کال مارجین چیست

معامله‌گر تا چه زمانی فرصت دارد تا میزان وجه لازم را برای خروج از وضعیت مارجین کال واریز نماید؟

کال مارجین چیست و چه کاربردی در بورس و فارکس دارد؟

کال مارجین (Call Margin) که عبارتی انگلیسی است از بازارهای مالی بزرگ دنیا به بازار بورس ایران وارد شده است. این اصطلاح به معنای اخطار کسری موجودی بوده و به موجودی پول در حساب هر تریدر و معامله گر مربوط می شود.
کال مارجین به عنوان یک اصطلاح پرکاربرد در بزرگترین بازارهای مالی از قبیل بازارهای بورس و بازار فارکس به شمار می رود. از این مفهوم امروزه به وفور در بازار آتی بورس ایران نیز استفاده می شود، بنابراین معامله گران این بازار بایستی نسبت به این مفهوم و موارد کاربرد آن آشنایی کاملی داشته باشند.

تعریف صورت گرفته از این اصطلاح با توجه به اهرم در نظر گرفته شده در برخی از بازارهای مالی مانند بازار آتی و فارکس ارائه شده است. از این رو، این اصطلاح در بازارهایی که از اهرم برای افزایش سرمایه کاربران در معاملات استفاده می شود، کاربرد دارد. کاربران با استفاده از ضریب اهرمی می توانند معامله چند برابری نسبت به سرمایه اولیه خود انجام دهند.

زمانی که معاملات کاربری در بازار ضرر ده شده و سرمایه اولیه در حال کم شدن است، احتمال افت سرمایه مطرح می شود. بعد از اینکه افت سرمایه اولیه به محدوده مورد نظر رسید که این می تواند بسته با نوع بازار و کارگزاری متفاوت باشد، اصطلاحا معامله گر کال مارجین شده و وی اخطاری مبنی بر کسر بودجه دریافت می کند.

این اخطار به این معنی است که معامله گر دیگر فاقد بودجه لازم برای ماندن در معامله است و بایستی اقدامات لازم در این مورد را انجام دهد.

کال مارجین در بورس چیست؟

در بازار بورس و انجام معامله در بازار آتی، کاربران ملزم به واریز مبلغی به حساب کاربری خود کال مارجین چیست در نزد کارگزاری هستند. برای انجام معاملات در بازار بورس، یک حداقل وجهی تحت عنوان وجه تضمین در نظر گرفته شده است.

معامله گران در بازار آتی برای انجام معاملات خود بایستی حداقل این مقدار پول را در حساب خود داشته باشند تا امکان انجام معاملات برای آنها وجود داشته باشد.

زمانی که کاربر در بازار آتی دست به خرید و فروش می زند، کارگزاری مقداری از پول موجود در حساب معامله گر را به عنوان هزینه انجام معامله در حساب خود بلوکه می کند. در پایان هر روز معاملاتی و تسویه های انجام شده با توجه به قیمت کالای مورد معامله، سرمایه وی با توجه به نوع معامله افزایش یافته یا دچار کاهش می شود.

در این میان اگر روند قیمتی کالای مورد معامله مطابق با پیش بینی انجام شده توسط کاربر پیش نرود، به این معنی است که معامله وارد ضرر شده است و این ضرر زمانی خاتمه می یابد که معامله توسط کاربر بسته شود یا از سطح سرمایه اولیه در حساب کاربری وی تا حدی کاسته شود که امکان ضرر بیشتر وجود نداشته باشد.

میزان حد ضرر در بازارهای مالی مختلف متغییر است. اما این میزان در بازار بورس کالای ایران 70 درصد وجه تضمین در نظر گرفته شده است. این یعنی زمانی که ضرر معامله به مبلغی بیش از 30 درصد وجه تضمین رسید، حساب کاربری معامله گر اصطلاحا کال مارجین شده و وی از سوی کارگزاری اخطاری مبنی بر انجام اقدامات لازم برای مدیریت این شرایط با استفاده از روش های پیش بینی شده دریافت خواهد کرد.

وجه تضمین اولیه و حداقل وجه تضمین در بورس ایران

سازمان بورس ایران وجه تضمین اولیه ای را برای انجام معاملات هر کالایی بنا به شرایط مختلف در نظر گرفته است. وجه تضمین در واقع مقدار وجهی است که معامله گر بایستی برای انجام معامله در یک کالا آن را در حساب کاربری خود داشته باشد.

در صورتی که کارگزاری نتواند به این مقدار پول در حساب کاربری معامله گر دسترسی داشته باشد، معامله گر نمی تواند وارد موقعیت خرید و فروش کالای موردنظر خود شود.

در این میان وجه تضمین نیز در معاملات بازار آتی به مقدار وجهی اشاره دارد که با رسیدن صورت حساب سرمایه کاربر به این مقدار، حساب کاربری وی در موقعیت کال مارجین قرار خواهد گرفت. مقدار وجه تضمین در بازار آتی بورس ایران 70 درصد وجه تضمین اولیه مقرر شده است.

کال مارجین در فارکس

فارکس به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی شناخته می شود که روزانه حجم بالایی از معاملات را به خود اختصاص داده است. هر معامله گری در معاملات فارکس می تواند اعتبار خاصی برای معامله در نظر بگیرد. کال مارجین یکی از اصطلاحات مهم در معاملات فارکس است.

کاربر در معاملات فارکس همواره باید سطح مارجین خود را مورد بررسی قرار داده و چک کند. اگر میزان ضرر معامله گر در یک پوزیشن به حدی افزایش پیدا کند که منجر به کاهش مارجین به میزان مشخص شده شود، اخطاری تحت عنوان اخطار کال مارجین توسط کارگزاری به کاربر ارسال می گردد.

بر این اساس زمانی که اعتبار حساب معامله گر به پایین ترین حد از سطح تضمین یا مارجین برسد، وی کال مارجین خواهد شد. کال مارجین در واقع هشداری است مبنی بر اینکه حساب موجودی کاربر برای تضمین، در پایین ترین سطح خود قرار دارد و معامله گر بایستی برای ادامه معامله حساب خود را شارژ نماید.

در صورت عدم شارژ مجدد حساب، پوزیشن های معاملاتی وی بسته خواهد شد و تمام حساب برای ادامه معاملات بلوکه می شود.

فرمول محاسبه کال مارجین

کال مارجین (Call margin) فرمول محاسبه بسیار ساده ای دارد و شما نیز به عنوان یک معامله گر بورس یا فارکس می توانید به سادگی این شرایط را برای حساب خود محاسبه نمایید. برای محاسبه به شرح زیر عمل کنید:

• آگاهی از وجه تضمین یا وجه تضمین اولیه برای هر معامله
• محاسبه وجه تضمین برای تمام معاملات که در حالت باز قرار دارند
• محاسبه 70 درصد از کل این وجه (این مقدار در بورس و فارکس متفاوت است)
• رسیدن مجموع ضرر شما به این میزان در تمامی معاملات، به این معنی است که حساب شما در آستانه کال مارجین شدن است و اخطار کال مارجین دریافت خواهید کرد

با این حال، همانطور که پیش تر نیز اشاره شد، مارجین لول در بازارهای مالی بین المللی مانند فارکس بسته به نوع کارگزاری تابع شرایط مختلفی است و میزان آن همواره 70 درصد نیست. این مقدار در برخی از کارگزاری های بین المللی تا 10 درصد نیز در نظر گرفته شده است. اما این مقدار در بورس ایران و کارگزاری ها اغلب 70 درصد پیش بینی شده است.

انواع وضعیت حساب در بازار مالی

کال مارجین یکی از انواع وضعیت حساب در بازار معاملات آتی است. به طور معمول برای حساب کاربری معامله گران سه حالت در نظر گرفته شده است که لازم است معامله گران در مورد هر کدام از آنها شناخت کافی داشته باشند.

سه نوع وضعیت حساب در بازار مالی وجود دارد که عبارتند از:

وضعیت نرمال

بلافاصله بعد از اینکه کاربر، معاملات خود را باز کرد، وجهی در قالب کارمزد از حساب وی کسر خواهد شد. اگر در مجموع معاملات شما در حالت سود قرار گرفته باشد، میزان سرمایه موجود شما از وجه تضمین اولیه بیشتر خواهد بود، در این وضعیت حساب کاربر اصطلاحا با عنوان نرمال تعریف می شود.

وضعیت در خطر یا At Risk

وضعیت ات ریسک نوع دیگری از وضعیت حساب معاملاتی در بازار مالی است. چنانچه معاملات شما در بازار در شرایط ضرر دهی قرار بگیرد به گونه ای که میزان سرمایه از وجه تضمین اولیه کمتر باشد اما هنوز به کمتر از 70 درصد آن نرسیده باشد، وضعیت حساب شما در این شرایط در حالت ات ریسک خواهد بود.

وضعیت کال مارجین

نهایتا چنانچه به دنبال ضررهای معاملاتی، سرمایه شما به کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه در حساب معاملاتی تان برسد، حساب کاربری شما به حالت کال مارجین وارد می شود. این وضعیت حتی در صورتی که سرمایه شما به یک ریال کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه برسد، وضعیت کال مارجین برای حساب معاملاتی شما اعمال خواهد شد.

نحوه اطلاع و خروج از شرایط کال مارجین

شاید برای برخی از کاربران سوال باشد که چگونه می توان از وضعیت کال مارجین در حساب خود مطلع شد. بهتر است به یاد داشته باشید که به محض اینکه حساب کاربری شما وارد شرایط کال مارجین شود، کارگزاری با استفاده از روش های مختلف پیش بینی شده شما را در جریان این شرایط خواهد گذاشت.

از جمله این روش ها می توان به ارسال پیامک متنی به شماره موبایل، ارسال پیام اخطار در حساب کاربری، ارسال ایمیل و … اشاره کرد.

چگونه می توان از وضعیت کال مارجین خارج شد؟

در صورتی که حساب کاربری شما وارد وضعیت کال مارجین شد، با اتخاذ سه استراتژی به شرح زیر می توانید از آن خارج شوید:

• در استراتژی اول باید مبلغی به حساب کاربری خود واریز نمایید تا مقدار حساب شما به حداقل 70 درصد از وجه تضمین برسد.
• روش دوم برای خروج از وضعیت کال مارجین این است که یک یا چند معامله باز را ببندید. شما باید بسته به میزان سرمایه خود محاسبه کنید که بستن کدام حساب های باز می تواند وضعیت حساب شما را به حالت نرمال برگرداند.
• ترکیب دو روش فوق سومین استراتژی خروج از وضعیت کال مارجین است. به این صورت که همزمان با بستن یک یا چند مورد از معاملات خود می توانید مقداری وجه به حساب کاربری خود واریز نموده و آن را شارژ کنید.

اقدامات کارگزاری در مواجه با شرایط کال مارجین

برای معامله گران آشنایی با اقداماتی که کارگزاری در هنگام مواجه با شرایط کال مارجین انجام می دهد، می تواند بسیار مهم باشد. اغلب کارگزاری ها در شرایط ورود حساب کاربری کاربران خود به شرایط کال مارجین اقدامات زیر را در پیش می گیرند:

• ارسال اخطار به کاربر به روش های مختلف اولین قدمی است که کارگزاری ها در این شرایط انجام می دهند. در این اخطار کارگزاری با استفاده از روش های مختلفی که اشاره شد، به کاربر اعلام می کند که حساب کاربری خود را از وضعیت کال مارجین خارج کند.
• در قدم دوم، چنانچه کاربر نسبت به اخطار بی توجه بوده و هیچ اقدامی در جهت خارج کردن حساب خود از شرایط کال مارجین انجام ندهد، کارگزاری برخی از معاملات باز کاربر را مسدود می کند تا زمانی که حساب وی به میزانی برسد که وارد حالت ات ریسک شود. متناسب با شرایط احتمال دارد یک یا چند و حتی همه معاملات باز کاربر بسته شوند.

چگونه می توان از کال مارجین شدن جلوگیری کرد؟

برای اینکه بتوانید حساب معاملاتی خود را از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین مصون نگه دارید بهتر است از ترفندهای زیر استفاده کنید:

• اهرم معاملاتی خود را پایین تر بگیرید. با کمتر شدن اهرم معاملاتی از خطر ورود شما به وضعیت کال مارجین نیز کاسته می شود.
• اتخاذ سیستم مدیریتی سرمایه دقیق و حساب شده نیز می تواند ترفندی ایده‌آل برای مصون ماندن از کال مارجین شدن باشد. داشتن سیستم مدیریت سرمایه سبب می شود تا با انتخاب حجم معاملاتی بهینه تر، در هر لحظه درصد کمی از سرمایه شما وارد معامله شود.
• مقدار سرمایه اولیه موجود در حساب کاربری خود را افزایش دهید. بیشتر بودن مقدار پول اولیه احتمال ورود حساب شما به وضعیت Call Margin را تا حد زیادی کاهش می دهد.
• در معاملات خود از حد ضررهای منطقی استفاده کنید.

کال مارجین و مزیت های آن

کال مارجین با وجود اینکه می تواند به لحاظ روانشناسی روحیه معامله گر را تضعیف کند اما اگر از دیدگاه دیگری نگریسته شود ترفندی است که به شما در جلوگیری از متحمل شدن ضررهای بیشتر کمک می کند. بنابراین وجود آن برای معامله گر خالی از منفعت نیست.
همچنین هر میزان که سطح مارجین لول در نظر گرفته شده توسط کارگزاری ها بالاتر باشد، احتمال اینکه معامله گر بیشتر متضرر شود نیز بالاتر می رود.

برای مثال در صورت کاهش مارجین لول از 70 درصد به 50 درصد، هر چند که کال مارجین شدن معامله گر به تاخیر خواهد افتاد، اما در مقابل در این شرایط قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین ضرر بیشتری را متوجه معامله گر خواهد کرد.

سوالات متداول در مورد کال مارجین

کال مارجین چیست؟

کال مارجین اغلب به کاهش ارزش یک یا چند دارایی در حساب مارجین اشاره دارد. در این حالت میزان ضرر معاملات به بالاتر از 70 درصد وجه تضمین رسیده و اخطاری مبنی بر افزایش وجه تضمین به کاربر ارسال می گردد.

چگونه می توان حساب کاربری خود را از حالت کال مارجین خارج ساخت؟

با استفاده از سه روش پیش بینی شده می توان حساب کاربری را از حالت کال مارجین خارج کرد. این سه روش عبارتند از واریز وجه، بستن پوزیشن های معاملاتی باز، اعمال ترکیبی از دو روش یعنی بستن پوزیشن های معاملاتی باز و واریز وجه.

اگر معامله گر نتواند کال مارجین را پرداخت کند، چه اتفاقی می افتد؟

کال مارجین در واقع از شما درخواست می کند تا حساب مارجین خود را شارژ کنید. در صورت عدم شارژ مجدد حساب، کارگزاری می تواند موقعیت های معاملاتی شما را تا زمان رسیدن موجودی حساب به حداقل مقدار مسدود کند.

کال مارجین چیست؟

فعالان بازار آتی، در صورت پیش‌بینی نادرست از روند قیمت بازار، مانند فعالان هر بازار دیگری متحمل زیان می‌شوند. با این حال، در بازار آتی به دلیل تسویه روزانه حساب‌ها، معامله گران زیان‌دیده، در معرض وضعیت ناخوشایند «کال مارجین» نیز قرار می‌گیرند. در این مطلب قصد داریم تا به تعریف وضعیت مارجین کال، نحوه پیش‌بینی وضعیت حساب قبل از کال مارجین شدن و چگونگی خروج از وضعیت کال مارجین بپردازیم.

انواع وضعیت حساب در بازار بورس

برای فعالیت در بازار آتی، هر معامله‌گر می‌بایست قبل از اخذ موقعیت خرید یا فروش، موجودی حساب عملیاتی خود را به میزان لازم شارژ نماید. در واقع به دلیل ماهیت تعهدی بازار آتی، خریدار و فروشنده می‌بایست وجهی را به منظور وجه تضمین انجام معامله (در روز سررسید) به حساب عملیاتی خود واریز نمایند. این وجه، پس از اخذ موقعیت خرید یا فروش توسط بورس در حساب معامله‌گر به عنوان وجه تضمین، بلوکه می‌شود. حساب عملیاتی طی جلسه معاملاتی (با توجه به قیمت تسویه) هر نیم ساعت یکبار، به‌روزرسانی می‌شود. با توجه به میزان موجودی حساب عملیاتی نسبت به وجه تضمین اولیه، وضعیت حساب سه حالت می‌تواند داشته باشد:

۱- وضعیت نرمال
۲- وضعیت ات ریسک
۳- وضعیت مارجین کال

وضعیت نرمال

چنانچه پس از تسویه‌حساب، برای معامله‌گر سود شناسایی شود، حساب عملیاتی معامله‌گر به همان میزان (منهای کارمزد معاملات) افزایش می‌یابد. در این شرایط که موجودی حساب عملیاتی بیشتر از ( یا برابر) میزان وجه تضمین اولیه است، به اصطلاح می‌گویند حساب در وضعیت نرمال قرار دارد.

وضعیت ات ریسک (At Risk)

چنانچه پس از تسویه حساب بر اساس قیمت تسویه، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود، از موجودی حساب عملیاتی وی کسر می‌شود. طبق مشخصات قراردادهای آتی، موجودی حساب عملیاتی تا ۳۰ درصد کاهش نسبت به وجه تضمین اولیه با مشکل مواجه نمی‌شود. در واقع موجودی حساب عملیاتی همواره می‌بایست حداقل به میزان ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد.
هنگامی که موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر از وجه تضمین اولیه کمتر شود، اما از حداقل وجه تضمین (۷۰ درصد وجه تضمین اولیه) بالاتر باشد، گویند حساب وی در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این حالت اگرچه موجودی حساب عملیاتی کمتر از وجه تضمین اولیه است اما به دلیل بالاتر بودن نسبت به حداقل وجه تضمین، مشکلی برای معامله‌گر پیش نمی‌آید. در این شرایط معامله‌گر می‌بایست موجودی حساب خود را مدیریت نماید تا میزان آن کمتر از حداقل وجه تضمین اولیه نشود (مارجین کال نشود).

وضعیت مارجین کال (margin call)

چنانچه موجودی حساب عملیاتی پس از به‌روزرسانی، کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه بشود (حتی ۱ ریال!) حساب عملیاتی در وضعیت کال مارجین قرار می‌گیرد.
در واقع کال مارجین وضعیتی است که میزان زیان معاملات از حد مجاز آن (۳۰ درصد وجه تضمین اولیه) بیشتر شده و اخطاریه افزایش وجه تضمین جبرانی صادر می‌شود.

نکته:

۱.به‌روزرسانی حساب‌ها طبق جدیدترین دستورالعمل، هر نیم ساعت یکبار طی جلسه معاملاتی صورت می‌گیرد. قبلا یک بار و پس از اتمام جلسه معاملاتی انجام می‌شد.

۲.در به‌روزرسانی حساب‌ها طی جلسه معاملاتی، زیان‌ها روی موجودی حساب هر نیم ساعت یک بار، اعمال می‌شود اما سودها، در پایان جلسه معاملاتی اعمال می‌شود.

۳.در بازار آتی کال مارجین و مارجین کال هر دو، مورد استفاده معامله گران قرار می‌گیرد و به معنای (margin call) است.

۴.کارگزاری آگاه یک ویژگی تحت عنوان پیش‌بینی وضعیت حساب در سامانه آنلاین خود تعبیه نموده است تا معامله گران همواره از وضعیت حساب خود باخبر باشند و اقدامات لازم را برای جلوگیری از مارجین کال شدن انجام دهند. برای آشنایی با این ویژگی مطلب “چگونه از کال مارجین شدن معاملات آتی کالا در امان بمانیم؟” را مطالعه نمایید.

مثال:

فرض کنید وجه تضمین اولیه برای قراردادهای آتی زعفران برابر با ۴۸۰ هزار تومان باشد. شخص ۴۸۰ هزار تومان به حساب عملیاتی خود واریز و یک موقعیت خرید یا فروش اخذ می‌کند. فرض نمایید موجودی حساب وی پس از پایان جلسه معاملاتی طی روزهای مختلف به شرح ذیل باشد:

روز	موجودی حساب	وضعیت
اول	۴۸۰.۰۰۰	نرمال
دوم	۴۹۰.۰۰۰	نرمال
سوم	۴۶۰.۰۰۰	ات ریسک
چهارم	۴۹۵.۰۰۰	نرمال
پنجم	۴۳۰.۰۰۰	ات ریسک
ششم	۳۸۰.۰۰۰	ات ریسک
هفتم	۳۲۰.۰۰۰	مارجین

در این مثال حداقل وجه تضمین برابر با ۴۸۰.۰۰۰*۰.۷= ۳۳۶.۰۰۰ است. به بیان دیگر اگر موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر از این مقدار کمتر شود (حتی ۱ ریال) وی در وضعیت مارجین کال قرار می‌گیرد.

در مثال فوق ملاحظه شد که وجه تضمین اولیه برابر با ۴۸۰ هزار تومان و حداقل وجه تضمین برابر با ۳۳۶ هزار تومان است. هنگامی که میزان موجودی حساب عملیاتی بین ۳۳۶ هزار تومان و ۴۸۰ هزار تومان قرار دارد گویند فرد در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این شرایط موجودی از حداقل وجه تضمین بیشتر اما از وجه تضمین اولیه کمتر است.

معامله‌گر چگونه از وضعیت مارجین کال باخبر می‌شود؟

پس از بروز رسانی حساب‌ها، با کاهش موجودی حساب به کمتر از حداقل وجه تضمین، مشخص می‌شود که چه افرادی کال مارجین شده‌اند. معامله گران از طریق سامانه معاملاتی آنلاین خود می‌توانند وضعیت حساب خود را چک نمایند. علاوه بر این، کارگزار به افرادی که مارجین کال شده‌اند از طریق تماس تلفنی و در غیر این صورت، ارسال پیامک به معامله گران اعلام می‌کند که حساب آن‌ها کال شده است . افرادی که مارجین کال شده‌اند می‌بایست تا مهلتی که کارگزار تعیین می‌کند، اقدام به تکمیل وجه خود و یا بستن تعدادِ لازم از موقعیت‌های خود نماید.

معامله‌گر، چگونه از وضعیت کال مارجین خارج می‌شود؟

افرادی که مارجین کال می‌شوند از سه طریق می‌توانند، از این وضعیت خارج بشوند.

۱- واریز وجه
۲- بستن موقعیت‌های باز
۳- ترکیبِ واریز بخشی از وجه مورد نیاز و بستن تعداد موقعیت باز

معامله‌گر تا چه زمانی فرصت دارد تا میزان وجه لازم را برای خروج از وضعیت مارجین کال واریز نماید؟

معامله گران کال مارجین طبق دستورالعمل، می‌بایست تا قبل از اتمام مهلتی که کارگزاری به آن‌ها داده است وجه لازم (وجه تضمین جبرانی) را به حساب عملیاتی خود واریز نمایند.

اگر فرد طی مهلت تعیین‌شده موقعیت‌های خود را نبندد و یا وجه واریز ننماید چه اتفاقی می‌افتد؟

بر اساس دستورالعمل، چنانچه فردی تا اتمام مهلت تعیین‌شده توسط کارگزاری، همچنان مارجین کال باشد کارگزار موظف به بستن تعداد لازم از موقعیت‌های وی است. در واقع کارگزار تعدادی از موقعیت‌های وی را می‌بندد تا وی از حالت مارجین کال خارج شود.

به طور مثال اگر فرد ۴ موقعیت باز داشته باشد اما تنها به ازای ۳ موقعیت وجه تضمین کافی داشته باشد آنگاه کارگزاری تنها یک موقعیت وی را می‌بندد.

نکته: اگر فردی مارجین کال شود و چند موقعیت بازداشته باشد، فقط به تعدادی از موقعیت‌های باز وی بسته می‌شود که از حالت مارجین کال خارج شود.

اگر معامله‌گر کال مارجین تا مهلت معین‌شده وجه لازم را واریز نکرد (و تعداد موقعیت‌های باز خود را نبست) و بازار نیز با صف مواجه بود به نحوی که کارگزار نتواند موقعیت شخص مارجین کال را ببندد چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر تا مهلت تعیین‌شده از سوی کارگزار، معامله‌گر از حالت کال مارجین خارج نشد (نه پول واریز نمود و نه موقعیت بست) کارگزار اقدام به ثبت سفارش با قیمت سرخط تابلو، برای بستن موقعیت وی می‌نماید. اگر بازار با صف مواجه باشد سفارش معامله‌گر در سیستم باقی می‌ماند تا شاید تا انتهای جلسه معاملاتی سفارش انجام و موقعیت وی بسته شود.
چنانچه تا پایان جلسه معاملاتی سفارش واردشده برای فرد مارجین کال انجام نشود، پس از اتمام جلسه معاملاتی بازار جبرانی برای بستن موقعیت باز معامله‌گر تشکیل خواهد شد.

سخن آخر

در این مطلب، ضمن تعریف وضعیت‌های حساب عملیاتی و به ویژه وضعیت کال مارجین، نحوه خروج از مارجین کال به صورت تیتر وار بیان گردید. جهت درک بهتر نحوه خروج از شرایط کال مارجین، در مطلب بعدی به ارائه مثال‌های ساده و کاربردی و پس از آن، تشریح بازار جبرانی خواهیم پرداخت.

کال مارجین چیست؟

در این مقاله به صورت مفصل بررسی می‌کنیم که کال مارجین چیست و چگونه می‌توان حساب را از این وضعیت خارج کرد.

به گزارش برنا، کال مارجین، به وضعیتی گفته می‌شود که میزان ضرر معاملات در بازار آتی از حد مجاز آن (۳۰ درصد وجه تضمین اولیه) بیشتر شده و اخطاریه افزایش وجه تضمین جبرانی صادر شده باشد. با توجه به وجه تضمین اولیه کنونی چنانچه میزان موجودی حساب شما، از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه، کمتر شود اصطلاحا گفته می‌شود حساب شما در وضعیت کال مارجین قرار دارد. در این مقاله به صورت مفصل بررسی می‌کنیم که کال مارجین چیست و چگونه می‌توان حساب را از این وضعیت خارج کرد.

منظور از کال مارجین چیست؟

با اتخاذ موقعیت و داشتن موجودی حساب به اندازه وجه تضمین مورد نیاز تا ۳۰ درصد ضرر مجاز هستید و چنانچه میزان ضرر بیشتر از ۳۰ درصد شود، اخطاریه مارجین کال برای شما صادر خواهد شد. شخصی که در وضعیت مارجین کال قرار گرفته است، لازم است حداکثر تا یک ساعت پس از شروع بازار (۱۱:۳۰) روز کاری بعد، وجه جبرانی لازم را به حساب عملیاتی خود واریز کند یا به تعداد لازم موقعیت‌های خود را ببندد (آفست کند) . برای درک بهتر مطلب یک مثال را بررسی می‌کنیم:

موجودی حساب آقای «الف» پس از پایان معاملات و با داشتن دو موقعیت باز برابر با ۱میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شود. با توجه به وجه تضمین ۱ میلیون و ۱۵۰ هزارتومانی، حداقل مبلغی که باید در حساب ایشان باشد برابر با ۱ میلیون ۶۱۰ هزار تومان است و از آنجایی‌که موجودی حساب کمتر از حداقل وجه تضمین شده است، لذا آقای «الف» در وضعیت مارجین کال قرار می‌گیرد.

اگر او قبل از اتمام جلسه معاملاتی، موجودی حسابش را به مبلغ ۱ میلیون و ۶۱۰ هزار تومان می‌رساند، دیگر در وضعیت مارجین کال قرار نمی‌گرفت؛ ولی باتوجه به عدم شارژ حساب تا مبلغ حداقل وجه تضمین، مشتری مذکور مارجین شده و موظف است یکی از دو تصمیم زیر را حداکثر تا ساعت ۱۱:۳۰ روز کاری بعد اتخاذ کند:

• حساب خود را تا میزان ۲ میلیون و۳۰۰ هزار تومان (وجه تضمین اولیه برای دو قرارداد) افزایش بدهد.
• یکی از موقعیت‌های خود را ببندد.

در غیر این صورت، کارگزار موظف است موقعیت وی را به تعداد لازم (به اندازه‌ای که از موجودی وجه تضمین اولیه کمتر نباشد) ببندد. چنان چه طی جلسه معاملاتی آن روز به دلیل وجود صف خرید یا فروش، کارگزار نتواند موقعیت مشتری را ببندد، پس از پایان جلسه معاملاتی بازار جبرانی برای بستن موقعیت‌های افراد مارجین شده تشکیل می‌شود.

وضعیت At Risk چیست؟

زمانی که بخواهیم بررسی کنیم کال مارجین چیست به مفهوم ات ریسک نیز برخورد می‌کنیم. At Risk به وضعیتی از حساب عملیاتی (در اختیار بورس) مشتریان اطلاق می‌شود که موجودی حساب کمتر از میزان وجه تضمین اولیه می‌شود اما موجودی همچنان بیشتر از حداقل وجه تضمین(۷۰ درصد وجه تضمین اولیه) است.

در واقع، هنگامی که موجودی حساب عملیاتی مبلغی بین وجه تضمین اولیه و حداقل وجه تضمین باشد اصطلاحا می‌گویند حساب در وضعیت At Risk قرار دارد. لازم به ذکر است مشتریانی که در وضعیت At Risk قراردارند برای اخذ موقعیت جدید می‌بایست ابتدا موجودی حساب خود را به میزان وجه تضمین اولیه برسانند. به عبارت دیگر میزان مبلغی که کمتر از وجه تضمین اولیه است را به حساب خود واریز کنند؛ سپس با واریز مبلغی به اندازه وجه تضمین لازم اقدام به اخذ موقعیت جدید کنند. اگر فقط مبلغی به اندازه وجه تضمین اولیه واریز شود، مشتری نمی‌تواند موقعیت جدید بگیرد.

بازار جبرانی چیست؟

بازار جبرانی برای بستن موقعیت‌های بازخرید یا فروش مشتریان مال کارجین که موفق به واریز وجه نشده‌اند و به دلیل شرایط بازار (نبود طرف مقابل معامله یا صف خریدوفروش) که امکان بستن معامله آن‌ها در بازار وجود ندارد، تشکیل می‌شود. بازار جبرانی شامل شش دوره ده‌دقیقه‌ای حراج تک قیمتی است. دوره حراج تک قیمتی شامل یک دوره پیش گشایش و یک حراج تک قیمتی است.

داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﻴﻤﺖ در دوره‌ﻫﺎی اول ﺗﺎ ﺷﺸﻢ ﺣﺮاج ﺗﻚ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ۳،۶،۹،۱۲،۱۸،۲۷ درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺴﻮﻳﻪ روز ﻛﺎری ﻗﺒﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ‌شود.

در ابتدای هر دوره حراج تک قیمتی، قراردادهای مشتریان بدهکار بر اساس لیست اعلامی اتاق پایاپای و به ترتیب اولویت زمانی باز کردن موقعیت تعهدی، با قیمت حداقل مجاز دامنه نوسان قیمت آن دوره در سامانه معاملاتی قرار می‌گیرد. کارگزاران جهت معامله می‌توانند در مدت ۵ دقیقه‌ای دوره پیش گشایش رقابت کنند. در پایان ۵ دقیقه، سامانه معاملاتی، عملیات حراج تک قیمتی را انجام خواهد داد.

جرائم عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل کالا چیست؟

چنانچه تا نیم ساعت پس از اتمام جلسه معاملاتی ۲ روز کاری مانده به تاریخ سررسید، گواهی آمادگی تحویل برای دارندگان موقعیت باز ارائه نشود قرارداد آتی آن‌ها بر اساس قیمت تسویه روز پایان مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل، تسویه نقدی شده و مشمول جریمه‌های ذیل می‌شوند:

جریمه عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل از طرف دارندگان موقعیت تعهدی بازخریدوفروش به میزان یک درصد ارزش کل قرارداد بر اساس قیمت تسویه همان روز معاملاتی قرارداد آتی است. این مبلغ از حساب نکول کننده کسر شده و به حساب طرف مقابل واریز می‌شود.

جرائم عدم واریز وجه توسط خریدار چیست؟

با توجه به تعهدی بودن بازار آتی سکه، در صورت عدم ایفای تعهد از طرف هر یک از معامله گران (خریدار یا فروشنده) بورس کالا جرائمی برای آن‌ها در نظر گرفته است. در ادامه به شرح جرائم مربوط به عدم واریز وجه توسط مشتری خریدار خواهیم پرداخت.

چنانچه دارندگان موقعیت بازخرید، تا ساعت ۱۲:۰۰ روز کاری پس از آخرین روز معاملاتی، وجه ارزش قرارداد (بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی) را به حساب عملیاتی خود واریز نکنند، مشمول جریمه‌ای به میزان یک درصد ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی می‌شوند. این مبلغ از حساب خریدار کسر شده و به حساب طرف مقابل (فروشنده) واریز می‌گردد. همچنین درصورتی‌که قیمت بازار نقدی دارایی پایه (سکه تمام بهار آزادی) از قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی کمتر باشد، تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری فروشنده از خریدار اخذ می‌گردد.

لازم به ذکر است مهلت تعیین‌شده برای واریز وجه، به هیچ وجه قابل تمدید نیست و حتی یک ثانیه پس از اتمام مهلت، خریدار مشمول جریمه خواهد شد. نکته حائز اهمیت در رابطه با جریمه عدم کال مارجین چیست واریز وجه این است که چنانچه خریدار بخشی از کل مبلغ قرارداد را واریز کند، تنها آن دسته از قراردادهایش که موجودی حساب مشتری برای آن کفایت کند، خرید شده و مابقی نکول می‌شود.

جرائم عدم تحویل کالا از طرف فروشنده چیست؟

همان‌گونه که جرائمی برای عدم واریز وجه توسط مشتری خریدار وجود دارد، در صورت عدم تحویل سکه از طرف مشتریان فروشنده نیز جرائمی اجرا خواهد شد.

علاوه بر این، کارمزد تسویه و تحویل هر دو سر معامله به نفع بورس از مشتری نکول کننده دریافت خواهد شد . نکته حائز اهمیت در رابطه با جریمه عدم تحویل سکه این است که چنانچه فروشنده بخشی از تعداد سکه‌های تعهد شده را تحویل ندهد و یا برخی از سکه‌ها در صورت کارشناسی شدن غیراستاندارد شناسایی شوند، تنها آن دسته از قراردادهایش که شامل ۱۰ سکه تمام بهار آزادی هستند، تحویل و تسویه شده و مابقی قراردادها نکول می‌شود.

در این مقاله بررسی کردیم که کال مارجین چیست و به چه علت ایجاد می‌شود. در ادامه به نکات مهمی نظیر بازار جبرانی و انواع زیان‌هایی که متوجه فروشنده و خریدار می‌شود، اشاره کردیم. کال مارجین در بازار آتی رخ می‌دهد و در بازار سهام یا اوراق بهادار تهران شاهد آن نیستیم. پیشنهاد می‌کنیم قبل از شروع معاملات در بازار آتی نیز از فرآیند مال کارجین در بازار آتی اطلاع کافی داشته باشید. این اطلاعات مهم در بازار، کمک شایانی به مدیریت معاملات شما خواهد داشت.

لیکویید شدن یا کال مارجین چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟

بازار ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاری‌های خطرناک و نوسانات شدید قیمت در میان مردم جهان شهرت دارد. با وجود اینکه نوسانات این بازار چالش‌هایی را برای قانون‌گذاران ایجاد کرده است، در مقایسه با کلاس‌های دارایی سنتی مانند سهام و کالا، بازار ارزهای دیجیتال فرصتی برای به دست آوردن سودهای چشمگیر در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.

افزایش این نوسان، پتانسیلی است که سبب به وجود آمدن موقعیت‌های معاملاتی بیشتر از طریق متدهای معاملاتی مانند Margin trading ،perpetual swaps و futures می‌شود. معاملات مشتقه قراردادهای مبتنی بر قیمت یک دارایی پایه هستند که این امکان را به معامله‌گران می‌دهند تا بر قیمت آینده آن دارایی شرط‌بندی کنند.

معاملات مشتقه کریپتو، برای اولین بار در سال 2011 به بازار معرفی شده و در سال‌های اخیر، به‌ویژه در میان سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی gung-ho که به‌دنبال حداکثر بهره‌برداری از استراتژی‌های معاملاتی خود هستند، محبوبیت بالایی یافته است.

برای مثال معامله‌گران می‌توانند از طریق معاملات مارجین پتانسیل درآمدزایی و سوددهی خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی‌های دیجیتالی افزایش دهند. صرافی کوینکس، صرافی کوکوین و صرافی بای بیت تعدادی از صرافی‌های متمرکز رمزنگاری‌شده‌ای هستند که امکان انجام معاملات مارجین را برای کاربران خود فراهم کرده‌اند.

توجه داشته باشید این نوع معاملات مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند؛ یعنی همان‌طور که معاملات مشتقه سبب افزایش پوزیشن‌های سودآور معامله‌گران می‌شوند، به همان اندازه نیز خطر لیکویید شدن یا از دست ‌دادن سرمایه معامله‌گر نیز وجود دارد.

لیکویید شدن چیست؟

لیکویید شدن یا Liquidation به فرایندی گفته می‌شود که در آن معامله‌گر همه سرمایه خود در پوزیشن مارجین را از دست بدهد و ضرر کند. اصولاً این پروسه هنگام سقوط قیمت بازار اتفاق می‌افتد؛ با این ‌حال در فضای ارزهای دیجیتال، اصطلاح لیکویید شدن، عمدتاً به‌منظور توصیف بسته‌شدن اجباری پوزیشن معامله‌گر به‌دنبال از دست ‌رفتن تمام یا بخشی از حاشیه اولیه (Initial margin) استفاده می‌شود.

انواع لیکوئیدیشن

لیکویید شدن را می‌توان به دو گروه جزئی (Partial) و کلی (Total) تقسیم کرد:

1. لیکویید شدن جزئی: به‌منظور کاهش پوزیشن و اهرم فشاری که معامله‌گر تعیین کرده، پوزیشن مذکور را تا حدی زود می‌بندد.
2. لیکویید شدن کلی: هنگام بستن پوزیشن، از تمام حاشیه اولیه‌ای که معامله‌گر تعیین کرده، استفاده شده است.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین نوعی از متدهای معاملاتی در برخی صرافی‌های دیجیتالی هستند که براساس آن معامله‌گر می‌توان با وجوه قرض گرفته شده از افراد شخص ثالث مانند صرافی وارد معامله شود. درواقع این متد درست مانند قرض‌گرفتن یا وام‌گرفتن پول از یک فرد یا نهاد دیگر برای خرید ارز دیجیتال عمل می‌کند. این روش معاملاتی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه پوزیشن معاملاتی خود را با استفاده از ابزاری به نام leverage یا اهرم فشار، افزایش دهند و تنظیم کنند.

برای استفاده از پلتفرم معاملاتی مارجین لازم است معامله‌گر مراحل احراز هویت در صرافی را سپری کند و سپس مقداری ارز دیجیتال یا فیات را به‌عنوان وثیقه که به Initial Margin معروف است، نزد صرافی قرار دهد. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای صرافی عمل می‌کند؛ برای مثال، اگر از یک اهرم فشار 5× در مارجین اولیه 100 دلاری استفاده کنید، یک وام 400 دلاری به شما داده می‌شود و پوزیشن معاملاتی شما از 100 به 400 دلار افزایش می‌یابد.

چه زمانی لیکویید شدن اتفاق می‌افتد؟

لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر نتواند الزامات تعیین‌شده در پوزیشن مارجین خود را به‌درستی برآورده کند. در واقع مارجین به درصدی از ارزش کل معامله گفته می‌شود که به‌منظور بازکردن و حفظ پوزیشن باید نزد صرافی سپرده شود.

زمانی که حساب مارجین معامله‌گر به پایین‌تر از سطح توافق‌شده با صرافی برسد، صرافی به‌طور خودکار پوزیشن را بسته و سرمایه‌گذار سرمایه خود را از دست می‌دهد. میزان ضرر معامله‌گر به اهرم فشار تعیین‌شده و میزان کاهش قیمت بازار بستگی دارد. در برخی از موارد لیکوئیدیشن سبب ازدست‌رفتن کل سرمایه فرد می‌شود.

اگر پوزیشن اهرم‌دار شما به آستانه لیکویید شدن برسد، با یک Margin call مواجه خواهید شد. این فراخوان به شما می‌گوید که لازم است مارجین بیشتری ایجاد کنید. در این زمان دو گزینه پیش روی معامله‌گر است: 1. به‌منظور بالابردن مجدد اهرم به اندازه مورد نیاز، وجوه بیشتر به مارجین اضافه شود. 2. صرافی به‌طور خودکار پوزیشن فرد را لیکوئید کند.

مفهوم قیمت لیکوئیدیشن

قیمت لیکوئیدیشن (انحلال) یا Liquidation price نقطه‌ای است که در آن پوزیشن لوریج‌دار معامله‌گر به‌طور خودکار بسته می‌شود. عواملی که بر آن تأثیرگذار هستند عبارت‌اند از:

قیمت لیکوئیدیشن توسط صرافی‌ها استفاده‌شده محاسبه شده و ممکن است میانگینی از چندین صرافی بزرگ دیجیتالی باشد. زمانی که قیمت ارز دیجیتال مدنظر از آستانه قیمت لیکوئیدیشن عبور کند، فرایند لیکویید شدن شروع می‌شود.

از آنجا ‌که قیمت ارزهای دیجیتال به‌طور مدام در حال تغییر است، لازم است از آخرین اخبار مطلع باشید و سودآوربودن پوزیشن ایجادشده را دوباره بررسی کنید؛ در غیر این صورت به احتمال زیاد سرمایه شما لیکوئید شده و متضرر می‌شوید.

چطور از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟

وقتی درباره معامله در بازارهای سرمایه، از جمله ارزهای دیجیتال و متدهای معاملاتی خاص مانند معاملات مارجین صحبت می‌شود، بی‌شک مدیریت ریسک مهم‌ترین نکته است. در این موارد لازم است هدف اصلی معامله‌گر حتی پیش از رسیدن به سود به حداقل رساندن سطح ضرر احتمالی باشد. از آنجا ‌که خطر از دست ‌دادن سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال اجتناب‌ناپذیر است، بهره‌گیری از مکانیسم‌هایی که به بقای معامله‌گر در بازار کمک کنند، ضروری به نظر می‌رسد.

از آنجا ‌که همواره احتمال از دست ‌دادن دارایی هنگام انجام معاملات وجود دارد، استفاده از استراتژی‌های معاملاتی هوشمند مانند استفاده از لوریج کمتر و نظارت مارجین می‌تواند به جلوگیری از لیکویید شدن دارایی کاربر کمک کند. علاوه بر این، صرافی‌های دیجیتالی صندوق‌های بیمه را راهی برای به حداقل رساندن این‌گونه از ضررها به کاربران ارائه می‌دهند.

صندوق‌های بیمه صرافی‌های دیجیتالی

صندوق بیمه یک استخر ذخیره وجوه است که به‌عنوان یک مکانیسم محافظتی در برابر ضررهای احتمالی بیش از اندازه در معاملات، عمل کرده و از آن برای پوشش ضرر قرارداد استفاده می‌شود. زمانی که پوزیشن یک معامله‌گر در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستی لیکوئید شود (قیمتی که زیان معامله‌گر برابر با مارجین اولیه است)، هر سودی به صندوق بیمه وارد می‌شود.

از طرف دیگر، اگر قیمت لیکوئیدیشن کمتر از قیمت ورشکستگی (bankruptcy price) باشد، ضرر پوزیشن از میزان مارجین اولیه تعیین‌شده توسط معامله‌گر بیشتر خواهد شد. در این حالت، صندوق بیمه این کسری را پوشش خواهد داد؛ برای مثال، جان و آلیس پوزیشن‌های لانگ مختلف بیت کوین را با قیمت ورشکستگی به‌ترتیب 40 هزار و 39.500 دلار افتتاح کرده و هر دوی آن‌ها دارای قیمت لیکوئیدیشن 40.200 دلار هستند؛ درنتیجه زمانی که دارایی آن‌ها لیکوئید می‌شود، جان در 40 هزار دلار لیکوئیده شده و از صندوق بیمه وی برداشت می‌شود؛ درحالی‌که آلیس براساس آخرین قیمت معامله‌شده 39.800 دلار، با قیمت 39.500 دلار منحل می‌شود.

استراتژی خروج از لیکوییدیشن

هنگام بازکردن یک پوزیشن و تعیین میزان اهرم فشار (لوریج)، گزینه‌های مؤثری برای کاهش احتمال لیکویید شدن دارایی در دسترس هستند. گزینه Stop Loss یکی از آن‌هاست که به‌عنوان سفارش Stop Order یا Stop Market نیز شناخته می‌شود؛ نوعی سفارش‌گذاری پیشرفته که در بیشتر صرافی‌های ارزهای دیجیتال در دسترس کاربران قرار دارد. سرمایه‌گذار با استفاده از این گزینه به صرافی دستور می‌دهد تا به‌محض اینکه دارایی وی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد. هنگام ایجاد سفارش توقف ضرر، لازم است موارد زیر را تنظیم کنید:

1. Stop Price/ قیمت توقف: قیمتی که در آن سفارش Stop Loss معامله‌گر اجرا می‌شود.
2. Sell Price/ قیمت فروش: قیمتی که معامله‌گر قصد دارد دارایی دیجیتالی مدنظر خود را در آن قیمت بفروشد.
3. Size/ اندازه: میزانی از ارز دیجیتال مدنظر که قصد فروش آن را دارید.

اگر قیمت بازار به قیمت Stop Price تعیین‌شده توسط معامله‌گر برسد، سفارش Stop Order وی به‌صورت خودکار اجرا می‌شود و دارایی مدنظر به قیمت و میزان از قبل تعیین‌شده به فروش می‌رسد. اگر معامله‌گر احساس کند وضعیت بازار با سرعت برخلاف انتظار پیش می‌رود، می‌تواند میزان Sell Price را پایین‌تر از Stop Price قرار می‌دهد؛ زیرا در این صورت احتمال فروش سفارش بالا می‌رود. همان‌طور که مشخص شد، هدف اولیه ثبت سفارش Stop Loss، محدودکردن ضررهای احتمالی است. برای در نظر گرفتن تمام جنبه‌ها باید دو سناریوی زیر را در نظر داشته باشید.

سناریوی اول

یک معامله‌گر 5.000 دلار در حساب خود دارد، اما تصمیم می‌گیرد برای ایجاد پوزیشن 1.000 دلاری، از مارجین اولیه 100 دلار و اهرم فشار 10× استفاده کرده و یک Stop Loss، 2.5 درصدی از پوزیشن ورودی خود تنظیم می‌کند. در این مثال، معامله‌گر می‌تواند به‌طور بالقوه 25 دلار را در این معامله از دست می‌دهد، این میزان تنها 0.5 درصد از گل حساب وی است، اما اگر معامله‌گر از گزینه توقف ضرر استفاده نکند، درصورت کاهش قیمت 10 درصدی دارایی، پوزیشن وی لیکوئید می‌شود.

سناریوی دوم

معامله‌گر دیگری 5000 دلار در حساب معاملاتی خود دارد. این شخص برای ایجاد پوزیشن 7500 دلاری، از مارجین اولیه 2500 دلار و اهرم 3 × استفاده می‌کند. با قراردادن Stop Loss، 2.5 درصدی از پوزیشن ورودی، این معامله‌گر می‌تواند در این معامله 187.5 دلار از دست بدهد. این میزان به معنای 3.75 درصد ضرر از کل حساب وی است.

نکته: درحالی‌که استفاده از اهرم فشار بالا همواره بسیار پرخطر در نظر گرفته می‌شود، این فاکتور زمانی اهمیت پیدا می‌کند که اندازه پوزیشن شما بسیار بزرگ باشد (مانند سناریو دوم). به‌عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید در هر معامله میزان ضرر را کمتر از 1.5 درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.

تفاوت Forced Liquidation با Liquidation

اصطلاح لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای سرمایه به معنای تبدیل دارایی‌ها به پول نقد است، اما لیکویید شدن در معاملات ارزهای دیجیتال، به تبدیل غیرارادی دارایی‌های کریپتو به پول نقد یا معادل‌های نقدی دیگر مانند استیبل کوین اشاره دارد. از طرف دیگر، لیکویید شدن اجباری (Forced Liquidation) زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران نتوانند مارجین موردنیاز تعیین‌شده برای یک موقعیت اهرمی مشخص‌شده را برآورده کنند.

تفاوت اصلی این دو در این است که در انحلال اجباری پوزیشن معاملاتی معامله‌گر به‌طور خودکار توسط صرافی بسته می‌شود، اما در انحلال معمولی، معامله‌گر به‌طور داوطلبانه تصمیم به نقدکردن دارایی خود می‌کند. تفاوت دیگر آن‌ها این است که لیکویید شدن در سایر بازارهای سرمایه ممکن است به‌تدریج انجام شود، اما در انحلال اجباری تمام پوزیشن‌های معاملاتی فرد هم‌زمان بسته می‌شوند.

انحلال اجباری معامله‌گران را از متحمل‌شدن هرگونه ضرر اضافی محافظت می‌کند و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا کنترل بیشتری بر پوزیشن خود داشته باشند. از طرف دیگر در انحلال اجباری همه پوزیشن‌ها به‌طور هم‌زمان بسته شده و این امر به از دست ‌رفتن فرصت‌های معاملاتی فرد منجر می‌شود.

نتیجه‌گیری

قبل از آنکه شروع به استفاده از امکانات صرافی‌های دیجیتالی مانند معاملات مارجین و فیوچرز کنید، لازم است به‌طور کامل با این نوع معاملات آن‌ها آشنا شوید و اطلاعات لازم را کسب کنید؛ چراکه معاملات اهرمی، به همان اندازه که سودبخش هستند، ممکن است به لیکویید شدن سرمایه شما منجر شوند.

کال مارجین چیست و نحوه محاسبه کال مارجین (Margin Call)

کال مارجین یا Margin Call این امکان را می‌دهد که برای آزاد کردن مارجین بیشتر باید پول بیشتری را در حساب معاملاتی خود واریز کنید یا موقعیت‌های ضرر را ببندید.

در واقع Margin Call به عنوان درصدی ثابت توسط کارگزار شما تعیین می‌شود و در مشخصات حساب معاملات شما قابل مشاهده است.

هنگامی که بازار برخلاف موقعیت‌های باز شما حرکت می‌کند، سطح مارجین شما کاهش می‌یابد. هنگامی که حاشیه به میزان درصد مارجین کاهش یافت، باید انتظار داشته باشید که یک هشدار مارجین دریافت کنید.

به عبارت دیگر، کال مارجین به معامله‌گران هشدار می‌دهد که سطح بستن معامله نزدیک است.

به عنوان مثال، اگر معامله‌گری با مارجین روی 40% دارای 5000 دلار به عنوان موجودی باشد اما 3800 دلار کال مارجین چیست ضرر داشته باشد و 1000 دلار مارجین را مصرف کرده باشد، سطح مارجین او این خواهد بود:

($10,000 – $8,800) / 1000 * 100 = 120%

اگر درصد مارجین او 80% دیگر کاهش می‌یافت، معالمه او به 40% می‌رسید و کال مارجین را دریافت می‌کرد.

با ما در این مقاله همراه باشید تا در خصوص این ویژگی در بازار معاملات، اطلاعات بیشتری کسب کنیم و آن را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.

چرا به هشدار کال مارجین نیاز است؟

هنگامی که در معاملات از اهرم خاصی استفاده می‌کنید، با سرمایه‌ای بیشتر از سرمایه اولیه خود معامله می‌کنید.

درواقع مارجین مقدار پولی است که شما در حساب معاملاتی خود برای باز نگه داشتن موقعیت‌های خود و پوشش هرگونه ضرر نیاز دارید.

برای درک مارجین در بازار معاملات فارکس، دانستن مفاهیم مرتبط مارجین و اهرم ضروری است.

مارجین و اهرم دو روی یک سکه هستند. مارجین حداقل مقدار پولی است که برای انجام معامله اهرمی لازم است، در حالی که اهرم به معامله‌گران امکان می‌دهد بدون نیاز به تامین مالی کل معامله، در معرض دید بازارها قرار بگیرند.

نکته مهم این است که به یاد داشته باشید معامله با اهرم مستلزم ریسک است و پتانسیل ایجاد سودهای بزرگ و همچنین زیان‌های بزرگ را دارد.

منظور از اهرم در معاملات چیست؟

بسیاری از افراد به دلیل میزان اهرمی که کارگزاران ارائه می دهند، جذب معاملات فارکس می شوند. اهرم به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا در بازارهای مالی در موقعیتی بیشتر از آنچه که باید برای آن پرداخت کنند، قرار بگیرند.

معامله‌گران در همه سطوح باید درک کاملی از اهرم فارکس و نحوه استفاده مسئولانه از آن داشته باشند.

اهرم در فارکس ابزار مالی مفیدی است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا فراتر از سرمایه گذاری اولیه (سپرده) سطح معاملات خود را افزایش دهند.

این به این معنی است که معامله‌گر می‌تواند در سناریوی اهرم ده به یک، موقعیتی را با ارز 10000 دلاری وارد کند و تنها به 1000 دلار آن نیاز داشته باشد.

با این حال، دانستن این نکته نیز ضروری است که سود و زیان با استفاده از اهرم افزایش می‌یابد.

در سناریوهای نامطلوب بازار، معامله‌گری که از اهرم استفاده می‌کند حتی ممکن است بیشتر از سپرده‌اش پول از دست بدهد و ضرر کند.

اهرم ده به یک به این معنی است که معامله‌گران می‌توانند در معرض ارزش یا اندازه معامله‌ای قرار بگیرند که ده برابر بیشتر از سپرده مورد نیاز آن‌ها است.

چنین امری را می‌توان به روشی مشابه با سپرده‌گذاری 10٪ در نظر گرفت. شما به کل معامله دسترسی پیدا می کنید در حالی که فقط 10٪ از ارزش آن را تامین می‌کنید.

استفاده از مارجین به چه صورت است؟

هنگامی که موجودی حساب مارجین کمتر از حداقل مارجین لازم باشد، کارگزار یک کال مارجین به سرمایه‌گذار مربوطه ارسال می‌کند.

این فراخوان مارجین درواقع درخواست کارگزار است که از مشتری می‌خواهد حساب خود را با تزریق پول نقد بیشتر یا فروش بخشی از اوراق بهادار برای رساندن حساب به حداقل مورد نیاز، شارژ کند.

به سرمایه‌گذار مهلت کوتاهی داده می‌شود تا اقدامات لازم را برای برآوردن الزامات مارجین انجام دهد.

اگر سرمایه‌گذار به فراخوان مارجین پاسخ ندهد، کارگزار می‌تواند بخشی از اوراق بهادار را برای بازگرداندن حساب به سطح مارجین مورد نیاز واگذار کند.

تنظیم‌کننده‌های مالی مانند سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) از کارگزاران می‌خواهند تا الزامات مارجین را برای حساب‌های معاملاتی سرمایه‌گذاران تعیین کنند.

اگر حساب سرمایه‌گذار کمتر از حداقل موجودی مورد نیاز باشد، کارگزاری ممکن است همیشه کال مارجین را برای مشتری صادر نکند و از او بخواهد حساب را شارژ کند.

در عوض ممکن است بدون اطلاع مشتری بخشی از اوراق بهادار مشتری را بفروشند تا حساب مارجین را به سطح مورد نیاز نگهداری بازگردانند.

میزان کال مارجین چگونه محاسبه می‌شود؟

مارجین در بازارهای معاملاتی توسط معامله زیر محاسبه می‌شود:

قیمت خرید اولیه (initial purchase price): قیمت خرید اوراق بهادار است.

حاشیه اولیه (initial margin): حداقل مبلغی است که به عنوان درصد بیان می‌شود و سرمایه‌گذار باید برای اوراق بهادار بپردازد.

حاشیه نگهداری ( maintenance margin ): مقدار حقوق صاحبان سهام است که به صورت درصدی بیان می‌شود و باید در حساب مارجین نگهداری شود.

آیا معامله کردن سهام با استفاده از مارجین دارای ریسک است؟

بدون شک معامله سهام با استفاده از ویژگی مارجین بیشتر از خرید سهام بدون مارجین از ریسک برخوردار است.

چنین امری به این دلیل است که معاملات سهام با مارجین شبیه به استفاده از ویژگی اهرم در معامله است و معاملات اهرمی ریسک بیشتری نسبت به معاملات بدون اهرم دارند.

بزرگترین ریسک در معاملات مارجین این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند بیش از آنچه سرمایه‌گذاری کرده‌اند، ضرر کنند.

چگونه می‌توان کال مارجین را برآورده کرد؟

زمانی که در حساب معامله‌گر کمبود مارجین وجود داشته باشد، کال مارجین توسط کارگزار صادر می‌شود.

برای اصلاح کمبود مارجین، معامله‌گر باید پول نقد یا اوراق بهادار قابل حاشیه را در حساب مارجین واریز کند یا برخی اوراق را در حساب مارجین نقد کند تا بخشی از مقدار مارجین را پرداخت کند.

آیا معامله‌گر می‌تواند هشدار کال مارجین را به تاخیر بیاندازد؟

کال مارجین باید فورا و بدون تاخیر انجام شود. اگرچه برخی از کارگزاران ممکن است دو تا پنج روز کال مارجین چیست به شما فرصت دهند تا کال مارجین را برآورده کنید.

اما در استاندارد دقیق قرارداد حساب مارجین به طور کلی بیان می‌شود که برای برآورده کردن مارجین باقی‌مانده، کارگزار حق دارد یک یا همه اوراق بهادار یا سایر دارایی‌های سرمایه‌گذار را نقد کند.

کارگزار می‌تواند به صلاحدید خود و بدون اطلاع قبلی معامله‌گر چنین امری را انجام دهد. برای جلوگیری از چنین اتفاق اجباری، بهترین کار این است که فراخوان مارجین داشته باشید و کمبود مارجین را به سرعت اصلاح کنید.

چگونه می‌توان ریسک‌های مرتبط با معامله با استفاده از مارجین را مدیریت کرد؟

اقدامات لازم برای مدیریت ریسک‌های مرتبط با معاملات با مارجین عبارت است از:

• استفاده از حد ضرر برای محدود کردن ضرر
• حفظ مقدار اهرم در سطوح قابل مدیریت
• قرض گرفتن برای کاهش احتمال فراخوان مارجین.

سخن آخر

مارجین در واقع نوعی از تضمین است که معامله‌گر باید نزد کارگزار خود سپرده‌گذاری کند تا بخشی از ریسکی را که معامله گر برای کارگزار ایجاد می‌کند را پوشش دهد.

مارجین معمولاً کسری از موقعیت معاملاتی است و به صورت درصد بیان می‌شود. نکته مهم این است که مارجین خود را به عنوان سپرده در تمام معاملات باز خود در نظر بگیرید.

با استفاده از مارجین مورد نیاز، کارگزار فارکس شما حداکثر اهرمی را که می‌توانید در حساب معاملاتی خود استفاده کنید، تعیین می‌کند. بنابراین، گاهی اوقات به معامله با اهرم «معامله با مارجین» نیز گفته می‌شود.