قرارداد هوشمند از آنجایی که بر بستر بلاک چین و با امنیت کامل ناشی از کدنویسی شبکه‌ای تنظیم میشود، طرفین قرارداد میتوانند بدون واسطه، کاملا به یکدیگر اعتماد کنند چرا که امکان سوءاستفاده در قراردادهای هوشمند بسیار ناچیز است.
قرارداد هوشمند یا Smart Contract چیست؟
مجله افیکس کار: قرارداد هوشمند یک قرارداد خوداجرایی است که در آن، توافقات بین خریدار و فروشنده بطور مستقیم بر روی خطهای کد نوشته شده است. کد و توافقنامه‌ها شامل شبکه توزیع شده و بلاکچین غیرمتمرکز میشود. کد، اجرا را کنترل میکند و تراکنش‌ها قابل پیگیری و برگشت ناپذیر هستند.
قرارداد هوشمند به معاملات و توافقنامههای مطمئن اجازه میدهد که بدون نیاز به مرجع مرکزی، سیستم حقوقی یا سازو کار اجرایی خارجی، در بین اشخاص، بصورت گمنام انجام شوند.
در حالیکه تصور میشود فناوری بلاکچین در درجه اول به عنوان پایه و اساس برای بیت کوین ایجاد شده است، اما خیلی فراتر از حمایت از این ارز مجازی پیشرفت کرده است.
چه چیزی را در مورد قرارداد هوشمند لازم است بدانید؟
- قراردادهای هوشمند قراردادهایی خوداجرا هستند که شرایط توافق بین خریدار و فروشنده مستقیماً در خط کدها نوشته شده‌اند.
- نیک سابو، دانشمند کامپیوتر آمریکایی که در سال 1998 ارز مجازی به نام “بیت گلد” Bit Gold اختراع کرد، قراردادهای هوشمند را به عنوان پروتکل‌های معاملاتی رایانه‌ای تعریف میکند که شرایط یک قرارداد را اجرا میکنند.
- قراردادهای هوشمند معاملات را قابل پیگیری، شفاف و برگشت ناپذیر میکنند.
اسمارت کانترکت چگونه عمل میکند؟
قراردادهای هوشمند برای اولین بار در سال 1994، توسط نیک سابو، دانشمند رایانه‌ای آمریکایی که 10سال پیش از اختراع بیت کوین، بیت گلد قراداد هوشمند چیست؟ را اختراع نمود، معرفی شد. در حقیقت، شایعه‌ای وجود دارد که سابو همان ساتوشی است، اما وی این را انکار کرده است.
سابو قراردادهای هوشمند را پروتکل‌های معاملاتی رایانه ای تعریف کرد که شرایط قرارداد را اجرا میکنند. وی قصد داشت، عملکرد روشهای معاملات الکترونیکی مانند POS (نقطه فروش) را به حوزه دیجیتال گسترش دهد.
سابو در مقاله خود، اجرای قرارداد برای دارایی‌های مرکب مانند مشتقات و اوراق قرضه را نیز پیشنهاد کرد. سابو نوشت، این طیف گسترده از دارایی‌های جدید با ترکیب اوراق بهادار (مانند اوراق قرضه) و مشتقات (اختیارات و معاملات آتی) شکل میگیرد. اکنون ساختارهای بسیار پیچیده برای پرداخت‌ها میتوانند در قراردادهای استاندارد ایجاد شده. و به دلیل تجزیه و تحلیل رایانه‌ای این ساختارهای اصطلاح پیچیده با کارمزدهای اندک معامله شوند.
بسیاری از پیش‌بینی‌های سابو به روشهای قبل از فناوری بلاکچین تحقق یافته است. به عنوان مثال، معامله مشتقات اکنون بیشتر از طریق شبکه‌های رایانه ای با استفاده از ساختارهای پیچیده انجام میشوند.
درک رمزارزها و قراردادهای هوشمند
برای مثال، یک شرکت بیمه میتواند با استفاده از قراردادهای هوشمند، پول جبران خسارات را در حوادثی مانند سیل در مقیاس بزرگ، طوفان یا خشکسالی به طور خودکار انجام دهد. یا هنگامیکه محموله‌ای به بندر رسید و سنسورهای داخل کانتینر دست نخورده ماندن بار در طول راه را تأیید نمود، بارنامه میتواند به طور خودکار صادر شود.
همچنین، قراردادهای هوشمند مبنایی برای انتقال رمزارز و توکن‌های دیجیتالی است (در اصل، نشانه دیجیتالی از یک دارایی فیزیکی یا یک ابزار مفید). به عنوان مثال، توکن‌های ERC-20 و ERC-721 بلاکچین اتریوم، خود، قراردادهای هوشمند هستند.
به گفته مارتا بنت، تحلیلگر اصلی شرکت تحقیقات فارستر Forrester، اما همه قراردادهای هوشمند توکن نیستند. وی گفت، شما میتوانید قراردادهای هوشمندی را با استفاده از اتریوم و بدون مداخله ERC-20 یا ERC-721 منعقد کنید.
قراردادهای هوشمند میتوانند انتقال سایر ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین را نیز کنترل کنند. پس از تأیید پرداخت، بیت کوین میتواند از دست فروشنده به خریدار منتقل شود.
بنت خاطرنشان کرد، بیشتر شبکه های بلاکچینی سازمانی از توکن‌ها استفاده نمی‌کنند. در این موارد، قوانین موجود در قراردادهای هوشمند، نحوه تخصیص توکن‌ها و تعریف شرایط انتقال را کنترل میکنند.
با این وجود، این بدان معنا نیست که توکن نوعی قرارداد هوشمند است. همه چیز به نحوه ساخت توکن بستگی دارد. لازم نیست توکن‌ها ارزش اقتصادی داشته باشند. توکن به سادگی میتواند چیزی باشد که شما در اختیار داشته باشید. و به شما حق رأی دادن در مورد تصمیمی را بدهد. استفاده از توکن شما به این معنی است که شما رأی داده‌اید و دیگر نمی‌توانید به این تصمیم رأی دهید. هیچ ارزش اقتصادی در کار نیست.
چگونه قراردادهای هوشمند از قوانین تجاری پیروی میکنند؟
قراردادهای هوشمند، در معنای حقوقی، نه قرارداد و نه هوشمند هستند. آنها چیزی بیش از قوانین کسب و کار ترجمه شده به زبان نرم افزار نیستند.
بنت اظهار داشت، مردم اغلب می پرسند چه عواملی باعث میشود که قراردادهای هوشمند با نرم افزار اتوماسیون قوانین تجاری یا فرایند ذخیره سازی متفاوت باشد. پاسخ این است که از نظر مفهومی، در اصل یکسان هستند. اما قراردادهای هوشمند میتوانند فرایندهای خودکار که شامل چندین سازمان میشوند را پشتیبانی کنند. درحالیکه روشهای موجود برای اتوماتیک کردن قوانین تجاری قابلیت انجام چنین کاری را ندارند.
به عبارت دیگر، از آنجا که کد قرارداد هوشمند در بالای یک دفتر بلاکچین باز اجرا میشود. قوانین میتوانند نه تنها از طریق شرکتی که قرارداد هوشمند را کدگذاری کرده. بلکه برای سایر شرکای تجاری مجاز به حضور در بلاکچین نیز اعمال شوند.
به عبارت دیگر، آنها کدهایی هستند که آنچه را که برای آنها برنامه‌ریزی شده است، انجام میدهند. اگر قوانین کسب و کار به درستی توصیف نشده باشند. و یا برنامه‌نویس کار خود را به خوبی انجام ندهد، نتیجه بدی خواهد داشت. بنت بیان داشت، و حتی اگر به درستی طراحی و برنامه‌ریزی شده باشد، یک قرارداد هوشمند، هوشمند عمل نخواهد کرد. تنها همانطور که طراحی شده عمل میکند.
ترجمه قوانین تجاری به کد، بطور خودکار، نتیجه را به یک توافقنامه قابل اجرا از نظر قانونی بین طرفین معامله تبدیل نمی‌کند(که در واقع همان قرارداد است).
بنت بیان داشت، اگرچه ابتکاراتی با هدف ایجاد قراردادهای هوشمند به طور خودکار از نظر قانونی الزام آور هستند. اما در حال حاضر این مسیر به دلیل اینکه هیچ تعریف استاندارد توافق شده‌ای برای قرارداد هوشمند وجود ندارد، پر از دشواری و خطر است.
اهمیت صحت داده‌ها و اوراکل در قراردارد هوشمند
صحت داده‌های موجود در یک قرارداد هوشمند بسیار اهمیت دارد. زیرا قراردادهای هوشمند، پس از وضع قوانین، قابل تغییر نیستند. پس از نوشتن قرارداد، نه کاربر و نه برنامه نویس نمی‌توانند آن را تغییر دهند. بنابراین اگر داده‌ها درست نباشند، قرارداد هوشمند نمیتواند به درستی عمل کند.
اطلاعات به زنجیره بلاکچین منتقل میشوند و برای اجرای قرارداد هوشمند از منابع خارجی، به ویژه فیدهای داده و API ها استفاده میشود. یک بلاکچین نمیتواند مستقیماً داده‌ها را منتقل کند. (به این فیدهای داده در زمان واقعی برای بلاکچین‌ها اوراکل گفته میشود. آنها اساساً میان افزار بین داده‌ها و قرارداد هستند)
اوراکل‌ها میتوانند مبتنی بر نرم‌افزار یا سخت‌افزار باشند. به عنوان مثال یک اوراکل سخت افزاری، ممکن است یک سنسور RFID (سیستمی که قادر به خواندن و تشخیص اطلاعات افراد یا کالاها باشد) در یک کانتینر بار باشد که اطلاعات مکان را به طرف های قرارداد هوشمند انتقال میدهد. در مقابل، یک اوراکل نرم‌افزاری میتواند برنامه‌ای باشد که اطلاعات مربوط به بورس اوراق بهادار مانند تغییر نرخ بهره یا نوسان قیمت سهام را از طریق API تغذیه کند.
در این حالت، هنگامیکه در بورس ریسک میکنید و قیمت سهام افزایش مییابد، یک طرف سود میبرد، در حالیکه طرف دیگر پول خود را از دست قراداد هوشمند چیست؟ میدهد. قرارداد هوشمندی که تعیین چه اتفاقی بیافتد، به داده های قیمت بازار نیاز دارد که API مربوط به آن از طرف ارائه دهنده داده فراهم میشود. این موضوع مشکلی را ایجاد میکند، طرفین درگیر در قرارداد هوشمند باید بتوانند به منبع داده خارجی اعتماد کنند.
ماهیت قراردادهای هوشمند
در حالیکه بلاکچین ها ممکن است در ده‌ها یا هزاران گره غیرمتمرکز باشند، اما قراردادهای هوشمند اینگونه نیستند. آنها روی یک گره اجرا میشوند. گره‌های بلاکچین (سرورها) در نحوه کار یک قرارداد هوشمند خاص قابل مشاهده نیستند. هر کنسرسیومی از شرکتها که بخشی از یک شبکه بلاکچین هستند برای اطلاعاتی که در قرارداد هوشمند ارائه میشود، باید به یک اوراکل اعتماد کنند.
اگر شرکت شما بخشی از کنسرسیوم بلاکچین است، به عنوان مثال یک زنجیره تأمین، راهی برای دانستن آنچه در قرارداد قراداد هوشمند چیست؟ هوشمند وجود دارد، ندارد. هیچ تأییدی در کار نیست. اساساً، شما باید به شرکتی که سرور روی آن کار میکند. و اوراکل و قرارداد هوشمند در آن قرار دارد و همچنین به صحت اطلاعاتی که به بلاکچین میرسد، اعتماد کنید.
به گفته آویوا لیتان، معاون شرکت خدمات اطلاعات فناوری گارتنر Gartner، شما برای آن داده‌ها باید به یک منبع، یک جدول، یک اوراکل رجوع کنید. هیچ فرایند استانداردی وجود ندارد که داده ها را تأیید کند.
مشکلات احتمالی قراردادهای هوشمند
طبق اظهارات سرگی نازاروف، مدیرعامل چین لینک، از آنجا که یک شرکت مبتدی از چندین منبع خارجی داده‌های اوراکل استفاده میکند. و اوراکل ها به طور سنتی داده‌ها را از یک منبع واحد منتقل میکنند. هیچ اطلاعات کاملاً قابل اعتمادی وجود ندارد. نازاروف، در وایت پیپری نوشت، داده‌ها ممکن است به دلیل قراداد هوشمند چیست؟ نقص وب سایت‌ها، تقلب خدمات دهندگان، یا اشتباهات غیر اختیاری مختل شوند.
چین لینک تاکنون مشارکت گسترده‌ای را با شرکت های خدمات مالی و اینترنتی از جمله گوگل و انجمن ارتباطات مالی بین بانکی در سراسر جهان (SWIFT) تشکیل داده است که یکی از بزرگترین شبکه‌های تسویه حساب جهان را اداره میکند.
به گفته نازاروف، نحوه عملکرد قراردادهای عادی امروز میتواند مشکل ساز باشد، زیرا ممکن است یک طرف وظیفه‌ای را انجام دهد اما طرف دیگر تصمیم بگیرد که هزینه‌ای را پرداخت نکند. احتمالاً یک نبرد قانونی در پی دارد. یا ممکن است موجب ایجاد فرضیاتی توسط یکی از طرفین در مورد یک قرارداد پیچیده شود که شاید هم درست نباشد. این قراردادها به درستی قابل اجرا نیستند. آنها مانند یک قرارداد هوشمند توسط فناوری قابل اجرا نیستند. نازاروف بیان داشت، یک قرارداد هوشمند قطعی است. و تا زمانیکه حوادث مربوط به بندهای قراردادی آن اتفاق بیفتد، کاملاً قابل اجرا است.
قراردادهای هوشمند به چه چیز بستگی دارند؟
نازاروف ادامه داد، قراردادهای هوشمند منوط به وقایع است؛ آنها به رویدادهای بازار بستگی دارند. در بیمه به داده‌های اینترنت اشیا IoT از ماشین‌ها، کارخانه‌ها یا تجهیزات دیگر بستگی دارند. در امور مالی تجارت، نیز به داده‌های حمل و نقل مربوط میشوند.
بنت بیان داشت، اگرچه توصیف این فناوری با ابزارهای گذشته پیچیده است، اما با ظهور ابزارهای جدید برنامه نویسی که پیچیدگی اساسی زبان‌های برنامه نویسی قرارداد هوشمند را ندارند، خلق قراردادهای هوشمند آسانتر میشود.
این تنها آغاز کار است، هرچند که برخی از شرکتها پیش از این با این فناوری کنار آمده اند، اما موضوع حصول اطمینان از اینکه هر یک از شرکت کنندگان شبکه، همان نسخه قرارداد هوشمند را اجرا میکنند، همچنان یک چالش است.
قرارداد هوشمند (Smart contract)
قرارداد هوشمند یک پروتکل کامپیوتری است که به منظور تسهیل و تأیید اجرای یک قرارداد یا مذاکره طراحی شده است. قراردادهای هوشمند اجازه انجام معاملات بدون نیاز به اعتماد اشخاص ثالث را فراهم می نمایند. این معاملات قابل پیگیری و غیرقابل برگشت هستند. مفهوم قراردادهای هوشمند ابتدا توسط نیک سابو در سال ۱۹۹۴ مطرح شد.
طرفداران قراردادهای هوشمند ادعا می کنند که بسیاری از انواع شرط های قراردادی می توانند کاملاً (یا بخشی از آن) بصورت خودکار اجرا شوند. هدف قراردادهای هوشمند ارائه امنیت و کاهش سایر هزینه های معامله با قراردادهای سنتی ومعمول است. اولین بار قراردادهای هوشمند در ارتباط با مبانی رمزنگاری استفاده شد.
شما می توانید قراردادهای هوشمند را برای انواع معاملات مالی از جمله حق بیمه، حقوق مالکیت، اجرای قوانین اعتباری، خدمات مالی، فرآیندهای قانونی و قراردادهای سرمایه گذاری جمعی استفاده نمایید.
قرارداد هوشمند در اتریوم چیست؟
بهترین روش برای توصیف قراردادهای هوشمند، مقایسه آن با یک دستگاه فروش خودکار نوشابه است. به طور معمول شما به یک وکیل یا دفتر اسناد رسمی مراجعه می کنید، مبلغی را به آنها پرداخت کرده و صبر می کنید تا سند خود را دریافت کنید. با قراردادهای هوشمند، شما به سادگی یک اتریوم را به دستگاه فروش خودکار نوشابه،سپرده ها، گواهینامه رانندگی یا هر چیزدیگر مربوط به خود اختصاص می دهید و قرارداد هوشمند بطور خودکار این مبلغ را به موارد فوق اختصاص می دهد. علاوه بر این، قرارداد هوشمند نه تنها قوانین و مجازات های موجود که در یک قرارداد سنتی تعریف می شوند را دارد، بلکه به طور خودکار نیز این تعهدات را اجرا می کند.
اتریوم (Ethereum) یک پلتفرم است که به طور خاص برای ایجاد قراردادهای هوشمند ساخته شده است.
دستگاه مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) قراردادهای هوشمند را در کدهای بیتی یا مجموعه ای از صفر و یک ها که می توانند توسط شبکه خوانده و تفسیر شوند، اجرا می کند. اجرای هر قرارداد نیازمند کارمزد مشخصی در واحد پولی اتر (ETH) است که به میزان نیروی محاسباتی مورد نیاز جهت استخراج بستگی دارد.
مثلا در یک برنامه مبتی بر آب و هوا، یک قرارداد از داده های بیرونی برای تعیین آب و هوا استفاده می کند و قرارداد دیگری می تواند شرط را براساس اطلاعات آب و هوایی اجرا کند؛ مثلا اگر دمای هوا ۲۵ درجه بود این کار را بکند ویا اگر دمای هوا ۲۰ درجه بود کار دیگری را انجام دهد.
قرارداد هوشمند چیست؟
به زبان ساده، قرارداد هوشمند پروتکلی برای تنظیم قراردادها است که با استفاده از اطلاعات مربوط به شرایط قرار داد، تمامی اقدامات پیش‌بینی شده در آن را به صورت خودکار انجام میدهد. این نوع از قراردادها، اجازه انجام تراکنش‌های معتبر را بدون دخالت اشخاص ثالث فراهم میکنند و در واقع پروتکلی کامپیوتری هستند که برای تسهیل، تأیید و یا اجرای یک مذاکره به صورت دیجیتالی در نظر گرفته شده‌اند. علاوه بر این، تراکنش‌ها در این روند قابل ردیابی و برگشت ناپذیر هستند.
هدف قرارداد هوشمند چیست؟ (Smart Contract)
تصور کنید نیاز دارید خانه‌ای را بفروشید. این کار بسیار زمانبر و نیازمند دوندگی است و مستلزم مستندات کافی، ارتباطات و همچنین سطح بالایی از ریسک‌های مختلف است. به همین دلیل است که اکثریت فروشندگان خانه تصمیم می‌گیرند یک نماینده املاک پیدا کنند، تا او تمام کارهای دفتری و بازاریابی را به عهده بگیرد و به عنوان واسطه تا زمان بسته شدن قرارداد بر روند کار نظارت داشته باشد. در انتها نیز پس از بستن یک قرارداد موفق، نمایندگان فروشنده و خریدار درصدی از قیمت فروش را به عنوان کمیسیون دریافت میکنند. این میزان پول، یک ضرر مالی قابل توجه برای فروشنده به حساب می‌آید. با وجود شرایطی از این دست، قراردادهای هوشمند میتوانند بسیار کارآمدتر عمل کنند و منجر به انقلابی در صنعت شوند. شاید مهم‌تر از همه، بتوانند مسئله “اعتماد” را حل کنند. روند قراردادهای هوشمند به این شکل است که مالکیت خانه تنها در صورت ارسال پول توافق‌شده در سیستم، به خریدار منتقل خواهد شد. به این معنا که هم پول و هم حق مالکیت در این سیستم ذخیره میشود و دقیقاً در یک زمان به طرفین قرارداد ارائه میشوند. علاوه بر این، این تراکنش توسط صدها نفر دیگر نیز مشاهده و تأیید میشود، در نتیجه تحویل بی‌عیب و نقص آن نیز تضمین شده است. از آنجایی که دیگر مسئله “اعتماد” بین طرفین مطرح نیست، دیگر نیازی به واسطه هم نیست. تمام کارهایی که یک نماینده املاک انجام میدهد را می‌توان از قبل در یک قرارداد هوشمند برنامه‌ریزی کرد و هر دو طرف قرارداد نیز مبلغ قابل‌توجهی را صرفه‌جویی خواهند کرد.
ایده قرارداد هوشمند از کجا می‌آید؟
این ایده ابتدا در سال ۱۹۹۴ توسط Nick Szabo (نیک زابو)، متخصص رایانه و رمزنگاری، در سال ۱۹۹۴ مطرح شد. او اصول اصلی کار را تعریف کرد، اما در آن زمان محیط مناسبی برای تحقق ایده‌اش وجود نداشت. از زمان ظهور فناوری بلاک چین، تغییرات زیادی شکل گرفت و بیت کوین، پایه و اساس قرارداد هوشمند را بر بستر بلاک چین ایجاد کرد. اما با این حال، ابزارهای آن نمی‌توانستند پاسخگوی تمام این نیازها باشند. پس از آن با ظهور اتریوم، قراردادهای هوشمند برای عموم به اجرا درآمد و محرک انجام معاملات بیشتری شد.
قراردادهای هوشمند چگونه کار میکنند؟
قاعده کلی آن را می‌توان با نحوه‌ی کار دستگاه‌های فروش توضیح داد. این دستگاه‌ها فقط دستورالعمل‌هایی را که به آنها داده میشود، به طور خودکار اجرا میکنند. شما باید به مقدار مورد نیاز کریپتوکارنسی وارد قرارداد هوشمند کنید و سپس حق مالکیت خانه و سایر مجوزهای لازم را در حساب خود دریافت کنید. در ابتدای کار، دارایی ها و شرایط قرارداد کدگذاری میشوند و بر روی بلاک یک بلاک چین قرار داده میشوند. این قرارداد چندین بار بین گره‌های پلتفرم توزیع و کپی میشود و پس از اجرای آن، قرارداد مطابق با شرایط تعیین شده انجام میشود. علاوه بر این، این برنامه به طور خودکار اجرای تعهدات را نیز بررسی میکند.
برای ایجاد یک قرارداد هوشمند به چه نیاز داریم؟
این برنامه باید به کالا و خدمات تحت قرارداد برای قفل کردن و باز کردن خودکار آنها دسترسی داشته باشد.
همه شرکت‌کنندگان با امضای قرارداد از طریق کلیدهای خصوصی خود، توافقنامه را آغاز میکنند.
شرایط قرارداد هوشمند، به شکل یک رشته دقیق از عملیات تعریف میشود و همه شرکت‌کنندگان باید این شرایط را امضا کنند.
قرارداد هوشمند بر روی بلاک چین پلتفرم قرار میگیرد و بین گره‌های این پلتفرم نیز توزیع میشود.
کاربرد قرارداد هوشمند در دنیای واقعی
قراردادهای هوشمند میتوانند در زمینه‌های مختلف به کار برده شوند، برای مثال:
نتایج رای‌گیری را می‌توان بر روی بلاک چین قرار داد و بین گره‌های شبکه توزیع کرد. همه این داده‌ها به صورت رمزگذاری شده و ناشناس هستند درنتیجه امکان هرگونه دستکاری نیز از بین می‌رود.
به طور کلی زنجیره تأمین، بخش‌ها و لینک‌های مختلفی را در بر میگیرد. هر لینک باید تأییدیه خود را از بخش قبلی دریافت کند تا مفاد قرارداد همکاریش قابل اجرا شود. این کار بسیار زمانبر است و با اعمال قرارداد هوشمند می‌توان در این زمان صرفه جویی کرد و هر یک از شرکت‌کنندگان نیز میتوانند پیشرفت کار را مشاهده کنند و کار خود را به موقع انجام دهند. قراردادهای هوشمند، با ایجاد شفافیت در شرایط قرارداد، جلوگیری از کلاهبرداری را تضمین میکنند و به علاوه با ادغام اینترنت اشیا نیز می‌توان امکان ردیابی محموله‌ها را نیز فراهم کرد. از کاربردهای دیگر قراردادهای هوشمند می‌توان به حوزه‌هایی نظیر مدیریت، سیستم بانکی، بیمه، املاک و … اشاره کرد.
مزایای استفاده از قرارداد هوشمند چیست؟
قراردادهای هوشمند از تمامی مزایای فناوری بلاک چین استفاده میکنند، مانند:
قراردادهای هوشمند رمزگذاری شده‌اند و بین گره‌ها در شبکه توزیع میشوند. این موضوع تضمین میکند که بدون اجازه شما، داده‌ها نه از بین می‌روند و نه تغییر میکنند.
اکثر فرایندها به صورت خودکار انجام میشوند و در نتیجه بیشتر واسطهها در این میان از بین می‌روند.
امروزه طیف گسترده‌ای از انواع مختلف قراردادهای هوشمند وجود دارند. شما میتوانید یکی از آنها را انتخاب کنید و با توجه به نیاز خود آن را تغییر دهید.
قراردادهای هوشمند، نیاز به واسطه را از بین میبرد و در اصل کنترل کامل توافقنامه را به شما میدهد.
هیچ کس نمیتواند اسناد شما را بدزدد و یا گم کند، زیرا آنها رمزگذاری شده‌اند و به طور ایمن در یک دفتر کل عمومی ذخیره شده‌اند. علاوه بر این، لازم نیست به افرادی که با آنها سر و کار دارید اعتماد کنید و یا انتظار داشته باشید که آنها نیز به شما اعتماد کنند، زیرا سیستم قراردادهای هوشمند مشکل “اعتماد” را به راحتی حل کرده است.
به لطف قراردادهای هوشمند دیگر نیازی به دفترخانه‌های رسمی، مشاوران، نمایندگان املاک و بسیاری از واسطه‌های دیگر نیست و با تمدید قرارداد، بسیاری از هزینه‌های مربوط به خدمات آنها نیز حذف میشود.
با استفاده از قراردادهای هوشمند، در وقت‌تان هم صرفه‌جویی میکنید و دیگر نیازی به ثبت انبوهی از اسناد کاغذی، ارسال یا انتقال آنها به مکان‌های خاص ندارید.
معایب قرارداد هوشمند
جدا از نکات مثبت ذکر شده، قراردادهای هوشمند هم مانند بسیاری دیگر از پروژه‌های جدید بی‌عیب و نقص نیستند. برخی از این کاستی‌ها عبارتند از:
این کدها توسط افراد نوشته میشوند و در نتیجه این امکان وجود دارد که اشتباهی رخ دهد. اگر هم قرارداد هوشمند با وجود این اشتباهات در بلاک چین ثبت شود، دیگر نمی‌توان آن را تغییر داد. برای مثال، خطایی در برنامه‌نویسی الگوریتم یک شرکت باعث شد تا هکرها از این اشتباه سوء استفاده و حدود ۶۰ میلیون دلار را سرقت کنند.
در حال حاضر، قراردادهای هوشمند توسط هیچ دولتی تنظیم نمی‌شوند. بنابراین اگر نهادهای دولتی تصمیم بگیرند چارچوبی قانونی برای قراردادهای هوشمند ایجاد کنند، این مسئله مشکل ساز خواهد شد.
قراردادهای هوشمند بدون برنامه‌نویسی قابل انجام نیستند. بنابراین وجود یک برنامه‌نویس با تجربه، و پذیرش فناوری بلاک چین در ساختار داخلی شرکت برای اجرای یک قرارداد هوشمند ضروری است.
کدام بلاک چین ها میتوانند قراردادهای هوشمند را پردازش کنند؟
- بیت کوین: بلاک چین بیت کوین برای پردازش معاملات بیت کوین گزینه‌ای بسیار عالی است، اما قابلیت‌های کمی برای پردازش اسناد دارد.
- زنجیره‌های جانبی (Side Chains): این نام دیگر بلاکچین‌هایی است که در مجاورت بیت کوین فعالیت میکنند و فضای بیشتری را برای پردازش قراردادها فراهم میکنند.
- NXT: NXT یک پلتفرم بلاک چین عمومی است که گلچین محدودی از الگوها برای قراردادهای هوشمند است. شما باید از آنچه در اختیارتان گذاشته میشود استفاده کنید؛ در واقع قادر به کدنویسی نیستید.
- اتریوم: اتریوم یک پلتفرم عمومی بلاک چین و برای رمزگذاری و پردازش قراردادهای هوشمند بسیار پیشرفته است. شما میتوانید به راحتی کد دلخواه خود را بارگزاری کنید اما باید برای انجام این کار توکن‌های “ETH” پرداخت کنید.
نتیجه‌گیری
استفاده از امتیازات قراردادهای هوشمند تنها محدود به توافقنامههای کوچک نیست، بلکه دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ نیز میتوانند از مزایای بسیار آنها بهره‌مند شوند. این نوع از قراردادها به معامله‌گران و خریداران این امکان را میدهند تا خرید خود را در زنجیره تامین ردیابی کنند و این خود باعث افزایش اعتماد در چرخه‌ی کار خواهد شد. علاوه بر این قراردادهای هوشمند با از بین بردن نیاز به واسطهها، موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها و زمان میشوند و با خودکار‌سازی روند انجام کار، معاملات را ساده‌تر میکنند.
قرارداد هوشمند چیست؟ و چه کاربردها، مزایا و معایبی دارد؟
توسعه رمزارزها، روزبه‌روز تحولات اقتصادی و حقوقی بیشتری را به بار می‌آورد. یکی از زمینه‌هایی که مفاهیم و موضوعات دنیای رمزارزها و بلاک چین، توانسته است به آن نفوذ کند، حوزه قراردادهای حقوقی است. در این مطلب قصد داریم تا به قرارداد هوشمند بر پایه بلاک چین بپردازیم و کاربردها، مزایا و معایب آن را به نسبت قراردادهای سنتی بسنجیم.
با ما همراه باشید.
- 1) توضیح چند اصطلاح در حوزه قرارداد هوشمند
- 2) قرارداد هوشمند چیست و چگونه عمل میکند؟
- 3) تفاوت قرارداد هوشمند و قرارداد سنتی چیست؟
- 4) مزایای قرارداد هوشمند چیست؟
- 5) قرارداد هوشمند چه معایبی دارد؟
- 6) نکات تنظیم قرارداد هوشمند کدام است؟
- 7) کاربرد قرارداد هوشمند در چه زمینه‌هایی است؟
- 8) درباره قراردادهای هوشمند سوالی دارید؟
توضیح چند اصطلاح در حوزه قرارداد هوشمند
رمزارز: رمزارز ( Cryptocurrency ) نوعی ارز مجازی است که از فناوری رمزنگاری در طراحی آن استفاده شده و به صورت غیرمتمرکز اداره و تبادل میشود.
زنجیره بلوکی: زنجیره بلوکی یا بلاک چین ( Blockchain ) نوعی سیستم رمزنگاری شده و غیرمتمرکز است که اطلاعات و گزارش‌های مختلف میان اعضای آن به اشتراک گذاشته شده و ذخیره‌سازی میشود.
قرارداد هوشمند چیست و چگونه عمل میکند؟
در یک تعریف جامع می‌توان گفت قرارداد هوشمند، قراردادی رمزنگاری شده در بستر بلاک چین است قراداد هوشمند چیست؟ که بوسیله کدهای برنامه‌نویسی خاص، مبادلات ارزی و مالی را بدون نیاز به واسطه‌های تاییدگر یا تسهیل‌گر مانند بانک یا هر شخص ثالث دیگری، به طور خودکار و امن انجام میدهد.
برای درک بهتر مفهوم قرارداد هوشمند می‌توان به برخی از مصادیق روزمره اشاره کرد.
احتمالا شما هم با دستگاه‌هایی مواجه شده‌اید که در ازای دریافت وجه نقد یا کشیدن کارت بانکی، کالا یا خدماتی ارائه میدهند. مثلا دستگاه‌هایی که با ورود پول نقد به درون دستگاه، کتاب، روزنامه، شکلات یا نوشیدنی به مشتری ارائه میدهند، به نوعی عملیات دریافت وجه و تایید آن و انتقال کالای مذکور را به شکل همزمان و خودکار انجام میدهند. شکی نیست اگر وجه نقد وارد شده به دستگاه جعلی باشد، دستگاه به طور خودکار از ارائه محصول مورد نظر خودداری میکند.
قراردادهای هوشمند، تا حدی شکل پیشرفته شده عملکرد این دستگاه‌ها هستند که مزایای بسیار زیادی نسبت به قراردادهای سنتی دارند.
مثلا فرض کنید یک شخص مایل است تا رمزارز و یا سهام خود را به شخص دیگری بفروشد. با استفاده از ظرفیت قرارداد هوشمند، این معامله و ملزومات آن (واریز وجه توسط خریدار، دریافت و تایید توسط فروشنده و انتقال رمزارز به خریدار) کدنویسی میشود و در بستر بلاک چین قرار میگیرد. سپس به محض آنکه مبلغ مورد نظر از خریدار به فروشنده منتقل شود، کدهای موجود این تراکنش را تایید میکنند و به طور خودکار، رمزارز مورد معامله به خریدار منتقل میشود.
لازم به ذکر است که اگر یکی از طرفین قرارداد هوشمند تعهد خود را عملی نکند، مثلا خریدار رمزارز مبلغ قرارداد را واریز نکند، هرگز مال مورد معامله به او تحویل نخواهد شد.
تفاوت قرارداد هوشمند و قرارداد سنتی چیست؟
عمده فهم فعلی ما از قراردادهای حقوقی، شامل قراردادهایی است که به شکل مکتوب در برگه کاغذ نوشته شده و توسط طرفین قرارداد امضا میشود و به شکل رسمی ثبت میشود.
جهت حصول هدف قرارداد هم نیاز است تا اشخاص ثالثی مانند بانک، وکیل، کارگزار، دفتر ثبت اسناد رسمی و… به نوعی مداخله کنند.
به طور مثال، برای آن که یک خریدار بتواند خانه‌ای را از فروشنده بخرد، نیاز دارد تا در بستر اعتمادآمیزی که مشاور املاک (واسطه) مهیا میکند به معامله بپردازد چرا که طرفین قرارداد غالبا شناخت زیادی از یکدیگر ندارند و با مداخله نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر، اقدام به تنظیم قرارداد میکنند.
مثلا برای آنکه بتوان یک ملک را به شخصی منتقل کرد، طرفین نیاز دارند تا با تنظیم قرارداد رسمی عملیات حقوقی انتقال سند را انجام دهند. بانک نیز باید واریز مبلغ قرارداد را به حساب فروشنده ملک تایید کند و در نهایت نیز مشاور املاک قرارداد فروش را ثبت کند و کارمزد خود را از طرفین قرارداد دریافت کند.
اما در قرارداد هوشمند، نکته اصلی حذف همین واسطه‌هایی است که نقش اعتمادسازی را ایفا میکنند.
قرارداد هوشمند از آنجایی که بر بستر بلاک چین و با امنیت کامل ناشی از کدنویسی شبکه‌ای تنظیم میشود، طرفین قرارداد میتوانند بدون واسطه، کاملا به یکدیگر اعتماد کنند چرا که امکان سوءاستفاده در قراردادهای هوشمند بسیار ناچیز است.
بلاواسطه شدن انجام معاملات به وسیله قرارداد هوشمند مزایای زیادی برای طرفین قرارداد دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
مزایای قرارداد هوشمند چیست؟
در مقایسه با قراردادهای سنتی و متداول حقوقی، بی‌واسطه شدن انجام معاملات در بستر بلاک چین، فواید مختلفی دارد که در زیر آمده است.
کم شدن هزینه‌های مالی
با حذف واسطه‌هایی مانند بانک، مشاور املاک، کارگزار، سردفتر اسناد رسمی و… عملا بسیاری از هزینه‌های تنظیم قرارداد حذف میشود. به همین خاطر در حال حاضر، مزیت اقتصادی قراردادهای هوشمند، اهمیت خیلی زیادی پیدا کرده است.
صرفه‌جویی در زمان
تردیدی نیست که وجود واسطهها در مسیر انجام معاملات به جز هزینه‌های مالی، هزینه‌های زمانی نیز به دنبال دارد. بسیاری از ما با بروکراسی موجود در امور اداری آشنایی داریم و می‌دانیم که مراجعه به بانک، دفتر اسناد و… برای دریافت تاییدات مختلف، اموری زمانبر است که میتواند فرآیند تنظیم قرارداد و انجام معامله را به شدت آزاردهنده کند.
قراردادهای هوشمند با ویژگی مهمی که دارند فرآیند انجام معاملات را به جای چند روز به چند دقیقه تبدیل کرده‌اند.
امنیت بالای معاملات
اشتراک اطلاعات در بستر بلاک چین، از امنیتی غیرقابل تصور برخوردار است. به دلیل خاصیت رمزگذاری و شبکه‌ای بودن این بستر، همزمان با استفاده از قراردادهای هوشمند و تزریق اطلاعات، این داده‌ها و اطلاعات به سرعت در سراسر شبکه بلاک چین توزیع میشود و در واقع نه تنها طرفین ناظر بر امنیت معامله هستند، بلکه افراد دیگری که به نوعی در شبکه بلاک چین حضور دارند هم امنیت این معاملات را تضمین میکنند.
در چنین وضعیتی، عملا امکان تغییر در قرارداد، سرقت اطلاعات و اسناد و یا از دست رفتن محتوای آن به صفر نزدیک میشود چرا که از یک قرارداد هوشمند در بستر بلاک چین، تعداد بسیار زیادی نسخه پشتیبان در این شبکه ذخیره‌سازی شده است.
قرارداد هوشمند چه معایبی دارد؟
در کنار مزایای شگفت‌انگیز قراردادهای هوشمند، برخی معایب نیز به این نوع از قراردادها منتسب میشود.
لزوم کدنویسی تخصصی
برای استفاده از قراردادهای هوشمند نیاز است تا یک متخصص برنامه‌نویسی که به شبکه بلاک چین و زبان اختصاصی برنامه‌نویسی تسلط دارد، مشخصات قرارداد و اطلاعات معامله را به شکل کد تنظیم کند. استفاده از دانش و مهارت یک برنامه‌نویس میتواند تنظیم قراردادهای هوشمند را تا حدی هزینه‌بر و تخصصی کند.
احتمال اشتباه در کدنویسی
اگر چه در قرارداد هوشمند به دلیل عدم وجود واسطه‌های انسانی، ریسک اشتباهات هم به حداقل میرسد، اما همانطور که گفته شد، برای ساخت قرارداد هوشمند نیاز است تا برنامه‌نویسی انجام شود. در مسیر این کدگذاری نیز امکان بروز خطا و اشتباهات هر چند کم، اما وجود دارد. در این صورت ممکن است نقل و انتقالات مالی قرارداد به هم بخورد و مشکلات زیادی به وجود بیاید.
فقر مقرراتی در حوزه قرارداد هوشمند
یکی از مهم‌ترین ایرادات استفاده از قراردادهای هوشمند در سراسر دنیا، عدم وجود سیاست‌گذاری قانونی مشخص است. عدم وجود چارچوب قانونی در این حوزه سبب میشود، نقاط تاریک و مبهم انجام این معاملات خودنمایی کند. همچنین در صورت بروز اختلافات حقوقی، به عنوان یک واقعیت غیرقابل‌انکار در همه قراردادها، تعیین تکلیف اختلاف و داوری درباره آن به شدت مشکل خواهد بود.
البته نباید فراموش کرد که هر چه استفاده از قراردادهای هوشمند رواج بیشتری بیابد، احتمال تکاپوی دولت‌ها برای مقررات‌گذاری در این حوزه بیش از پیش خواهد شد.
نکات تنظیم قرارداد هوشمند کدام است؟
برای تنظیم قرارداد هوشمند نیاز است تا برخی نکات مهم تنظیم قرارداد مرتبط با طبیعت خاص این قراردادها را رعایت کرد.
برای آنکه قرارداد هوشمند بتواند به خوبی عمل کند، نیاز است تا بستر قرارداد هوشمند، به تمام اطلاعات مرتبط با قرارداد دسترسی داشته باشد. مثلا اگر موضوع قرارداد هوشمند انتقال رمزارز بیت کوین در ازای پرداخت مبلغی مشخص باشد، اطلاعات حساب بانکی و بیت‌کوین‌ها باید در شبکه ذخیره‌سازی شود چرا که قرارداد هوشمند به شکلی خودکار در صورت وجود شرایط قراردادی، به پیش می‌رود و باید دسترسی کامل به مبلغ قرارداد و مال مورد معامله، در کدگذاری‌ها وجود داشته باشد.
استفاده از برنامه‌نویس متخصص و کدگذاری متوالی با توافق طرفین قرارداد نیز اهمیت زیادی دارد.
کدنویسی در قرارداد هوشمند به منزله تنظیم بندهای قراردادهای سنتی است.
به همین خاطر طرفین قرارداد بایستی بر فرآیند کدنویسی نظارت داشته باشند و مفاد کدگذاری شده را تایید کنند. در واقع یکی دیگر از ملزومات قرارداد هوشمند، تصدیق دیجیتالی قرارداد به وسیله امضای دیجیتالی اختصاصی طرفین آن است که سبب میشود محتوای کدگذاری شده قرارداد هوشمند رسمیت پیدا کند.
برای آنکه یک قرارداد هوشمند به خوبی عمل کند نیاز است تا یک پلتفرم اختصاصی که به شبکه بلاک چین اتصال دارد، میزبان قرارداد هوشمند شود. بیتکوین و اتریوم به عنوان دو رمزارز مشهور، دارای پلتفرم‌های اختصاصی برای انجام قراردادهای هوشمند هستند.
کاربرد قرارداد هوشمند در چه زمینه‌هایی است؟
مزایای مهم قراردادهای هوشمند، مانند محرمانگی و امنیت بالای معاملات، سبب شده است تا قراردادهای هوشمند در حال حاضر در برخی حوزه‌ها رواجی نسبی داشته باشند و به طور بالقوه نیز در زمینه‌های دیگر قابلیت استفاده داشته باشند. در ادامه به چند مورد از موارد کاربرد قراردادهای هوشمند اشاره می‌کنیم.
معامله اموال اعتباری
شاید بتوان گفت بیشترین استفاده از قراردادهای هوشمند در حوزه انجام معاملاتی است که مورد معامله، خاصیتی اعتباری دارد. مثلا خرید و فروش رمزارزها یکی از مواردی است که می‌توان به شکل موثری از قرارداد هوشمند استفاده کرد.
همچنین خرید و فروش سهام، میتواند از طریق قراردادهای هوشمند تسهیل شود.
سرمایهگذاری جمعی
یکی از مواردی که در دنیای تامین اعتبار شهرت خاصی دارد، سرمایهگذاری جمعی (Crowdfunding) است. در سرمایهگذاری جمعی، یک شخص ایده تجاری خود را در بستری عرضه میکند و نقشه راه رسیدن به آن ایده را نیز به اشتراک می‌گذارد. سپس از عموم افرادی که به ایده و طرح تجاری او علاقه‌مند هستند و آن را سودمند می‌دانند درخواست میکند هر مقدار که مایل هستند، به پروژه او کمک مالی کنند.
یکی از چالش‌های سرمایهگذاری این است که ممکن است شخص ایده‌پرداز، پس از جمع‌آوری سرمایه‌های سایرین، ایده خود را به هر دلیلی عملی نکند و سرمایه افراد در واقع به هدر برود.
اگر سرمایهگذاری جمعی در قالب قرارداد هوشمند انجام شود، مبالغ سرمایه سرمایه‌گذاران به شکل کدنویسی منوط به انجام تعهدات شخص سرمایه‌پذیر میشود و تنها سرمایه مذکور در صورتی به دست شخص میرسد که تعهدات قراردادی خود (عملی کردن ایده) را انجام داده باشد.
در این حالت تمام فرآیند تایید تعهدات شخص سرمایه‌پذیر و واریز سرمایه اشخاص به حساب او در بستر بلاک چین و به شکل خودکار انجام میشود. بنابراین چنانچه شخص از عملی کردن ایده خود منصرف شود، سرمایه اشخاص سرمایه‌گذار بدون اتلاف وقت، به حساب خود آنها بازخواهد گشت و به نوعی قرارداد ابطال میشود.
جلوگیری از تقلب در رای‌گیری
قراردادهای هوشمند به دلیل ماهیت امن و وجود نظارت شبکه‌ای بر آن میتواند در زمینه‌های دیگری مانند سیستم‌های رای‌گیری هم به کار بیاید. وصف محرمانه بودن آرا و عدم امکان تحریف یا تغییر یا حذف هر رای میتواند سلامت هر نوع نظام انتخاباتی را تا حد بسیار زیادی تضمین کند.
درباره قراردادهای هوشمند سوالی دارید؟
سرعت تحولات در دنیای رمزارزها به طرز چشمگیری در حال افزایش است. بروز پدیده قرارداد هوشمند نیز از ثمرات این توسعه به حساب می‌آید. در این مطلب سعی شد تا با زبانی ساده و قابل فهم، قراردادهای هوشمند، نحوه عملرد، کاربردها، مزایا و معایب آنها در مقایسه با قراردادهای متداول و سنتی بررسی شود.
تردیدی نیست که موضوعات مرتبط با رمزارزها، از پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های فنی زیادی برخوردارند که تسلط کامل بر آنها اصلا کار آسانی نیست.
به همین خاطر اکیدا توصیه میشود پیش از ورود به تجارت‌های رمزارزی و یا استفاده از قراردادهای هوشمند، از دانش برنامه‌نویسان و متخصصان حوزه رمزارز و بلاک چین، استفاده کنید.
همچنین برای پوشش دادن ابعاد حقوقی قراردادهای هوشمند، استفاده از تخصص کارشناسان امور قراردادها و وکلای حوزه حقوق فضای مجازی اقدام عاقلانه‌ای محسوب میشود.
فراموش نکنید که بستر اینترنت و حوزه رمزارزها، همواره میتوانند حامل خطرات حقوقی بسیار زیادی هم باشند. جرایم رایانه‌ای ناشی از فعالیت در این زمینه موضوعی است که نباید از آن غافل شد.
ما در وینداد با داشتن وکلای دادگستری باتجربه و کارشناسان و مشاوران حقوقی بروز، قادر هستیم تا در حوزه رمزارزها و جرایم رایانه‌ای مرتبط با این حوزه، مانند کلاهبرداری رایانه‌ای، هک و اخلال در داده‌ها، جعل رایانه‌ای، سرقت رایانه‌ای و… همراه مطمئنی برای شما باشیم.
قرارداد هوشمند (Smart contract) چیست؟
قرارداد هوشمند یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که برای آشنایی بیشتر با بلاکچین باید آن را بشناسیم. برای آشنایی با مفهوم و فناوری قراردادهای هوشمند (Smart contracts) از یک مثال آغاز می‌کنیم. تصور کنید می‌خواهید خانه‌ای را بفروشید. این کار فرایندی نسبتا پیچیده و طاقت فرساست که مستلزم کاغذبازی‌های بسیار، ارتباط با شرکتها و افراد مختلف و همچنین ریسک‌های سطح بالایی است. به همین دلیل نیز، بسیاری از فروشندگان تصمیم می‌گیرند که این کار را به یک بنگاه معاملات املاک بسپارند تا تا زمان رسیدن به توافق نقش واسطه را ایفا کنند.
همچنین، این بنگاه‌ها اغلب سرویس تضمینی نیز ارائه میدهند که در چنین معاملاتی بسیار مفید می‌باشند، زیرا مبالغ مربوطه معمولا بسیار بالاست و شما واقعا نمی‌توانید به شخصی که با آن سروکار دارید اعتماد کامل کنید. با این وجود، پس از انجام موفقیت آمیز معامله، بنگاهِ طرف فروشنده و خریدار، 7 درصد از قیمت را به عنوان کارمزد (حق کمیسیون) خود لحاظ میکنند که ضرر مالی قابل توجهی را برای فروشنده رقم می‌زند.
در این میان، قراردادهای هوشمند به این دلیل خلق شده که بتواند قرارداد بین دو طرف را ساده‌تر و امن‌تر از چیزی کند که فکرش را میکنید.
در همین مثال، قراردادهای هوشمند میتوانند بسیار کارآمد بوده و یک صنعت را به طور کامل متحول کنند. علاوه بر آن، میتوانند حجم مسئولیت‌های فرایندهای مختلف را نیز بسیار کاهش دهند. شاید از همه این‌ها مهم‌تر آنکه مشکل اعتماد میان طرفین را حل میکنند.
قراردادهای هوشمند بر اساس یک اصل شرطی کار میکنند، این یعنی مالکیت خانه تنها زمانی به خریدار منتقل میشود که مبلغ توافق شده بین طرفین به سیستم ارسال شود.
از طرفی دیگر، این قراردادها نیز خدمات ضمانتی ارائه میدهند، یعنی هم پول و هم حق مالکیت در سیستم ذخیره شده و دقیقا در یک زمان بین طرفین تقسیم میشود؛ بعلاوه، معامله توسط هزاران نفر رصد و تایید میشود. بنابراین کاملا بدون خطا پیش خواهد رفت.
اعتماد بین طرفین در این روش دیگر مسئله نیست و به هیچ واسطه‌ای نیاز ندارید. تمام کارهایی که یک بنگاه دولتی انجام میدهد را می‌توان در یک قرارداد هوشمند از پیش برنامه‌ریزی کرده و مبلغ خریدار و فروشنده را در آن ذخیره کرد.
این تنها یک نمونه از کاربردهای بالقوه قراردادهای هوشمند است. این قراردادها قادرند مبادله پول، دارایی و هر چیز ارزشمند دیگری را تسهیل و شفافیت کامل تراکنش را تضمین کرده و در عین حال که زمینه اعتماد میان طرفین را فراهم میکنند، از هزینه‌های اضافی که بابت واسطهها می‌پردازید نیز جلوگیری میکنند. کد یک قرارداد هوشمند شامل تمام ضوابط و شرایطی که طرفین روی آن توافق کرده‌اند بوده و تمام اطلاعات مربوط به خود معامله روی بلاکچین ثبت میشود.
نحوه کار قراردادهای هوشمند به چه صورت است؟
ایده قراردادهای هوشمند اولین‌بار در سال 1996 توسط یک رمزنگار و دانشمند کامپیوتری به نام نیک سابو (Nick Szabo) مطرح شد اما تا سال 2009 و ظهور بیتکوین و بلاکچین آن فضای مناسبی برای اجرای این ایده فراهم نشد.
به بیان ساده، قراردادهای هوشمند بسیار شبیه به یک دستگاه داد و ستد کار میکنند. شما تنها مقدار رمزارز مورد نیاز را به این قرارداد ریخته و حق مالکیت، گواهینامه رانندگی، یا هرچیز دیگری که روی آن ضمانت شده به حساب شما منتقل میشود. تمام قوانین و جریمه‌ها نه تنها از قبل در قراردادهای هوشمند تعریف، بلکه اعمال نیز شده است.
استقلال در قرارداد هوشمند
یک قرارداد هوشمند میتواند به تنهایی کار کرده و یا در کنار چند قرارداد دیگر اجرا شود. می‌توان آنها را طوری تنظیم کرد که به یکدیگر وابسته باشند؛ برای مثال، در صورتی که یک قرارداد با موفقیت به اتمام برسد، قرارداد بعدی شروع میشود و به همین ترتیب ادامه خواهد داشت. از نظر تئوری، تمام سیستم‌ها و سازمان‌ها میتوانند روی قراردادهای هوشمند اجرا شوند. این کار در حال حاضر نیز در سیستم‌های مختلف رمزارز انجام شده و تمام قوانین از پیش در آن تعریف شده است، به همین دلیل نیز شبکه میتواند به صورت خودکار و مستقل عمل کند.
یک قرارداد هوشمند شامل چه بخشهاییست؟
هر قرارداد هوشمند سه بخش اساسی دارد. بخش اول امضاکنندگان هستند : دو یا چند طرفی که از قرارداد استفاده میکنند با استفاده از امضاهای دیجیتال بر روی شرایط و ضوابط توافق میکنند.
بخش دوم موضوع قرارداد است. این بخش تنها در فضای داخلی قرارداد موجود می‌باشد. قراردادهای هوشمند مستقیما و بدون هیچ مانعی به این بخش دسترسی دارند؛ این موضوعی بود که در سال 1996 که قراردادهای هوشمند برای اولین بار به بحث گذاشته شدند، مانع از توسعه آنها شد و پس از پیدا شدن سروکله رمزارزها در سال 2009 تا حدودی حل شد.
بخش سوم و آخر نیز آنکه یک قرارداد هوشمند بایستی شامل شرایط معین باشد. این شرایط بایستی به طور کامل با استفاده از زبان برنامه‌نویسی مناسب فضای آن قرارداد به صورت و به طور ریاضی شرح داده شوند.
مزیت قراردادهای هوشمند چیست؟
استقلال – قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه و اشخاص ثالث را حذف کرده و کنترل توافق را به دست شما میدهند.
اعتماد – از آنجایی که تمام مدارک شما در این قراردادها کدگذاری شده و در یک دفترکل اشتراکی و ایمن ذخیره میشوند . از این رو، نیازی نیست به طرف توافق خود اعتماد داشته باشید یا انتظار داشته باشید آنها به شما اعتماد کنند چرا که سیستم این قراردادها جایگزین آن میشود.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها – به لطف قراردادهای هوشمند دیگر نیازی به دفاتر اسناد رسمی، بنگاه‌های املاک، مشاوران، و بسیاری از واسطهها نیست و در هزینه‌های گزاف مربوط به خدمات آنها به طور کامل صرفه‌جویی خواهد شد.
امنیت – در صورتی که قراردادهای هوشمند به درستی اجرا شوند، هک آنها کار بسیار سختی خواهد بود. علاوه بر آن، محیط‌های بی‌نقص این قراردادها با رمزهای پیچیدهای محافظت میشود که میتواند اسناد و مدارکتان را در فضایی کاملا امن حفظ کند.
کارآمدی – شما با قراردادهای هوشمند قادر خواهید بود در بخش زیادی از زمانی که به طور معمول صرف مدارک کاغذی و ارسال یا انتقالشان به جای دیگر می‌کردید، صرفه جویی کنید.
نویسنده: زهرا خالقی
تحریریه دیدکس
گروهی از فعالین و عاشقان ارزهای دیجیتال یکجا جمع شدیم تا با کمک هم اطلاعات خودمونو افزایش بدیم.
دیدگاه شما