه نفر به منظور دستیابی به ابزاری برای سنجش عملکرد واقعی بازار این شاخص را در یک ژورنال تخصصی به نام وال استریت منتشر کردند که با اقبال عمومی زیادی مواجه شد. آن‌ها مخفف اسم‌های خود را روی این شاخص نهادند و اختصارا نام شاخص داو جونز را DJIA گذاشتند.

در ابتدا این شاخص فقط از ۱۲ شرکت صنعتی تشکیل شده بود؛ اما به مرور زمان و با بزرگ‌تر شدن بازار، تمرکز شاخص تغییر پیدا کرد تا سایر صنایع نوظهور را به اقتصاد صنعتی آمریکا وارد کند.

تغییرات شاخص داوجونز در طول زمان

در سال ۱۹۱۶، شاخص متوسط صنعتی داوجونز شامل ۲۰ شرکت می‌شد. تا سال ۱۹۲۸ این عدد به ۳۰ رسید. تا به امروز هم تعداد شرکت‌های حاضر در شاخص سهام داوجونز ۳۰ عدد باقی مانده است.

معمولاً یک کمیته از نمایندگان شاخص‌های S&P داوجونز و تحلیلگران Wall Street Journal شرکت‌ها را برای اضافه کردن به شاخص سهام داوجونز انتخاب می‌کنند. این یعنی هیچ قانون خاصی برای انتخاب سهام وجود ندارد و تنها سهام شرکت‌هایی که سهم قابل‌توجهی در اقتصاد آمریکا دارند انتخاب می‌شوند.

شاخص داوجونز چگونه بدست می‌آید؟

برای محاسبه شاخص داوجونز آمریکا، قیمت سهام ۳۰ شرکت حاضر در این شاخص با هم جمع می‌شوند و سپس بر فاکتور داو تقسیم می‌شوند. فاکتور داو عددی است که به طور پیوسته تغییر می‌کند.

امروزه شرکت‌های سهامی تنها در یک کشور فعالیت نمی‌کنند و اکثر شرکت‌های بزرگ چند ملیتی هستند و در چندین کشور خارجی هم فعالیت می‌کنند. در اوایل ۱۹۰۰، شاخص داوجونز شامل شرکت‌های بزرگ آمریکایی می‌شد که نشانگر کل اقتصاد آمریکا بودند. اما امروزه شرکت‌های بزرگ در سرتاسر دنیا فعالیت دارند. به همین دلیل بسیاری از فعالین بازار معتقدند که شاخص سهام داوجونز دیگر نشانگر عملکرد اقتصاد آمریکا نیست.

شاخص داوجونز در چارت متاتریدر (MT4)

شما می‌توانید خیلی ساده در نرم‌افزار متاتریدر شاخص‌های سهام مهم دنیا را بررسی کنید. تنها کافی است پنجره Market Watch را باز کنید و سپس نماد شاخص داوجونز را به پنجره اضافه کنید.
برای این کار ابتدا در نوار اصلی نرم‌افزار به منوی View مراجعه کنید و روی Market Watch کلیک کنید و یا خیلی ساده دکمه‌های Ctrl + M را فشار دهید تا پنجره مارکت واچ باز شود. بعد از باز شدن پنجره Market Watch در فضای خالی این پنجره راست کلیک کنید و گزینه Symbols را انتخاب کنید. با این کار پنجره نمادهای موجود باز خواهد شد.

در پنجره Symbols تمام نمادهای موجود نمایش داده می‌شوند. گروه CFD را انتخاب کنید. گروه CFD Analysis نشانگر نمادهایی است که تنها برای تحلیل می‌توانید استفاده کنید. اما CFD Trading شامل نمادهایی است که می‌توان برای معامله هم استفاده کرد. نماد شاخص داوجونز در متاتریدر US 30 است.

شاخص داوجونز در چارت سایت تریدینگ ویو

سایت تریدینگ ویو، نمودار کاملی از شاخص داو جونز را در اختیار شما قرار می‌دهد که ابزارهای تحلیلی را نیز در اختیار دارید. برای دیدن نمودار کامل شاخص داوجونز می‌توانید از آدرس خود سایت Tradingview استفاده کنید.

شاخص داوجونز چیست و چگونه می‌توان آن را محاسبه کرد؟

در بازارهای مالی ابزارهای سنجش و ارزیابی دارایی‌ها از اهمیت و جایگاه بسیار بالایی برخوردار هستند. سهامداران هر چقدر هم توانمند باشند، باز هم از این ابزارهای تحلیلی برای رصد وضعیت دارایی‌های خود استفاده می‌کنند. در این بین برخی از ابزارها نمود بیشتری در مقایسه با سایرین پیدا می‌کنند. دلیل این مسئله نیز کارآمدی آن‌ها است که در گذر زمان برای سرمایه‌گذاران ثابت می‌شود. بازار بورس یکی از بازارهای مالی بسیار مهم در بسیاری از کشورهای دنیا است که از این ابزارها و شاخص‌های ارزیابی به وفور در آن یافت می‌شود. یکی از مشهورترین و قدیمی‌ترین بازارهای بورس در دنیا، بورس آمریکا است. در بین انواع شاخص‌های مطرح در این بازار، شاخص داوجونز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

در ادامه به طور مفصل بررسی می‌شود که شاخص داوجونز چیست و به بسیاری از سؤالاتی که پیرامون آن مطرح است، پاسخ داده می‌شود.

شاخص داوجونز چیست؟

در کشور آمریکا به این شاخص اصطلاحاً شاخص میانگین صنعتی یا Dow Jones Industrial Average برای ارائه یک پاسخ کوتاه به این سؤال که شاخص داوجونز چیست، می‌توان گفت که این شاخص معرف وضعیت عملکرد 30 شرکت بزرگ حاضر در بازار بورس آمریکا است.

یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین شاخص‌های مطرح در بازار بورس اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا، بدون شک شاخص داوجونز است. یک سرمایه‌گذار به کمک این شاخص می‌تواند وضعیت سبد سهام خود را به خوبی مورد ارزیابی قرار دهد. اما تاریخچه شاخص داوجونز چیست؟

تاریخچه شاخص داوجونز چیست؟

در گذشته یک خلأ جدی برای ارزیابی سبد دارایی‌ها در بازار بورس اوراق بهادار آمریکا حس می‌شد. سرمایه‌گذاران نمی‌توانستند از یک ابزار قدرتمند و دقیق برای بررسی وضعیت عملکرد واقعی بازار سهام استفاده کنند. دو شخص به نام‌های ادوارد جونز و چالز برگستریسر در سال 1885 تصمیم به یک اقدام هوشمندانه گرفتند. آن‌ها به خوبی دریافتند که بخش بزرگی از عملکرد بازار بورس وابسته به عملکرد شرکت‌های بزرگ فعال در بازار است.

به همین ترتیب تلاش کردند تا میانگین صنعتی بازار بورس آمریکا را از طریق بررسی وضعیت عملکرد شرکت‌های بزرگ فعال در این بازار بررسی کنند. در ابتدا نام 12 شرکت صنعتی بزرگ بورسی آمریکا برای محاسبات توسط این دو نفر در نظر گرفته شد. نتیجه اقدام این دو کارشناس بازار به شدت مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفت و آن‌ها در کانون توجهات سایر سرمایه‌گذاران بازار قرار گرفتند. نام شاخص داوجونز نیز از ترکیب نام خانوادگی این دو کارشناس برگرفته شده است.

در حال حاضر چه شرکت‌هایی برای محاسبه شاخص داوجونز مدنظر قرار می‌گیرند؟‌

در بالا اشاره شد که شروع کار شاخص داوجونز با رصد 12 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار آمریکا بود. در طول بیش از 100 سال که از ابداع شاخص داوجونز می‌گذرد، با رشد تکنولوژی در کشور آمریکا، شرکت‌های موفق و قدرتمند دیگری نیز در بازار سهام ورود کرده‌اند که این مسئله موجب شده است تعداد 18 شرکت دیگر به لیست بررسی‌ها در شاخص داوجونز افزوده شود. اسامی شرکت‌هایی که در شاخص داوجونز حضور دارند، عبارت‌اند از:

تری‌ام، آمریکن اکسپرس، اپل، بوئینگ، کاترپیلار، شورون، سیسکو سیتمز، شرکت کوکاکولا، داو دوپون، اکسان موبیل، هوم دیپو، آی بی ام، اینتل، جانسون و جانسون، جی پی مورگان چیس، مک دونالد، مرک اند کو، مایکورسافت، نایکی، فایزر، پروکتر اند گمبل، یونایتد هلث گروپ، یونایتد تکنولوژی، ورایزن کامیونیکیشنز، ویزا کارت، وال مارت، واگرینز بوتز آلینس و شرکت وال دیزنی.

همان طور که مشخص است شرکت‌های موجود در لیست فوق، عمدتا در زمینه تولید نفت و گاز، دارو، فناوری، خدمات عمومی و امور مالی فعالیت می‌کنند. شاید این سوال به وجود بیاید که چرا نام غول‌هایی مانند آمازون و فیسبوک در لیست فوق مشاهده نمی‌شود؟ پاسخ این است که وزن محساباتی این شرکت‌ها بسیار بالا است و نمی‌توان با کنار هم قرار دادن این دو با سایر شرکت‌ها میانگین وزنی متناسبی را استخراج نمود.

کاربردهای شاخص داوجونز چیست؟

در ادامه باید بررسی شود که کاربردهای شاخص داوجونز چیست و یک سرمایه‌گذار چگونه می‌تواند از این شاخص برای مدیریت سبد سهام خود بهره‌برداری کند. به طور کلی چهار مورد از اصلی‌ترین کاربردهای این شاخص که برای هر سرمایه‌گذاری در این بازار هدایت‌کننده است، عبارت‌اند از:

اطلاعات عمومی درباره بورس اوراق بهادار (قسمت پنجم)

شاخص قیمت و بازدة نقدی یا همان شاخص درآمد کل با نماد TEDPIX از فروردین 1377 در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشانگر بازدة کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازدة نقدی پرداختی، متأثر می‌شود. این شاخص کلیة شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در بردارد و شیوة وزن‌دهی و محاسبة آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX) است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوة تعدیل آن‌ها است. شاخص قیمت و بازدة نقدی بورس تهران با فرمول زیر محاسبه می‌شود.

Pit = قیمت شرکت iام در زمان t

qit = تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t

RDt = پایة شاخص قیمت و بازدة نقدی در زمان t که در زمان مبداء برابر pioqio∑ بوده است

5- شاخص بازدة نقدی

شاخص بازدة نقدی که با نماد TEDIX منتشر می‌شود، بیانگر سطح عمومی بازدة نقدی پرداختی شرکت‌ها است و مقدار آن از تقسیم پایة شاخص کل قیمت بر پایة شاخص قیمت و بازدة نقدی، به دست می‌آید. فرمول 3 بیانگر نحوة محاسبة شاخص TEDIX است.

تذکر : عدد پایه شاخصهای قیمت و بازده نقدی و بازده نقدی سهام در ابتدای سال 1377 برابر 08/1653 در نظر گرفته شده که همسنجی این دو را با شاخص کل قیمت در آن تاریخ امکان پذیر سازد .

در راستاي اجراي آيين‌نامه شرايط و ضوابط پذيرش سهام در بورس اوراق بهادار مصوب 17/5/1384 شوراي بورس، درخصوص نحوه انجام معامله سهام شركت‌ها در تابلوي غيررسمي، دستورالعمل نحوه انجام معاملات در تابلوي غيررسمي در تاريخ 27/6/1385 به تصويب هيأت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار رسيد، طبق ماده 10 قيمت معاملات نمادهاي تابلوي غيررسمي در شاخص‌ها لحاظ نمي‌گردد و صرفاً اطلاعات معاملات در سامانه معاملات نگهداري مي‌شوند.

به گزارش پايگاه اطلاع رساني بازار سرمايه، در اجراي بند 3 مصوبه شوراي عالي بورس تعریف شاخص داوجونز و اوراق بهادار مورخ هشتم مرداد 86، مقرراتی برای تغییر در محاسبه شاخص بورس به پيشنهاد هيات مديره سازمان بورس و اوراق بهادار در تاريخ 30 ارديبهشت 1387 در 10 ماده و 3 تبصره به تصويب شوراي عالي بورس و اوراق بهادار رسيد.

اين در حالي است كه براي تعريف شاخص جديد يا اصلاح شاخص فعلي، كميته متشكلي وجود نداشته و قانون جديد بازار اوراق بهادار نيز در اين مورد هيچ مسوولي را انتخاب نكرده است. بنابراين شوراي عالي بورس به منظور برطرف كردن اين خلا اقدام به انتشار مقررات اجرايي نحوه تغيير در شاخص هاي بورس يا تعريف شاخص هاي جديد در بازار سهام كرد. (منبع روزنامه اعتماد > شماره 1685 5/3/87> صفحه 15 )

امروزه شاخص بصورت شناور محاسبه می شود.

داوجونز(Dow Jones) در هجدهم سپتامبر سال ۲۰۰۰ شاخص داوجونز تغيير روش داد و در محاسبه سري شاخص هاي جهاني خود به ضرايب مبتني بر سهم شناور آزاد روي آورد. اين كار با شاخص هاي جهاني داوجونز شروع شد زيرا در بسياري از اين بازارها، حجم عمده اي از سهام هرگز قابل خريد و فروش نبود. اين تغييري عمده در شاخص داوجونز بود كه به سمت روش شناسي سهم شناور آزاد روي آورد).روزنامه همشهری سه شنبه ۱۸ شهريور ۱۳۸۲ – سال يازدهم – شماره ۳۱۶۲ )
شاخص آر اس آي RSI

شاخص توان نسبي(Relative Strength Index (RSI)) به وسيله جي ولز وايدر در سال1978 معرفي شده است و به عنوان شاخصي براي تعيين نقطه خريد و فروش استفاده مي‌شود. براي محاسبه RSI به طريق زير عمل مي‌كنيم:

که در آن RS به شرح زیر محاسبه می شود:

میانگین تغییر مثبت قیمتهای پایانی یک دوره Nروزه

متوسط تغییر منفی قیمتهای پایانی یک دوره Nروزه

توجه شود که این شاخص توسط بورس منتشر نمی شود بلکه توسط سازمانهای مختلف محاسبه و ارائه می گردد.

آر اس آی عددي را بين 0 تا100 به ما مي‌دهد. هر چه عدد به 100 نزديكتر باشد به معني اين است كه خريد آن سهم در بازار در يك دوره بيش از حد خرید شده Over bought و زمان خوبي براي فروش آن است. وقتيRSI به صفر نزديك مي‌شود اين را مي‌رساند كه سهم مورد نظر در بازار در يك دوره بيش از حد فروخته شده Over Sold و زمان خوبي براي خريد است. معمولاً نقطه برش را30 و70 در نظر مي‌گيرند. یعنی اگر به بالاتر از 70 افزایش یابد ، احتمال بالا بودن قیمتها در بازار وجود دارد. تنزل به زیر 30 حاکی از احتمال پدید آمدن قیمتهای بسیار پایین است.

پذيرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در قالب سه تابلو و بازار اوراق مشاركت انجام مي‌شود:

1. بازار اول شامل تابلوهای اصلي و فرعی- سهام و حق تقدم شركت‌هاي پذيرفته شده در تابلوي اصلي

2. بازار دوم- سهام و حق تقدم شركت‌هاي پذيرفته شده در تابلوي فرعي

3. تابلوی غیررسمی- سهام و حق تقدم شركت‌هاي پذيرفته شده در تابلوي غير رسمي

4. بازار اوراق مشاركت شركتي و دولتي

تابلوي فرعي مكاني براي پذيرش و فعاليت شركت‌هاي كوچك و درحال رشد است. شركت‌هاي كوچكي كه توانايي برآورده كردن شرايط پذيرش تابلوي اصلي را ندارند در اين تابلو پذيرفته مي‌شوند و به آن‌ها فرصت داده مي‌شود با تامين مالي و رشد فعاليت‌ها به تابلوي اصلي ارتقاء يابند.

تابلوي غير رسمي از سال 1385 ايجاد شده است. هدف اين تابلو اعطاي فرصت به شركت‌هايي است كه از شرايط پذيرش در تابلوي فرعي برخوردار نيستند و به همين دليل در آستانه لغو پذيرش و اخراج از بورس قرار دارند. دوره فعاليت اين تابلو كه با مجوز شوراي عالي بورس ايجاد شده است، موقتي است.

برخی از ضوابط پذيرش سهام شركت‌ها در تابلو دوم تالار اصلي

1 – شركت بايد در ايران ثبت شده و داراي تابعيت ايراني باشد.

2- شركت بايد سهامي عام باشد.

3 – شركت بايد داراي سهام عادي با نام داراي حق رأي باشد و 100 درصد بهاي اسمي آن پرداخت شده‌باشد و هيچ‌گونه امتياز خاصي براي سهامداران شركت وجود نداشته باشد.

4 – حداقل، دو سال از تاريخ بهره‌برداري شركت گذشته باشد.

5 – حداقل سرمايه شركت 10 ميليارد ريال باشد.

6 – در زمان پذيرش نبايد بيشتر از تعریف شاخص داوجونز 80 درصد از سهام شركت در اختيار كمتر از 10 سهامدار باشد. اين نسبت بايد در پايان دومين سال پس از پذيرش به 75 درصد كاهش يابد. به‌علاوه حداكثر ظرف مدت شش ماه از تاريخ درج و تا زماني كه نام شركت در تابلو دوم بورس درج مي‌باشد، بايستي حداقل 500 سهامدار داشته باشد.

7 – شركت بايد در دو دورة متوالي سودآور بوده و امكان سودآوري آن در آينده وجود داشته باشد و زيان انباشته نداشته باشد.

8– اساسنامة شركت بايد طوري تنظيم شده باشد كه به تشخيص هيئت پذيرش، حقوق سهامداران جزء در آن محفوظ باشد.

برخی از ضوابط ارتقاي سهام شركت‌ها از تابلو دوم به تابلو اول تالار اصلي

1 – شركت بايد دو سال متوالي قبل از پذيرش، در تابلو دوم فعاليت سودآور داشته باشد.

تبصره: چنانچه شركت قبل از مدت دوسال قابليت پذيرش در تابلو اصلي را داشته باشد، به‌درخواست شركت و تصويب هئيت پذيرش، امكان‌پذير مي‌باشد.

2 – ميزان سرماية شركت از 25 ميليارد ريال كمتر نباشد.

3 – بيش از 70 درصد از سهام شركت نبايد در اختيار كمتر از 10 سهامدار باشد. علاوه براين، تا زماني كه نام شركت در تابلو اول بورس درج مي‌باشد بايستي حداقل 1000 سهامدار داشته باشد.

4 – حجم دادوستد و گردش سهام شركت، در شش ماهة منتهي به تاريخ بررسي در هيئت پذيرش به تشخيص هيئت مذكور، بايد از وضعيت مطلوبي برخوردار باشد.

5– ارتقاء سهام شركت‌ها از تابلو دوم به تابلو اول تالار اصلي، با تصويب هيئت پذيرش خواهد بود.

برخی از ضوابط پذيرش سهام شركت‌ها در تالار فرعي

1 – شركت بايد در ايران ثبت شده و داراي تابعيت ايراني باشد.

2 – شركت بايد سهامي عام باشد.

3 – شركت بايد داراي سهام عادي با نام داراي حق‌رأي باشد و 100 درصد بهاي اسمي آن پرداخت شده باشد و هيچ­­گونه امتياز خاصي براي سهامداران شركت وجود نداشته باشد.

4 – حداقل يك سال از تاريخ بهره‌برداري يا فعاليت شركت، حسب مورد، گذشته باشد.

5 – ميزان سرماية شركت از 5 ميليارد ريال كمتر نباشد.

6 – در زمان پذيرش نبايد بيشتر از 90 درصد از سهام شركت در اختيار كمتر از 10 سهامدار باشد. اين نسبت بايد در پايان دومين سال پس از پذيرش، به 85 درصد كاهش يابد. به‌علاوه حداكثر ظرف مدت شش ماه از تاريخ درج و تا زماني كه نام شركت در تابلو فرعي درج مي‌باشد بايستي حداقل 200 سهامدار داشته باشد.

7 – شركت بايد در آخرين سال مالي سودآور بوده و امكان سودآوري آن در آينده وجود داشته باشد.

7- مزاياي پذيرش در بورس اوراق بهادار

– سهولت در تأمين مالي درازمدت طرح‌ها و پروژه‌هاي آتي از طريق انتشار سهام و ساير اوراق بهادار

– افزايش اعتبار داخلي و خارجي ناشر به دليل فعاليت در يك بازار قاعده‌مند و نظارت از سوي بورس و مقام ناظر

– سهولت در تغيير تركيب سهام‌داري و انتقال مالكيت از جمله جذب سرمايه‌گذار خارجي

– امكان تأمين مالي با هزينه كمتر به دليل نقدشوندگي بيشتر اوراق بهادار و وجود بازار منظم

– برخورداري از مزاياي خاص و اعتباري از قبيل دريافت تسهيلات بانكي و وثيقه‌گذاري اوراق بهادار

– برخورداري ازمعافيت‌هاي مالياتي پيش‌بيني شده در قانون

– شفافيت عملكرد و امكان ارزيابي عملكرد شركت و مديران از طريق گزارشگري شفاف و نظارت مداوم

– امكان استفاده از مشاركت عمومي در توسعه شركت

– مديريت حرفه‌اي با توجه به لزوم پاسخگويي به سهامداران

8- حق پذيرش و حق درج

به‌منظور بررسي درخواست پذيرش اوراق بهادار شركت‌ها دربورس، مبلغي تحت عنوان “حق پذيرش” از شركت متقاضي اخذ مي‌شود. مطابق مصوبه‌ي 9 خرداد 1386 هيئت مديره بورس اوراق بهادار تهران، حق پذيرش هر شركت در بورس، دو در هزار سرمايه ثبت شده تا سقف دويست ميليون ريال تعيين شده است.

پس از درج نام هر شركت در فهرست نرخ‌هاي بورس اوراق بهادار تهران، سالانه مبلغي تحت عنوان “حق درج سالانه” از شركت اخذ مي‌شود. طبق مصوبه‌ي هيئت مديره بورس اوراق بهادار تهران، حق درج شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس، دو در هزار سرمايه ثبت شده تا سقف پنجاه ميليون ريال تعيين شده است.

مبالغ ياد شده به حساب جاري سيبا به شماره‌ي 0102919780001 نزد بانك ملي ايران- شعبه بورس، به نام بورس اوراق بهادار تهران قابل پرداخت است

9- تالار های منطقه ای:

اولین تالار منطقه ای در خراسان در 21/3/81 شکل گرفت. تعداد تالارهای منطقه‌ای فعال در سال 1385، 23 تالار بوده است كه 2 تالار اراك و گلستان با تصویب هیات دولت در سال 1385 افتتاح شد و توسط بخش خصوصی اداره می شود.

بطور كلي در حال حاضر تالارهاي بورس به سه دسته تقسيم مي شوند:

1- بورس كالا: بازار منظمي است كه در آن كالاهاي معيني مورد معامله قرار مي گيرد. مانندبورس طلاي نيويورك يا بورس پشم استراليا.

2- بورس اسعار: در اين بازار پول كشورهاي مختلف (ارز)مورد معامله قرار مي گيرد. معاملات ارزي بر اساس نوسانات بهاي پولهاي مختلف در مقابل يكديگر صورت مي گيرد.

3- بورس اوراق بهادار:در اين بازار اورق بهادار مورد معامله واقع مي شود.

مطالب فوق از سايتهاي رسمي و فايل ها و كلاسهاي آموزشي مرتبط با بورس اوراق بهادار جمع آوري شده است. .