مقایسه ارز فیات و رمز ارز ؛ مزایا و معایب
با وجود اینکه بسیاری از افراد از ابتدا وارد بازار کریپتو و دنیای پرهیاهوی رمز ارزها شده و از آن استقبال کردند، برای برخی دیگر سوال پیش میآید که رمز ارزها چه فایدهای دارند؟ من نمیتوانم آن را در بانک بگذارم، از بیشتر فروشگاهها نمیتوانم خرید کنم، دقیقا چه کاری با رمز ارز میتوانم انجام بدهم؟ پیش از بررسی زیر و بم رمز ارزها و نحوه استفاده از آنها، ابتدا نگاهی به شباهتها و اختلافهای ارز فیات و رمز ارز میاندازیم.
مقایسه ارز فیات و رمز ارز
ارز فیات
ارز فیات نوعی ارز است که توسط دولت قانونی اعلام شده ولی پشتوانه کالای فیزیکی را ندارد. ارز فیات نوعی پول است که بیشتر مردم جهان به طور روزمره از آن استفاده میکنند. با این حال، چون ارز فیات مثل گذشته پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارد، ارزش آن تنها وابسته به باور و اعتبار، و استانداردی برای بازپرداخت قروض اعلام شده توسط دولت کشور است. ارز فیات از قرن بیستم که تقاضا برای ارز افزایش یافت و منابع ثابت مثل طلا و نقره کمیاب و ناپایدار تلقی شدهاند، محبوبیت یافت.
مزایا:
- چون ارز فیات پشتیبانی منابع ثابت را ندارد، بانکهای مرکزی میتوانند ذخیره آن را مدیریت کنند، که به آنها قدرت اقتصادی برای مدیریت مسائلی چون اعتبار، نرخ بهره و نقدینگی را میدهد.
- جبران رکود. ارز فیاتها با چاپ شدن یا نگه داشته شدن میتوانند علیه رکودهای داخلی ضربهگیری کرده و به مدیریت بحران کمک کنند. اما این راه حل برای رکود در ابعاد زیاد یا رکود جهانی مؤثر نخواهد بود.
- پایداری نسبی. برخلاف طلا یا رمز ارز که ارزششان با توجه به بازار متغیر است، قدرت ارز فیات نسبتا پایدار بوده ولی به قدرت دولت مربوطه، وابسته است.
معایب:
- بخاطر عرضه بیانتهای ارز فیات، تورم تبدیل به یک معضل میشود. ارزهای وابسته به منابع ثابت در طولانیمدت بخاطر ذخیره محدود این منابع، مثل طلا یا نقره، ثبات بیشتری خواهند داشت.
- با توجه به اندوخته ثروت و مکان در معرض مالیات بالا است.
- قابل بازخرید نیست چون پشتوانه کالای فیزیکی را ندارد.
- بسته به وضعیت دولت، در معرض ناپایداری قرار دارد. زمانی که کشوری به خوبی اداره میشود، بانکها و ارز فیات هم عملکرد خوبی دارند. ولی اگر کشوری ضعف مدیریتی داشته یا به دلایل دیگر دچار مشکل شود، ارز فیات هم دچار مشکل شده که یعنی جمعیت وابسته به آن هم مشکلاتی خواهند داشت.
- تراکنش کند. با وجود نوآوریهای اینترنت و تراکنشهای سریعتر، تراکنشهای الکترونیکی پول روزها طول کشیده و در معرض کارمزدهای بانک یا تأخیر بخاطر برنامه زمانی بانکها هستند.
- امکان جعل و تقلب. ارز فیاتهای چاپی و چکها به راحتی قابلیت جعل شدن دارند.
رمز ارز
رمز ارزها، ارزهای دیجیتالی هستند که مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین بوده و برای حفظ امنیت از رمزنگاری استفاده میکنند. این شیوه حفظ امنیت، امکان کنترل و تولید واحدهای مازاد و شناسایی انتقال امن داراییها را فراهم میکند. برخلاف ارز فیات که توسط بانکهای مرکزی و دولت کنترل میشود، رمز ارزها غیرمتمرکز هستند. بیت کوین نخستین رمز ارز غیرمتمرکز موفق است که در سال ٢٠٠٩ ظهور کرد و تعداد زیادی کتاب آموزش بیت کوین در سرتاسر جهان به چاپ رسید. با پیشرفت و گسترش خرید و فروش بیت کوین ، هزاران رمز ارز دیگر که آلتکوین نامیده میشوند و توکن های دیگر ساخته شدند.
مزایا:
- رمز ارزها به تعداد و حجم مشخصی ایجاد میشوند که مقدار پول را کم کرده و از تورم جلوگیری میکند. بانکهای مرکزی یا دولت امکان چاپ و تولید پول به مقدار دلخواه دارند که ممکن است منجر به تورم شدید بشود.
- دسترسی جهانی. چون رمز ارزها غیرمتمرکز هستند، در هر جایی در جهان قابل دسترس هستند و محدود به افرادی که به بانک ها دسترسی دارند، نیستند.
- تراکنش شفاف. یکی از اصلیترین مزایای رمز ارزها این است که زمانی که تراکنشی رخ میدهد، به لطف دفترکل یا لجر باز بلاک چین، این تراکنش ثبت، شناسایی، غیر قابل بازگشت و غیر قابل تغییر میشود.
- به راحتی قابل مالیاتگذاری نیستند.
- انتقال ساده. میزان ارزی که فرد میخواهد انتقال بدهد بیانتهاست و تقریبا در لحظه انجام میشود.
- غیرقابل جعل. توکنها و سکههای دیجیتالی بخاطر ذات غیرمتمرکزشان، در بلاک چین شناسایی شده و قابل جعل نیستند.
- نبود کارمزد بانک. بانکها کارمزدهای مختلفی برای کارهای گوناگون مانند کارمزد انتقال، نگهداری ماهیانه، هزینه انصراف، کارمزدهای بانکهای جهانی و جریمه برداشت مازاد، دریافت میکنند. رمز ارزها گاهی کارمزدهای کمی برای انتقال برای هزینههای شبکه دریافت میکنند.
معایب:
- ارزش رمز ارز مستقیما وابسته به میزان تقاضای آن است و قابل معایب ارز فیات کنترل نیست.
- هنوز شهرت ندارد. چون هنوز بیشتر مردم متوجه نحوه استفاده از رمز ارزها نیستند، بنابراین تعداد زیادی از مردم با آن کار نمیکنند و بیشتر کسب و کارها هم آن را برای پرداخت قبول نمیکنند. بنابراین استفاده از آن هنوز محدود است.
- در معرض فعالیتهای مجرمانه قرار دارد. با وجود تازگی رمز ارز ها، قوانین و مقررات برای جلوگیری از اقدامات مجرمانه در این بازار در حال شکلگیری هستند. پیش از اضافه شدن قوانین KYC (مشتریات را بشناس) به صرافیهای رمز ارز، فرار از دستگیری برای مجرمان متقلبان آسان بود چون انتقالها قابل پیگیری یا متصل به هویت واقعی نبودند.
- ارزش انتزاعی. رمز ارزها چون توسط بانک مرکزی یا دولت کنترل نمیشوند، ناپایدار بوده و ارزش آنها به شدت متغیر است. بعضی از افراد این جنبه از رمز ارزها را دوست دارند چون امکان تجارت پرمخاطره، پربازده را فراهم میکند، درحالی که دیگران داراییهای باثبات را ترجیح میدهند.
- در معرض دستکاری بازار هستند. طرحهای “پامپ و دامپ” و مبادلات داخلی، بخاطر ذات مخفی و پرایوت انتقالهای رمز ارزها به سختی قابل پیگیری هستند.
چگونه از رمز ارز ها میتوان استفاده کرد؟
رمز ارزها علاوه بر مبادلات کریپتو و اندوختن ثروت، میتوانند در تعداد زیادی از امور مورد استفاده قرار گرفته و هر روز هم به شیوههای نوین استفاده از رمز ارزها افزوده میشود.
-
کنید. سرمایه گذاری در مراحل اولیه معایب ارز فیات استارتاپها با وجود رمز ارزها راحتتر شده و موانع را برای ورود سرمایهگذاران جدید کمتر میکند.
- پول را بدون بانک و کارمزدهای جهانی در دنیا بفرستید. روزانه پیشرفتهای جدیدی ایجاد میشود که به میلیونها نفر امکان دسترسی به دارایی را بدون مراجعه به بانک میدهد. این مسئله، راه حل مهمی برای بیشتر جمعیت فقیر یا حاشیهای در جهان است.
- برای سفر برنامهریزی کنید. صنعت گردشگری بخاطر ذات غیرمتمرکز جهانی رمز ارزها، یکی از بزرگترین متحدهای این بازار است. شرکتهای مستقل گردشگری زیادی مثل CheapAir، Destina و Crytorcibs رمز ارزها را برای پرداخت میپذیرند، که امکان رزرو مکان به گردشگران میدهد. شما حتی میتوانید برای سفر به فضا هم برنامهریزی کنید!
- فرصتهای بازاریابی. با وجود شرکتهای تازه زیاد، تولید محتوا و صنعت بازاریابی بیشتر وابسته بازار رمز ارز میشود. شرکت در برنامههای Airdrop یا Bounty به مردم فرصت درآمدزایی در فعالیتهای بازاریابی مشترک را میدهد.
- خرید کنید. فروشگاههای آنلاین شروع به پذیرش رمز ارز برای پرداخت کرده و برخی فروشگاههای بلاک چین در قبال کالا و خدمات، فقط رمز ارز میپذیرند.
- بازی کنید. بازیهای آنلاینی که از رمز ارز استفاده میکنند در اوج هستند، برخی حتی به بازیکنان امکان تبدیل پول بازی به ارز فیات یا انواع دیگر پول را میدهند.
- خانه بخرید. معاملات املاک یکی دیگر از صنایع پیشرو در همکاری با بازار رمز ارز است. شراکت و بهسازی هم دیگر گزینههای موجود برای بسیاری از شرکتهای توکن هستند.
برداشت آخر
ارز فیات و رمز ارز هردو به یک اندازه کاربرد دارند. هردو برای تبادل، خرید کالا و خدمات، اعتبار، ذخیره و انتقال به کار میروند. هردو وابسته به فاکتورهای اقتصادی بوده و با توجه به این فاکتورها، افزایش یا کاهش مییابند. هیچکدام پشتوانه کالای معایب ارز فیات فیزیکی ندارند، بلکه ارزش آنها وابسته به مقدار و اعتباری است که در عرضه و تقاضا دریافت میکنند. هیچکدام مدت زیادی از حضورشان نمیگذرد.
همانطور که برای ارز فیات زمان برد تا پایدار شده و شناخته شود، رمز ارزها هم در مرحله جنینی بوده و با یادگیری نحوه کارکرد آنها توسط مردم، انتظار میرود که رواج معایب ارز فیات بیشتری پیدا کنند. هرکدام مزایا و معایبی دارند ولی میزان فرصتهای ایجاد شده توسط سیستم مالی غیر متمرکز، کم نیستند. کریپتوکارنسی شاید انقلابی است که جهان آماده آن نیست، ولی به آن احتیاج دارد.
ارز فیات (Fait) چیست؟
ارز فیات (Fait) یک پول ملی است که با قیمت کالایی مانند طلا یا نقره مرتبط نیست.
ارزش پول فیات عمدتاً مبتنی بر اعتماد عمومی به صادرکننده ارز است که معمولاً دولت یا بانک مرکزی آن کشور است.
پول فیات در مقابل پول کالایی
ارزهای فیات (Fait) که به عنوان پول فیات نیز شناخته می شود، نقطه مقابل پول کالایی است.
تفاوت بین پول واقعی و پول کالایی به ارزش ذاتی آنها مربوط می شود.
از نظر تاریخی، پول کالایی دارای ارزش ذاتی از موادی ست که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره.
در مقابل، پول فیات ارزش ذاتی ندارد، این اساساً یک وعده از سوی یک دولت یا بانک مرکزی است مبنی بر اینکه ارز میتواند با ارزش آن در کالا مبادله شود.
نمونه هایی از ارز فیات
از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به پوند استرلینگ، یورو و دلار آمریکا اشاره کرد.
در واقع، تعداد بسیار کمی از ارزهای جهانی ارزهای کالایی واقعی هستند و بیشتر آنها، به هر نحوی، نوعی پول واقعی هستند.
ارزهای فیات در دوره ارز دیجیتال در مشهد صرافی های مختلف را آموزش می دهیم و آنها را معرفی می کنیم.
مزایا و معایب ارزهای فیات
مزایای ارز فیات
از آنجایی که پول فیات یک منبع کمیاب یا ثابت نیست (مانند طلا)، بانک مرکزی یک کشور کنترل بیشتری بر عرضه و ارزش آن دارد.
این بدان معناست که دولت ها می توانند عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره را با اطمینان بیشتری مدیریت کنند.
برخلاف ارزهای کالایی که ممکن است با کشف یک معدن جدید طلا تحت تأثیر قرار گیرند، عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز مربوطه تنظیم و کنترل می شود.
خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ناشی از عرضه ارزهای فیات کمتر است، زیرا هر گونه افزایش عرضه یک تصمیم از پیش گرفته شده توسط دولت ارزهای فیات است.
معایب ارز فیات (Fait)
از آنجایی که به یک دارایی مشهود وابسته نیست، ارزش پول فیات به سیاست و مقررات مالی مسئول توسط دولت بستگی دارد.
سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم و حتی تورم شدید ارزهای فیات شود.
علاوه بر این، فرصت بیشتری برای حباب ارزهای فیات وجود دارد، یک چرخه اقتصادی که در آن افزایش سریع قیمت قبل از کاهش سریع قیمت وجود دارد.
افزایش شیوع حباب ها به این دلیل است که ارزهای فیات تقریباً عرضه نامحدودی دارند، به این معنی که تسهیل کمی یک گزینه برای دولت ها است.
در حالی که احتمالاً محرکی برای اقتصاد است، تسهیل کمی می تواند باعث افزایش نرخ تورم نیز شود.
این می تواند بر هر چیزی از قیمت مسکن گرفته تا سطح بدهی ملی تأثیر بگذارد که به نوبه خود می تواند بر بازارهای مالی تأثیر بگذارد.
جمع بندی
در عصر جدیدی که ما در آن زندگی می کنیم طی ده ساله اخیر رمزارزها در دنیای بلاکچین بوجود آمده اند و مهمترین ویژگی آنها عدم وابستگی به یک مرکزیت می باشد.
راهکاری که امروز برای مقابله با تورم ارزهای فیات توسط اقتصاد دانان پیشنهاد می شود، سرمایه گذاری در رمزارزها و ارز دیجیتال است.
چنانچه قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال، بازار فارکس را دارید، اما فرصت کافی یا تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارید، برای سرمایهگذاری موفق در ارزهای دیجیتال و در امان ماندن از کلاهبرداران و شکارچیان میتوانید از دورههای آموزشی ارز دیجیتال و دوره آموزشی فارکس همیار کریپتو استفاده کنید. همیارکریپتو علاوه بر آموزش بازارهای مالی فارکس و کریپتو، دوره آموزشی بورس ایران را هم به علاقه مندان آموزش میدهد.
این دورهها بر اساس تحلیل بازار و متناسب با نیاز مخاطبان از پایه تا پیشرفته طراحی و بروز میشوند. تیم همیار کریپتو برای کمک به علاقهمندانی که قصد ورود به این بازار رادارند دوره های آموزش ارز دیجیتال در مشهد را بهصورت حضوری در مشهد و غیرحضوری برای علاقهمندان در نقاط مختلف کشور در فضای اسکای روم برگزار میکند.
معایب ارز فیات
پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد، بلکه پشتوانه ی آن دولتی است که آن را صادر کرده است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات دولت حاصل شده و به ارزش کالای فیزیکی، مانند ارزش پول، وابسته نیست. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار امریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم همگی پول فیات هستند.
فیات ریشه در زبان لاتین دارد و به معنی حکم "باید بشود" و یا "بگذار که بشود" است.
پول فیات
- پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا ندارد.
- پول فیات به بانک های مرکزی دولتی کنترل جامع تری روی اقتصاد میدهند زیرا مقدار ارز چاپ شده در کنترل بانک های مرکزی می باشد.
- مشکل عمده ی پول فیات چاپ بیش از اندازه ی آن است که باعث افزایش تورم میشود.
پول فیات چگونه کار میکند؟
پول فیات ارزشمند است فقط بدلیل این که دولت ارزشش را حفظ میکند و به واسطه این که دو طرف در یک تراکنش ارزش معایب ارز فیات آن را می پذیرند.
در طول تاریخ، دولت ها سکه های خود را از کالاهای فیزیکی ارزشمند مانند طلا و نقره میساختند و یا پول کاغذی چاپ میکردند که در ازای آن سکه های طلا و نقره قابل دریافت بود. اما پول فیات این گونه تعریف نشده که ما به ازای آن مقدار معینی کالای ارزشمند و یا فلزات گرانبها دریافت شود.
بیشتر ارزهای مهم دنیا، مانند دلار امریکا، پول فیات هستند.
پول فیات چگونه بوجود آمد؟
از آنجا که پول فیات با ذخایر فیزیکی مانند ذخایر ملی طلا یا نقره ارتباطی ندارد، باعث می شود ارزش خود را به دلیل تورم از دست بدهد و یا حتی در صورت افزایش تورم، کاملا بی ارزش شود. اگر مردم اعتماد خود نسبت به پول ملی را از دست بدهند، پول ارزش خود را از دست خواهد داد. البته که این با پولی که طلا پشتوانه ی آن است، متفاوت است؛ برای مثال، طلا به دلیل استفاده شدن در جواهرات و تزئینات و همچنین تولید دستگاه های الکترونیکی، رایانه و وسایل نقلیه هوافضا دارای ارزش ذاتی است.
در گذشته در تاریخ امریکا، ارز این کشور پشتوانه ی طلا داشت (و حتی گاهی نقره). دولت فدرال با تصویب قانون بانکداری اضطراری سال 1933، اجازه نامه ی شهروندان در مبادله ارز با طلای دولت را لغو کرد، هنگامی که امریکا اجازه ی دادن طلا به کشورهای خارجی در ازای گرفتن دلار امریکا را لغو کرد، پشتوانه این ارز به طور کامل در سال 1971 حذف شد. از آن زمان تا به حال دلار امریکا، همانگونه که رویش هم چاپ شده، تنها پشتوانه ی "ایمان و اعتبار" دولت امریکا" را دارد و به عنوان ارز رایج برای کلیه بدهی ها، دولتی و خصوصی چاپ میشود. از این رو، دلار آمریکا قانونا فقط ابزار رفع بدهی محسوب می شود و هیچ گونه ارزش اعتباری مرتبط با طلا، نقره و غیره ندارد.
مزایا و معایب پول فیات
پول فیات ارز خوبی محسوب می شود در صورتی که بتواند نقشهایی را که اقتصاد یک کشور در واحد پولی خود به آن نیاز دارد، اجرا کند: این ارز همچنین، فواید خوبی برای دولت ها از طریق ایجاد ارزش حبابی فراهم می کند.
پول فیات در قرن بیستم تا حدودی معروف شد زیرا دولت ها و بانک های مرکزی به دنبال قطع ارتباط اقتصاد خود از فراز و نشیب های چرخه تجارت بودند. از آنجایی که پول فیات منبع ثابتی مانند طلا ندارد، دولت ها میتوانند کنترل بیشتری روی آن داشته باشند و اینگونه میتوانند متغیرهای اقتصادی مانند عرضه ی اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را مدیریت کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو آمریکا وظیفه ی پایین نگه داشتن بیکاری و تورم را با این ابزار دارد.
با این حال، بحران وام و به دنبال آن سقوط مالی سال 2007 ، این باور را ایجاد کرد که بانک های مرکزی می توانند با تنظیم عرضه ی پول، مانع از سقوط و رکودهای جدی شوند. به طور مثال یک ارز مرتبط با طلا ثبات بیشتری دارد زیرا منبع طلا محدود است. اما به دلیل عرضه ی نامحدود پول فیات، امکان ایجاد حباب در این ارز وجود دارد.
دولت آفریقایی زیمبابوه نمونه ای از بدترین حالت تورم در دهه ی اول سال 2000 را ارائه داد. در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، بانک مرکزی کشور شروع به چاپ پول با سرعتی عجیب کرد. این چاپ زیاد منجر به تورم اقتصادی شدیدی شد که در سال 2008 بین 230 تا 500 میلیارد درصد بود. قیمت ها به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرد و خریداران مجبور شدند برای خرید مایحتاج ساده، با سبدها و ساک های پر پول به فروشگاه بروند. هنگامی که تورم در بالاترین مقدار بود، ارزش یک تریلیون دلار زیمبابوه تنها 40 سنت به دلار آمریكا بود.
پول فیات چه تفاوتی با ارز رمزنگاری شده دارد؟
فیات به معنای "بگذار انجام شود" است. ارز رمزنگاری شده به "یک ابزار غیرمتمرکز و دیجیتال مبادله ای که توسط رمزنگاری اداره می شود." دلالت دارد. هردوی اینها ارز هستند اما چندین تفاوت با یکدیگر دارند:
پول فیات همان پول رایج است که دولت از آن حمایت میکند. این ارز میتواند مانند دلار کاغذی و یا به طور الکترونیکی و به صورت کارت های اعتباری، پی پال و غیره باشد. دولت عرضه آن را کنترل میکند و میتوان با استفاده از آن مالیات خود را پرداخت کرد.
ارز رمزنگاری شده یک وجه رایج نیست و از طرف دولت و یا بانک پشتیبانی نمیشود. (این ارز غیرمتمرکز و جهانی است.) شکل آن بیشتر شبیه اعتبار بانکی است که در بانک وجود دارد. (این ارز دیجیتال است اما توسط بانک و یا دولت پشتیبانی نمیشود.) یک الگوریتم عرضه ی آن را کنترل میکند و شما می توانید با ارز رمزنگاری شده خرید کنید اما نمیتوانید با آن مالیات بپردازید. (و البته که باید برای آن هم مالیات بپردازید.)
تفاوت ارز رمزنگاری شده با پول فیات
قانون سکه ی سال 1965، به طور خاص، بخش 31 امریکا 5103 با عنوان "پول رایج" می گوید: سکه و ارز امریکا (از جمله اسکناس های ذخیره شده فدرال و اسکناس های منتشر شده از بانکهای ذخیره فدرال و بانکهای ملی) پول رایج قانونی برای کلیه بدهی ها، عوارض عمومی، مالیات ها و حقوق، هستند.
برای اهداف مالیاتی فدرال، پول مجازی هم به عنوان دارایی محسوب می شود. اصول مالیاتی عمومی قابل اعمال در معاملات ملکی در معاملات ارز مجازی هم اعمال می شود.
در مواقع تورم زیاد، مردم باید بتوانند ثروت خود را به واحدی با ثبات بیشتر تبدیل کنند و یا با پایین آمدن ارزش پول فیات، سرمایه ای عظیم را از دست بدهند. اینجا ارزش ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین مشخص میشود. از آنجا که هیچ بانک مرکزی یا دولتی برای تغییر سیاست پولی بیت کوین وجود ندارد، این ارز دیجیتال به عنوان فرار از پول متمرکز به کار میرود و می تواند کمکی به سیاست های پولی ضعیف باشد.
با اینکه امروزه به خاطر تراکنش های طولانی مدت و نوسانات زیاد بیت کوین هنوز این نقش را ندارد، اما ممکن است که در آینده ای نزدیک و به خاطر تورم زیاد، مردم همه ی دارایی خود را تبدیل به بیت کوین کنند، همانگونه که امروزه همگی در پی خرید طلا هستند. تا زمانی که بیت کوین به ثبات برسد و قیمتش ثابت شود، سکه های باثبات دیگری مانند تتر،همچنان ارزشمند خواهند ماند. از آنجا که تتر به دلار امریکا متصل است، روشی کارآمد برای کسانی است که از تورم رنج میبرند و به دنبال ارزی باثبات و دولتی میگردند.
ارز فیات (Fiat Currency) چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟
ارز فیات همین اسکناسهای کاغذی و سکههای فلزی است که روزانه در خرید و فروشها از آنها استفاده میکنیم، به عنوان پول رایج هر کشوری آنها را میشناسیم و با آنها سر و کار داریم. تا چند سال پیش پول فقط به همان شکل سکه و اسکناس وجود داشت و ماهیت آن فیزیکی بود. اما چند وقتی است که پولها با پیدایش ارز دیجیتال شکل ارتباطات مالی تغییر کرده است. حتماً این روزها در اخبار روز و شبکههای اجتماعی نام پولهای دیجیتالی مانند بیت کوین را دیده و شنیدهاید و در رابطه با تفاوت این پولهای جدید با اسکناسها و سکههای سنتی سوالهایی در ذهنتان شکل گرفته است.
در این مقاله، ما قصد داریم علاوهبر بررسی تاریخچهی پیدایش پولهای کاغذی، نگاهی نیز به تفاوتهای آن با ارزهای دیجیتال بیاندازیم. با ما همراه باشید.
ارز فیات چیست؟
ارز فیات یا همان پول بدون پشتوانه (Fiat Currency)، واحد پولی کشورهاست. این ارز برخلاف باورهای رایج مردم که تصور میکنند پشتوانهی آن طلا و نقره موجود در خزانهداری هر کشور است؛ پشتوانهای ندارد. فیات (Fiat) یک واژه با ریشهی لاتین و به معنای «باید بشود» یا «بگذار بشود» است. اعتبار این پول بسته به ثبات اقتصادی کشور آن و میزان عرضه و تقاضای مردمی است که از آن استفاده میکنند. میتوان گفت این ارزها اعتبار خود را از دولت چاپ کنندهی آن میگیرند.
ارز فیات هیچ ارزش فیزیکی ندارد و یک تکه کاغذ یا سکه است. این ارزها که همان اسکناسها و سکههای رایج امروزی هستند؛ در سراسر جهان برای مبادلات اقتصادی و تجاری، خرید و فروش کالا و سرمایهگذاری استفاده میشوند. این ارز جایگزینی برای استاندارد طلا و پول کالایی (کالایی اقتصادی که بهجای پول استفاده میشود) بوده است.
مهمترین مشکلی که ارزهای فیات دارند، امکان چاپ بدون محدودیت آنهاست که منجر به تولید بیرویه و افزایش تورم میشود.
تاریخچه ارز فیات
در قرن یازدهم و در زمان سیچوآن (Sichuan) در کشور چین، برای اولین بار تصمیم به چاپ پولهای کاغذی گرفته شد. آنها از این پولها را برای خرید ابریشم، طلا و نقره استفاده میکردند.
سپس در دوره کوبلای خان یکی از نوادگان چنگیز مغول در قرن ۱۳، سیستم ارز فیات در سرزمینهای تحت سلطهی این پادشاه شروع بهکار کرد. برخی از مورخان هزینههای بالای راهاندازی این سیستم و ایجاد تورم پس از آن را، دلیل سقوط سلطنت کوبلای خان میدانند.
در قرن هفدهم برخی از کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، هلند و سوئد، تصمیم به استفاده از ارز فیات گرفتند. اما این سیستم در کشور سوئد موفقیتی نداشت و سیستم مالی این کشور به استاندار نقره روی آورد.
در قرنهای ۱۸ و ۱۹ بهتدریج فرانسه و تمام مستعمرات آن و کشورهای آمریکای شمالی، شروع به استفاده از این سیستم پولی کردند. اما مدتی بعد و در قرن بیستم، ایالات متحده مجدداً به سراغ پول کالایی رفت. این روند تا سال ۱۹۳۳ ادامه داشت. در این سال دولت مبادلهی پولهای کاغذی با طلا و کالاهای دیگر را متوقف ساخت. در نهایت در سال ۱۹۷۱ میلادی، رئیسجمهور وقت ایالات متحده آمریکا پولهای فیات را بهطور رسمی جایگزین استاندارد طلا کرد. پس از این تصمیم استفاده از سیستم استاندارد طلا، معایب ارز فیات در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و ارز فیات جایگزین این سیستم سنتی شد.
چرا پول فیات جایگزین استاندارد طلا شد؟
دولتها در گذشته از طلا بهعنوان پشتوانه برای پولهای کاغذی استفاده میکردند. در این سیستم با توجه به میزان اندوختهی طلا در خزانهی ملی هر کشور، امکان ورود ارز جدید و تغییر ارزش آن وجود داشت. بهعبارت دیگر، دولتها فقط متناسب با میزان دخیرهی طلا، میتوانستند ارز جدید تولید و وارد چرخهی اقتصادی کشور کنند و نمیتوانستند با فاکتورهای اقتصادی دیگر بر روی ارزش پول تاثیر بگذارند.
اما پس از ورود ارز فیات به چرخهی اقتصاد کشورها، مسئولین اقتصادی کنترل بیشتری بر روی میزان تولید ارز جدید و نحوهی ارزشگذاری بر روی پول ملی کشور داشتند. این رویه در زمان بحرانها و شرایط مختلف اقتصادی، این امکان را به دولتمردان و بانکهای مرکزی هر کشور میداد تا با کاهش یا افزایش ارزش پول شرایط را راحتتر کنترل کنند.
آن دسته از کارشناسان که موافق استاندارد طلا بودند؛ عقیده داشتند اگر اسکناس پشتوانهی فیزیکی داشته باشد، ثبات بیشتری نیز خواهد داشت.
اما مخالفان استاندارد طلا معتقد بودند که خود فلز طلا نیز هیچگاه ثبات قیمت ندارد و این عدم ثبات بر روی ارزش پول تاثیر منفی خواهد داشت.
مزایای استفاده از ارز فیات
در ادامه به بررسی مزیتهای پول فیات میپردازیم:
کمیاب نمیشود: پولهای کالایی یا ذخایر طلا که در سیستمهای استاندارد طلا مورد استفاده قرار میگیرند، به دلیل اینکه کالا و شئ هستند؛ ممکن است در برهههای زمانی خاص نایاب یا کمیاب شوند. اما پولهای فیات را میتوان به راحتی و بدون محدودیت تولید کرد.
کم هزینه است: چاپ پولهای کاغذی بدون پشتوانه بسیار کم هزینهتر از ذخیرهی طلا است. همچنین تولید این پول از پولهای کالایی نیز هزینهی کمتری دارد.
انعطافپذیر است: همانطور که قبلتر هم توضیح دادیم؛ دولتها و بانکهای مرکزی در مواقع خاص و در زمان بحرانهای اقتصادی میتوانند بر روی ارزش پول فیات تاثیر بگذارند.
در مبادلات بینالمللی کاربردی است: بهدلیل آنکه بیشتر کشورهای دنیا این پولها را به رسمیت میشناسند و فعالیتهای اقتصادی خود را با ارز فیات انجام میدهند؛ مبادلات بینالمللی با آنها آسانتر است.
ذخیره کردن آن آسانتر است: پولهای کالایی یا ذخایر طلا و نقره در سیستمهای استاندارد طلا، نیاز به مکانی امن و مطمئن برای حفظ و نگهداری دارند. ذخیرهی طلا بهعنوان پشتوانهی پول ملی یک کشور (خزانه ملی) نیاز به یک سیستم پیچیدهی امنیتی دارد. اما پولهای کاغذی جا و هزینهی کمتری نسبت به این ذخایر برای حفظ و نگهداری نیاز دارند.
معایب استفاده از ارز فیات
این پول مانند هر جز دیگری از بازار و اقتصاد، چالشهایی نیز دارد:
ایجاد تورم: بهدلیل آنکه این پولها را میتوان بهصورت نامحدود چاپ و تولید کرد؛ امکان ایجاد تورم از این طریق همیشه وجود دارد.
پیشینه بد: چندین حکومت و دولت تاکنون با اتکا به ارزهای فیات و تولید بیش از حد آن سرانجام به ورشکستگی اقتصادی و یا از دست دادن قدرت رسیدهاند. (ورشکستگی دولت زیمباوه در قرن بیست و یکم)
مقایسه ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات
ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند و قابل رویت نیستند. این پولها در بستر بلاکچین فعالیت میکنند و در کیف پولهای دیجیتالی ذخیره میشوند. ارز دیجیتال در دهه ۹۰ میلادی بهوجود آمد و با معرفی چند نمونهی ناموفق مانند ای گلد و ریزور لیبرتی پا به عرصهی اقتصاد جهان گذاشت. اما در سال ۲۰۰۹ محبوبترین ارز دیجیتالی یا رمزارز جهان یعنی بیت کوین (BTC) به دنیا معرفی شد و تحولی عظیم در دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد کرد. بیت کوین و سایر رمزارزها دریچهای تاره به سوی اقتصاد جهانی گشودهاند.
این ارزها تفاوتهای عمدهای با اسکناسها و سکههای رایج امروز جهان دارند. در ادامه به بررسی این تفاوتها میپردازیم.
- تنها وجه اشتراک ارزهای فیات و دیجیتال، نبود پشتوانهی فیزیکی در هر دوی این سیستمهای پولی است.
- بیشتر رمزارزها در مقدار محدودی تولید میشوند و برای تولید محدود آنها پروتکلهای خاص مشخص شده است (هاوینگ بیت کوین). سایر آنها نیز برای کنترل این موضوع پروتکلهایی را تعیین کردهاند که از ایجاد تورم جلوگیری کنند. این امر نقطهی مقابل امکان تولید بیرویه ارزهای فیات (عامل اصلی تورم) است.
- برخلاف دلیل پیدایش ارزهای فیات که کنترل بیشتر دولتمردان و بانکهای مرکزی بوده است، کریپتوکارنسی یا رمزارز با هدف عدم تمرکز و کنترلزدایی بهوجود آمده است.
- استفاده از پول فیات بستگی به مرزهای جغرافیایی و پذیرش آن در کشوری دارد که قصد دارید از آن استفاده کنید. اما پول دیجیتالی محدودیت مرزی و جغرافیایی ندارد و در سراسر دنیا قابل استفاده است.
- ارزهای دیجیتال بهدلیل استفاده از سیستمهای رمزنگاری در ساختار آنها، امنیت بسیار بالایی دارند و امکان جعل، هک و سرقت آنها بسیار پایین است. اما پول فیات بهراحتی جعل میشود. حسابهای بانکی که محلی امن برای نگهداری آنهاست، قابل هک شدن هستند و این پولها همیشه در معرض سرقت قرار دارند.
- مهمترین نکته که تا امروز در رقابت این دو ارز بسیار قابل توجه بوده است؛ میزان بالای پذیرش عمومی ارز فیات در مقایسه با ارز دیجیتال است. افکار عمومی هنوز آنچنان که باید و شاید ارزهای دیجیتال را به رسمیت نمیشناسد و پول فیات مقبولیت بیشتری دارد.
- مزیت دیگر ارزهای فیات به نسبت نوع دیجیتال آنها، نوسانات پایین است. رمزارزها دنیای پر نوسانی دارند؛ از این رو افراد کمتری به سرمایهگذاری در این بازار اطمینان میکنند.
ارز دیجیتال، پایانی بر جهان پول فیات؟
هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا کردهاند، اما هنوز هم ارز فیات رایجترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کنندهی آنها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند؛ هنوز مهمترین رکن فعالیتهای اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آنها ایجاد کردهاند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتالی دارند.
زمان زیادی لازم است تا مردم جهان به جای پولهایی که قابل لمس هستند، پولهایی که فقط کدهای نوشتاریاند را بپذیرند. اما آیندهی هر دوی این نظامهای مالی در هالهای از ابهام است و مشخص نیست در سالهای بعد کفهی ترازوی کدام یک از آنها سنگینتر باشد و بتواند بازارهای مالی جهان را تسخیر کند.
پول فیات در قرن دهم از چین سرچشمه گرفت، عمدتاً در سلسلههای یوان، تانگ، سونگ و مینگ. در سلسله تانگ (۶۱۸-۹۰۷)، تقاضای زیادی برای پول فلزی وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود.
به طور سنتی، پول فیات به شکل اسکناس و سکه عرضه میشد، اما فناوری کمک میکند تا پول فیات فیزیکی را با مدلی مبتنی بر اعتبار تکمیل کنند که در آن ماندهها و تراکنشها به صورت دیجیتالی ثبت میشوند.
فیات در ارز دیجیتال چیست و معایب و مزایای آن کدام است؟
دوستان و هموطنان عزیزی که قصد دارند در بازار ارز دیجیتالی که امروزه سر و صدای زیادی به پا کرده است فعالیت کنند، باید با اصطلاحات و مفاهیم زیادی که در این بازار به کار می روند، آشنا شوند تا بتوانند فعالیت مناسبی در این عرصه داشته باشند.
از این رو همکاران ما در وب سایت توکن باز تصمیم گرفتند که مطالبی را در این راستا برای شما عزیزان تهیه کنند تا به کمک آنها بتوانید اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورید.
پس اگر قصد دارید که در این زمینه اطلاعاتی به دست آورید و با فیات در ارز دیجیتال آشنا شوید، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
فیات در ارز دیجیتال چیست؟
به صورت کلی ارز فیات به پول بدون پشتوانه گفته می شود که مانند دلار آمریکا یک پول قانونی است و ارزش آن بر اساس دولت صادر کننده ی آن تعیین می شود و ارزش آن به کالای فیزیکی هیچ ارتباطی ندارد.
پول فیات جایگزینی برای استاندارد طلا و پول کالایی است و بسیاری از کشور ها از پول فیات برای سرمایه گذاری و یا سپرده گذاری های خود استفاده می کنند.
تاریخچه پول فیات چگونه است؟
تاریخچه ایجاد پول فیات به قرن های گذشته باز می گردد که در کشور چین شخصی به نام سیچوآن تصمیم گرفت تا پول کاغذی را چاپ کند. سرانجام در قرن یازدهم او به انجام این کار پرداخت و پول کاغذی را به چاپ رساند.
در زمان پیدایش پول فیات ابتدا از آن تنها برای مبادله طلا، نقره و ابریشم استفاده می شده است اما پس از مدتی شخصی به نام قوبلای خان در چین بر روی کار آمد و به راه اندازی سیستم ارزی فیات در قرن سیزدهم اقدام کرد.
سپس در قرن 17 ام پول فیات به کشور های اروپایی مانند: اسپانیا، هلند و سوئد راه پیدا کرد و دو قرن بعد از آن یعنی در قرن نوزدهم، معایب ارز فیات فرانسه و مستعمره ی سیزده گانه آمریکا نیز از این سیستم استفاده کردند و سرانجام در قرن بیستم پول فیات به عنوان یک مقیاس جهانی معرفی گردید.
مزایا و معایب پول فیات چیست؟
پول فیات با مزایا و معایبی همراه است که بسیاری از متخصصین در این زمینه به وجود مزایا و معایب آن به شرح زیر معتقد هستند:
- پول فیات هیچ تاثیری از کمیابی کالاها و یا دارایی های فیزیکی نمی گیرد.
2. به کمک پول فیات این قابلیت در اختیار بانک مرکزی و دولت قرار می گیرد تا نسبت به بحران های اقتصادی در جامعه انعطاف کافی داشته باشند زیرا پول فیات از قابلیت واکنش پذیری برخوردار است.
3. پول فیات قابل مبادله به صورت بین المللی است و می توان آن را در بسیاری از کشور ها در سراسر جهان مبادله کرد. انجام این کار باعث شده است تا فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات وجود داشته باشد.
4. پول فیات به هیچ گونه نگهداری و مراقبت و محافظت نیاز ندارد و مانند طلا در این زمینه نیست و این مساله یکی از مزیت های پول فیات به حساب می آید.
5. پول های فیات هیچ گونه ارزش ذاتی ندارند و دولت ها به این واسطه می توانند بدون هیچ چیزی به خلق پول بپردازند و در این شرایط امکان سقوط اقتصادی یک کشور وجود دارد.
6. این پول از سابقه تاریکی برخوردار است. زیرا در طول تاریخ پیاده سازی این سیستم باعث سقوط نظام های مالی شده است و نشان می دهد که استفاده از این سیستم مالی خطرناک است.
تفاوت و شباهت پول فیات با ارز دیجیتال چیست؟
پول فیات و ارز دیجیتال هر دو دارای پشتوانه فیزیکی هستند و این مساله تنها وجه شباهت این دو نوع پول است. در خصوص تفاوت های میان این دو باید گفت که پول فیات توسط دولت ها و بانک مرکزی تحت کنترل قرار می گیرد اما ارز های دیجیتالی از ماهیت غیر متمرکز برخوردار هستند.
از دیگر تفاوت موجود در بین این دو باید به تفاوت در خصوص حصول پول جدید اشاره کرد. به عنوان مثال: بیت کوین که از بهترین ارزهای دیجیتالی است بدون هیچ پایه و اساسی به وجود می آید و از عرضه و تعداد سکه محدودی برخوردار است. در حالی که پول فیات در کنترل بانک ها قرار گرفته است. برخلاف ارزهای دیجیتالی که به هیچ مرزی محدود نمی شوند، پول های فیات این گونه نیستند و برگشت پذیر می باشند.
بازار ارز دیجیتالی که در آن ارز دیجیتال مبادله می شود، در مقایسه با بازار سنتی که در آن پول فیات رد و بدل می شود، بسیار پر نوسان تر است و این مساله یکی از مسائلی است که باعث شده تا سرعت فراگیر شدن این ارز ها کمتر شود.
دیدگاه شما