تعریف بورس و فرابورس

فرابورس دارای پنج بازار با نام‌های بازار اول، بازار دوم و . میباشد

فرابورس چیست و تفاوت های آن با بازار بورس

چند سالی است که اغلب مردم بنا به شرایط اقتصادی، جهت حفظ ارزش سرمایه خود دست به فعالیت‌های اقتصادی و شبه اقتصادی می‌زنند که در این بین یکی از بهترین روش‌ها، ورود به بازار سرمایه است. بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ای از بازار سرمایه هستند.

همین اول بطور خلاصه می‌توان گفت شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند، در بازار فرابورس به معامله سهام خود می‌پردازند. برای ورود به بحثِ تفاوت این دو بازار سرمایه، ابتدا بهتر است هر یک از این دو را بشناسیم.

بازار بورس چیست؟

اقتصاددانان، در تعریف بورس، آن را بازاری می‌دانند که تعریف بورس و فرابورس قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌شود. در ایران سه نوع بازار بورس داریم: بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی.

به بورسی که در آن دارایی ‌های مالی یا به عبارتی دارایی‌های کاغذی (اسنادی مثل سهام و اوراق مشارکت) معامله می‌شود، بورس اوراق بهادار؛ و به بورسی که در آن ثروت‌های واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش می‌شود، بورس کالا اطلاق می‌شود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حامل‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد.

البته مدل دیگری از بورس نیز به اسم بورس ارز رایج است که اگرچه در ایران این بورس راه نیافتاده است، اما باید بدانید که در آن‌جا، ارز رایج سرزمین‌ها معامله می‌‌شود.

تعریف بازار فرابورس چیست؟

دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس به انگلیسی: Over the Counter Market (به اختصار OTC) در ابتدای آبان‌ماه سال 1387 با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت.

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای در فرابورس رقم خورده است که شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و بتوانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.

وجود فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحت‌تر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها کاهش یابد.

قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟

خرید و فروش در بورس به واسطه کارگزاران (نقش نماینده خریدار و یا فروشنده) که متولی اصلی انجام خرید و فروش در این بازار محسوب می شوند انجام می‌گردد،

در فرابورس نیز کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 9 صبح تا 12:30 انجام می‌شود. البته از ساعت 8.30 تا 9 صبح، زمان پیش‌گشایش بازار است و امکان سفارش‌گذاری وجود دارد.

تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست؟

تفاوت های اصلی بازار بورس و فرابورس به شرح زیر است:

1. در واقع تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار است. که در بورس شرایط سخت‌ گیرانه‌تر از فرابورس است.
2. قوانین سخت‌گیرانه بورس سبب شده که نمادهای پذیرفته شده در آن ریسک کمتری را نسبت به فرابورس متحمل شوند. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
3. تقسیم بندی‌ بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس دارای هفت بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکت‌های کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.
4. کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
5. دوره ثبت شرکت‌ها در فرابورس به علت ساده‌تر بودن شرایط پذیرش نسبت به بورس، کمتر است.

تا اواخر سال 98 یکی از تفاوت‌های بازار فرابورس با بورس نبود حجم مبنا در فرابورس بود. به تازگی قانون جدیدی تصویب شد که طبق آن به نمادهای فرابورسی هم حجم مبنا تعلق خواهد گرفت و دیگر نمی‌شود حجم مبنا را به عنوان تفاوت این دو بازار در نظر گرفت.

انواع بازارهای بورس و فرابورس

مهم‌ترین تفاوت میان بورس و تعریف بورس و فرابورس فرابورس شرایط و فرآیند ثبت شرکت‌ها در این دو بازار است. بر این اساس بورس و فرابورس همانطور که گفته شد هریک به بازارهای مختلفی تقسیم می‌شوند، که این تقسیم‌بندی بصورت زیر است:

• بورس (بازار اول و دوم)
• فرابورس (بازار اول – بازار دوم – بازار سوم – بازار پایه – بازار ابزارهای نوین مالی، بازار مشتقه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط)

آشنایی با بازارهای فرابورس

بر اساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس، 7 بازار مجزا با کارکردهای متنوع برای پذیرش و معامله انواع اوراق بهادار و ابزار مالی در فرابورس ایجاد شده است.

متداول‌ترین بازاها در فرابورس ایران بازار اول، دوم و پایه هستند. که به همین ترتیب و براساس شرایط و قوانینی که دارند، ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. یعنی نمادهایی که در بازار اول فرابورس درج شده‌اند کم ریسک‌تر از نمادهای بازار دوم هستند و به همین ترتیب نمادهای بازار اول و دوم ریسک کمتری نسبت به بازار پایه دارند. در ادامه هریک از این بازارها را شرح می‌دهیم.

• در بازارهای اول، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط، پذیرش و معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت می‌گیرد.
• در بازار سوم عرضه اوراق بهادار مانند سهام شرکت های سهامی، حق تقدم سهام، پذیره نویسی سهام و
  سایر اوراق بهادار انجام می گیرد.
• در بازار ابزارهای نوین مالی کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده قابل پذیرش و معامله است از جمله این ابزارها می‌توان به انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک اشاره کرد.
• بازار مشتقه نیز برای معاملات اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش ایجاد شده است.
• بازار پایه نیز در جهت برنامه های توسعه کشور ایجاد شده و براساس یکی از الزامات ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۳۶ احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور است، که می‌گوید هر شرکت سهامی عام باید سازوکار معاملاتی داشته باشد و باید پذیرش شود.

لازم به ذکر است بازار پایه که قبلا شامل بیش از 100 سهم در بازارهای پایه‌ الف، ب و ج بود، بر اساس تقسیم‌بندی جدید بیشتر تحت کنترل قرار می‌گیرد و به سه دسته تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز تقسیم شود.

تفاوت فرآیند پذیرش شرکت‌ها در بازارهای بورس و فرابورس

همانطور که گفتیم، شرایط ثبت شرکت‌ها در فرابورس ساده‌تر از بورس است تا شرکت‌هایی که امکان ثبت در بورس را ندارند، هم بتوانند در فرابورس درج نماد بشوند. قوانین و شرایط ثبت شرکت‌ها در بازارهای بورس و فرابورس به شرح جدول زیر است:

مزایای ثبت شرکت‌ها در بازار فرابورس چیست؟

طبق قوانین، همه مزایای موجود برای سازمان‌های پذیرفته‌ شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌ شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند، اما می‌توان به چند مورد به عنوان مزایای ثبت یک شرکت در فرابورس اشاره کرد:

تامین مالی:

مهم ترین کارکرد بورس هـای اوراق بهـادار، امکـان تـامین مـالی ارزان قیمـت و در دسـترس، از عمـوم مـردم و سرمایه گذاران است. شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار علاوه بر تامین مـالی از طریـق فـروش سهام خود، در صورت نیاز به منابع مالی جدید، امکان صدور سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند؛ منـابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمی‌دهد.

معافیت مالیاتی:

شرکت های پذیرفته شده در فرابورس ایران امکان تعریف بورس و فرابورس برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خـود را پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس دارا هستند.(شرکت های حاضر در بـازار پایـه از شـمول ایـن معافیت مستثنی هستند.)

تخفیف مالیات نقل و انتقال:

مالیات نقل و انتقال سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، 1.0 درصد ارزش معامله اسـت؛ این نرخ از مالیات 4 درصدی ارزش اسمی شرکت های خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتـر بـوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایه گذاران شرکت ها فراهم می‌آورد.

معرفـی شرکت بـه بـازار:

با توجه به انعکاس اخبار و قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در سایت رسـمی فرابـورس، رسـانه هـا و سایر پایگاه های اطالع رسانی ، نام و برند شرکت های حاضر در فرابورس به صـورت روزانـه منتشـر شـده و موجب معرفی شرکت به آحاد جامعه، سرمایه گذاران، مشتریان و سایر افراد ذینفع می شود.

شفافیت اطلاعاتـی:

با توجه به انعکاس اطالعات مالی شرکت های پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهـادار و شرکت فرابورس ایران و دسترسی عموم عالقه مندان به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شـده، مخاطبـان شرکت افزایش یافته و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه گذاری در شرکت ترغیب می شوند.

کشف عادلانـه قیمت سهـام:

قیمت شناسایی شده در مبادالت سهام در بورس ها از برآیند عرضه و تقاضای سهام توسط عمـوم فعـالان بازار به دست می‌آید و قیمتی رسمی محسوب شده و مبنایی برای تعیین ارزش شرکت محسوب می شود.

وثیقه گذاری سهـام:

شبکه بانکی کشور، سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران را به عنـوان دارایـی قابل قبول به منظور وثیقه گذاری و اخذ تسهیلات به رسمیت می شناسد؛ از ایـن رو سـهامداران عمـده و سایر سهامداران شرکت ها می توانند از طریق توثیق سهام شرکت مورد نظر خود، نسبت بـه اخـذ تسـهیلات اقدام کنند.

امکان توزیع اوراق بهادار در بازار ابزار نوین مالی:

شرکت‌‌های فعال در فرابورس این امکان را دارند تا منابع مالی طرح‌های دلخواه خود را تا سقف ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه، توسط توزیع اوراق تامین کنند.

علاوه بر موارد مذکور، با توجه به دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، اسناد و مدارک مورد نیاز برای پذیرش در فرابورس نسبت به مدارک الزم برای پذیرش در بورس کمتر بوده و این مهم به طرز محسوسی دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها را کاهش می‌دهد.

مزایای بازار فرابورس برای سرمایه گذاران چیست؟

فرابورس سرمایه گذاران خود را از بسیاری از مزایای بورس مانند: شفافیت و اعتبار قیمت سهام، نظارت دقیق توسط سازمان بورس، شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا در قیمت سهام، سرمایه‌گذاری امن و مطمئن، امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم و نقدشوندگی خوب بهره‌مند می‌کند.

از دیگر مزایای سرمایه گذاری در فرابورس می‌توان به کمتر بودن کارمزد خرید و فروش سهم فرابورسی نسبت به سهام بورسی اشاره کرد.

مزیت مهم دیگر آن کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها می باشد. در حقیقت در معامله یک سهم در نرخ ۱۰۰۰ ریال از ۴۰ ریال برای هر سهم در خارج از بورس به ۵ ریال برای هر سهم در بازار فرابورس منجر خواهد شد. همچنین نقل و انتقال سهام به صورت آسان، سریع و کم هزینه انجام خواهد شد.

نتیجه‌گیری

با توجه به تمامی مطالب گفته شده تا به اینجا، سرمایه گذاری در سهام بورسی ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی دارد. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.

از طرفی سهولت پذیرش شرکت‌ها در فرابورس بیشتر از بورس بوده و همچنین کامزد خرید و فروش در فرابورس کمتر از بورس است. تمامی این عوامل فرابورس را همانند بورس به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.

انواع وضعیت نمادها در بورس

نمادها در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، همیشه در حالت مجاز نیستن و ممکنه به دلایل مختلفی، وضعیت اون ها تغییر کنه
و قابل معامله نباشن. همواره در بورس، وضعیت های مختلفی وجود داره که سهم ها با توجه رخ دادن اتفاقات مختلف، به اون وضعیت ها، تغییر وضعیت میدن. اگه جزء افرادی هستید که به تازگی وارد بورس شدید، احتمالا با این وضعیت ها آشنائی زیادی ندارید. در این مقاله تمام سعی خودمونو میکنیم تا به سادگی و به طور تمام و کمال به بررسی این وضعیت ها بپردازیم. با بورس‌فا همراه ما باشید.

مقدمه ای بر وضعیت نمادها در بورس

ریسک توقف معاملات، ممکنه در هر بازاری وجود داشته باشه، اما تاثیر اون بستگی به میزان اطمینانی داره که در فضای بازار به چشم می‌خوره. در واقع یک رابطه معنادار بین شفافیت و نقدشوندگی وجود داره که میگه چنانچه در بازار، شفافیت و اطلاع ‌رسانی کارا موجود باشه، دلیلی برای توقف نمادها و ممنوعیت معاملات وجود نداره؛ اما با افزایش عدم اطمینان، توقف نمادها و کاهش قدرت نقدشوندگی
در بازارها افزایش پیدا میکنه.

در اقتصادی که پر از تصمیمات لحظه ایه و هر کدوم از این تصمیم ها، ممکنه روند بازار رو شدیدا تحت تاثیر قرار بده، وجود دلایل زیاد برای توقف معاملات سهام یک شرکت، طبیعی به نظر میرسه. ریسک توقف نمادها، به مدت زمان توقف نماد هم بستگی دارد. هرچه دوره توقف معاملات بیشتر باشه، فشارهای احتمالی بر سرمایه‌ گذاران هم طبیعتا بیشتره. این جنبه ریسک توقف نمادها، به‌ طور معناداری به نوع عملکرد نهاد ناظر و متولیان بازار سرمایه هم تعریف بورس و فرابورس بستگی داره؛ در حالت کلی در بازار سرمایه برای نمادهای معاملاتی 5 وضعیت وجود داره:

۱- مجاز
۲- مجاز-محفوظ
۳- مجاز-متوقف
۴- ممنوع
۵- ممنوع-متوقف

به صورت خلاصه 5 وضعیتی که ممکنه برای هر نماد معاملاتی به وجود داره رو نام بردیم. وضعیت هایی که خیلی مهم هستن و افرادی که در بازار سرمایه فعالیت میکنن، حتما باید اونا رو به خوبی بشناسن. زمانی که رویداد ویژه‌ ای باعث تاثیر معنادار بر ارزش سهام یک شرکت بشه، با هدف رعایت انصاف، برای مدتی معاملات در نماد شرکت مذکور متوقف میشه تا اطلاعات لازم به تمام ذی ‌نفعان و سهامداران برسه و پس از اون، معاملات نماد مورد نظر از سر گرفته میشه. در ادامه به تعریف هر یک از این وضعیت ها می پردازیم؛

وضعیت مجاز

در این وضعیت، معاملات تعریف بورس و فرابورس در نماد مورد نظر، به صورت عادی و طبق روال معمول انجام میشه و خرید و فروش سهام در جریانه.

وضعیت مجاز-محفوظ

هنگامی که نماد مدتی ایه که بسته شده ولی در حال بازگشائی ایه، قبل از بازگشائی، نماد در وضعیت مجاز-محفوظ قرار می‌گیره.
این وضعیت که بهش مرحله پیش گشایش هم میگن، ارسال سفارش در نماد مذکور انجام میشه ولی هیچ معامله‌ ای صورت نمی‌گیره؛ دقت کنید که در این حالت سفارش هایی که ثبت می کنید در صف خرید یا فروش قرار میگیره اما معمولا بعد از 30 دقیقه مرحله پیش گشایش، به محض مجاز شدن نماد، سفارشاتی که در نماد مورد نظر ثبت شده قابل معامله میشه.

وضعیت مجاز-متوقف

در این وضعیت، نماد معاملاتی مذکور غیر قابل معامله هستش و هیچ خرید و فروشی در اون انجام نمیشه و حتی سفارشی هم ثبت نمیشه. نماد معاملاتی شرکتها زمانی در این وضعیت قرار می‌گیرن که یکی از دلایل توقف نمادها رو داشته باشن. در این وضعیت نماد
برای معامله مجازه اما بنا به دلایلی فعلا و مقطعی، فرآیند سفارش گیری و معامله در اون متوقف شده.

وضعیت ممنوع

در این وضعیت، نماد معاملاتی مذکور قابل معامله تعریف بورس و فرابورس نیست اما نماد در همون روز معاملاتی جاری، بازگشائی میشه.

وضعیت ممنوع-متوقف

در این وضعیت، نماد معاملاتی مذکور قابل معامله نیست و هیچ معامله و خرید و فروشی در روز جاری بر روی سهم صورت نمی‌پذیره؛ همچنین بازگشائی نماد معاملاتی مذکور در روز معاملاتی جاری انجام نمیشه و بازگشائی سهم به روزهای بعد و یا تاریخ های مشخص شده جهت بازگشائی موکول میشه.

به دلایل مختلف توقف نمادهای بورسی در این مقاله پرداختیم؛ لازمه که حتما بخونیش » دلایل توقف نمادها در بورس

نحوه اطلاع ‌رسانی تغییر وضعیت نمادها

زمانی که توقف نماد با اطلاع قبلی باشه، ناظر بازار در همون روز در سایت Tsetmc.com پیغامی مبنی بر توقف نماد در پایان روز معاملاتی منتشر می‌کنه که میتونید با لمس آدرس ذکر شده و سپس با ورود به بخش بورس اوراق بهادار تهران و یا فرابورس ایران و مراجعه به بخش پیام های ناظر، به پیغام های منتشر شده توسط ناظر دسترسی داشته باشید. همچنین با جست و جوی نماد مورد نظر در همین سایت، تابلوی سهم مورد نظر براتون باز میشه و میتونید از قسمت پیام ناظر، به پیام هایی که ناظر در رابطه با نماد مورد نظرتون منتشر کرده، دسترسی داشته باشید.

همچنین میتونید با استفاده از آگهی ها و افشای اطلاعات در سامانه کدال به نشانی Codal.ir هم متوجه بشید که نماد مد نظرتون به چه دلیلی متوقف شده. لازم به ذکره که در قسمت پنل آنلاین کارگزاری تون در قسمت پیام ها، از پیغام های منتشر شده توسط ناظر بازار، میتونید از توقف و یا بازگشائی نمادها مطلع بشید.

نکته ای مهم در رابطه با بازگشائی نمادها

نکته مهم در خصوص بازگشائی نمادها پس از توقف اینه که در صورتی که در دوره حراج ناپیوسته معامله‌ ای صورت نپذیره و یا معاملات انجام شده در دوره حراج ناپیوسته توسط بورس تایید نشه، به تشخیص بورس و پس از اطلاع ‌رسانی، حراج ناپیوسته دیگری برای این نماد، یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در 90 دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد قابل تکراره. به هر ترتیب در صورت عدم ‌کشف قیمت، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.

چرا در وضعیت مجاز-محفوظ معاملات با تائید ناظر انجام میشه؟

هنگام بازگشایی اغلب نمادها، عمدتا محدودیت دامنه نوسان قیمت برداشته میشه و اصطلاحا بازگشایی نماد معاملاتی، بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت اتفاق می افته؛ در این وضعیت، بسیار محتمل هستش که عده ای تمایل داشته باشن به قصد ایجاد منفعت، دستکاری قیمتی ایجاد کنند و با اقدامات هماهنگ شده و یا به صورت تیمی، باعث بشن تغییرات قیمت بیشتر و یا کمتر از عرضه و تقاضای موجود اتفاق بیفته؛ برای جلوگیری از رخ دادن چنین اقدامات و مفسده هایی، مچینگ قیمتی و یا کشف قیمت اولیه با نظارت ناظر سازمان بورس اتفاق می افته؛ البته صحت عملکرد و پایبندی اخلاقی ناظر سازمان به رعایت اصل عدالت نیز موضوعیه که باید دائما توسط سازمان بورس مورد تائید و بررسی قرار بگیره.

درمورد بازیگر سهام در بورس چیزی نمیدونی؟ » بازیگر سهام در بورس چیست؟

نتیجه گیری

خب دوستان، در این مقاله هم به مبحث خیلی مهم وضعیت نمادها پرداختیم که شاید برای خیلی از تازه واردای این بازار هنوز ناشناخته هست. امیدواریم این مقاله نظرتونو جلب کرده باشه و در ادامه راه بهتون کمک کنه. خوشحال میشیم که دیدگاه تونو برامون بنویسید.
تیم آموزشی بورس فا همواره موفقیت و رزقی پر رونق رو براتون آرزومنده؛

سوالات متداول در رابطه با انواع وضعیت نمادها در بورس

5 مورد؛ مجاز / مجاز-محفوظ / مجاز-متوقف / ممنوع / ممنوع-متوقف.

خیر، این امر، امری طبیعی هست که در همه بازارهای مالی جهان اتفاق میفته.

در این وضعیت، بسیار محتمل هستش که عده ای تمایل داشته باشن به قصد ایجاد منفعت، دستکاری قیمتی ایجاد کنند.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

فرابورس دارای پنج بازار با نام‌های بازار اول، بازار دوم و . میباشد

بازار فرابورس ایران، از نظر ساختار و مزایا به بازار سرمایه بورس شباهت دارد. کسب سود مناسب به عنوان نخستین و بزرگ ترین مزیت سرمایه گذاری در فرابورس محسوب میشود. در این مطلب از سرپوش با بازار فرابورس آشنا می شوید.

فرابورس

یکی از بازارهای مالی ایران به نام بازار فرابورس میباشد که می توان سهام های مختلف را در آن خرید و فروش کرد. امکانات فرابورس و شیوه خرید و فروش سهام به بورس، شبیه است. تالار بورس و فرابورس ایران به مردم گوشزد می کند که لازمه ی ورود به چنین بازاری، داشتن دانش درباره مفهوم فرابورس است. درواقع شما نیازمند ارزیابی موقعیت های مربوطه و عمل کردن طبق اصولی پایدار برای موفقیت در فرابورس هستید.

هدف از راه اندازی بازار فرابورس، برای شرکتهای علاقه مند به حضور در بازار سرمایه و افزایش نقد شوندگی میباشد درحالیکه این شرکت ها هنوز نتوانسته اند در بازار بورس، حاضر شوند. نام چنین بازاری برگرفته ازOver the Counter Market‪( OTC)‬ به معنی« خارج از بورس» می باشد. شرکتهای متقاضی براساس مجوز بازار OTC می توانند با شرایط پذیرش اسان تری روبرو شوند و از تمام مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار، پس از ورود سریعتر به بازار سرمایه برخوردار شوند.

تاریخچه فرابورس در ایران

بازار فرابورس ایران، فعالیت خود را در آبان سال ۱۳۸۷ تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار شروع کرد. ساختار و جایگاه قانونی این بازار به بورس، شباهت دارد اما از شرایط پذیرش و معامله ساده تري برخوردارست تا از این طریق به تامین مالی اقتصاد کشور ، کمک کند.

ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه، یکی از مهم ترین وظایف بازار فرابورس محسوب میشود که فاقد شرایط ورود به بورس اوراق بهادار است و یا تمایلی ندارد که سریعا به بازار وارد شود. علاوه‌براین که در بازار فرابورس، انواع متنوعی از اوراق بهادار، معامله میشود؛ شرایط و الزامات کمتری برای ورود به آن نیاز است.

بنگاه های اقتصادی براساس تنوع در شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس ایران می توانند به این بازار مالی با کسب حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، وارد شوند و در بازار مبادلات اوراق بهادار، از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده بهره مند شوند.

انواع فرابورس

تقسیم بندی های بازار فرابو رس، متفاوت از بازار مالی بورس است. فرابورس، متشکل از ۷ بخش بازار مالی می باشد ولی بازار مالی بورس متشکل از دو بازار اول و دوم است. بخش های بازار مالی شامل بازارهای اول، دوم، سوم یا عرضه، شرکتهای کوچک یا متوسط، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه و ابزار مشتقه می باشد. فرابورس ایران عبارتست از:

۱. بازار اول:

بیشترین سهام پذیرفته شده در فرابورس، متعلق به بازار اول است. شرایط پذیرش این بازار نسبت به بورس، از لحاظ حداقل سرمایه ثبت شده ، سهام شناور، تعداد سهامدارن و شفافیت اطلاعاتی، آسان تر است. این بازار نسبت به بازار های دیگر فرابورس، ریسک کمتری دارد اما ریسک بیشتری نسبت به معاملات در بازار بورس دارد.

۲. بازار دوم:

اوراق بهادار شرکتهای سهامی عام در بازار دوم، خرید و فروش می شوند؛ همانگونه که در بازار اول، اینکار نیز انجام میشود ولی میزان سخت گیری شرایط در بازار دوم، کم تر است و شرکت هایی که برای عضو شدن در بازار اول از شرایط کافی برخوردار نیستند، در بازار دوم پذیرفته می شوند. گاهی اوقات این عضوها شامل شرکتهای کوچک، نوپا، زیان ده و یا شرکت هایی هستند که به منظور افزایش سرمایه میخواهند به سهامی عام از سهامی خاص، تبدیل شوند. شرایط پذیرش این شرکت ها در بازار دوم عبارتند از:

* از زمان تاسیس این شرکت، حداقل ۱۲ ماه بگذرد.

* در رابطه با شرکت، هیچگونه پرونده یا شکایت مالی وجود نداشته باشد.

* میزان سهام شناور شرکت، شامل حداقل ۵ درصد از سهام ثبت شده باشد.

* آخرین سرمایه ای که در شرکت، ثبت شده باید ۱۰۰ میلیون تومان باشد.

* اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت، نباید سابقه محکومیت قطعی کیفری داشته باشند.

یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع بورس ایران، فرابورس است

۳. بازار سوم:

بازار عرضه، نام دیگر بازار سوم است. اوراق بهادار مختلفی در این بازار، عرضه می شود که شرایط پذیرش در بورس و تعریف بورس و فرابورس فرابورس را ندارند. از موارد قابل معامله در این بازار می توان به بلوک سهام شرکتهای سهامی، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری پذیرفته نشده در فرابورس، حق تقدم خرید این سهم ها ، رهن و اجاره، اوراقی مثل اوراق مشارکت، سهام بی نام شرکتهای سهامی عام و حتی سهام شرکتهای در حال تاسیس اشاره کرد. میزان ریسک معاملات در این بازار، تعریف بورس و فرابورس بالاست و تنها افراد جسور می توانند در آن شرکت کنند.

سهام شرکتهای سهامی عامی ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار که در هیچ یک از بازارهای بورس یا فرابورس، پذیرش نمیشوند؛ در بازار پایه، منتشر می شود.

۴. بازار پایه:

بهتر است بدانید که در بازار پایه، شروط مذکور در بازار اول و دوم وجود ندارد چون نیازی نیست که شرکت ها در این بازار، پذیرش شوند. این بازار، متشکل از سه رنگ زرد ، نارنجی و قرمز میباشد به این صورت که از شرکتهای کم ریسک به پرریسک دسته بندی شده اند. در ادامه با ویژگی های شرکت های بازار پایه اشنا شوید:

> نوسان قیمتی در بازار به این صورت تعيين شده که زرد ۳ درصد، نارنجی ۲ درصد و قرمز ۱درصد است.

> شرکتهای بازار زرد، از مجوز درخواست پذیرش برخوردار نیستند و در این بازار باید، صرفا به دلیل الزام قانونی ثبت شوند.

> به شرکتهای ثبت شده در سازمان بورس که شرایط لازم برای پذیرش را ندارند؛ شرکتهای بازار نارنجی می گویند.

> در نهایت شرکت هایی در بازار قرمز قرار می گیرند که پذیرششان در بازار بورس و فرابورس به دلیل از دست دادن شرایط لازم لغو می شود.

۵. بازار ابزارهای نوین مالی:

کلیه ابزارهای مالی به جز سهام و حق تقدم سهام ها مجوز پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی را دارند؛ به شرطی که توسط شورای عالی بورس، تائید شده باشند و مشمول ثبت یا معاف از ثبت سازمان، بنا بر اعلام این شورا باشند. اوراق معامله شده در این بازار عبارتند از:

- گواهی سرمایه گذاری

- صکوک که ویژگی های مشخص دارند

- اوراق مشارکت رهنی

- صندوق های زمین و ساختمان

- گواهی های سپرده بانکی

۶. بازار شرکت های کوچک( SME):

بازار سرمایه شرکتهای کوچک، توسط شرکت فرابورس ایران راه اندازی شده است تا شرکتهای دانش بنیان برای بهره برداری از مزایای مالی بتوانند در آن حاضر شوند. بیشتر عملکرد آتی آنها در این شرکت ها بررسی میشود و هیچ توجهی به عملیات مالی حال حاضر آنها نمی شود. حضور شرکتهای کوچک و تامین مالی آنها از بازارهای شرکتهای SME باعث رشد و پیشرفت آنها می شود.

در واقع فرابورس شکل تسهیل شده‌ای از بورس است

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران اینست که برای تامین مالی از طریق بازار سرمایه، طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی را ساماندهی و هدایت کند. به همین دلیل شرایط پذیرش شرکت ها به این صورت است که شرکت ها باید در سریع ترین زمان ممکن با احراز حداقل شرایط به بازار، وارد شوند و بتوانند در بازار اوراق بهادار، از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده استفاده کنند.

در واقع میزان نظارت سازمان بورس بر معاملات در فرابورس، محدود تر است و صرفا معامله شرکت هایی در این بازار انجام می شود که برای جلوگیری از کلاه برداری ها شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند.

بهتر است بدانید که سازمان بورس اوراق بهادار، نظارت کاملی بر فعالیت های مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا دارد.

تفاوت بازار بورس و فرابورس

>> شرایط پذیرش شرکت ها در بورس نسبت به فرابورس، سخت تر است.

>> به دلیل این که شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس، آسان است؛ از این رو دوره ی آن نسبت به بورس، کم تر است.

>> قوانین بورس نسبت به فرابورس، سختتر است؛ به همین خاطر، ریسک نمادهای پذیرفته شده در بورس، کم تر از فرابورس است.

>> کارمزد خرید و فروش در بورس نسبت به فرابورس، بیشتر است.

مزایای سرمایه گذاری در فرابورس

بازار فرابورس ایران، از نظر ساختار و مزایا به بازار سرمایه بورس شباهت دارد. کسب سود مناسب به عنوان نخستین و بزرگ ترین مزیت سرمایه گذاری در فرابورس به شمار می رود. شما باتوجه به سرمایه ی اکانت فرابورسی خود، می توانید سودی دریافت کنید که مناسب با آن است. مزایای دیگر ورود به فرابورس عبارتست از:

> حمایت و شفافیت قانونی

> حفظ سرمایه مردم در مقابل تورم

> آسانی نقد شوندگی

> عدم وجود محدودیت برای سرمایه گذاری در فرابورس

> مشارکت در اداره شرکت

> معافیت مالیاتی در فرابورس

شرایط پذیرش شرکت ها در بورس سخت گیرانه تر و در فرابورس ساده تر است

نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس

نحوه ی خرید و فروش سهام در فرابورس به بازار بورس اوراق بهادار، شباهت دارد و نیازی به اخذ کد بورسی جدا برای معامله کردن نیست. شما درصورت فعالیت در بازار بورس میتوانید از کد بورسی خود برای خرید و فروش سهام در فرابورس استفاده کنید وگرنه باید حتماً کد بورسی بگیرید.

بازار فرابورس چیست و چه تفاوتی با بازار بورس دارد؟

مدتی است که مردم به دلیل شرایط اقتصادی و در جهت حفظ ارزش سرمایه خود فعالیت‌های اقتصادی و شبه اقتصادی انجام می‌دهند که یکی از این روش‌ها، ورود به بازار سرمایه است.

بازار بورس و فرابورس هردو زیرمجموعه‌ای از بازار سرمایه هستند.

در واقع بازار بورس یکی از راههای جذاب و مکانی برای رشد و پیشرفت شرکت‌ها و سرمایه‌شان محسوب می‌شود.

در ادامه این مطلب تلاش می‌کنیم بیشتر به این دو بازار بورس و فرابورس بپردازیم.

بورس و فرابورس

شرکت‌ها برای اینکه بتوانند به بازار بورس ورود پیدا کنند نیاز دارند که تاییدیه‌های لازم را بگیرند و در واقع طبق مقرراتِ تعیین شده پیش روند.

اما برخی شرکت‌ها نمی‌توانند این تاییدیه‌ها را به دست ‌آورند از این رو برای آسان‌تر شدن ورود شرکت‌ها به این بازار، سازو کاری مشخص شد که در نهایت منجر شد بازار فرابورس در کنار بازار بورس به وجود آید.

بازار بورس چیست؟

بورس در اصل به بازاری گفته می‌شود که در آن قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار انجام می‌شود.

در بازار بورس دارایی‌های مختلفی اعم از دارایی مالی و دارایی واقعی مورد معامله قرار می‌گیرند که هرکدام از آن‌ها عنوان‌های خاص خودشان را دارند.

به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا همان دارایی‌های کاغذی خرید و فروش می‌شود، بورس اوراق بهادار می‌گویند.

بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی یا موسسات معتبر خصوصی تحت قوانین خاصی انجام می‌شود.

تعیین قیمت هر سهم در این بازار براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. در واقع یک سرمایه‌گذار می‌تواند با هر مقدار سرمایه‌ای وارد بورس شود و در سهم شرکت‌های موجود سرمایه‌گذاری کند.

به بورسی که در آن دارایی‌های واقعی یا کالای فیزیکی معامله می‌شود، بورس کالا گفته می‌شود.

به بورسی که در آن پول رایج کشور خرید و فروش می‌شود، بورس ارز می‌گویند که در حال حاضر در کشور ما این بورس راه‌اندازی نشده است.

بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس سال 1387 تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت خود را آغاز کرد.

این بازار ساختاری قانونی و مشابه بورس دارد اما با این تفاوت که شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا از این طریق کمکی به تامین مالی اقتصاد کشور شود.

یکی از مهم‌ترین وظایف این بازار هدایت بخشی از بازار سرمایه است که یا شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا علاقه‌مندند تا ورود سریع‌تری به بازار داشته باشند.

ورود به این بازار نیازمند شرایط و الزامات کمتری نسبت به بازار بورس است و علاوه بر آن، انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند.

شرایط ساده‌تر و تنوع در قوانین پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس این امکان را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط در سریع‌ترین زمان به این بازار وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌های پذیرفته شده، بهره‌مند شوند.

انواع بازار فرابورس

بازار فرابورس دارای 5 بازار با عنوان‌های: بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است.

بازار سهام تعریف بورس و فرابورس فرابورس ایران بازارهای اول، دوم و پایه را شامل می‌شود.

سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را دارند در بازارهای اول و دوم معامله می‌شوند و سهام شرکت‌هایی که فاقد شرایط هستند، در بازار پایه معامله می‌شوند.

در بازار اول شرکت‌های سهامی عام که موفق به احراز شرایط لازم شده‌اند، مجاز به انجام معاملات سهام خود هستند.

در بازار دوم شرایط منعطف‌تر از بازار اول است.

در نهایت بازار فرابورس برای ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت‌هایی ایجاد شده که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس، (بازار اول و بازار دوم) پذیرش نشدند.

انجام معامله در هر دو بازار بورس و فرابورس از طریق کارگزاری انجام می‌شود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار است.

تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟

قبل‌تر در تعریف این دو بازار به تفاوت‌های آن‌ها اشاره کردیم اما نکته دیگری که حائز اهمیت است اینجاست که عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است.

یعنی اگر شرکتی در بازار بورس عملکرد مناسبی نداشته باشد به فرابورس منتقل می شود و همچنین اگر در فرابورس عملکرد مناسبی داشته باشد، به بازار بورس منتقل می‌شود.

ضمنا اگر شرکتی در بازار فرابورس عملکرد درستی نداشته باشد، از بازار اخراج می‌شود.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس چیست؟

شرکت‌ها این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره‌مند شوند.

همچنین امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را دارا هستند.

درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و همین موضوع باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یکماه کاهش پیدا کند.

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10درصد درآمد خود را پس از پذیرش و عرضه سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند.

منابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمی‌دهد.

مالیات نقل و انتقال شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس 10درصد ارزش معامله است.

این نرخ از مالیات 4درصدی ارزش اسمی شرکت‌های خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتر بوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایه‌گذاران به وجود آورده است.

سهام‌داران شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای گرفتن تسهیلات اقدام کنند.

شبکه بانکی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس را به عنوان دارایی قابل قبول به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات بانکی به رسمیت می‌شناسد.

اگر شرکتی بخواهد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، با گذراندن پروسه مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به راحتی کاری شدنی خواهد بود.

سهامی که در بازارهای فرابورس کشور داد و ستد می‌شوند به دلیل نبود حجم مبنا با خرید و فروش‌های روان‌تر و نقدینگی بالاتری روبه‌رو هستند و توزیع و تقاضا برای این سهام به سرعت استاندارد شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌‌ها برای مدت طولانی ادامه ندارد.

با توجه به انعکاس اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و فرابورس و همچنین با توجه به دسترسی عموم مردم به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شده، مخاطبان شرکت افزایش پیدا کرده و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه‌گذاری در شرکت علاقه‌مند می‌شوند.

اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید 🙂

افزایش دامنه نوسان چه تاثیری روی بورس دارد؟

یک کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که افزایش دامنه نوسان در بازار سرمایه به دلیل نوسانی که ایجاد می کند، باعث افزایش جذابیت بازار می‌شود.

به گزارش شبکه شرق، الهه ظفری با تاکید بر اینکه با افزایش دامنه نوسان کنترل معاملات سخت‌تر می شود، اظهار کرد: به نظر من سخت‌تر شدن کنترل معاملات نیز تاثیر مثبتی بر بازار سرمایه خواهد داشت، زیرا به عادلانه‌تر شدن روند معاملات کمک شایانی خواهد کرد. افزایش دامنه نوسان می‌تواند انتظار بازدهی در دوره‌های کوتاه مدت را در بازار سهام افزایش دهد، ضمن اینکه جذابیت بازار سرمایه را بیشتر خواهد کرد. افزایش جذابیت بازار سهام و همچنین افزایش انتظار بازدهی، موجب خواهد شد تا ورود نقدنگی به بازار سرمایه افزایش یابد، به طوری که پول‌ها از بازارهای موازی به بازار سهام کوچ خواهد کرد.

وی ادامه داد: دامنه نوسان جزو ساختارهای معاملاتی بازار سهام است و می‌تواند از لحاظ روانی و رسیدن به اهداف قیمتی در کوتاه مدت تاثیر مثبتی داشته باشد و در نهایت تاثیر خود را بر شاخص کل خواهد گذاشت و موجب خواهد شد تا شاخص کل بورس از فاز اصلاح فاصله بگیرد تا شاخص کل بورس را بالا بکشد.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: اگر اصلاحات بازار سرمایه ادامه یابد، افزایش دامنه نوسان نیز در کنار سایر اصلاحت بازار سهام موجب خواهد شد تا شاخص کل بورس رشد شارپی را در کوتاه مدت تجربه کند، البته در بلندمدت هم مهمترین عاملی که موجب افزایش شاخص کل بورس می‌شود، افزایش انتظارات سود آوری اکثر شرکت‌های بورسی است. عده‌ای این موضوع را مطرح می‌کنند که دامنه نوسان باید حذف شود، بنده با این موضوع مخالف هستم زیرا افزایش دامنه نوسان نشان میدهد سازمان بورس تصمیم گرفته است تا عمق بازار سرمایه بیشتر کند و با افزایش عمق بازار از حرکت‌های تند بازار سهام جلوگیری می‌شود.

ظفری در ادامه با اشاره به وضعیت بازار سهام در دنیا، اظهار کرد: بازار سهام در دنیا از نظر ساختاری تکامل یافته است، یعنی کشورهای مطرح در حوزه مالی ابزارهای جایگزین را به جای دامنه نوسان راه اندازی کرده‌ و مدل‌های مختلفی از معاملات را تعریف کرده‌اند که مانع از جهش قیمت سهام می‌شود. برای مثال در این کشورها از ابزار اختیار معامله و یا فروش استقراضی استفاده می‌کنند و این ابزارها در اوج کارایی خود هستند. در این کشورها اطلاعات شرکت‌ها در دسترس است و به همین دلیل شوک‌های سیستماتیکی که در کشور ما وجود دارد، در آن کشور ها وجود ندارد. با این همه پیشرفت در ابزارها، دامنه نوسان به صورت کامل باز نیست. بنابراین در کشور ما که ابزارهای مالی بسیار محدود است، اطلاعات در دسترس نیست و شفافیت اقتصادی نیز وجود ندارد، دامنه نوسان نباید حذف شود.

بر اساس این گزارش، با پیشنهاد شرکت‌های بورس و فرابورس و تصویب هیات مدیره سازمان بورس، دامنه نوسان در بازارهای اول بورس و فرابورس با افزایش یک درصدی از روز دوشنبه، هفتم شهریورماه به مثبت و منفی هفت رسید.