معرفي ابزارهاي مالي بورس

معرفي ابزارهاي مالي بورس

بورس کالا را
با خبرگان سهام تجربه کنید

بورس کالا , بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان, کالای خود را عرضه و کالاک مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان آن بازار به خریداران عرضه می‌شود. در اين بورس‌ها, معمولاً کالاهای خام و فرآوری‌نشده مانتد قلزات؛ پنبه, گندم, برنج و … داد و ستد می‌شوند. یکی از مزایاک بورس کالا. حضور نهادهای نظارتی و تنظیم‌گری است که تمامی تولیدکنندگان؛ مصرف‌کنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها, از مزایای مترتب بر قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار می‌شوند. به طور کلی, شرکت‌کنندگان در بورس کالا به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول کسانی هستند که می‌خواهند از ريسك نوسان قیمتها در امان باشند و در بورس‌های کالاء به شناخته می‌شوند, مانند تولیدکنندگان کالاء (Hedger) عنوان خطریوش مصرف‌کنندگان عمده و … . دسته دوم, بر خلاف گروه اول کسانی هستند که از نوسانات قیمت استفاده کرده و سود خود را حداکثر می‌کنند. در .معرفی می‌شوند (Speculator) بورس‌های کالاء اين گروه با نام سوداگران

معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام می‌شود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته می‌شود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام می‌کند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد می‌کنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته می‌شود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارش‌های خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است .

انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی :

قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام می‌شود .

قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید معرفي ابزارهاي مالي بورس پرداخت می‌گردد .

قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت می‌گردد .

معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد

رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف داخل ایران است .

رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف بین‌المللی است.

بورس كالا ، بازار متشكل و منسجمی است كه تعداد زیادی از عرضه‌كنندگان، كالای خود را عرضه و كالای مربوطه پس از بررسی‌های كارشناسی و قیمت‌گذاری توسط كارشناسان آن بازار، به خریداران عرضه می‌شود. در این بورس‌ها، معمولاً كالاهای خام و فرآوری‌نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و … داد و ستد می‌شوند. یكی از مزایای بورس كالا، حضور نهادهای نظارتی و تنظیم‌گری است كه تمامی تولیدكنندگان، مصرف‌كنندگان و تجار كالا با حضور این نهادها، از مزایای مترتب بر قوانین و مقررات حاكم بر بورس برخوردار می‌شوند. به طور كلی، شركت‌كنندگان در بورس كالا به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول كسانی هستند كه می‌خواهند از ریسك نوسان قیمتها در امان باشند و در بورس‌های كالا، به عنوان خطرپوش (Hedger) شناخته می‌شوند، مانند تولیدكنندگان كالا، مصرف‌كنندگان عمده و … . دسته دوم، بر خلاف گروه اول كسانی هستند كه از نوسانات قیمت استفاده كرده و سود خود را حداكثر می‌كنند. در بورس‌های كالا، این گروه با نام سوداگران (Speculator) معرفی می‌شوند .

گ واهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که نشاندهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است که شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به پشتوانه قبض انبار صادره توسط انبارهای مورد تأیید بورس کالا، اقدام به صدور آن م ینماید .

صندوق های کالایی

صندوق کالایی قابل معامله (ETC) یکی از ابزارهای مالی نوین هستند که به سرمایه گذاران این امکان را می دهند که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینههای حمل و نقل، انبارداری و خسارتهای احتمالی آن، اوراق این صندوق ها را خریداری نمایند. با خرید این اوراق، سرمایه گذار در عین داشتن مالکیت کالای موردنظر، مسئولیت نگهداری ازآن کالا را بر عهده ندارد. به عبارت دیگر، این صندوق ها بخش قابل ملاحظهای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایه گذاری در کالایی خاص اختصاص میدهند و علاقهمندان به سرمایه گذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوقها میکنند .

اوراق سلف موازی استاندارد

اوراق سلف موازی استاندارد یکی از ابزارهای معرفي ابزارهاي مالي بورس تأمین مالی برای تولیدکنندگان کالاها می باشد و سرمایه گذاران با خرید اوراق سلف موازی استاندارد به صورت مستقیم در ارتقاء سطح تولید ملی مشارکت مینمایند. این روش سرمایه گذاری با هدایت پس اندازهایکوچک، زمینه بهرهمندی صنایع بالادستی از سرمایه های عمومی به صورت کم هزینه را فراهم کرده و علاوه بر تامین سرمایه در گردش به تامین سرمایه ثابت و گسترش خطوط تولیدی منجر میشود. همچنین سرمایه گذاران با انجام معاملات اوراق سلف موازی استاندارد از سرمایه گذاری خویش سود تضمینی به دست می آورند .

اوراق تامین مالی چیست؟

واحدهای اقتصادی گاهی اوقات برای انجام فعالیت‌های مورد نظر خود به منابع مالی جدید نیاز پیدا می‌کنند و می‌توانند این کار را از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق انجام دهند. در ادامه به سراغ این موضوع می‌رویم و به شما می‌گوییم که اوراق تامین مالی چیست و بنگاه‌های اقتصادی چگونه از طریق این اوراق، منابع مالی مورد نیاز خود را تامین می‌کنند. همراه ما باشید.

اوراق تامین مالی چیست؟

تامین مالی به فرآیندی گفته می‌شود که یک شرکت از طریق آن منابع مالی مورد نیاز خود را افزایش می‌دهد. تامین منابع مالی هم از طریق منابع خارج از واحد اقتصادی انجام می‌شود و هم می‌توان آن را از طریق منابع داخلی یک بنگاه اقتصادی انجام داد.

در گذشته، شرکت‌ها بیشتر فرایند تامین مالی را از طریق بانک‌ها و با گرفتن وام انجام می‌دادند اما امروزه تامین مالی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تامین مالی از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق مختلف است.

تامین منابع مالی از طریق بازار سرمایه هم به شرکت‌ها برای تامین منابع مالی مورد نیازشان کمک می‌کند و هم بازار سرمایه به یکی از اهداف مهم خود که تامین منابع مالی مورد نیاز فعالان اقتصادی است تا حد زیادی دست پیدا می‌کند.

انواع اوراق تامین مالی

گفتیم یکی از راه‌های تامین مالی شرکت‌ها، بازار سرمایه است. در کشور ما تامین مالی از بازار سرمایه از طریق صکوک انجام می‌شود. ابزارهای مالی که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه مورد استفاده قرار می‌گیرند و انواع مختلفی هم دارند.

صکوک، اوراق بهادار با پشتوانه مالی است که باید خود دارای ارزش باشد و نمی‌تواند براساس فعالیت‌های سفته بازی و سوداگرانه و در واقع فعالیت‌هایی که بدون خلق ارزش و کار صورت می‌گیرند، سودآوری داشته باشد.

گفتیم اوراق بهادار صکوک انواع مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به صکوک اجاره، صکوک مرابحه، صکوک مشارکت، صکوک منفعت، صکوک استصناع، صکوک مضاربه، صکوک مزارعه، صکوک مساقات، صکوک جعاله، صکوک خرید دین، صکوک رهنی و صکوک سلف اشاره کرد. در ادامه به معرفی بعضی از این اوراق می‌پردازیم. همچنان با ما همراه باشید.

اوراق مشارکت (صکوک مشارکت)

اوراق مشارکت، اوراق بانام یا بی‌نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت معین منتشر می‌شود و هدف از انتشار آن‌ها تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های عمرانی- انتفاعی یا تهیۀ مواد ‌اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی است و از طریق عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران واگذار می‌شوند.

صکوک مشارکت برای واحدهای اقتصادی که آن‌ها را منتشر می‌کنند در واقع نوعی بدهی محسوب می‌شوند و یکی از منابع تامین مالی آن‌ها از بازار سرمایه به شمار می‌روند.

اوراق مرابحه (صکوک مرابحه)

صکوک مرابحه نوعی از اوراق بهادار است که صاحبان آن به صورت مشاع، مالک مال یا دینی هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است. صاحب ورق مالک و طلبکار آن دین است. واحدهای اقتصادی می‌توانند از اوراق مرابحه نیز برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود استفاده کنند.

اوراق استصناع (صکوک استصناع)

صکوک استصناع، اوراق بهاداری بانام یا بی‌نام قابل نقل و انتقالی هستند که دارندگان آن به صورت مشاع مالک دارایی پایه‌ای هستند که در قرارداد استصناع آمده است.

دولت، شهرداری‌ها، شرکت‌های دولتی و بخش خصوصی می‌توانند برای تامین مالی از اوراق استصناع استفاده کنند. این کار به دو روش استصناع مستقیم و استصناع غیر مستقیم انجام می‌شود.

اوراق اجاره (صکوک اجاره)

اوراق اجاره از دیگر ابزارهای بازار بدهی به شمار می‌روند و برای تامین مالی واحدهای تولیدی و خدماتی منتشر می‌شوند. دارندگان این اوراق مالکیت مشاع نسبت به دارایی‌های پایه قرارداد اجاره دارند.

هدف از انتشار صکوک اجاره، تامین مالی واحدهای اقتصادی برای خرید یک یا مجموعه‌ای از دارایی ها و اجاره آن‌ها به بانی قرارداد است. سود اوراق اجاره به صورت اجاره دارایی پایه اوراق، به دارندگان آن در سررسید مشخص پرداخت می‌شود. اوراق اجاره انواع مختلفی دارند.

اوراق منفعت (صکوک منفعت)

اوراق منفعت از دیگر ابزارهای تامین مالی واحدهای اقتصادی از طریق بازار سرمایه به شمار می‌روند. اوراق منفعت، سند مالی بهاداری است که بیانگر مالکیت دارنده اوراق بر مقدار مشخصی شده‌ای از خدمات و یا منافع آینده یک دارایی است که پس از پرداخت مبلغ معینی به وی منتقل شده است.

صاحبان دارایی بادوام می‌توانند برای تامین منابع مالی مورد نیازشان برای بخشی از منافع حاصل از دارایی، دست به انتشار اوارق منفعت بزنند.

مزایای تامین مالی از طریق بازار سرمایه

تامین مالی از طریق بازار سرمایه مزایای مختلفی دارند که در زیر به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• کنترل نداشتن تامین کننده سرمایه بر کسب و کار و نحوه اجرای طرح
• مشخص بودن اقساط وام
• امکان تامین مالی با حجم بالا
• به صرفه‌تر بودن از نظر مالیاتی، کمتر بودن میزان مالیات برای واحدهای اقتصادی و معافیت مالیاتی سود اوراق برای خریداران
• پرداخت اصل بدهی در سررسید
• جذب سرمایه‌های سرمایه‌گذاران خرد

سهم تامین مالی از بازار سرمایه

یکی از مهم‌ترین سوالات درباره اوراق تامین مالی می‌تواند این باشد که سهم بازار سرمایه در تامین منابع مالی چقدر است؟

بازارهای مالی فرصتی بسیار خوب برای شرکت‌ها و دولت‌ها برای تامین منابع مالی مورد نیازشان به شمار می‌روند و در دنیا بازار سرمایه نقش برجسته‌ای در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی دارد.

در ایران سهم اوراق تامین مالی نسبت به سیستم بانکی در تامین سرمایه بسیار کم است و برای نمونه در سال 1398، سهم بازار سرمایه در تامین مالی 21 درصد بوده که بیش از 90 درصد تامین مالی از بازار سرمایه هم متعلق به دولت بوده است.

عدم آشنایی بنگاه های مالی با ابزارهای بازار سرمایه برای تأمین مالی یکی از دلایلی است که موجب شده است بازار سرمایه در تامین مالی واحدهای اقتصادی نسبت به سیستم بانکی نقش کمتری داشته باشد.

سخن آخر

تامین مالی، فرآیند تامین سرمایه و منابع مالی مورد نیاز شرکت‌ها و دولت برای انجام فعالیت‌های مختلف اقتصادی است. تامین مالی از روش‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تامین منابع مالی است که از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق است.

بازار سرمایه فرصتی بسیار خوب برای واحدهای اقتصادی به منظور تامین منابع مالی محسوب می‌شود و در دنیا نیز بازارهای مالی نقش عمده‌ای در تامین مالی واحدهای اقتصادی بر عهده دارند.

در کشور ما تامین مالی از طریق بازار سرمایه به وسیله ابزارهای مالی اسلامی (صکوک) انجام می‌شود که انواع مختلفی دارد. از جمله این اوراق می‌توان به صکوک اجاره، صکوک مرابحه، صکوک مشارکت، صکوک منفعت، صکوک استصناع، صکوک مضاربه و … اشاره کرد.

معرفی همه نمادهای بورس در ایران که افراد مبتدی باید بدانند!

پیچیدگی بازار بورس و اهمیت زمان در معاملات زمینه را برای ایجاد نمادها ایجاد کرده است. در واقع نمادبورسی مخفف نام شرکت های موجود در بازار بورس و فرابورس است. نماد شرکت‌های بورس که هر کدام ترکیبی از نام شرکتی خاص و صنعت مورد فعالیت آن شرکت هستند.

ساختار نماد بورسی

نمادهای بورس در تالار معاملات بورس از دو بخش تشکیل شده است و موجب شناسایی سریع تر و دسته بندی راحت تر شرکت ها میشود.

• بخش اول نشان دهنده ی صنعتی است که شرکت زیر نظر آن صنعت فعالیت دارد.
• بخش دوم در واقع خلاصه ای از نام شرکت است.

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

نمادهای بورس چگونه نام گذاری می شوند؟

دقت کنید نام های عجیب و غریبی که می بینید نام خود شرکت هاست که یکی از حروف زیر در ابتدای آنها می آید. مثلا اگر شرکت کاوه تولید کننده فلزات است نام نماد بورسی آن را فکاوه گذاشته اند. حروف اختصاری (حرف اول) که تقریبا در همه نمادهای بورسی می بینید از صنعت های زیر گرفته شده اند:

1-حرف “ف”

گروه فلزات اساسی(نمادهای هرمز «فولاد هرمزگان جنوب»، فجر «فولاد امیرکبیر کاشان»، میدکو «هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه»، کیمیا «معدنی کیمیای زنجان گستران»، کاوه «فولاد کاوه جنوب کیش»، ارفع، زنگان و ذوب استثنا هستند)

2-حرف “و”

گروه‌های بانکی و سرمایه‌گذاری مثل وپاسار، وتجارت، وبملت، وبهمن، وساپا

نماد دی «بانک دی» و نمادهای پردیس «سرمایه‌گذاری پردیس»، گوهران «سرمایه‌گذاری توسعه گستران امید»، اعتلا «شرکت سرمایه‌گذاری اعتلا البرز»، سرچشمه «سرمایه‌گذاری مس سرچشمه» و سردبیر «سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان» نیز از این قاعده پیروی نمی‌کنند.

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

3-حرف”س”

گروه سیمان، آهک و گچ مثل ستران و سبزوا

4-حرف”غ”

گروه محصولات غذایی(به استثنای تبرک و بهپاک)

5-حرف”ق”

گروه قند و شکر مثل قنیشا، قلرست و قثابت

6-حرف”چ”

گروه محصولات کاغذی و چوبی مثل چکاپا، چکارن و چکاوه

7-حرف”ن”

گروه منسوجات مثل نطرین و نمینو

8-حرف”ز”

گروه زراعت و خدمات وابسته (نمادهای تلیسه و سیمرغ از استثناهای این گروه هستند)

9-حرف”ک”

• گروه کانی‌های غیرفلزی مثل کسرام، کرازی و کسرا
• گروه استخراج زغال سنگ و استخراج کانی‌های فلزی مثل کطبس، کپرور و کشرق

10-حرف”ب”

گروه ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی مثل بسویچ، بموتو و بکام

11-حرف”ش”

گروه فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای مثل شبندر، شسپا و شتران

12-حرف”ث”

گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات مثل ثمسکن، ثعمرا و ثتران

13-حرف”خ”

گروه خودرو و ساخت قطعات مثل خودرو، خساپا و خپارس

14-حرف “ا”

گروه اطلاعات و ارتباطات مثل مثل های وب، اپرداز و اوان

15-حرف”ر”

گروه خدمات فنی و مهندسی مثل رمپنا، رنیک و رتکو

16-حرف”ح”

گروه حمل‌ونقل و انبارداری(نماد توریل «توکاریل» اسثنای این گروه است)

17-حرف”د”

گروه مواد و محصولات دارویی(کاسپین «داروسازی کاسپین تأمین»، هجرت «پخش هجرت» و برکت «گروه دارویی برکت» از استثنای گروه دارویی هستند)

18-حرف”پ”

گروه لاستیک و پلاستیک مثل پلاسک، پردرخش و پاسا

19-حرف”ت” و “ل”

گروه ماشین‌آلات و تجهیزات مثل لابسا، تکمبا، تایرا و لبوتان

20-حرف”ب”

گروه عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم(نمادهای مبین «پتروشیمی مبین» و دماوند «تولید نیروی برق دماوند» استثنا هستند)

نکات تکمیلی

• نمادهایی همچون وسبحانح، تسه، اخزا و … در واقع نشان‌ دهنده‌ ابزارهای مالی قابل معامله دیگری غیر از سهام شرکت‌ها در بازار بورس و فرابورس هستند.
• هرگانه انتهای نمادبورسی حرف”ح” وجود داشت این نشان از حق تقدم آن نماد در انجام معاملات است. یعنی در یک بازه زمانی مشخص قابل معمله بوده و پس از آن حق تقدم بسته خواهد شد.
• اگر نمادی با «اخزا» آغاز شود، نشان دهنده‌ اسناد خزانه دولتی بوده و در بازار فرابورس معامله می‌شوند.
• اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن یا امتیاز تسهیلات مسکن با نماد بورسی «تسه» در بازار فرابورس ایران معامله می‌شود.
• حرف”ض” در ابتدای نماد بورسی نشان‌ دهنده‌ آن است که این نماد متعلق به اختیار خرید یک نماد در بازار بورس یا فرابورس است.
• تمامی نمادهایی که به سهام شرکت ها تعلق دارند تا زمانی که شرکت در بازار سرمایه فعالیت دارد وجود خواهد داشت.
• نمادهایی همچون اخزا و تسه مربوط به ابزارهای مالی هستند. این نمادها تنها در یک دوره خاص معامله میشوند.

معرفی پیج های اینستاگرام برای آموزش بورس

ازجمله پیج های اینستاگرامی مفید در زمینه آموزش بورس میتوان به موارد زیر اشاره میکند:

کاربرد تکنیک‌های داده کاوی در بازار سهام

بازار سهام (Stock market) یا بورس اوراق بهادار شامل مجموعه‌ای از خریداران و فروشندگان است که به مبادله سهام شرکت‌ها و دیگر اوراق بهادار می‌پردازند. ما در طول سال‌ها دیده‌ایم، بسیاری از افرادی که در این بازارها فعالیت دارند،‌ متحمل خسارات زیادی شده‌اند و حتی در برخی موارد، منجر به ویرانی زندگی آن‌ها نیز شده است. از این رو نیاز به یک سیستم پیش بینی قابل اعتماد و پایدار احساس می‌شود. پیش بینی دقیق قیمت سهام برای کسب سود خوب، بسیار ضروری است.

با این حال نوسانات بازار سهام باعث می‌شود که این نوع پیش بینی‌ها بسیار دشوار باشد. بازار سهام را می‌توان به عنوان یک مسئله داده کاوی و هوش مصنوعی در نظر گرفت و از تکنیک های داده کاوی جهت پیش بینی قیمت‌ها و هدایت تصمیم‌های سرمایه گذاران استفاده کرد. در ادامه قصد داریم به بررسی تکنیک های داده کاوی در بازار سهام و اوراق بهادار بپردازیم.

نقش تکنیک های داده کاوی در پیش بینی قیمت سهام

نوسانات بازار بورس به صورت مستقیم به سود و زیان سرمایه وابسته است، با اینکه بسیاری از مردم آن را بی‌‌نظم و غیرقابل پیش بینی می‌دانند. اما الگوهایی می‌توان یافت که برخی از نوسانات را پیش بینی ‌کند. در روش‌های مختلف تجزیه و تحلیل بازار سهام به بررسی این الگوها می‌پردازند و از تکنیک‌ها و از استراتژی‌های مختلف علم داده در بورس استفاده می‌کنند تا بتوانند عمدتا به صورت خودکار و با توجه به الگوریتم‌های مختلف تصمیم گیری، سیگنال‌های خرید و فروش تولید کنند.

بورس اوراق بهادار یک سیستم پیچیده، ناپایدار، بی ‌نظم، غیر خطی و پویا است. پیش بینی بازار سهام شامل تشخیص روند بازار، تعیین استراتژی سرمایه گذاری و شناسایی بهترین زمان برای خرید و فروش سهام است. این کار می‌تواند از طریق بررسی هوشمندانه داده های مالی گذشته و کنونی به منظور پیش بینی رفتار آینده بازار سهام انجام شود که جزو داده کاوی در بازارهای مالی می‌باشد.

بنابراین می‌توان آن را به عنوان یک مسئله هوش مصنوعی در زمینه داده کاوی در نظر گرفت. داده کاوی، دانش و فناوری کاوش داده‌ها به منظور کشف الگوهای ناشناخته است و بخشی از فرایند کلی کشف دانش در پایگاه‌های داده (KDD) محسوب می‌شود. در ادامه قصد داریم کاربرد برخی از مهم‌ترین تکنیک های داده کاوی مانند درخت تصمیم، شبکه‌های عصبی، قوانین انجمنی در بازار سهام را بررسی کنیم.

کاربرد درخت تصمیم در بازار سهام

درختان تصمیم یا تصمیم گیری (Decision Tree) ابزاری عالی برای تصمیم‌گیری‌های مالی و مبتنی بر اعداد هستند که در آن‌ها اطلاعات پیچیده زیادی باید در نظر گرفته شود. درختان تصمیم ساختار موثری ارائه می‌دهند که در آن می‌توان تصمیمات جایگزین و پیامدهای ناشی از آن را تعیین و ارزیابی کرد.

آن‌ها همچنین به شما کمک می‌کنند تا تصویری متعادل و دقیق از ریسک‌ها و مزایای ناشی از یک انتخاب خاص ایجاد کنید. در این بخش، ما برخی از کاربردهای درختان تصمیم در بازارهای سهام را معرفی می‌کنیم.

در بازار سهام، یافتن سهام مناسب و زمان مناسب برای خرید از اهمیت زیادی برای سرمایه گذاران برخوردار است. یکی از مهم‌ترین کاربردهای درختان تصمیم، ارائه پیشنهاد در این موارد است. پیش بینی بحران‌های مالی شرکت‌ها برای سرمایه گذاران بسیار مهم است.

یکی دیگر از کاربردهای این تکنیک داده کاوی، پردازش داده‌های اقتصادی شرکت‌ها و ساخت درخت تصمیم برای پیش بینی وضعیت مالی آن‌ها در آینده است. پیش بینی دقیق قیمت سهام اهمیت زیادی دارد و بسیاری از پژوهشگران مطالعات زیادی در این زمینه انجام داده‌اند. یکی از راهکارهای ارائه شده استفاده از درختان تصمیم گیری است که قوانینی برای خرید یا عدم خرید در بازار سهام ارائه می‌دهند.

بررسی‌ها نشان داده است که استفاده از این روش در مقایسه با خریدهای تصادفی، دارای دقت بیشتری بوده است و علاوه بر دقت بالا در پیش بینی قیمت‌ها، بازده سرمایه گذاری را به طور قابل توجهی افزایش داده است. این روش بسیار انعطاف پذیر بوده و قابلیت یادگیری سریع و پایدار دارد.

همچنین، از تکنیک‌ های داده کاوی مبتنی بر درخت تصمیم جهت کشف دانش پنهان حاصل از افشای اطلاعات شرکت‌ها استفاده می‌شود.

کاربرد شبکه عصبی در بازار سهام

در این بخش به بررسی برخی از کاربردهای شبکه عصبی (Neural network) در بازار سهام می‌پردازیم. امروزه حجم زیادی از سرمایه از طریق بازارهای سهام در سراسر جهان مورد معامله قرار می‌گیرد. اقتصاد ملی کشورها به شدت تحت تاثیر عملکرد بازارهای سهام خود هستند.

علاوه بر این، اخیرا این بازارها نه تنها برای سرمایه گذاران استراتژیک بلکه برای افراد عادی نیز به یک ابزار سرمایه گذاری در دسترس‌ تبدیل شده‌اند، در نتیجه نه تنها به پارامترهای اقتصاد کلان مرتبط هستند، بلکه به طور مستقیم زندگی روزمره مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهند و بنابراین سازوکاری ایجاد کرده‌اند که دارای تاثیرات مهم و مستقیم اجتماعی است.

ویژگی مشترک همه بازارهای سهام عدم قطعیت است که مربوط به وضعیت آینده آن‌ها در کوتاه مدت و بلند مدت می‌باشد. با اینکه این ویژگی برای سرمایه گذاران نامطلوب است اما هر زمان بازار سهام به عنوان ابزار سرمایه گذاری انتخاب شود، گریز از آن نیز اجتناب ناپذیر است. بهترین کاری که در این خصوص می‌توانید انجام دهد تلاش برای کاهش این عدم اطمینان است. پیش بینی بازار سهام یکی از ابزارهای مقابله با عدم اطمینان است.

یکی از کاربردهای شبکه‌ عصبی، پیش بینی موثر مقادیر آینده بازار سهام می‌باشد. نتایج نشان داده است که استراتژی‌های معاملاتی مبتنی بر شبکه‌های عصبی، سودهای تعدیل شده در برابر ریسک بیشتری (Risk-adjusted) نسبت به استراتژی‌هایی مانند خرید و نگهداری (buy-and-hold) ارائه می‌دهند.

یک مدل پیش بینی مبتنی بر شبکه عصبی و یک سیستم استخراج هوشمند توسط تعدادی از کارشناسان داده کاوی توسعه یافته است که می‌تواند با توجه به پیش بینی روند آینده بازار سهام، سیگنال خرید و فروش تولید کند. نتیجه شبیه‌سازی آن بر روی داده‌های شاخص بازار سهام بورس شانگهای نشان می‌دهد که بازده حاصل از این سیستم استخراج حدود سه برابر بیشتر از سود حاصل از استراتژی خرید و نگهداری است.

پیش بینی دقیق نوسانات بازار بورس، وظیفه اصلی مدیریت ریسک است. یکی دیگر از کاربردهای شبکه‌های عصبی پیش بینی نوسانات شاخص قیمت سهام از دو جنبه نوع انحراف و جهت است.

کاربرد خوشه بندی در بازار سهام

به طور کلی، یافتن شرکت‌هایی که در طول زمان دارای رفتاری مشابه در بازار سهام هستند برای تحلیلگران بسیار مفید است. استفاده از تکنیک خوشه بندی (Clustering) یک استراتژی مناسب برای این منظور است.

داده‌ها بخشی از سیستم تحلیل و پیش بینی بازار سهام شامل سیستم‌های خبره و خوشه بندی قیمت سهام هستند. محققان از یک رویکرد خوشه بندی هوشمندانه برای تجزیه و تحلیل شرکت‌های شاخص داو جونز استفاده کرده‌اند تا الگوهای رفتاری یکسان قیمت‌های سهام را شناسایی کنند. در این روش شرکت‌هایی که دارای ویژگی‌های مشابهی بودند در یک گروه قرار گرفتند.

علاوه بر این، از خوشه بندی شرکت‌های حاضر در بازار بورس که رفتار مشابهی دارند می‌توان در بهینه سازی سبد سهام بهره برد.

کاربرد قوانین انجمنی در بازار سهام

کشف قوانین انجمنی (Association rule) یکی از مهم‌ترین مسائل داده کاوی است و تحقیقات زیادی نیز در این زمینه انجام شده است. از قوانین انجمنی بیشتر برای تعیین روابط بین موارد یا ویژگی‌هایی که به طور هم زمان در پایگاه داده رخ می‌دهد، استفاده می‌شود.

به عنوان مثال، اگر افرادی که کالای X را خریداری می‌کنند از کالای Y نیز استفاده کنند، احتمالا بین کالای X و Y رابطه وجود دارد و این نوع اطلاعات برای تصمیم گیرندگان مفید است. بنابراین، هدف اصلی از اجرای الگوریتم‌های قوانین انجمنی یافتن روابط هم زمان از طریق تجزیه و تحلیل داده‌های تصادفی و استفاده از آن‌ها به عنوان مرجعی برای تصمیم‌گیری است.

یکی از مهم‌ترین مشکلات در امور مالی امروزی یافتن روش‌های کارآمد برای خلاصه سازی و تجسم داده های بازار سهام است که به افراد یا موسسه‌های مالی اطلاعات مفیدی در مورد رفتار بازار به منظور استفاده در تصمیمات سرمایه گذاری ارائه می‌دهد.

حجم عظیم داده‌های ارزشمند تولید شده توسط بورس سهام و اوراق بهادار، محققان را واداشته معرفي ابزارهاي مالي بورس است تا با استفاده از روش‌های مختلف، راهی برای یافتن قوانین موجود در بازار سهام پیدا کنند. یکی از این روش‌ها استفاده از یک الگوریتم داده کاوی دو مرحله‌ای با استفاده از قوانین انجمنی است.

در این روش، در مرحله اول از قوانین انجمنی برای استخراج دانش و نمایش الگوها و قوانین موجود در بازار سهام به منظور تعیین دسته سهام‌های مرتبط جهت سرمایه گذاری احتمالی استفاده می‌شود، سپس از الگوریتم‌های خوشه بندی برای تجزیه و تحلیل دسته‌های مختلف و انتخاب بهترین سهام بهره می‌برند.

معاملات الگوریتمی چیست؟

معاملات الگوریتمی (Algorithmic trading) به معنی استفاده از برنامه‌ یا الگوریتم‌های کامپیوتری (مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های تعریف شده) برای ثبت سفارشات خرید و فروش در بازارهای مالی الکترونیکی است و معمولا بدون دخالت انسان انجام می‌شود. به این روش، معاملات خودکار، معاملات جعبه سیاه (Black-box) یا معاملات الگو (Algo-trading) نیز گفته می‌شود. در الگوریتم‌های مربوط به این روش معاملاتی به صورت فراوان از تکنیک های داده کاوی و یادگیری ماشین استفاده می‌شود.

از نظر تئوری حجم سود کسب شده و سرعت دستیابی به آن در این روش معامله گری به اندازه‌ای است که برای عامل انسانی غیرممکن است. الگوریتم‌های تعیین شده بر اساس زمانبندی، قیمت، حجم و مدل‌های ریاضی تصمیم می‌گیرند. معاملات الگوریتمی به غیر از خلق فرصت‌های سودآوری برای معامله گران، با حذف تاثیر عواطف انسانی بر فعالیت‌های تجاری، میزان نقدینگی را در بازارها افزایش داده و معاملات را به روشی سازمان یافته انجام می‌دهند.

جمع بندی و نتیجه گیری

با افزایش جهانی سازی اقتصاد و تکامل فناوری اطلاعات، داده‌های مالی با سرعت بی‌سابقه‌ای تولید و انباشته می‌شوند. در نتیجه، نیاز جدی به رویکردهای خودکار برای استفاده موثر و کارآمد از انبوه داده‌های مالی برای حمایت از افراد و موسسه‌های مالی در برنامه ریزی استراتژیک و تصمیم گیری جهت سرمایه گذاری احساس می‌شود.

برای این منظور از تکنیک های داده کاوی برای کشف الگوهای پنهان و پیش بینی روندها و رفتارهای آینده در بازارهای مالی استفاده می‌شود. مزایای رقابتی حاصل از داده کاوی شامل افزایش درآمد، کاهش هزینه‌ها، پاسخگویی و آگاهی بیشتر در بازارهای مالی مانند بورس است.

در سال‌های اخیر مطالعات و مشارکت‌های زیادی در خصوص تکنیک های داده کاوی به منظور رفع مسائل مربوط به بازار سهام و دیگر بازارهای مالی انجام شده است. مطالعه و بررسی روش‌ پیاده سازی رویکردهای داده کاوی و ادغام آن‌ها در تحقیقات بازار سهام در بورس اوراق بهادار تهران نمونه‌ای از این مشارکت‌ها است.

برای موفقیت در بازار سهام با استفاده از تکنیک های داده کاوی،‌ علاوه بر الگوریتم انتخابی، کیفیت داده‌ها و روش آماده سازی داده‌ها به ویژه در پایگاه‌های داده مالی اهمیت زیادی دارد.

در برخی مواقع، دانش حاصل از داده کاوی بسیار پیچیده است و درک روابط به دست آمده به سادگی امکان پذیر نیست. برای ارائه مناسب داده‌ها به گونه‌ای که به راحتی برای همگان قابل درک باشد، از روش مصور سازی داده‌ها (Data visualization) استفاده می‌شود. مصور سازی داده‌ها بخشی از آمار توصیفی است که به بررسی روش ‌های نمایش داده‌ها و انتقال اطلاعات به مخاطبان عام می‌پردازد.

یکی از مهم‌ترین اهداف مصور سازی داده‌ها، انتقال بهینه اطلاعات حاصل از الگوریتم‌ها و تکنیک های داده کاوی به مخاطب با استفاده از روش‌های داده ‌نمایی است. بهره گیری از راهکارهای بهینه مصور سازی، افراد را قادر به تحلیل داده‌ها و استدلال مناسب در مورد آن‌ها می‌کند.

روش‌های تامین مالی در بازار سرمایه مبتنی بر «سرمایه» و «بدهی»

مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران گفت: تامین مالی مبتنی بر سرمایه از طریق سهام، صندوق‌های پروژه و صندوق‌های جسورانه صورت می‌گیرد و این در حالی است که در تامین مالی مبتنی بر بدهی می‌توان از طریق اوراق مشارکت، مرابحه، استصناع، اوراق رهنی و منفعت اقدام به تجهیز منابع مالی کرد.

ریسک سرمایه‌گذاری با توسعه بازار بدهی و انتشار انواع اوراق کاهش می‌یابد

تامین مالی مبتنی بر سرمایه از طریق سهام، صندوق‌های پروژه و صندوق‌های جسورانه صورت می‌گیرد و این در حالی است که در تامین مالی مبتنی بر بدهی می‌توان از طریق اوراق مشارکت، مرابحه، استصناع، اوراق رهنی و منفعت اقدام به تجهیز منابع مالی کرد .

مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران در همایش «بازار سرمایه فرصتی برای رفتارهای نوین مالی- سرمایه‌ای» که ‏در جریان سومین نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک، بیمه و رفتارهای اقتصادی در مشهد برگزار شد، به تشریح ابزارهای ‏تامین مالی و تامین سرمایه پرداخت .

به گزارش بورس نیوز، در این همایش ندا بشیری روش‌های تامین مالی در بازار سرمایه را مبتنی بر «سرمایه» و «بدهی» عنوان کرد و گفت: تامین مالی مبتنی بر سرمایه از طریق سهام، صندوق‌های پروژه و صندوق‌های جسورانه صورت می‌گیرد و این در حالی است که در تامین مالی مبتنی بر بدهی می‌توان از طریق اوراق مشارکت، مرابحه، استصناع، اوراق رهنی و منفعت اقدام به تجهیز منابع مالی کرد .

مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس همچنین به تشریح ویژگی‌ها و شرایط پذیرش در فرابورس ایران، تفاوت بورس و فرابورس، تامین مالی از طریق بازار بدهی و معرفی چندین ابزار مالی پرکاربرد پرداخت و افزود: پذیرش در بازارهای سهام فرابورس دارای مزایای مختلفی است که از آن جمله می‌توان به تامین مالی، معافیت مالیاتی، تخفیف مالیات نقل و انتقال، معرفی شرکت به بازار، شفافیت اطلاعاتی و توثیق سهام اشاره کرد .

وی با اشاره به اینکه در بازارهای اول، دوم و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط شرکت‌ها ملزم هستند شرایط پذیرش را طی کنند، گفت: این در حالی است که در تابلوهای ب و ج بازار پایه نماد شرکت‌ها صرفا به منظور نقل و انتقال درج می‌شود و در این بازار، شرکت‌ها بر حسب شفافیت در ارائه اطلاعات و نقدشوندگی بین تابلوهای «ب» و «ج» جابه‌جا می‌شوند .

تامین مالی در بازار بدهی و معرفی انواع اوراق صکوک بخش دیگری از سخنان بشیری بود که وی در خصوص شرایط انتشار اوراق بدهی گفت: مواردی همچون داشتن صورت‌های مالی شفاف، مشخص بودن محل مصرف، تامین ضمانت و توانایی مالی در تامین نرخ سود مورد انتظار سرمایه‌گذاران مهم‌ترین شرایط لازم برای انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه به شمار می‌روند .

وی سپس به مقایسه‌ ابزارهای بدهی با بررسی مواردی همچون سقف اوراق قابل معامله، ماهیت بازار ثانوی اوراق، دارایی پایه و ارکان انتشار اوراق پرداخت و عنوان کرد: به عنوان مثال در انتشار اوراق مشارکت هدف ناشر تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های ساخت و تولید است و در اوراق مرابحه تامین نقدینگی برای تجهیزات و کالاها مهمترین هدف از انتشار آن به شمار می‌رود .

مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس با اعلام اینکه فرابورس دارنده بزرگترین بازار اوراق دولتی است، ادامه داد: از سال ۹۴ تاکنون از طریق بازار بدهی فرابورس دولت توانسته با انتشار اسناد خزانه اسلامی و تخصیص آن به پیمانکاران، مبالغ سنگینی را برای بدهی‌ها خود تامین مالی کند .

وی در نهایت مزایای توسعه بازار بدهی را دستیابی به نرخ سود واقعی، تنوع بخشی به روش‌های سرمایه‌گذاری، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و تنوع در روش‌های تامین مالی عنوان کرد و گفت: در میان اوراق مختلف بدهی، اوراق دولتی از جمله اسناد خزانه اسلامی می‌تواند مزیت‌های فراوانی نه تنها برای دولت، بلکه برای کل اقتصاد داشته باشد به طوری که قفل شدن منابع مالی یکی از اصلی‌ترین معضلات کشور است و راهکار غیرتورمی آزادسازی این منابع که بخش مهمی از آنها به بدهی‌های دولت مربوط است، استفاده از بازار بدهی است.