فروش تعهدی چیست؟ ساز و کار فروش تعهدی-چگونگی کسب سود در بازار قرمز
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران با توجه به نیاز فعالانِ بازار سرمایه و در جهت کسب سود حداکثری آنان، ابزارهای گوناگونی طراحی کرده است. صندوق های سرمایه گذاری، سبدگردان ها، قراردادهای مشتقه، انواع اوراق بدهی و . از این دسته ابزارها میباشند. تمامی این ابزارها تنها در صورت مساعد بودن شرایط بازار و رشد ارزش داراییها، موجب کسب سود میشوند. به همین منظور بورس تهران به جهت کسب سود در شرایط ریزش بازار، ساز و کار فروش تعهدی را ایجاد نمود. در ویدیو زیر بطور مختصر فروش تعهدی شرح داده شده است.
ساز و کار فروش تعهدی
به فروش وکالتی سهام شخص دیگری، فروش تعهدی گفته میشود. در این ساز و کار، فردی احتمال میدهد که ارزش سهام شرکت A در آینده کاهش مییابد. این احتمال میتواند برگرفته از اطلاعات منتشر شده و یا نتیجهای از تحلیلهای وی باشد. او با انعقاد قراردادی، سهام شرکت A را از سهامدار آن قرض گرفته و در بازار به فروش میرساند. در صورتی که پیشبینی او درست باشد و ارزش سهم کاهش یابد، سهم را در قیمت پایینتر خریداری کرده و به سهامدار باز میگرداند؛ و از اختلاف قیمت فروش سهم و خرید مجدد آن سود میبرد.
فروش تعهدی برگرفته از فروش استقراضی در بازارهای جهانی میباشد که تأثیر مثبت بسیاری در نقدشوندگی و ایجاد بازار دو طرفه داشته است. فروش استقراضی با توجه به نرخ بهره و نحوه بازپرداخت مغایر با شرع و فقه اسلامی بوده و به همین جهت با تغییر و رعایت این اصول، فروش تعهدی در بازار بورس ایران ایجاد گردید تا بتوان از مزایای آن بهره برد. این فرایند مراحل و قوانینی دارد که در ادامه شرح خواهیم داد.
قرارداد فروش تعهدی
این قرارداد توسط کارگزار، بین سهامدار و متقاضی منعقد میگردد. سهامدار، مالک فعلی درصدی از سهام شرکت A میباشد و متقاضی شخصی است که سهم را از مالک قرض میگیرد. او احتمال میدهد ارزش سهام شرکت A در آینده کاهش یابد. در این قرارداد، موارد مهمی از قبیل: نماد، تعداد دارایی که در اختیار متقاضی قرار میگیرد، دوره تنفس، نرخ تشویقی و . ذکر میشود.
(دوره تنفس، به مدت زمانی گفته میشود که مالک نمی تواند سهم خود را از متقاضی طلب کند)
(نرخ تشویقی، به میزان سود تعیین شده توسط مالک گفته میشود که سبب اشتیاق متقاضیان به فروش تعهدی میشود)
مراحل فروش تعهدی
بطور کلی فروش تعهدی که با قید وکالت از طرف مالک صورت می گیرد در پنج مرحله انجام میشود. این مراحل عبارتند از:
- قرض کردن سهم از مالک
- فروش آن به قیمت مناسب در بازار
- منتظر ماندن برای پایین آمدن قیمت سهم
- خرید مجدد سهم از بازار با قیمت پایین
- بازگرداندن سهم به مالک و کسب سود
در ادامه این مراحل را به طور کامل شرح می دهیم.
1- قرض کردن سهم از مالک
مرحله اول در ساز و کار فروش تعهدی، توسط متقاضی صورت می گیرد. متقاضی با قرض کردن سهم از مالک آن، متعهد می شود که سهم وی را تا موعد سررسید همراه با سود به او بازگرداند.
2- فروش سهم به قیمت مناسب در بازار
متقاضی پس از امضای قرارداد و قرض گرفتن سهم از مالک، آن را در بازار به فروش میرساند. طبق اطلاعاتی که متقاضی دارد، احتمال میدهد که ارزش سهام در آینده کاهش یابد.
3- انتظار برای کاهش قیمت
مدت زمان رسیدن قیمت سهم به قیمت مورد نظر متقاضی، دوره انتظار میگویند. در صورتی که پس از اتمام دوره تنفس، مالک سهام خود را طلب نکند، این انتظار میتواند تا موعد سررسید ادامه یابد.
4- خرید مجدد سهم با قیمت پایین
پس از کاهش قیمت سهم و رسیدن به قیمت مطلوب، متقاضی سهم را مجدداً خریداری میکند. ممکن است پیشبینی متقاضی به واقعیت نپیوندد و او مجبور شود سهم را با قیمت بالاتر خریداری نموده و متضرر شود.
5- بازگرداندن سهم به مالک
پس از اتمام دوره تنفس، مالک میتواند سهام خود را از متقاضی طلب کند. متقاضی، موظف است سهام را مجدد خریداری نموده و همراه با سود به او بازگرداند.
نمونه ای از نحوه معامله در فروش تعهدی
فرض کنید شخصی دارای 100 سهم از شرکت الف و قیمت روز هر سهم این شرکت 1000 تومان باشد. شما احتمال میدهید که قیمت سهم این شرکت در آینده افت کرده و به مبلغ 500 تومان می رسد. شما میتوانید 100 سهم را از مالک قرض بگیرید و به قیمت 1000 تومان به فروش برسانید. پس از گذشت چند روز که قیمت سهم به 500 تومان رسید، مجدد 100 سهم را خریداری کنید و همراه با سود تعیین شده، به مالک بازگردانید. مابقی سود حاصل از تفاوت قیمت فروش سهم و قیمت خریداری مجدد آن به شما تعلق میگیرد.
اگر پیشبینی شما از آینده سهم به واقعیت نپیوندد و ارزش سهم افزایش یابد، شما باید 100 سهم را با قیمتی بالاتر از قیمت فروش خریداری کرده و همراه با سود از پیش تعیین شده به مالک بازگردانید. سود مالک مشخص شده است و در هر صورت، دارایی و سود او تضمین شده میباشد. از این رو شما باید با احتیاط گام بردارید، زیرا ریسک این نوع فروش به طور کامل برعهده شما میباشد.
فرمول سود و زیان در فروش تعهدی
قیمت خرید مجدد - قیمت فروش سهم = ( سود/زیان ) بدست آمده از فروش تعهدی
وجه تضمین در فروش تعهدی
ممکن است پیشبینی متقاضی میسر نشود و پس از اتمام دوره تنفس، ارزش سهام فروخته شده افزایش یابد. در اینصورت متقاضی تمایلی به خرید سهم با قیمت بالاتر ندارد. طبق تعهدات قرارداد، برای تضمین بازگرداندن سهام مالک، متقاضی باید درصدی از ارزش قرارداد را در حساب خود به عنوان ضمانت قرار دهد.
کال مارجین چیست؟ چه زمانی رخ می دهد؟
متقاضی، موظف است که حداقل مبلغ تضمین را در حساب خود داشته باشد. این تضمین هر روز بر طبق قیمت پایانی نماد و حجم سهام فروخته شده، بروز رسانی میگردد. در صورتی که وجه تضمین، از درصد ذکر شده در قرارداد کمتر شود، متقاضی کال مارجین می شود. ( به حالتی که موجودی حساب تضمین متقاضی، کمتر از حداقل تضمین مورد تعهد وی شود، اصطلاحاً کال مارجین می شود. متقاضی، در این حالت موظف است با شارژ حساب خود در مهلت مقرر، از وضعیت کال مارجین خارج شود)
شیوه تسویه در فروش تعهدی
تسویه نهایی در فروش تعهدی به دو شیوه صورت میگیرد: 1- در موعد سررسید 2- قبل از رسیدن به موعد سررسید
1- در موعد سررسید
پس از رسیدن موعد سررسید، متقاضی باید اوراق بهادار مالک را مجددا خریداری کرده و همراه با سود به مالک بازگرداند. ممکن است در زمان تسویه، نماد صف خرید شود و متقاضی نتواند اوراق بهادار را خریداری کند در این مواقع او باید به صورت نقدی، با مالک تسویه و مبلغی نیز بابت جریمه پرداخت نماید.
2- قبل از رسیدن به موعد سررسید
متقاضی و مالک هر دو می توانند قبل از رسیدن کال مارجین در بورس چیست به موعد قرارداد درخواست تسویه را ثبت کنند. مالک در دوره تنفس نمی تواند سهام خود را طلب کند، اما پس از اتمام این دوره میتواند درخواست خود را در سامانه تامین ثبت کند. متقاضی نیز می تواند در صورت تمایل قبل از رسیدن به موعد تسویه (که در قرارداد ثبت شده است)، به چند روش تسویه کند که به توضیح آن میپردازیم؛
تاریخ تسویه | سود |
تسویه در همان روز | ۸۰ درصد متقاضی ، ۲۰ درصد مالک |
تسویه در روز بعد | ۹۰ درصد متقاضی ، ۱۰ درصد مالک |
تسویه در دو روز بعد | ۹۵ درصد متقاضی ، ۵ درصد مالک |
تسویه پس از دو روز | در این حالت نیازی نیست درصدی از سود به مالک پرداخته شود و کال مارجین در بورس چیست تنها سود تعیین شده در قرارداد، پرداخت می شود. |
تسویه قبل از موعد سررسید در یک نگاه
به درخواست مالک
به درخواست متقاضی
سامانه تامین کارگزاران مختص فروش تعهدی
هر کارگزاری، سامانهای جهت ثبت درخواستهای فروش تعهدی طراحی کرده است تا مالکان بتوانند برای در اختیار قرار دادن دارایی خود، اعلام آمادگی کنند. برای این منظور لازم است مالکان با مراجعه به کارگزاری، قرارداد میان مشتری و کارگزار را امضا نمایند. کارگزار، دسترسی به این سامانه را در اختیار مالک قرار میدهد تا وی بتواند از طریق آن، نوع دارایی، تعداد سهامی که در اختیار متقاضیان مشتاق قرار میدهد و همچنین نرخ تشویقی را مشخص کرده تا در دیدرس متقاضیان قرار گیرد.
همچنین مالک از طریق دسترسی به سامانه تأمین میتواند درخواست تسویه نهایی و بازگشت سهم خود را زودتر از موعد سررسید ثبت کند. (مالک در فاصله زمانی بین اتمام دوره تنفس و موعد سررسید مجاز به ثبت درخواست در سامانه تامین میباشد) در موعد سررسید سامانه به صورت خودکار درخواست تسویه را ثبت می کند.
مراحل اعلام آمادگی مالکان به قرارداد فروش تعهدی
مالکانی که دارایی خود را با هدف سهامداری طولانی مدت نگهداری میکنند، میتوانند از طریق ساز و کار فروش تعهدی علاوه بر حفظ دارایی خود، از نوسانات بازار نیز سود ببرند. مراحل فروش تعهدی برای مالکان به شرح ذیل است؛
- مراجعه به کارگزاری
- امضای قرارداد میان مشتری و کارگزار
- قابلیت دسترسی به سامانه تامین
- ثبت درخواست و موارد مورد نظر خود
- سرمایه گذاری توسط کارگزار در سپرده بانکی و یا صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت (نحوه سرمایه گذاری به انتخاب مالک صورت میگیرد)
- تسویه نهایی
فروش تعهدی مالک در یک نگاه
مراحل اعلام آمادگی متقاضیان به قرارداد فروش تعهدی
- مراجعه به کارگزاری
- امضای قرارداد میان مشتری و کارگزار
- ورود به سامانه معاملات برخط
- انتخاب سهام مورد نظر مطابق با استراتژی خود
- واریز وجه تضمین
- انجام فروش تعهدی سهام مالک
- بلوکه شدن وجه در حساب مالک
- خرید مجدد اوراق و تسویه نهایی
فروش تعهدی متقاضی در یک نگاه
مزایای فروش تعهدی
این نوع از فروش، بسیار فرصت آفرین بوده و مزایایی (برای مالک،متقاضی و بازار سرمایه) دارد که در ادامه به بیان آنها میپردازیم.
مزایا |
استفاده از شرایط نامساعد سهم در جهت کسب سود |
ثمربخش بودن اطلاعات شرکت هایی با کارامدی نامطلوب (اکثر تحلیلگران بر روی سهامی متمرکز میشوند که قیمت بازاری پایینتر از قیمت ذاتی دارند. از این رو، سهام شرکتهایی که به دلیل شرایط، مستعد کاهش قیمت هستند را گزینه مناسبی جهت سرمایهگذاری نمیدانند. فروش تعهدی اطلاعات این شرکتها را نیز مفید تلقی میکند) |
کسب سود مالکی که دید بلند مدت دارد از نوسانات بازار |
کسب سود متقاضیان در صورت پیش بینی درست آینده سهم |
ایجاد بازار دو طرفه، به طوری که بازار مثبت و منفی هر دو قابلیت کسب سود دارد. |
افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از قیمتگیری نامطلوب سهم |
معایب و ریسک فروش تعهدی
معایب |
عدم وقوع پیشبینی متقاضی و بالا رفتن قیمت سهم (متضرر شدن متقاضی) |
صف خرید شدن سهم و در نهایت تسویه نقدی و عدم بازگشت سهم به مالک |
تشدید جو منفی و فروش بازار |
دستکاری در قیمت |
سخن آخر
فروش تعهدی، ابزاری است که کسب سود در روزهای منفی بازار را میسر میسازد. فروش تعهدی در کنار مزایایی که دارد، ریسکهایی نیز دارد که متوجه متقاضی میباشد. از این رو لازم است متقاضیان محتاطانه گام بردارند و تمام جوانب آن را بسنجند تا سود خوبی کسب کنند.
وجه تضمین اولیه آتی کالا و حداقل وجه تضمین،کال مارجینی
وجه تضمین اولیه حداقل وجهی که معامله گر می بایست برای اخذ یک موقعیت به حساب در اختیار خود واریز کند.
حساب های آتی کالا روزانه بروز میشد و سود و زیان موقعیت ها و معاملات محاسبه میگردد و روی موجودی حساب منظور می گردد. در صورتی که از وجه تضمین اولیه بیش از 30 درصد کم شود معامله گر کال مارجین خواهد شد .
با توجه به اینکه حساب ها روزانه بروز میشود ، در نتیجه فرد معامله گر هرروز باید وضعیت حساب خود را چک کند و در صورتی که حس میکند ممکن است کال شود وجه واریز کند یا تعدادی از موقعیت های خود را ببندد و موجودی خود را بالای 70 درصد وجه تضمین اولیه نگه دارد .
نکته بسیار مهم این است در صورتی که قبل از پایان بازار موجودی خود را بالای 70 درصد وجه تضمین اولیه قراردهد کال نخواهد شد اما در صورت کال مارجین شد ، باید موجودی خود را به وجه تضمین اولیه برساند .
بطور مثال وجه تضمین اولیه 200هزار تومان است و مرز کال مارجینی 140هزار تومان است . درصورتی که قبل از پایان بازار موجودی شما بالای 140 باشد کال نمی شوید اما در صورتی که حساب ها بروز شود و موجودی شما کمتر از 140 باشد کال مارجین شده اید و میبایست موجودی خود را به 200هزارتومن برسانید.
شرایط حساب در اختیار برای آتی کالا
در شرایطی که در حساب در اختیار به ازای هر موقعیت، یک وجه تضمین و یا بیشتر وجود داشته باشد حساب در وضعیت عادی یا نرمال قرار دارد. چنانچه پس از اخذ موقعیت موجودی شما بین 70 درصد وجه تضمین اولیه و مقدار تضمین اولیه باشه ، حساب در شرایط at risk و اگر به زیر 70 درصد برسد حساب کال مارجین می شود.
1-بیش از وجه تضمین اولیه : حالت نرمال
2-بیش از 70 درصد وجه تضمین اولیه و کمتر از وجه تضمین اولیه : حالت at risk
3-کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه : کال مارجین
در شرایط at risk مشتری نمی تواند نسبت به افزایش موقعیت تعهدی خود اقدام نماید ولی منعی برای بستن موقعیت برای مشتری وجود ندارد.
در صورتی که در شرایط کال مارجین، مشتری تا ساعت مقرر که توسط بورس کالا اعلام می شود می بایست نسبت به شناسایی ضرر و بستن بخشی از موقعیت های خود (تا حدی که حساب در شرایط نرمال قرار بگیرد) اقدام کند.در صورتی که مشتری در زمان مقرر اقدام به بستن موقعیت های خود نکند کارگزار می تواند نسبت به این امر اقدامات لازم را انجام دهد.
معرفی مارجین کال (Margin Call) در فارکس
معاملات Forex تقریباً به طور کلی مارجین شده اند. در واقع، بروکر به شما فرصت می دهد تا با پولی که مال شما نیست معامله کنید. میانگین اهرم Forex بسیار بالا یعنی مابین 1:50 و 1:200 است. اهرم کردن یک حساب با حداکثر نسبت 1:200 یعنی حتی کوچکترین اُفت در ارزش معاملات فعال شما ممکن است به از بین رفتن موجودی حساب تان بی انجامد. این درست زمانی است که شما از بروکر مارجین کال دریافت خواهید کرد.
اگر می خواهید به معامله ادامه دهید باید پول بیشتری به حساب Forex خود واریز کنید؛ بنابراین، ساده ترین پاسخ به این سؤال که «مارجین کال چیست؟» در واقع تقاضایی از جانب بروکر است که اگر قصد ادامه ی معامله دارید باید پول بیشتری به حساب تان واریز کنید؛ اما سؤال پیچیده تر این است که چرا و چگونه اتفاق می افتد؟
علل مارجین کال
اولین گام درک علت مارجین کال است. گام دوم و سودمندتر یادگیری چگونگی دوری کردن از یک مارجین کال بالقوه است. پاسخ کوتاه به منظور درک علت مارجین کال بسیار ساده است، شما مارجین قابل استفاده تان را به اتمام رسانده اید.
گام دوم که بسیار به نفع شما هم هست شناسایی و دوری از فعالیت هایی است که مارجین قابل استفاده ی شما را کاهش می دهند. ممکن است زیاد سادهانگارانه به نظر بی آید، با این حال، مهمترین علل رویارویی با مارجین کال که باید مثل طاعون از آنها پرهیز کنید عبارت اند از (هیچ کدام بر دیگری اولویت ندارد):
• نگه داشتن یک معامله ناموفق به مدت زیاد که منجر به هدر رفتن مارجین قابل استفاده تان می شود.
• استفاده بیش از حد اهرم در حساب تجاری به همراه دلیل اول.
• حساب تجاری ای که سرمایه اندکی دارد شما را وادار به معامله بیش از حد با مارجین قابل استفاده ی بسیار کمی می کند.
به طور خلاصه، علل رایج مارجین کال استفاده بیش از حد اهرم با سرمایه ناکافی و نگه داشتن طولانی مدت معاملات ناموفقی هستند که باید آنها را رها می کردید.
وقتی که مارجین کال اتفاق می افتد چه می شود؟
وقتی که مارجین کال رخ می دهد یا وضعیت تجاری تان به کلی منحل شده و یا از معاملات تان خارج خواهید شد. در واقع نتیجه ی آن دو برابر است، شما به دلیل نداشتن پول کافی در حساب تان دیگر قادر به نگه داشتن پوزیشن های ناموفق نبوده و بروکر مربوطه به واسطه ی ضررهای شما که به همان نسبت برای وی نیز زیان بار است در معرض خطر قرار می گیرد.
چگونه از مارجین کال جلوگیری کنیم؟
از اهرم اغلب و به درستی به عنوان یک شمشیر دو لبه یاد می شود. این اصطلاح به این معنی است که هرچه اهرمی که برای نگه داشتن یک معامله از آن استفاده می کنید بزرگتر از چندین برابر موجودی حساب تان باشد، به همان نسبت به مارجین قابل استفاده ی کمتری دسترسی خواهید داشت که ضررها را در خود جای دهد. وقتی که یک معامله بیش از حد اهرم شده بر علیه شما حرکت کند این شمشیر شکاف عمیق تری وارد خواهد کرد زیرا به سرعت حساب تان تخلیه شده و زمانی که مارجین قابل استفاده به صفر درصد برسد مارجین کال دریافت می کنید. به همین دلیل استفاده از حدود محافظتی برای کاهش ضرر به کمترین حد ممکن کار بسیار هوشمندانه ای است.
معاملات مارجین (Margin Trading) در بازار رمزارزها چیست؟
Margin Trading یا کال مارجین در بورس چیست معاملات مارجین چیست؟ مارجین، یکی از رایجترین نوع معاملات در بازارهای مالی از جمله بازار ارزهای دیجیتال است. این معاملات برای بسیاری از معاملهگران جذابیت بسیار بالایی دارد. زیرا در این معاملات میتوان مقدار سرمایه خود را افزایش داد و با پول بیشتری در بازار فعالیت کرد. در این مقاله معاملات در بازار مارجین را معرفی خواهیم کرد.
دلیل علاقه معاملهگران به انجام معاملات مارجین چیست؟ ویژگی بارز معاملات مارجین که معاملهگران ریسکپذیر را به سمت خود میکشد، امکان استفاده از لوریج و چند برابر کردن سرمایه بوده که نتیجه آن چند برابر شدن سود معاملات است. البته روی دیگر این سکه چند برابر شدن زیان در معاملات و حتی صفر شدن کل سرمایه است. این ویژگی مهم باعث میشود که افراد تمایل زیادی به فعالیت در این نوع بازارها داشته باشند.
معاملات مارجین چیست؟
مارجین تریدینگ نوعی معامله است که بخشی از سرمایهای که تریدر برای معاملات استفاده میکند، توسط شخص یا نهاد دیگری به تریدر قرض داده میشود. در مقایسه با معاملات ترید عادی یا اسپات، حساب مارجین این امکان را برای تریدرها فراهم میکند که به مقدار سرمایه بیشتری دسترسی داشته باشند و به آنها اجازه میدهند با استفاده از لوریج یا اهرم، سرمایه خود را افزایش دهند. کلمه Leverage یا اهرم، به معنی چند برابر کردن سرمایه است. برای مثال اگر تریدری از لوریج ۱۰ استفاده کند، سرمایه او ۱۰ برابر خواهد شد. مثلا اگر یک تریدر در حساب خود ۱۰۰ دلار دارد، در صورت استفاده از لوریج ۱۰، سرمایه او ۱۰۰۰ دلار میشود؛ ۹۰۰ دلار توسط صرافی به تریدر قرض داده میشود. اما این قرض یا وام، با چه شرایطی به تریدر اعطا میشود؟ در واقع بستر تامین نقدینگی در معاملات مارجین چیست؟
مارجین تریدینگ چطور کار میکند؟
در بازارهای فارکس و سهام، سرمایه قرض گرفته شده معمولا توسط کارگزار یا نهاد واسطه انجام میشود. ولی در بازار ارزهای دیجیتال، سرمایهها معمولا توسط سایر تریدرها تامین میشود. برای مثال، تمام سرمایهای که صرافی بایننس به تریدرهای بازار مارجین خود قرض میدهد توسط دیگر تریدرها تامین میشود. برای اینکه بدانیم که دقیقا معاملات مارجین چیست باید مفهوم حساب مارجین، لوریج و لیکویید شدن را معرفی کنیم. ابتدا به این مفاهیم میپردازیم.
لوریج در معاملات مارجین چیست؟
Leverage یا لوریج، به معنی اهرم در معاملات مارجین است. تریدرها با استفاده از لوریج تعیین میکنند که قصد دارند چه مقدار قرض بگیرند. برای مثال اگر تریدری از لوریج ۲ استفاده کند، یعنی قصد دارد که سرمایه خود را دو برابر کند که نیمی از آن را خود تریدر تامین میکند و نیمی را صرافی به او قرض خواهد داد. اگر تریدری از لوریج ۱۰ استفاده کند، به این معنی است که دارایی او ۱۰ کال مارجین در بورس چیست برابر شده که ۱۰ درصد آن را تریدر تامین میکند و ۹۰ درصد باقیمانده توسط صرافی تامین میشود. محدوده لوریج در معاملات مارجین، در هر صرافی متغیر است و به سیاستهای آن صرافی و مقدار نقدینگی آن صرافی بستگی دارد. برای مثال صرافی بایننس برای برخی از ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، لوریج ۱۲۵ را ارائه میدهد. لوریج را به دو صورت نمایش میدهند؛ لوریج ۲x یا ۲:۱ (بخوانید دو به یک( یعنی سرمایه تریدر ۲ برابر میشود. لوریج ۵۰x یا ۵۰:۱ (بخوانید پنجاه به یک) یعنی سرمایه تریدر ۵۰ برابر میشود که یک پنجاهم آن توسط تریدر تامین میشود.
حساب مارجین چیست؟
در بازارهای مالی دو دسته حساب داریم؛ حساب اسپات و حساب مارجین. در حساب اسپات ۱۰۰ درصد سرمایه موجود در حساب توسط تریدر تامین شده است. اما اگر تریدر از صرافی قرض بگیرد (چه از لوریج ۱.۱ استفاده کند و چه از لوریج ۱۲۵ استفاده کند) حساب او به حساب مارجین تبدیل میشود. برای فعالیت در بازار مارجین باید از حساب مارجین استفاده کرد و نمیتوان با استفاده از حساب اسپات در بازار مارجین معامله کرد.
قیمت لیکویید یا مارجین کال چیست؟
لیکویید شدن یا مارجین کال شدن در معاملات مارجین و فیوچرز کابوس تریدرهاست. اما معنی لیکویید شدن در معاملات مارجین چیست؟ لیکویید شدن به معنی صفر شدن حساب معاملاتی و نابودی کامل کل سرمایه یک تریدر در حساب مارجین است. چه زمانی حساب یک تریدر صفر خواهد شد؟ فرض کنید یک تریدر در حساب اسپات خود ۱۸۰۰ دلار دارد. او ۱ کوین ETH را در قیمت ۱۸۰۰ دلار خریداری میکند. زمانی سرمایه او صفر خواهد شد که قیمت رمز ارز اتر در بازار صفر شود. زیرا او یک اتر دارد و قیمت اتریوم در بازار صفر است. پس سرمایه او نابود شده است. اکنون تریدر دیگری را فرض کنید که در حساب اسپات خود ۶۰۰ دلار دارد. او با ۶۰۰ دلار نمیتواند ۱ کوین اتر را خریداری کند (زیرا قیمت اتر در بازار ۱۸۰۰ دلار است). اما این تریدر به دنبال افزایش سود خود بوده و به همین دلیل وارد بازار مارجین میشود. او با استفاده از لوریج ۳، مقدار سرمایه خود را ۳ برابر میکند. اکنون او در حساب خود ۱۸۰۰ دلار پول دارد که ۶۰۰ دلار سرمایه اصلی اوست و ۱۲۰۰ دلار توسط صرافی به او قرض داده شده است. اکنون او میتواند در بازار مارجین، ۱ کوین اتر را خریداری کند.
صرافی در سود و زیان تریدر شریک نمیشود. بلکه او ۱۲۰۰ دلار به تریدر قرض داده و فارغ از اینکه قیمت اتریوم افزایش یا کاهش یابد، همان ۱۲۰۰ دلار به اضافه کارمزد این وام را از تریدر دریافت میکند. اکنون این تریدر در حساب خود ۱۸۰۰ دلار دارد. اگر قیمت اتریوم ریزش کند و این حساب به ۱۲۰۰ دلار برسد، صرافی ۱۲۰۰ دلار خود را بدون اجازه تریدر پس میگیرد. او در حساب خود ۱۲۰۰ دلار دارد(زیرا قیمت اتریوم کاهش یافته) که به صرافی تعلق دارد. زمانی که صرافی ۱۲۰۰ دلار را از حساب او کسر کند، حساب او صفر خواهد شد. به این اتفاق مارجین کال یا لیکویید شدن حساب میگویند. اما اگر برعکس این اتفاق رقم بخورد و قیمت اتریوم به ۱۰۰۰۰ دلار برسد، زمانی که تریدر ۱ اتریوم خود را به فروش برساند، صرافی نیز ۱۲۰۰ دلار قرض داده شده را از او پس میگیرد و باقی مانده حساب، سودی است که نصیب تریدر میشود. پس:
صرافی در معاملات مارجین در سود و زیان تریدر شریک نمیشود؛ مقداری به او قرض میدهد و در انتها همان مقدار + کارمزد وام را از او دریافت میکند.
تفاوت معاملات مارجین و فیوچرز چیست؟
بازار اسپات، بازار مارجین و بازار فیوچرز سه بازار اصلی در بازارهای مالی هستند. اسپات، بازاری است که در آن یک دارایی بین دو تریدر واقعی جابه جا میشود. ارز دیجیتال از خریدار به فروشنده منتقل میشود. بازار فیوچر، قرارداد خرید یا فروش یک دارایی است و در این بازار در لحظه هیچ چیزی منتقل نمیشود. اما بازار مارجین، همان بازار اسپات است و معاملات آن در بازار اسپات انجام میشود و تنها تفاوت در اینجاست که تریدر بخشی از سرمایه معامله را از صرافی قرض گرفته است. پس، بازار اسپات و بازار مارجین، یک بازار هستند. هرچند بازار مارجین و بازار فیوچرز شباهتهای زیادی دارند، اما این دو بازار کاملا متفاوت بوده و دو بازار مجزا هستند. زمانی که در بازار مارجین بیت کوین خریداری میکنید، این مقدار واقعا از یک فروشنده به حساب شما منتقل میشود، اما در بازار فیوچرز، این قراردادی است که میان شما و صرافی منعقد شده و در آن لحظه هیچ بیت کوینی منتقل نمیشود.
ویژگیهای بازار فیوچرز و معاملات مارجین چیست؟
معاملات مارجین در بازار اسپات انجام میشود و تریدر میتواند با استفاده از لوریج، مقدار سرمایه خود را بیشتر کند. اما معاملات در بازار فیوچرز، قرارداد خرید و فروش یک دارایی است نه خرید و فروش آن دارایی.
در هر دو بازار میتوان از لوریج استفاده کرد. اما لوریج در معاملات مارجین، بسیار کمتر از مقدار لوریج در بازار فیوچرز است. در صرافی بایننس، بالاترین لوریجی که در بازار مارجین استفاده میشود ۱۰x بوده اما در بازار فیوچرز، از لوریج ۱۲۵x هم استفاده میشود.
قیمت یک دارایی (مثلا بیت کوین) در بازار اسپات و مارجین یکسان است و با قیمت آن در بازار فیوچرز تفاوت دارد. قیمت بیت کوین در بازار فیوچرز ممکن است بالاتر یا پایین تر از قیمت آن در دو بازار دیگر باشد.
احتمال صفر شدن دارایی یا مارجین کال یا لیکویید شدن در دو بازار مارجین و فیوچرز وجود دارد، اما در بازار اسپات این اتفاق زمانی رقم میخورد که قیمت دارایی صفر شود.
نحوه انجام معامله در بازار مارجین
طبیعتا مارکتها و پلتفرمهای مختلف تریدینگ دارای قوانین خاص و نرخ لورج مخصوص به خود هستند. مثلا در بازار سهام، نسبت ۲ به ۱ نرخی معمول است. در کارگزاریهای فارکس، مارجین تریدها معمولا با نسبت ۵۰ به ۱ لورج میشوند ولی نسبت ۱۰۰ به ۱ و ۲۰۰ به ۱ هم در بعضی موارد مورد استفاده قرار میگیرند. وقتی حرف مارکتهای ارزهای دیجیتال به میان میآید، نسبتها معمولا از ۲ به ۱ تا ۱۰۰ به یک در تغییر هستند.
مارجین تریدینگ میتواند هم برای نگهداری دارایی به طور طولانی مدت مورد استفاده قرار بگیرد و هم به طور کوتاه مدت. در نگهداری دارایی به طور طولانی مدت فرض بر این است که قیمت دارایی بالا خواهد رفت، در حالی که نگهداری کوتاه مدت دارایی معنایی برعکس دارد. وقتی حساب مارجین باز و در حال فعالیت است، داراییهای فرد تریدر به عنوان یک وثیقه برای سرمایه قرض شده عمل میکنند. دانستن این مسئله برای تریدرها بسیار حیاتی است، چون بیشتر کارگزاریها این حق را برای خود قائل میشوند که در صورت حرکت مارکت برخلاف جهت مورد نظر آنها، بتوانند این داراییها را بفروشند.
مزایا و معایب معاملات مارجین چیست؟
بدیهیترین مزیت مارجین تریدینگ این است که انجام این نوع معامله میتواند، به نسبت ارزش سرمایه، به دریافت سود بیشتر منجر شود. در واقع اگر فردی برای معاملات خود از لوریج ۱۰ استفاده کند، سود او ده برابر خواهد شد؛ البته بدیهی است که در صورت زیان، ضرر او نیز ۱۰ برابر خواهد شد. به جز این مسئله، مارجین تریدینگ میتواند موجب ایجاد تنوع شود؛ چون تریدرها میتوانند چندین حساب با مقادیر به کال مارجین در بورس چیست نسبت کم برای سرمایهگذاری باز کنند. در نهایت، داشتن یک اکانت مارجین میتواند موجب این شود که تریدرها بدون اینکه مجبور باشند مقادیر زیادی پول به حسابشان منتقل کنند، پوزیشن جدیدی برای سرمایهگذاری باز کنند.
مارجین تریدینگ در بازارهای ارزهای دیجیتال
ریسک انجام معامله در بازار مارجین به طور ذاتی از معامله در بازار اسپات بیشتر است، ولی وقتی پای ارزهای دیجیتال به میان میآید، ریسک این کار باز هم بالاتر میرود. تریدرهایی که در بازار ارزهای دیجیتال به مارجین تریدینگ میپردازند، باید این نکته را در نظر بگیرند که نوسان بالا در این بازار بسیار رایج است. در بازارهای سنتی، نوسانات بالای ۱۰۰ درصد در ۲۴ ساعت به ندرت رخ میدهد. اما در بازار رمزارزها، رشد ۱۰۰۰ درصدی در ۲۴ ساعت و یا یک صدم شدن دارایی در ۲۴ ساعت، امری کاملا عادی و رایج است. حالا فرض کنید شما در چنین بازاری از لوریج هم استفاده کنید و نوسانات را چند برابر کنید. به همین دلیل، ریسک معاملات لوریج دار در بازار ارزهای دیجیتال، بسیار بالاست. اگر تجربه بالایی در معاملهگری ندارید، توصیه ما این است که تحت هیچ شرایطی فعلا به سراغ این بازارها نروید.
اصطلاحات در معاملات مارجین
برای فعالیت در بازار معاملات مارجین، با واژهها و اصطلاحات جدیدی مثل، Long، Short، Margin و … مواجه میشوید که در این قسمت آنها را معرفی خواهیم کرد.
Total Balance
Total Balance یا Margin مقدار سرمایه تریدر را نشان میدهد. این عدد، اصل سرمایه تریدر + مقداری که صرافی به تریدر قرض داده را نشان میدهد. مثلا اگر تریدر ۱۰۰۰ دلار سرمایه دارد و از لوریج ۵x استفاده کرده، مارجین او ۵۰۰۰ دلار خواهد بود که ۱۰۰۰ دلار، سرمایه خود تریدر و ۴۰۰۰ دلار قرض صرافی به اوست.
Total Debt
این عدد، مقدار قرض صرافی به تریدر را نشان میدهد. در مثال بالا، Total Debt تریدر برابر ۴۰۰۰ دلار خواهد بود.
Account Equity
اکانت اکویتی، ارزش حساب کاربر را نشان میدهد. اگر از Total Balance مقدار Total Debt را کسر کنیم، مقدار اکانت اکویتی بدست میآید.
سخن پایانی
مارجین تریدینگ بستر مناسبی برای افرادی است که به دنبال افزایش سود در معاملات موفق خود هستند. اگر معاملات در این بازار به درستی انجام شود، سود کاربر را چندبرابر خواهد کرد. اما معاملات مارجین در بازار ارزهای دیجیتال ریسک بالاتری داشته که باید مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله به پرسش معاملات مارجین چیست پرداخیتم و پارامترهای موجود در این بازار را معرفی کردیم. تفاوت Margin Trading با معاملات فیوچرز را تشریح کردیم و در مورد معاملات مارجین در صرافی بایننس صحبت کردیم. در این بازار احتمال صفر شدن پول یا مارجین کال و لیکویید شدن سرمایه وجود دارد، از این رو معامله در این بازار نیاز به تجربه بالایی دارد.
کال مارجین به چه معناست و چگونه از وضعیت کال مارجین خارج شویم؟
یکی از مفاهیم مهمی که تریدرهای و معامله گران ارز دیجیتال باید با آن آشنایی کامل داشته باشند کال مارجین است.
به گزارش اینتیتر، همانطور که می دانیم برای فعالیت در بازارهای مختلف مانند بورس، فارکس و کریپتوکارنسی به سرمایه احتیاج داریم. بعضی وقتها صرافیها اعتبار مالی خاصی برای معامله کردن در اختیار مشتریان و تریدرها قرار میدهند.
این اعتبار برای سرمایهگذاری ارائه میشود و بر اساس قراردادی دوطرفه تامین شده و به حساب فرد ریخته میشود. هر فرد در حساب خود میزان اعتبار خاصی برای تضمین دارد که اگر کمتر از حداقل ممکن شود، کال مارجین رخ میدهد!
در ادامه آشنایی کامل و دقیق کال مارجین در بورس چیست تری در رابطه با این موضوع که کال مارجین چیست، چگونه می توان از آن جلوگیری کرد و یا از آن خارج شد و دیگر موارد مهم در این زمینه پیدا خواهید کرد.
وضعیت حساب به چه صورت است؟
افرادی که در بازار آتی فعال هستند، اگر پیشبینی درستی از روند قیمتهای بازار نداشته باشند، دچار ضرر و زیان میشوند. در عین حال با توجه به تسویه روزانه حسابها، امکان کال مارجین شدن هم وجود دارد.
قبل از اینکه به سراغ margin call برویم و به اینکه اینکه کال مارجین چیست بپردازیم، بهتر است در مورد وضعیت حساب بیشتر بدانید. همانطور که میدانید، تریدرها برای خرید و فروش نیاز به یک حساب دارند که باید آن را شارژ کنند.
واقعیت این است که خریدار و فروشنده به خاطر بازار آتی که ماهیت تعهدی دارد، باید مبلغ خاصی را به حساب خود بریزند تا وجه تضمینی برای انجام معامله باشد. بعد از اینکه موقعیت خرید یا فروش به وجود آمد، این مبلغ تضمین مسدود میشود.
این وجه، پس از اخذ موقعیت خرید یا فروش توسط بورس در حساب معاملهگر به عنوان وجه تضمین، بلوکه میشود. حساب عملیاتی هر چند دقیقه یک بار به روز میشود و حساب با توجه به مبلغ موجود در حساب عملیاتی به نسبت وجه تضمین، سه حالت مختلف خواهد داشت:
- وضعیت نرمال
- وضعیت ات ریسک
- وضعیت مارجین کال
در ادامه این ۳ حالت را توضیح میدهیم.
وضعیت نرمال
در صورتی که بعد از تسویه حساب، سودی برای تریدر شناسایی شود، حساب عملیاتی وی به اندازه همان سود منهای کارمزد معاملات افزایش پیدا میکند. بنابراین در این حالت که مبلغ موجود در حساب برابر یا بیش از وجه تضمین است، وضعیت حساب در حالت نرمال خواهد بود.
وضعیت ات ریسک (At Risk)
در صورتی که بعد از تسویه حساب، تریدر دچار زیان شود، این زیان از موجودی حساب او کم میشود. قراردادهای آتی به این صورت هستند که با کاهشِ تا ۳۰% از موجودی حساب نسبت به وجه تضمین، هیچ مشکلی به وجود نمیآید. در واقع همیشه باید موجودی حساب، ۷۰% وجه تضمین باشد.
بنابراین در صورتی که موجودی حساب تریدر کمتر از وجه تضمین باشد، ولی از ۷۰% وجه تضمین اولیه بیشتر باشد، این حساب در حالت At Risk قرار دارد.
گرچه موجودی حساب از وجه تضمین پایینتر است، اما چون نسبت به ۷۰% وجه تضمین بیشتر است، مشکلی برای تریدر به وجود نمیآورد. در این حالت تریدر باید مدیریت صحیحی روی حساب خودش داشته باشد تا مقدار آن از حداقل وجه تضمین پایینتر نیاید.
وضعیت مارجین کال (margin call)
در صورتی که موجودی حساب بعد از به روز رسانی از ۷۰% وجه تضمین پایینتر باشد، (حتی ۰.۰۱ دلار!)، در آن صورت حساب در وضعیت کال مارجین قرار میگیرد. پس کال مارجین چیست؟
کال مارجین حالتی است که زیان معاملات تریدر از ۳۰% وجه تضمین بالاتر رفته و سپس اخطار افزایش وجه تضمین برای جبران این موضوع، صادر خواهد شد.
نکته مهم در خصوص کال مارجین یا مارجین کال
در این مورد چند نکته بسیار مهم وجود دارد که باید به آنها توجه داشته باشید:
- براساس دستورالعملهای جدید، آپدیت کردن حسابها هر ۳۰ دقیقه یک بار انجام میشود. در صورتی که قبلا بعد از تمام شدن جلسه معاملاتی و تنها یک بار صورت میگرفت.
- طی جلسه معاملاتی سودها در پایان جلسه اعمال شده اما زیانها هر ۳۰ دقیقه یک بار روی موجودی حساب اعمال میشود.
- margin call هم به عنوان مارجین کال و هم کال مارجین بیان میشود.
چطور از وضعیت کال مارجین خبردار میشویم؟
بعد از اینکه حسابها به روز رسانی میشود، افرادی که کال مارجین شدهاند مشخص میشوند. تریدرها میتوانند در هر لحظه وضعیت حساب خود را در سامانه چک کنند. در عین حال صرافی از روشهای مختلفی مثل پیام یا حتی تماس، کال شدن حساب تریدرها را به آنها اعلام میکند.
از طرف دیگر صرافی به افرادی که کال مارجین شدهاند زمانی را اعلام میکند تا وجه تضمین خود را بالاتر ببرند یا تعدادی از موقعیتهای خود را ببندند.
اما چطور از وضعیت مارجین کال خارج شویم؟
موضوع دیگری که برای تریدری که دچار کال مارجین شده است، اهمیت دارد، روش خارج شدن از این وضعیت است. این اتفاق هم به سه حالت رخ میدهد:
- واریز وجه به حساب
- بستن موقعیتهایی که باز هستند
- ترکیبی از موارد اول و دوم یعنی واریز بخشی از مجه و بستن تعدادی موقعیت باز
تریدر تا چه زمانی میتواند وجه موردنظر را برای رهایی از حالت مارجین کال واریز کند؟
تریدرهایی که کال مارجین شدهاند، باید تا زمانی که صرافی برای آنها تعیین کرده است، مبلغ مورد نیاز را به حساب خودشان واریز کنند.
در صورتی که تریدر تا زمان مشخص شده وجه مورد نیاز را واریز نکند یا موقعیتهای خود را نبندد، صرافی تعدادی از موقعیتهای او را میبندد و به این شکل او را از وضعیت کال مارجین خارج میکند.
مثلا فرض میکنیم فرد ۵ موقعیت باز دارد. اگر فقط به ازای ۳ موقعیت وجه تضمین داشته باشد، صرافی ۲ موقعیت او را میبندد تا از این وضعیت دربیاید.
نکته مهم: وقتی یک نفر کال مارجین شده باشد و چندین موقعیت باز داشته باشد، تنها تعدادی از موقعیتهای او که به خارج شدن از این وضعیت کمک میکنند، بسته میشود.
اما حالت دیگری هم وجود دارد. مثلا تریدری که دچار این وضعیت شده است، مبلغ مورد نیاز را تا زمان مشخص شده واریز نمیکند و موقعیتهای لازم را هم نمیبندد. از طرفی بازار هم به دلایلی نمیتواند موقعیتهای لازم شخص را ببندد. در این صورت چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در صورتی که تریدر تا آخرین وقت ارائه شده توسط صرافی از وضعیت کال مارجین خارج نشود – یعنی نه پولی واریز کند و نه موقعیتی را ببندد، صرافی با ثبت سفارش بر اساس قیمت سرخط تابلو، اقدام به بستن موقعیت وی میکند.
اما گاهی اوقات صرافی با صف رو به رو است و در این صورت سفارش تریدر در سامانه میماند و احتمالا تا آخر جلسه معاملاتی موقعیت او بسته شود.
اما اگر تا انتهای جلسه نیز سفارش انجام نشود، بازار جبرانی به منظور بستن موقعیت تریدر تشکیل میشود.
مهمترین نکات برای جلوگیری از کال مارجین چیست؟
توجه به نکاتی که تا اینجا گفته شد، اهمیت زیادی دارد. برخی از افراد هیچ اطلاعی از این موضوع ندارند و ممکن است همان ابتدای راه سرمایه خود را از دست بدهند. خیلی از تریدرها بعد از بستن حسابشان تازه متوجه این موضوع میشوند و میفهمند کال مارجین چیست. بنابراین یکی از نکات مهم در معاملهگری این است که کال شدن در فارکس یا بورس و هر بازار مالی دیگری را جدی بگیرید.
در ادامه چند نکته مهم را در این رابطه مطرح میکنیم.
- میزان حد ضرر را در سهم یا دارایی که خریدهاید مشخص کنید. در این صورت با افت سهام یا دارایی و رسیدن آن به حد ضرر، میتوانید آن را بفروشید.
- همه سرمایه خود را در حالت خرید قرار ندهید و حجم معاملات را تقسیم کنید. (خرید پلهای انجام دهید تا موجودی حسابتان به یکباره تمام نشود)
- با بررسی احتمالات و مدیریت ریسک، از رخ دادن کال مارجین پیشگیری کنید.
- از سطح مارجین و حداقل مبلغ تضمینی اطلاع داشته باشید.
- روی معاملات ناموفق پافشاری بیش از حد نکنید.
- از اهرمهای معاملاتی پایین در بازار کریپتو استفاده کنید.کال مارجین در بورس چیست
- در ابتدای کار سرمایه کمتری را در حسابتان قرار دهید.
برای داشتن اطلاعات کامل تر در رابطه با کال مارجین و هر آنچه که در رابطه با معاملات ارز دیجیتال و سرمایه گذای به آن احتیاج دارید می توانید به ادرس شبکه های اجتماعی گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی سر بزنید و از خواندن مطالب و دیدن ویدئوهای آموزشی استفاده کنید:
دیدگاه شما