نوسان قیمت چیست؟

راهنمای معامله در بازارهای پرنوسان

نوسانات در بازارهای مالی اجتناب ناپذیر است و معامله گران سؤالات بسیاری درباره آن می پرسند. با اینکه ممکن است در ابتدا انجام معاملات را دشوار سازد اما حرکت شدید قیمتها می تواند فرصت های خوبی را نیز فراهم کند. اگر قادر به کنترل احساساتی مانند طمع و ترس باشیم، لازم است که بتوانیم بر واکنش شدید قیمت نیز سرمایه گذاری کنیم.

روش های مختلفی برای تعیین زمان وقوع نوسانات بازار و استراتژی های بیشمار وجود دارد که می توانیم با استفاده از آنها سرمایه خود را حفظ کنیم یا از کاهش و افزایش نوسانات سود ببریم.

بهترین معامله گران که به مدت طولانی در بازار هستند، همیشه قوانین و استراتژی هایی دارند که با شروع غیرقابل پیش بینی واکنش قیمت، از آنها استفاده می نمایند.

معاملات بخصوص در زمان نوسانات ریسک دارد

به قسمت مورد علاقه خود بروید

نوسانات چیست؟

معامله گران باتجربه می دانند که ممکن است در هر نقطه و بخشی از بازارهای به هم پیوسته که ما معامله می کنیم، نوسان باشد. روند بازارهای هموار یا متراکم نیز می توانند در اثر شوک های شدید و نوسانات ناخواسته قطع شوند.

معنی "نوسان" چیست؟

نوسانات ، تمایل آماری یک بازار برای افزایش یا افت شدید در یک بازه زمانی خاص است و با انحراف استاندارد اندازه گیری می شود - یعنی اینکه مقدار یک قیمت چقدر از آنچه انتظار می رود، منحرف می شود که عموماً به معنی نوسان است.

دوره های نوسانات بازار به چه صورت است؟

وقتی نوسانات افزایش می یابد، باید شاهد تراکم گسترده ای از قیمت، حجم بالا و افزایش معاملات در یک جهت باشیم – برای مثال، هنگام صعود بازار سفارشات خرید کاهش می یابد و هنگام نزول بازار سفارشات فروش کمتر می شود. در همین زمان، معامله گران تمایل کمتری به حفظ پوزیشن های خود دارند زیرا آنها می دانند که ممکن است قیمت ها به طرز چشمگیری تغییر کند - تبدیل برندگان به بازندگان.

تحلیل عمیق تر نوسانات بازار نشان می دهد که احتمال نزول بازار وقتی نوسانات زیاد باشد، بیشتر است و در بازارهای رو به رشد نوسانات اندک رایج تر است.

چرخه بازار و روانشناسی

عوامل بسیاری وجود دارد که باعث نوسانات بازارها می شود مانند اعلامیه های حیرت انگیز بانک مرکزی، اخبار شرکت و نتایج غیرمنتظره درآمدها. با این حال آنچه همه اینها را به هم پیوند می دهد این است که واکنش ها توسط نیروهای روانی ایجاد می شود که هر معامله گر در طی یک روز معاملاتی خود تحت تاثیر آن قرار می گیرد.

در نقاط اوج بازار، معامله گران از بازده خود احساس رضایت می کنند و باور می کنند که محیط مطلوب بازار برای مدت نامعینی ادامه خواهد داشت. گویی معامله گری بهترین شغل جهان است زیرا مدیریت ریسک و انتخاب برندگان آسان به نظر می رسد. به عبارت دیگر، خشنودی از خود در آن تعبیه شده است و هیچ پرچم قرمزی برای هشدار وجود ندارد.

مراحل احساسی روند نزولی مانند تلنگری به بازار است. حالت انکار می تواند به سرعت به اضطراب تبدیل شود. قبل از آنكه حس وحشتناک ناامیدی به تسلیم تبدیل شود، با از بین رفتن اطمینان، برنامه ها و استراتژی ها تغییر می كنند یا حتی فراموش می شوند زیرا ترس غالب می شود.

در این دوره اخیر، معامله گران به نقطه شکست خود می رسند. درد فقط با فشار دادن دکمه فروش تسکین می یابد و اغلب ناتوانی در تفکر منطقی وجود دارد. در این نقطه باید طبق گفته کلاسیک "وقتی دیگران حریص شده اند، بترس و وقتی دیگران می ترسند، حریص باش" رفتار نمود که یک جمله معروف ازسرمایه گذار افسانه ای "وارن بافت" است. دست های قوی در این مرحله مشغول انباشتن می شوند، در حالی که دستان ضعیف هنوز در حال نقد کردن قرار دارند.

ترس و طمع دو ماده اصلی هستند که نوسانات را تغذیه می کنند. آنها مبانی اصلی واکنش قیمتها هنگام افزایش نوسانات هستند و در هر بازه زمانی ممکن است رخ دهند. اسکالپرها و معامله گران روزانه و معامله گران نوسان گیر همه این دو حالت را تجربه می کنند.

فراز و نشیب احساسی در معاملات و سرمایه گذاری را هر معامله گر باید تحمل کند تا به ثبات برسد.

چگونه می توان نوسانات را اندازه گرفت؟

همانطور که می دانیم نوسانات، تغییرات کلی قیمت را در مدت زمان مشخصی اندازه گیری می کند. روش های متعددی وجود دارد که معامله گران می توانند این حرکات را اندازه گیری کنند. یکی از مشهورترین آنها شاخص نوسانات یا VIX است.

معنی "نوسان" چیست؟

شاخص VIX انتظارات بازار از نوسانات شاخص S&P 500 را در 30 روز آینده اندازه گیری می کند. با محاسبه قیمت ها در آپشن، افزایش VIX بیشتر شدن نوسانات بازار سهام را نشان می دهد، در حالی که کاهش آن نشان دهنده دوره کمتر شدن نوسانات است. به زبان ساده - وقتی VIX بالا می رود، شاخص S&P 500 سقوط می کند و این بدان معنی است که باید زمان خوبی برای خرید سهام باشد.

گفته می شود که رقم زیر 12 کم است، در حالی که سطح بالاتر از رقم 20، زیاد تلقی می شود. رکورد آن قله تاریخی 89.5 است که در سال 2008 رخ داد. مقایسه سطح واقعی VIX با مواردی که انتظار می رود می تواند در تشخیص اینکه آیا VIX "بالا" یا "پایین" است مفید باشد. همچنین می تواند نشانه های واضح تری از آنچه بازار در مورد نوسانات احتمالی آینده پیش بینی می کند، ارائه دهد.

شاخص های مشابه دیگری در بازار اوراق بهادار و ارز وجود دارد که در اندازه گیری نوسانات نیز بسیار مفید است.

شاخص ترس و طمع

VIX در یکی از فشارسنجهای دیگر که به طور گسترده دنبال می شود، گنجانده شده است که به عنوان شاخص ترس و طمع شناخته می شود. در اینجا CNN با در نظر گرفتن میانگین وزنی برابر از هفت عامل مختلف، احساسات سرمایه گذار را بررسی می کند.

این شاخص در مقیاس صفر تا 100 - ترس شدید و طمع شدید - اندازه گیری می شود و رقم 50 احساس خنثی تلقی می شود. این شاخص هنگامی که ترس در اوج خود قرار دارد، به زنگ خطر تبدیل می شود.

تاریخ نشان می دهد که این شاخص می تواند راهنمای موثقی برای یافتن نقاط عطف در بازار سهام باشد. به عنوان مثال در جریان سقوط برادران لمان طی GFC در سپتامبر 2008، این شاخص به قعر 12 نزول یافت. سه سال بعد به سطح 90 رسید زیرا بازارهای جهانی سهام پس از دور نهایی برنامه خرید دارایی فدرال - QE4 - به شدت صعود کردند.

نوسانات ضمنی

اگر بخواهیم بیشتر در مورد نوسانات خاص قیمت در مورد یک بازار خاص کاوش کنیم، ارزش آن را دارد که به نوسانات ضمنی و تحقق یافته توجه نوسان قیمت چیست؟ کنیم. نوسانات ضمنی نشان دهنده قیمت فعلی بازار بر اساس انتظار آن برای حرکت در طی یک دوره زمانی خاص است. این رقم آینده نگر به یک معامله گر اجازه می دهد تا میزان نوسانات آینده بازار را پیش بینی کند. به عنوان مثال حرکت ضمنی و تراکم یک جفت ارز با میزان قابل توجهی از اطمینان. این برای محاسبه مسافت حد ضرر و اندازه پوزیشن بسیار مفید است.

نوسانات تحقق یافته

حرکت واقعی قیمت ها که در طی یک دوره تاریخی مشخص اتفاق می افتد. اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مانند میانگین دامنه واقعی (ATR) و نوارهای بولینگر می توانند در مشخص کردن آن به ما کمک کنند. ATR نشان می دهد که یک دارایی به طور متوسط طی یک بازه زمانی مشخص چقدر حرکت می کند.سیگنالهای نزول ATR، دامنه قیمت ها را نشان می دهد که یعنی نوسانات رو به کاهش است. افزایش ATR به رشد نوسانات اشاره دارد.

نوارهای بولینگر کاهش و افزایش نوسانات را نمایش می دهد و مانند سطوح ساپورت و مقاومت پویا عمل می کنند و می توانند سیگنال هایی را برای شرایط اشباع از خرید یا فروش نشان دهند. وقتی نوسانات زیاد می شود، نوارها پهن می شوند و هنگام کاهش نوسانات، باریک می شوند.

5 نکته عملی برای معامله در بازارهای پرنوسان

معامله گری یک شغل پرریسک است - در اصل شما می توانید ریسک خود را در هر پوزیشنی که دارید، به طور مداوم در طول روز کنترل کنید و یا خطر احتمالی پوزیشن های جدید را محاسبه کنید. بهتر است نگاهی به پنج اصل بیندازیم که یک معامله گر هنگام افزایش نوسانات باید از آنها استفاده کند:

1 مدیریت ریسک - ریسک هر معامله را درک کنید. اگر با دانستن همه نقاط ورودی و خروجی ممکن، بازده مورد انتظار هر معامله را بدانید، مجبور می شوید معاملات خود را بطور منظم تجسم و مقایسه کنید. معامله گر باید دائماً به یقین نسبت به ریسک احترام بگذارد. معنای عمومی آن این است که در مواقع افزایش نوسانات، لوریج و سایز پوزیشن خود را کاهش دهید.

2 انواع سفارش - همیشه از حد ضرر (stop loss) استفاده نمائید زیرا قبل از ورود به یک معامله، میزان دقیق ریسک آن را می دانید. به خاطر داشته باشید "این پولی نیست که شما را تبدیل به یک معامله گر برنده می کند. این پولی است که شما از دست نمی دهید." اگر از میانگین های متحرک برای تعیین سطوح استفاده می کنید، در نظر بگیرید که هنگام زیاد بودن نوسانات از میانگین های طولانی مدت استفاده کنید تا احتمال تریگر شدن سفارش شما با یک جهش ناگهانی کاهش یابد.

همچنین می توانید از سفارشات محدود (limit) استفاده کنید که با خرید کمی بالاتر از قیمت بازار، ریسک شما را کاهش می دهد. در واقع شما منتظر می شوید تا بازار کمی رشد کند، این بدان معناست که شما در جهت روند خرید می کنید نه خلاف جهت.

سفارشات حد سود (Take profit limit) نیز به همان اندازه مهم هستند - معامله گران موفق احتمال صعود و حد قیمتی را که از روند صعودی خارج خواهند شد را در معاملات خود می دانند. این امر احتمال معامله احساسی را از بین می برد که مهمتر از محدود کردن صعود شماست - در صورت دریافت سیگنال های جدید، همیشه می توانید دوباره وارد معامله شوید.

3 تعهد و پایبندی به اجرای به برنامه خود - شما باید یک استراتژی خوب و تعریف شده داشته باشید که در همه شرایط بازار آزمایش کرده اید. این بدان معناست که شما به صورت ناگهانی وارد بازارهای پرنوسان نخواهید شد و قوانین از پیش تعریف شده خود را بی درنگ نادیده نخواهید گرفت. همچنین یک معامله گر آگاه باید در مورد رویدادهای فاندامنتال پرریسک مانند جلسات بانک مرکزی و انتشار درآمدها که از لحاظ تاریخی حوادثی با نوسان بالا هستند، دستورالعمل هایی داشته باشد.

4 کنترل احساسات - بازارهای پرنوسان می توانند معامله گران را تحت تأثیر قرار دهند تا به سرعت برنامه ها و صبر خود را رها کنند. هرگز اجازه ندهید که آرزوها - که به عنوان تمایل به تأیید شناخته می شود - تفکر شما را از بین ببرید. شما باید این نظم را داشته باشید که شواهد را بپذیرید و واکنش ناگهانی نشان ندهید. به طور مشابه، معامله گران معمولاً هنگام تصمیم گیری های فوری، به بازده های اخیر نگاه می کنند – تمایل به تازه ها - که باعث می شود به طور بالقوه عملکرد خود را تعقیب کنند.

5 آموزش- مهم نیست که معامله گر ممکن است تا چه اندازه با تجربه باشد، همیشه جای پیشرفت وجود دارد. این بدان معناست که وقتی کار دشوار می شود و یا انجام معاملات آسان به نظر می رسد، تمرینات خود را به طور کامل انجام دهید. فرآیند بازنگری های شما نیز همیشگی است و چشم پوشی ممکن نیست.

بهترین معیار برای نوسان قیمت سهام چیست؟

نوسانات، نشان دهنده میزان حرکت قیمت هستند. سهامی که قیمت آن به اوج و کف های جدید می رسد یا به طور نامنظم حرکت می کند، پر نوسان تلقی می شود. سهامی که حرکت قیمت آن نسبتاً ثابت باشد دارای نوسانات پایینی است. یک سهام پر نوسان ذاتاً ریسک پذیرتر است، اما این ریسک هر دو طرف را کاهش می دهد.

در این مطلب به انتخاب بهترین معیار برای نوسان قیمت سهام می پردازیم.

هنگام انتخاب یک اوراق بهادار برای سرمایه گذاری، معامله گران سوابق نوسانات آن را مشاهده می کنند تا ریسک نسبی یک معامله احتمالی را تعیین کنند. معیارهای متعددی نوسانات را در زمینه های مختلف اندازه گیری می کند و هر معامله گر موارد دلخواه خود را دارد. درک دقیق از مفهوم نوسان و چگونگی تعیین آن برای سرمایه گذاری موفق ضروری است.

نوسانات، نشان دهنده میزان حرکت قیمت هستند. سهامی که قیمت آن به اوج و کف های جدید می رسد یا به طور نامنظم حرکت می کند، پر نوسان تلقی می شود. سهامی که حرکت قیمت آن نسبتاً ثابت باشد دارای نوسانات پایینی است. یک سهام پر نوسان ذاتاً ریسک پذیرتر است، اما این ریسک هر دو طرف را کاهش می دهد. هنگام سرمایه گذاری در یک اوراق بهادار نوسان دار، شانس موفقیت و خطر شکست به یک اندازه افزایش می یابد. به همین دلیل، بسیاری از معامله گران با تحمل ریسک بالا از چندین معیار نوسان برای تعیین استراتژی های تجاری خود استفاده می کنند.

نکات مهم درباره نوسان قیمت سهام

• نوسانات، به سرعت حرکت بازارها اشاره دارند و این معیار مهمی است که توسط معامله گران به دقت مشاهده می شود.
• سهام پرنوسان، نشان دهنده درجه بیشتری از ریسک و زیان های احتمالی هستند.
• انحراف معیار، رایج ترین روش اندازه گیری نوسانات بازار است و معامله گران می توانند از بولینگر باندها برای تحلیل انحراف معیار استفاده کنند.
• روش دیگر اندازه گیری نوسان قیمت سهام، حداکثر کاهش سرمایه است و توسط سفته بازان، تخصیص دهندگان دارایی و سرمایه گذاران رشد برای محدود کردن ضرر خود استفاده می شود.
• بتا نوسانات را نسبت به بازار سهام اندازه‌گیری می‌کند و می‌توان از آن برای ارزیابی ریسک‌های نسبی سهام یا تعیین مزایای متنوع‌سازی سایر طبقات دارایی استفاده کرد.
• شاخص نوسانات بورس اختیار معامله شیکاگو (The CBOE Volatility Index) یک معیار رایج است که برای اندازه گیری نوسانات مورد انتظار S&P 500 استفاده می شود.
• سرمایه‌گذاران می‌توانند برای به حداقل رساندن تأثیر نوسان قیمت سهام بر پرتفوی خود، ریسک خود را پوشش دهند،و یا می‌توانند از نوسانات استقبال کنند و به دنبال کسب سود از آنها باشند.

انحراف معیار

انحراف معیار (standard deviation)، معیار اصلی نوسانات مورد استفاده معامله گران و تحلیلگران است. این معیار نشان دهنده معدلی است که قیمت سهام با میانگین در یک دوره زمانی متفاوت بوده است. با تعیین میانگین قیمت برای دوره تعیین شده و سپس کسر این رقم از قیمت اصلی محاسبه می شود. سپس باقی مانده آن مجذور، جمع و میانگین می شوند تا واریانس ایجاد شود.

چون واریانس حاصل مجذور است، دیگر در واحد اندازه گیری اصلی موجود نیست. از آنجایی که قیمت با دلار اندازه‌گیری می‌شود، تدرک معیاری که از مجذور دلار استفاده می‌کند، چندان آسان نیست. بنابراین، انحراف معیار با گرفتن جذر واریانس محاسبه می‌شود که آن را به همان واحد اندازه‌گیری مجموعه داده‌های اصلی برمی‌گرداند.

نکته: اگرچه سایر معیارهای نوسان در این مقاله مورد بحث قرار گرفته اند، اما انحراف معیار محبوب ترین آنها است. وقتی مردم می گویند نوسان، معمولاً منظورشان انحراف معیار است.

تحلیلگران تکنیکال از یک شاخص تکنیکال به نام باندهای بولینگر برای تحلیل انحراف معیار در طول زمان استفاده می کنند. باندهای بولینگر از سه خط تشکیل شده‌اند: میانگین متحرک ساده (SMA) و دو باند که یک انحراف معیار در بالا و پایین میانگین متحرک ساده قرار می‌گیرند. میانگین متحرک ساده اساساً یک نسخه ساده شده از سابقه قیمت سهام است، اما در پاسخ به تغییرات کندتر است.

باندهای بیرونی آن تغییرات را نشان میدهد تا اصلاح مربوطه را به انحراف معیار منعکس کنند. انحراف معیار با عرض باندهای بولینگر نشان داده می شود. هرچه باندهای بولینگر گسترده تر باشد، قیمت سهام در دوره معین نوسان بیشتری دارد. سهام کم نوسان، باندهای بولینگر بسیار باریکی دارند و در نزدیکی میانگین متحرک ساده قرار دارند.

در مثال بالا، نموداری از Snap Inc. (SNAP) با باندهای بولینگر فعال نشان داده شده است. در بیشتر موارد، سهام در محدوده بالا و پایین باندها و در طول محدوده شش ماهه معامله می شوند. قیمت هر سهم بین 12 تا 18 دلار بود. باندهای بولینگر اغلب به‌عنوان نشان‌دهنده محدوده معاملاتی بین اوراق بهادار استفاده می‌شوند. محدوده بالای باند نشان‌دهنده قیمت احتمالا بالا برای فروش، و محدوده پایین باند نشان‌دهنده قیمت پایین احتمالی برای خرید است.

نکته: از آنجایی که اکثر معامله گران بیشتر به ضرر و زیان علاقه مند هستند، اغلب از انحراف نزولی برای بررسی نیمه پایین انحراف معیار استفاده میشود.

حداکثر میزان سقوط سهم

یکی دیگر از راه‌های مقابله با نوسانات، یافتن حداکثر میزان اُفت آن است. حداکثر افت (maximum drawdown) یک دارایی معمولاً با بزرگترین زیان تاریخی آن در یک دوره زمانی خاص که از اوج به کف سقوط میکند، اندازه‌گیری می‌شود. در شرایط دیگر، می توان از قرارداد های اختیار معامله استفاده کرد تا اطمینان حاصل کرد که سرمایه گذاری بیشتر از مقدار معینی ضرر نخواهد کرد. برخی از سرمایه گذاران دارایی هایی با بالاترین بازده تاریخی را انتخاب می کنند تا حداکثر افت معینی داشته باشند.

اهمیت استفاده از حداکثر اُفت از این واقعیت ناشی می شود که همه نوسانات برای سرمایه گذاران بد نیستند. سودهای بزرگ بسیار مطلوب هستند، اما انحراف معیار سرمایه گذاری را نیز افزایش می دهند. مهمتر از همه، راه هایی برای دنبال کردن دستاوردهای بزرگ و در عین حال تلاش برای به حداقل رساندن کاهش سرمایه وجود دارد.

بسیاری از سرمایه گذاران رشدی موفق، مانند ویلیام جی اونیل، به دنبال سهامی هستند که بیشتر از بازار روند صعودی دارند اما در طول یک روند نزولی ثابت می مانند. ایده این است که این سهام پایدار می مانند، زیرا مردم علیرغم شکست های جزئی یا موقت، سهام برنده را نگه میدارند.

سفارش توقف ضرر (stop-loss order) ابزار دیگری است که معمولاً برای محدود کردن حداکثر افت استفاده می شود. در این حالت، سهام به طور خودکار در زمانی که قیمت به زیر سطح تعیین شده سقوط کند، فروخته می شود. با این حال، شکاف های قیمتی زمانی رخ دهند که قیمت خیلی سریع حرکت کند. شکاف‌های قیمتی ممکن است مانع از کارکرد به‌موقع سفارش توقف ضرر شوند و سهام کمتر از قیمت سفارش توقف ضرر تعیین‌شده به فروش برسد.

بتا (Beta) نوسانات یک اوراق بهادار را نسبت به بازار گسترده تر اندازه گیری می کند. بتای 1 به این معنی است که اوراق بهادار دارای نوساناتی است که نشان دهنده درجه و مسیر بازار به عنوان یک کل است. اگر S&P 500 افت شدیدی داشته باشد، سهام مورد بحث احتمالاً همین روند را دنبال می کند و به میزان مشابهی سقوط می کند.

اوراق بهادار نسبتاً با ثبات، مانند شرکت‌های آب و برق، دارای ارزش بتای کمتر از 1 هستند که نشان‌دهنده نوسانات کم آنها در مقایسه با بازار گسترده است. سهام در زمینه های به سرعت در حال تغییر، به ویژه در بخش فناوری، دارای ارزش بتای بیش از 1 است. این نوع اوراق بهادار دارای نوسانات بیشتری هستند.

بتای 0 نشان می دهد که اوراق بهادار اساسی هیچ نوسانی مرتبط با بازار ندارد. اگر تورمی در نظر گرفته نشود، نقدینگی مثال بسیار خوبی است. با این حال، دارایی‌هایی با بتای کم یا حتی منفی هستند که دارای نوسانات قابل توجهی هستند و با بازار سهام ارتباطی ندارد.

نکته: بتای شاخص (S&P 500)، 1 است. بتای بالاتر نشان می دهد که وقتی شاخص بالا یا پایین می رود، آن سهم بیشتر از بازار گسترده حرکت می کند.

نوسانات زیاد یا کم برای سهام مناسب است؟

بسیاری از معامله گران روزانه، سهام پر نوسان را دوست دارند زیرا در دوره های نسبتاً کوتاه فرصت های بیشتری برای ورود و خروج وجود دارد. با این حال، سرمایه‌گذاران بلندمدت، اغلب نوسانات کم را ترجیح می‌دهند زیرا آنها در طول زمان سودهای افزایشی و ثابتی دارند. به طور کلی، افزایش نوسانات در بازار سهام، می تواند نشان دهنده افزایش ترس از رکود باشد.

چه چیزی به عنوان میانگین نوسان قیمت سهام در نظر گرفته می شود؟

وقتی به بازار سهام جامع نگاه می کنیم، روش های مختلفی برای اندازه گیری میانگین نوسان وجود دارد. وقتی به بتا نگاه می کنیم، از آنجایی که شاخص S&P 500 دارای بتای مرجع 1 است، پس 1 نیز میانگین نوسان بازار است.

به طور مطلق، سرمایه گذاران می توانند به شاخص نوسانات CBOE یا VIX نگاه کنند. این شاخص، میانگین نوسانات S&P 500 را به صورت متغیر سه ماهه اندازه گیری می کند. برخی از معامله گران مقدار VIX بزرگتر از 30 را نسبتاً بی ثبات و زیر 20 را محیطی با نوسان کم می دانند. میانگین بلند مدت VIX کمی بیش از 20 بوده است.

چگونه می توانم در تغییرات نوسان معامله کنم؟

برای کسانی که به دنبال معامله در تغییرات نوسان هستند، یا برای محافظت از موقعیت های موجود ابزارهای نوسان را معامله کنند، می توانند معاملات آتی VIX و صندوق های قابل معامله (ETF) را بررسی کنند. علاوه بر این، قراردادهای اختیار معامله بر اساس نوسانات ضمنی سهام (یا شاخص ها) قیمت گذاری می شوند و می توان از آنها برای شرط بندی یا پوشش تغییرات نوسانات استفاده کرد.

چرا نوسان قیمت سهام اهمیت دارند؟

نوسانات یک سهم (یا بازار سهام جامع) را می توان به عنوان شاخص ترس یا عدم اطمینان در نظر گرفت. زمانی که سرمایه گذاران نمی توانند اخبار اقتصادی یا داده های شرکتی را به خوبی درک کنند، قیمت ها به شدت نوسان می کنند (هم بالا و هم پایین). بنابراین افزایش در نوسانات کلی می تواند نشانه ای از رکود بازار باشد. نوسانات نیز یک جزء کلیدی برای قیمت گذاری قراردادهای اختیار معامله هستند.

چگونه نوسانات ضمنی سهام را پیدا کنید؟

نوسانات ضمنی با استفاده از مدل های محاسباتی مانند مدل بلک شولز (Black-Scholes Model) یا مدل دو جمله ای (Binomial Model) تعیین می شود. این مدل‌ها عواملی را شناسایی می‌کنند که ممکن است بر قیمت آتی سهام تأثیر بگذارند، احتمال نتایج را تعیین می‌کنند و بر اساس یافته‌های خود، محصولات مشتقه مانند قراردادهای اختیار معامله را قیمت گذاری میکنند.

دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ تاثیر آن در معاملات بازار بورس

در این مقاله به بررسی دامنه نوسان قیمت سهام می پردازیم. با ما همراه باشید.

کنترل نوسانات قیمتی سهام یکی از وظایف ناظر سازمان بورس در بازار بورس است. به کارگیری قوانین و ابزارهای محدود کننده یکی از راه های کنترل دامنه نوسان قیمتی است.

پیشنهاد ویژه ثروت‌آفرین : فیلتر طلایی بورس

دامنه نوسان مجاز

در اکثر بازارهای بورس جهانی مانند بورس تهران از دامنه مجاز نوسان استفاده می شود.

به محدوده سقف و کف قیمتی که در یک روز یک سهم می تواند معامله شود، دامنه مجاز نوسانی گفته می شود. درباره مزایا و معایب دامنه نوسانی مقالات زیادی ارائه شده است در ادامه مقاله اثر ربایش دامنه نوسانی خواهیم پرداخت.

بورس یک بازار کاملا عادلانه است، فعالان بازار بورس یک کالا را خرید و فروش کرده و قیمت این کالا توسط خریداران و فروشندگان تعیین می‌شود و قیمت با توجه به دو عامل عرضه و تقاضا رشد و ریزش میکند. طراحان و قانون گذاران بازار بورس برای از بین بردن معایبی که باعث اختلال در عرضه و تقاضا می شود که در بازار بورس موجب نرسیدن قیمت به قیمت واقعی ذاتی سهام در بازار بورس می شود، در حال تلاش هستند.

به قوانینی که مانع از تبادل سهام بین خریداران و فروشندگان می شود، متوقف کننده خودکار میگویند. برای مثال توقف معاملات و دامنه مجاز نوسانی و… . در بازارهای مالی نوپا یکی از قوانینی چه استفاده میشود نوسانات محدود قیمتی است برای جلوگیری از رشد و ریزش های شارپی، کنترل نوسانات قیمتی سهام و همچنین برای جلوگیری از تصمیمات هیجانی در سرمایه گذاران استفاده میشود.

نوسانات سهام و تاثیر آن بر قیمت سهام

یکی از الزام های بازار بورس رقابت آزاد است عرضه و تقاضا باعث رسیدن قیمت واقعی سهام و ارزش واقعی خود می شود و بازار بورس هیچ گونه محدودیتی در برابر ارز و تقاضا برای این امر نباید داشته باشد. قوانین برای حفظ منافع فعالان بازار در برابر نوسانات شدید قیمت، بعضی از این بازارها قانون های وضع می کنند.

اکثرا به علت عدم تعادل در سفته بازی یا عرضه و تقاضا، نوسان های شارپی قیمت سهام صورت می گیرد. به همین دلیل در بازار هایی که ناظر بازار و بازیگردان برای جهت دهی به قیمت ها وجود ندارد نوسانات قیمتی شدیدی رخ می دهد.

کشورهایی مانند استرالیا، ایتالیا، ترکیه، تایلند، مالزی، ژاپن، فرانسه، ایران، تایوان و کره برای جلوگیری از از نوسانات بیش از حد و کاهش ضرر برای فعالان بازار در تصمیم های احساسی و هیجانی قانون دامنه مجاز نوسان قوانینی را وضع کردند.

قانون بازه مجاز نوسانات تنها مختص به بازار بورس سهام نیست این محدودیت در بازار های دیگر هم اعمال شده است. بازه نوسان مجاز به این صورت است که در هر روز کاری قسمت هر سهم مجاز به نوسان در یک بازه مشخص شده است. از سال ۱۳۸۷ بازار بورس تهران قانون نوسانات مجاز را اجرا کرده است. این قانون دارای مضرات و فواید گوناگونی است که در ادامه مقاله به آنها اشاره می کنیم.

پیشنهاد می کنم مقاله بیش از 700 فیلتر مهم و کاربردی بورس در سایت Tsetmc را مشاهده فرمایید.

مزایای محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام

• نوسانات بیش از حد در یک بازه زمانی مشخص شده: (نوسانات ۲۰ و ۵۰ درصد)
• زمانی که قیمت سهام زودتر از بازه زمانی که مشخص شده است به این نوسانات دست پیدا میکند معاملات متوقف خواهد شد تا سرمایه‌گذاران و سهامداران فرصتی برای فکر کردن به قیمت و ارزش واقعی سهام داشته باشند.
• جلوگیری کردن سفته بازی در قیمت سهام:

افرادی که سرمایه گذاری زیادی را در اختیار دارند محدودیت نوسان مانع آنها میشود و با جابجا کردن عرضه و تقاضا در بازه زمانی مورد نظرشان باعث تغییر روند قیمتی می شوند.

• کاهش در نوسانات بیش از حد در بازار:

همانطور که گفتیم با وضع قانون دامنه مجاز نوسان قیمتی، نوسانات محدود می شوند و بیش از حد رشد و ریزش نمی کنند. از بروز تغییرات ناگهانی جلوگیری می کند و در نتیجه ثبات قیمتی نیز افزایش می یابد.

• دامنه نوسان باعث میشود که سهامداران قیمت سهام را نتوانند دستکاری کنند و در یک محدوده مشخص قیمت ها تعیین شود. همچنین برای سهامداران بزرگ دامنه نوسان محدودیت ایجاد می کند تا در هر زمان دلخواه نتوانند کار افزایش قیمت را انجام دهند.
• دامنه مجاز نوسان تلاطم های بازار بورس را کاهش داده و با ایجاد محدودیت در تغییرات سهام از ایجاد تغییرات ناگهانی آن جلوگیری می کند.
• دامنه نوسان قیمت سهام باعث می شود که قیمت واقعی یک سهم تعیین شود. در واقع با وضع این قانون سهامداران مجبور هستند که قیمت واقعیت را برآورده کنند تا نوسانات قیمت و محدودیت‌های آن بر روی از سهام آنها در آینده تاثیر نامطلوب نداشته باشد.

معایب محدودیت در دامنه نوسان قیمت سهام

1. طولانی بودن رسیدن قیمت سهام و ارزش ذاتی

قیمت سهام در همان روزی که اطلاعات مهمی در بازار را انتشار می دهد نمی تواند به ارزش واقعی خود برسند. برای رفع این مشکل در بازار بورس و اوراق بهادار ناظر سهام با افشای اطلاعات با اهمیت معاملات سهام را متوقف می‌کند. با توجه به اهمیت این اطلاعات که به دو گروه الف و به تقسیم می شوند این توقف در بازه زمانی مختلف ادامه دارد.

محدوده مجاز نوسان قیمت سهام از رسیدن قیمت واقعی سهام در روز معاملاتی جلوگیری می کند.

به حالتی که سهم وارد روند این شود و علت محدود بودن نوسان مانع از آزاد بودن قیمت سهام شود، اثر ربایش گفته می شود و قیمت سهام نیز مانند آهنربا به روند جذب شده و به یک نقطه تمایل پیدا میکند. اثر ربایش باعث گرایش قیمت به یک محدوده می شود و قیمت به آن محدوده نزدیک تر شود سرعت گرایش قیمتی هم به آن محدوده بیشتر خواهد شد.

پیشنهاد می کنم حتما مقاله کاربردی 35 الگوی کندل استیک در تحلیل تکنیکال بورس (Candle Stick) را مطالعه فرمایید

تاثیر کاهش در دامنه نوسان قیمت سهام

دیدگاه های متفاوتی با کاهش دامنه نوسان بورس مطرح گردید. برخی از معتقد بودند که این کاهش می تواند منجر به کاهش دامنه سود بورس شود و باعث می شود که همه چیز به سمت نقدینگی رفته و این بازار مانند بازار مالی مسکن، طلا و… یک بازار گرایانه و غیر مولد باشد. برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که بازدهی بورس باعث می شود سازمان مالیاتی در این بازار از سرمایه گذاران مالیات بخواهد. بنابراین کاهش دامنه سود بورس باعث می شود که سرمایه گذاران مالیات نپردازند.

به محدوده سقف و کف قیمت سهام که می تواند مورد معامله قرار گیرد دامنه نوسان قیمت سهام می گویند. البته دامنه نوسان مزایا و معایبی نیز دارد که در این مقاله بطور کامل توضیح داده شده است.

یکی از مزیت های محدودیت دامنه نوسان این است که از ضرر سنگین جلوگیری می کند. همچنین هنگامیکه قیمت سهام رشد می کند و به حداکثر بازه مورد نظر می رسد فرصت مناسبی است تا معامله گران بررسی بیشتری نسبت به ارزش قیمت سهام انجام دهند.

پیشنهاد می کنم از محصول فیلترهای نوسان گیری در بورس که شامل 3 فیلتر تخصصی می باشد بازدید نمایید. برای توضیحات تکمیلی در خصوص این 3 فیلتر که به صورت تخصصی کدنویسی شده و فقط در وب سایت ثروت آفرین موجود می باشد محصول فیلترهای کاربردی بورس (نوسانگیری کوتاه مدت) را مشاهده کنید.

نتیجه گیری

دامنه نوسان قیمت سهام از جمله قوانینی است که در اکثر کشورهای دنیا اجرا می شود. این قانون باعث می شود دامنه نوسان قیمت یک سهام در دامنه خاصی محدود شده و به این ترتیب از به وجود آمدن تلاطم در بازار بورس جلوگیری می شود. همچنین این قانون باعث می شود که افراد سهام خود را در قیمت خاصی بتوانند معامله کنند و در نهایت از گرفتن تصمیمات غیر منطقی، عجولانه و هیجانی سرمایه گذاران جلوگیری شود تا در قیمت‌ها نظم بیشتری به وجود بیاید و با شیب متعادلی افزایش یا کاهش داشته باشند. میزان دامنه نوسان در گذشته عدد ۵ بود که در حال حاضر به عدد ۲ کاهش پیدا کرده است. این موضوع دیدگاه های مختلفی را نیز به دنبال داشت که در این مقاله سعی کردیم شما را با تاثیرات دامنه نوسان قیمت سهام و همچنین مزایا و معایب این قانون آشنا کنیم. با تشکر از همراهی شما.

دامنه نوسان قیمت سهام چیست و تاثیرات آن در بورس

دامنه نوسان قیمت سهام یکی از موضوعاتی است که برای افرادی که در بورس هستند از اهمیت زیادی برخوردار بوده و لازم است افراد نسبت به آن آگاهی کامل داشته باشند. همان‌‌‌‌‌‌طور که می‌‌‌‌‌‌دانید بورس در هر کشور نشان دهنده یک بازار رقابتی است و قیمت سهام توسط افراد با توجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌‌‌‌‌‌گردد. همچنین کنترل نوسان قیمت سهام در بازار از اهمیت زیادی برخوردار است که برای آن قوانینی تنظیم شده و ابزارهایی به وجود آمده است که دامنه نوسان یکی از مهم‌‌‌‌‌‌ترین این ابزار است.

انجام دامنه نوسان به چه صورت است؟

دامنه نوسان در کشورهای بسیاری در دنیا انجام می شود و با استفاده از آن بازار از تلاطم نجات پیدا می‌‌‌‌‌‌کند. هنگامی دامنه نوسان مجاز است که برای هر سهم روزانه امکان یک یا چند معامله وجود داشته باشد و اکنون این میزان برای بورس تهران برابر ۵+ و ۵- است و حق تقدم سهام برابر ۱۰+ تا ۱۰- است. برای مثال اگر یک سهم دیروز قیمتی برابر با ۳۰۰۰ ریال باشد در روزهای بعدی قیمت می‌‌‌‌‌‌تواند تا ۳۱۰۰ ریال افزایش یافته و یا به اندازه ۲۹۰۰ ریال قیمت آن کم شود. البته ناگفته نماند برخی روزها بر اساس مقرراتی که از طرف بازار سرمایه تعیین شده است این قانون حکم فرما نیست. اگر تمایل دارید بیشتر درباره این موضوع بدانید در ادامه با ما همراه شوید.

دامنه نوسان قیمت سهام به زبان ساده

بازار بورس یکی از بازارهای مالی است که مردم علاقه زیادی به سرمایه گذاری در آن دارند. این بازار پیچیدگی های بسیار زیادی دارد که برای جبران آن ها و حل ریسک آن لازم است قوانین ومحدودیت‌‌‌‌‌‌هایی وضع گردد که یکی از این قوانین و محدودیت‌‌‌‌‌‌ها دامنه نوسان قیمت سهام است و در تمامی کشورهای دنیا این قانون وجود دارد. دامنه مجاز نوسان یکی از قوانینی است که برای کنترل نوسان در بازار بورس به کار برده می‌‌‌‌‌‌شود و تصمیم‌‌‌‌‌‌های هیجانی از جانب سهامداران را کنترل می‌‌‌‌‌‌نماید. بر طبق تعریفی که از سازمان بورس استان تهران داده شده است دامنه نوسان قیمت سهام عبارت است از پایین‌‌‌‌‌‌ترین و بالاترین قیمتی که یک سهام در یک یا چند جلسه می‌‌‌‌‌‌تواند به آن قیمت معامله شود یعنی قیمت سهام بین آن دو مقدار مجاز باشد.

مزایا و معایب دامنه مجاز نوسان در بورس

دامنه نوسان دارای مزایا و معایبی است که می‌‌‌‌‌‌تواند بر بازار اثر بگذارد از جمله مزایایی که دامنه نوسان دارد می-توان به موارد زیر اشاره کرد:

مزایا

1. دامنه نوسان باعث می‌‌‌‌‌‌شود سهامداران نتوانند قیمت سهام را دستکاری کنند و در محدوده مشخصی قیمت‌‌‌‌‌‌ها تعیین گردد. دامنه نوسان همچنین برای سهامداران بزرگ محدودیت ایجاد می‌‌‌‌‌‌کند تا نتوانند در هر زمان دلخواه کار افزایش قیمت را انجام دهند.
2. دامنه نوسان قیمت سهام می تواند موجب شود که قیمت واقعی یک سهم تعیین گردد. در واقع با وجود این قانون سهامداران مجبور می‌‌‌‌‌‌شوند قیمتی واقعی‌تر را برآورد کنند تا در آینده نوسانات قیمت و محدودیت‌‌‌‌‌‌های ان بر روی سهام آن‌‌‌‌‌‌ها تاثیر نامطلوب نداشته باشد.
3. دامنه مجاز نوسان تلاطم‌‌‌‌‌‌های بازار بورس را کاهش می دهد و با محدود کردن تغییرات سهام از ایجاد تغییرات ناگهانی جلوگیری می‌‌‌‌‌‌کند.

اما دامنه نوسان قیمت سهام می‌‌‌‌‌‌تواند معایبی نیز داشته باشد که اطلاع یافتن از آن ها خالی از لطف نیست. از جمله این معایب که قصد داریم خدمت شما بیان کنیم می‌‌‌‌‌‌توان به مواردی نظیر موارد زیر اشاره نمود.

معایب

1. دامنه نوسان از آزاد شدن ارزش یک سهم جلوگیری می‌‌‌‌‌‌کند و در نتیجه می‌‌‌‌‌‌تواند منجر به این شود که یک سهام تمایل داشته باشد در قیمت مشخصی باقی بماند.
2. همچنین این عامل موجب می‌‌‌‌‌‌شود قیمت یک سهم دیرتر کشف شود زیرا از واکنش دادن قیمت نسبت به اطلاعات همان روز جلوگیری می‌‌‌‌‌‌کند و به این ترتیب ممکن است قیمتی که مشاهده می‌‌‌‌‌‌کنید قیمت واقعی آن سهم نباشد.

تاثیر کاهش دامنه نوسان قیمت سهام

با کاهش دامنه نوسان بورس دیدگاه های متفاوتی مطرح گردید. برخی از افراد متعقد بودند که این کاهش دامنه نوسان بورس می‌‌‌‌‌‌تواند منجر به کاهش دامنه سود بورس شود و موجب می‌‌‌‌‌‌شود همه چیز به سمت نقدینگی رفته و این بازار مالی مانند بازار مالی طلا مسکن و … یک بازار غیرمولد و سوداگرایانه باشد. بر خی نیز اعتقاد دارند بازدهی بورس موجب گردیده سازمان مالیاتی از سرمایه گذاران در این بازار مالیات بخواهد. پس در نتیجه کاهش دامنه سود بورس موجب می‌‌‌‌‌‌گردد که سرمایه گذاران مالیات نپردازند. از طرف سازمان بورس اظهار کرده هیچ محدودیتی برای کاهش دامنه نوسان اعمال نگردیده است. از طرف دیگر هر چه دامنه نوسان بیشتر باشد سازمان مالیاتی مبلغ بیشتری می‌‌‌‌‌‌تواند به عنوان مالیات بگیرد بنابراین کاهش دامنه نوسان قیمت سهام از طرف سازمان مالیاتی کشور دلیلی منطقی و قانع کننده نیست.

کاهش دامنه سود بورس

دامنه نوسان بورس بر طبق قوانین بین ۵+ و ۵- بود که چندی پیش از عدد ۵ به دو تغییر کرد و عددی برابر دو درصد شد. در پایان سال ۹۸ کاهش دامنه سود بورس موجب شد که سرمایه گذارانی که در این زمینه فعالیت می‌‌‌‌‌‌کنند شوکه شوند. این در حالی است که برای فرابورس این عدد همچنان ثابت مانده و برابر ۱ درصد شده است. کاهش دامنه نوسان بورس موجب می شود رشد بورس کم شده و بازار کند شود و همچنین ریسک آن کاهش پیدا کند. اما ممکن است این مساله منجر شود بازار بورس کیفیت خود را از دست بدهد و نقدینگی افزایش پیدا کند که در این صورت موجب افزایش قیمت مسکن، طلا و … می‌‌‌‌‌‌شود.

شرایط خاص دامنه نوسان قیمت سهام

دامنه مجاز نوسان قیمت در بازار بورس روزانه است. این در حالی است که در برخی از روزهای سال دامنه نوسان مفهومی نداشته و قانون دامنه نوسات برداشته می شود در این حالت شرکت می‌‌‌‌‌‌تواند سهام خود را بدون در نظر گرفتن نوسان قیمت و دامنه تعیین شده وارد معامله کند. این سه روز که هر سرمایه داری لازم است نسبت به آن‌‌‌‌‌‌ها آگاهی داشته باشد عبارت‌‌‌‌‌‌اند از:

1. هنگامی که سهام بازگشایی شده و سود سالانه تقسیم می شود.
نوسان قیمت چیست؟
2. بازگشایی سهام بعد از جلسه فوق العاده برای افزایش سرمایه و یا کاهش آن.
3. بازگشایی سهام پس از اعلام eps در شرایطی که مقدار آن از بیست درصد بیشتر نشود.

سخن آخر

دامنه نوسان قیمت سهام یکی از قوانینی است که در بازار بورس اکثر کشورهای دنیا اجرا می‌‌‌‌‌‌شود. این قانون موجب می‌‌‌‌‌‌شود دامنه نوسان قیمت یک سهام در دامنه خاصی محدود شود و به این ترتیب از ایجاد تلاطم در بازار بورس جلوگیری به عمل می‌‌‌‌‌‌آید. به علاوه این قانون موجب می‌‌‌‌‌‌شود که افراد بتوانند سهام خود را در قیمت خاصی معامله کنند و در نتیجه از گرفتن تصمیمات هیجانی و غیرمنطقی و عجولانه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران جلوگیری به عمل می‌‌‌‌‌‌آید تا نظم بیشتری در قیمت ها وجود داشته باشد و با شیب متعادلی کاهش یا افزایش داشته باشند. در گذشته میزان دامنه نوسان عدد ۵ بود که در حال حاضر به ۲ کاهش پیدا کرده است. این مساله دیدگاه‌‌‌‌‌‌های مختلفی را به دنبال داشته که در این مقاله تلاش کردیم شما را با تاثیرات کاهش دامنه نوسان قیمت و همچنین در نهایت فواید و معایب قانون دامنه نوسان آشنا کنیم.

دامنه نوسان بورس چیست؟ دامنه نوسانات قیمت سهام چقدر است؟

دامنه نوسان قیمت سهام بورس، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

بازار بورس دارای مزایای متعددی است که امر سرمایه‌گذاری در آن را برای هر شخص جذاب‌تر می‌کند. مزیت‌هایی نظیر در دسترس بودن آن، نقدینگی آن نسبت به بازارهای دیگر، شفاف بودن و قانون‌مند بودن و … یکی از وظایف مهم نهادهای ناظر بازار سرمایه، نظارت و کنترل نوسان‌های زیاد در بازار است.

دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟

در بازارهای مالی به‌خصوص بازار بورس به دلیل وجود برخی پیچیدگی‌ها و ریسک‌پذیر بودن آن، باید توسط نهاد نظارتی نوسان قیمت چیست؟ بازار سرمایه یکسری محدودیت‌هایی در نظر گرفته شود. یکی از این محدودیت‌ها در حوزه دامنه نوسان قیمت سهم است. که بر روی قیمت سهم تعریف شده است. دامنه نوسان در اکثر بورس‌های جهان تعریف شده که به‌ منظور کنترل نوسانات موجود وجود دارد.

در بازارهای بورس به‌منظور جلوگیری از تقابل عرضه و تقاضا، قوانین و مقرراتی وجود دارد. در همین راستا دامنه مجاز نوسان، توقف معاملاتی و دیگر روش‌ها ازاین‌دست قوانین به‌حساب می‌آیند. دامنه مجاز نوسان سهام به‌عنوان یکی از قوانین و اصول مهم در این بازار است که در جهت کنترل نوسان قیمت سهم و برای کاهش تلاطم بازار و جلوگیری از تصمیمات هیجانی سهام‌داران در نظر گرفته‌شده است.

هر سهم در هرروز کاری دارای یک‌میزان دامنه مجاز نوسان سقف و کف قیمتی است که می‌تواند داشته باشد. بدیهی است که قیمت سهم فقط در بازه تعریف‌شده می‌تواند نوسان داشته باشد . میتوانید از نقشه بازار بورس نمای کلی بازار را مشاهده نمایید.

طبق آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه نوسان قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

مزایای دامنه نوسان

• یکی از عوامل مهم به‌منظور جلوگیری در دست‌کاری قیمت‌ها در بازار بورس، دامنه نوسان بوده که اجازه تغییر قیمت در هر زمان به‌صورت دلخواه به سهامداران بزرگ را نمی‌دهد.
• کشف قیمت واقعی سهام نیز با استفاده از دامنه نوسان امکان‌پذیر است. درواقع زمانی که قیمت سهام به این حدود نزدیک شود، معاملات توسط نهاد نظارتی متوقف می‌شود. تا به سهامداران فرصتی داده شود که درباره قیمت سهم مدنظر و ارزش واقعی آن بررسی و تفکرات لازم را به عمل‌آورند که در آینده نزدیک، سهم دچار هیجانات قیمتی نشود.
• یکی از عوامل مهم درزمینهٔ کاهش تلاطم‌های موجود در بازار بورس، دامنه مجاز نوسان است. دامنه مجاز نوسان، تغییرات قیمتی سهام را محدود کرده و از این طریق از به وجود آمدن تغییرات ناگهانی جلوگیری می‌کند.

معایب دامنه نوسان

• معمولاً به دلیل توقف قیمت یک سهم در روز، امکان انتقال تلاطم اضافی به‌روزهای آتی وجود دارد. پس در نظر داشته باشید که با توجه به اینکه دامنه نوسان مانع آزاد شدن قیمت سهم می‌شود. همین امر باعث می‌شود که قیمت به محدوده‌های خاصی تمایل داشته باشد.
• تجربیات و تحقیقات به‌عمل‌آمده در این حوزه اثبات می‌کند که عامل دامنه نوسان سهم در بازار بورس، باعث تأخیر در کشف قیمت سهم می‌شود. زیرا باوجودآن، قیمت‌ها نمی‌توانند در همان روز نسبت به اطلاعات منتشرشده واکنش مناسب نشان دهند. به همین جهت ممکن است که قیمت روز سهم، قیمت واقعی آن نباشد.

دامنه نوسان بورس تهران

محدودیت اعمال‌شده بر قیمت سهام در بازار بورس و اوراق بهادار تهران، مثبت و منفی ۵ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل سهام مدنظر است. در نظر داشته باشید که برای حق تقدم سهام ۲ برابر دامنه نوسان عادی سهام است. لذا برای حق تقدم سهام شرکت‌های بورسی این دامنه در محدوده مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد است.

دامنه نوسان فرابورس

دامنه مجاز نوسان برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار فرابورس همانند بازار بورس است.

دامنه نوسان بازار پایه فرابورس

دامنه نوسان قیمت سهام در بازار پایه نسبت به دامنه نوسان تعریف‌شده در بازارهای بورس و فرابورس متفاوت است. به‌منظور اعمال شفافیت بیشتر در اطلاعات در سال ۱۳۹۸ تغییراتی در قوانین بازار پایه اتخاذ شد. که به دنبال آن، شرکت‌های درج‌شده در بازار پایه فرابورس بر اساس شرایط پذیرش، در سه تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز قرار گرفتند.

• در روزهای معاملاتی هفته دامنه نوسان در تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز ۱ درصد است.

بررسی استثنائات دامنه مجاز نوسانات قیمت

فرآیند دامنه مجاز نوسان در بازار بورس به‌صورت روزانه وجود دارد. بر اساس مقررات تعریف‌شده در بازار سرمایه، در برخی از روزها به دلیل رویدادهای مهم برای شرکت، دامنه مجاز نوسان برداشته میشود. در روزهای زیر سهم می‌تواند بدون نوسان قیمت در بازار معامله شود:

1.افشا و انتشار اطلاعات مفید با اهمیت بالا:

افشای اطلاعات با اهمیت یکی از دلایل توقف معاملات یک سهم است. اگر اطلاعات از نوع (الف) باشد، نماد در روز معاملاتی بعد، بدون محدودیت دامنه نوسان کشف قیمت و بازگشایی خواهد شد. اما اگر این اطلاعات از نوع (ب) یا کم اهمیت‌تر باشد، سهم در همان روز یا نهایت روز معاملاتی بعد با محدودیت دامنه نوسان، کشف قیمت و بازگشایی می‌شود.

2. برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و یا مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده :

برگزاری مجمع عمومی می تواند با اهداف مختلفی صورت گیرد. مجمع عمومی عادی سالیانه 2 تا 5 روز موجب بسته شدن یک نماد می‌شود. حال اگر هدف از برگزاری مجمع عمومی، تقسیم سود یا تصویب صورت های مالی باشد. آن وقت بازگشایی نماد معاملاتی و کشف قیمت بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود. اما اگر هدف از برگزاری مجمع عمومی هدفی به غیر از تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود نقدی داشته باشد. بازگشایی و کشف قیمت با محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.

3. نوسان بیش از 20 درصد یک سهم طی 5 روز معاملاتی متوالی:

اگر قیمت پایانی یک سهم طی 5 روز متوالی بیش از 20 درصد نوسان داشته باشد، نماد این سهم به مدت یک ساعت متوقف می‌شود. سپس معاملات با همان محدوده نوسان قبلی از سرگرفته می‌شود.

4. نوسان بیش از 50 درصد یک سهم طی 15 روز معاملاتی متوالی:

اگر قیمت پایانی یک سهم طی 15 روز معاملاتی متوالی بیش از 50 درصد تغییر مثبت یا منفی داشته باشد. معاملات آن سهم متوقف می شود. در این صورت شرکت باید طی برگزاری کنفرانس به ایهامات پاسخ داده و نتیجه را حداکثر تا 2 روز کاری بعد در اطلاعیه ای در کدال منتشر کند. در هنگام بازگشایی هم سهم در دامنه نوسان مجاز ( +5 تا -5) کشف قیمت خواهد شد. بعد از مشخص شدن قیمت روز سهم، معاملات نماد از سر گرفته می‌شود. در این حالت ممکن است یک سهم در یک روز بین -10 تا +10 نوسان داشته باشد.

5. افزایش سرمایه شرکت:

زمانی که یک شرکت قصد افزایش سرمایه دارد، بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده باز هم نماد شرکت بین 2 تا 5 روز کاری متوقف میشود. هنگام بازگشایی قیمت سهم با توجه به میزان افزایش سرمایه کاهش پیدا کرده باز خواهد شد. بازگشایی و کشف قیمت نیز بدون محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد.

در بسیاری از بورس‌های جهان، از دامنه نوسان به‌منظور جلوگیری از نوسان شدید و سقوط قیمت سهام استفاده می‌شود. زمانی که بازار بورس در شرایط بحرانی یا سقوط به سر می‌برد. اکثر سرمایه‌گذاران به‌خصوص سرمایه‌گذاران خرد، دچار تصمیمات هیجانی شده و تصمیمات عجولانه و غیرمنطقی می‌گیرند. درنتیجه این اعمال محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام است که منجر به کنترل بهتر نوسان‌ها شده و باعث ثبات بیشتر بازار می‌گردد.