اثر افزایش رشد نرخ بهره

این موضوع بسیار محتمل است که رشد ارزش بازار کریپتو اندکی کاهش یابد. فدرال رزرو سخت‌تر و سریع‌تر از آن چیزی که تحلیلگران انتظار داشتند در حال جمع‌آوری دارایی‌ها است و می‌توان گفت که این موضوع بر احساس سرمایه‌گذاران تاثیرگذار خواهد بود.

اثر نرخ بهره بر بازارهای مالی چیست؟

قطعا هر یک ما از تا به حال راجب نرخ بهره و اثر آن بر اقتصاد چیزهایی شنیدیم اما شاید به طور دقیقی اطلاع نداشته باشیم که نرخ بهره در واقعیت چه اثری بر اقتصاد و بازارهای مالی دارد.به طور کلی برای دریافتن مفهوم نرخ بهره باید گفت اگر اثر افزایش رشد نرخ بهره اثر افزایش رشد نرخ بهره شخصی هزینه‌ای را برای استفاده از پول فرد دیگری به آن شخص بپردازد در واقع بهره آن پول را پرداخته است ملموس‌ترین نمونه از پرداخت بهره را باید پرداخت وام با بهره‌ای مشخص دانست. نرخ‌ بهره‌ای که در اکثر مواقع از طریق رسانه‌ها و فضای مجازی از کاهش یا افزایش آن باخبر می‌شویم در واقع همان هزینه‌های هستند که بانک‌ها در قبال قرض گرفتن پول از بانک مرکزی متحمل می‌شوند.

چرا نرخ بهره در اقتصاد مهم است؟

لازم است به این موضوع توجه کنیم که نرخ بهره یک عامل مهم و اثرگذار بر تورم است.به همین دلیل بانک مرکزی با استفاده از تغییر و مدیریت این نرخ سعی در کنترل تورم دارد در واقع بانک مرکزی با تاثیری که بر مقدار پول در دسترس می‌گذارد می‌تواند تورم را کنترل کند. در حقیقت با افزایش نرخ بهره بانک مرکزی عرضه پول را کم می‌کند و به نوعی دسترسی به آن را گران‌تر می‌کند.در اقتصادهای مدرنی که امروزه در سراسر دنیا شاهد آن هستیم، نرخ بهره مهم‌ترین قیمت در اقتصاد است چرا که این نرخ به خودی خود منجر به جهت‌دهی کل اقتصاد می‌شود و تمام اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد به عنوان مثال در مواقعی که فدرال رزرو در آمریکا نرخ بهره را 0.25 درصد کاهش یا افزایش می‌دهد دیده می‌شود که همه بازارهای مالی، نرخ‌های ارز، بازار سهام و بازارهای کالایی مثل قیمت طلا و غیره از این تغییر متاثر می‌شوند.در نتیجه مهمترین نرخ، نرخ بهره است و شاید بتوان گفت که مهمترین ابزار حکمرانی پولی در اختیار دولت‌ها نیز محسوب می‌شود که با تغییر آن اقتصاد را جهت‌دهی می‌کنند.

نرخ های بهره متعددی در اقتصاد وجود دارد به عنوان مثال در کشور ما اوراق دولتی و اوراق شرکتی هر کدام نرخ بهره مشخصی دارند، شرکت‌ها متناسب با ریسکشان، نرخ بهره متفاوتی برای اوراق قرضه مختلف یا صکوک مختلف متناسب با سررسیدی که دارند تعیین می‌کنند.با این حساب واضح است که نرخ‌های بهره متعددی در اقتصاد وجود دارد اما نکته‌ای که حائز اهمیت است این است که همه نرخ‌های بهره به نرخ بهره پایه رجوع دارند. یعنی نرخ بهره پایه‌ای وجود دارد که همه نرخ های دیگر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.به طور کلی یک نرخ بهره پایه وجود دارد که دیگر نرخ‌های بهره بسته به سررسید اوراق و ریسکی که قرض گیرنده دارد با مقداری صرف ریسک محاسبه می‌شوند.در اقتصاد قیمت پول بانک مرکزی را نرخ بهره پایه می‎گویند به عنوان مثال در آمریکا نرخ بهره پایه راfederal funds rate یعنی قیمت پول فدرال می‌نامند.

رابطه بانک مرکزی و نرخ بهره

هنگامی که دو نفر مبادله‌ای را با کارت‌های بانکی متفاوت انجام می‌دهند ، حساب‌های اشخاص در دو بانک نسبت به یکدیگر بدهکار و بستانکار می‌شوند و در واقع بین بانک‌ها یک رابطه حسابداری اتفاق می‌افتد. حال وقتی بانک‌ها قصد دارند حساب‌های فی مابینشان را به صورت اُورنایت در بازار بین بانکی تسویه کنند در اتاق پایاپای بانک مرکزی و با پول بانک مرکزی انجام می‌شود. پس نهایتا حساب‌های آن‌ها نزد بانک مرکزی بدهکار و بستانکار می‌شود. پس بانک‌ها در تعاملشان با یکدیگر با پول بانک مرکزی کار می‌کنند در نتیجه مهم‌ترین پول، پول بانک مرکزی است.بازاری که بانک‌ها در آن با هم معامله می‌کنند بازار بین بانکی است. بنابراین قیمت پول بانک مرکزی است که نرخ بهره پایه را در اقتصاد شکل می‌دهد .با این وجود دستوری‌ترین چیزی که در اقتصاد وجود دارد به نوعی همین نرخ است البته این دستوری بودن به این مفهوم نیست که بانک مرکزی بگوید همه بانک‌ها باید با این نرخ مبادله کنند. بانک مرکزی نرخ هدف خودش را تعیین می‌کند و بعد وارد مبادله می‌شود. تا آن‌جایی اوراق خرید و فروش می‌کند که آن نرخ در اقتصاد مستقر شود.

چگونگی تعیین سقف و کف نرخ بهره بانکی

در حال حاضر بانک‌های مرکزی دنیا در سیاست‌گذاری پولی یک کوریدور نرخ بهره تعریف می‌کنند. کف و سقفی تعریف کرده و معمولا نرخ بهره هدف در وسط این کوریدور تعیین می‌شود به عنوان مثال نرخ بهره هدف 18 درصد است. در صورت مدیریت صحیح، طبیعتا نرخ بهره در بازار بین بانکی از این سقف کوریدور نباید بالاتر برود یا از کف آن به عدد پایین‌تری برسد.بانک‌های مرکزی در حال حاضر هدف‌گذاری تورمی انجام می‌دهند و این موضوع متعارف است. به اثر افزایش رشد نرخ بهره عنوان مثال اعلام می‌کنند نرخ تورم هدف 22 درصد است و با همین نرخ بهره به آن هدف میرسند و به اقتصاد جهت‌دهی می‌کند. آن نرخ بهره‌ای را تعیین میکنند که متناسب با مدل‌هایی که بانک مرکزی دارد نرخ تورم هدف را محقق کنند. پس نرخ بهره‌ای که به آن لنگر اسمی گفته می‌شود ابزاری است برای کنترل و هدف‌گذاری تورم که در همه دنیا از آن استفاده می‌کنند.

رابطه بین نرخ بهره و تورم

در چارچوب متعارفی که دنیا وجود دارد.بانک مرکزی با نرخ بهره هدف‌گذاری تورمی انجام می‌دهند . در ایران مسئله مقداری پیچیده‌تر است به جهت اینکه تورم در ایران در طول سال‌های اخیر بیشتر از اینکه به سمت تقاضای بازار ربط داشته باشد به سمت عرضه مرتبط بوده است. هم تحریم‌های لجستیک تاثیرگذار بوده و هم دسترسی‌های ما به منابع مالی محدود بوده است. البته به این دلیل که نرخ ارز لنگر اسمی ما بوده همواره تورم در ایران به شدت تحت تاثیر نرخ ارز قرار داشته است. در همین دو سه سال اخیر هم ما این را ملاحظه کردیم ولی اگر وضعیت ارز به ثبات برسد و به جهت تحریمی فشار خاصی نداشته باشیم باز این نرخ‌ بهره است که تورم را تعیین اثر افزایش رشد نرخ بهره می‌کند به عنوان مثال در فاصله سال 93 تا 96 نرخ ارز کشور در حدود 3500 تا 4000 تومان تثبیت شده بود و حرکت زیادی نداشت. این نرخ های بهره بود که به شدت داشت به تورم جهت دهی می‎کرد و همانطور که در خاطر همه هست نرخ‎های بهره خیلی بالا داشتیم مثلا نرخ بهره واقعی ما جزو بالاترین‎ها در دنیا بود چون تورم در سال 95 تا 96 تقریبا تک رقمی بود. در حالی که نرخ های بهره به راحتی در سپرده‌های بزرگ به 27 تا 30 درصد هم می‌رسید و نرخ تورم به شدت رو به کاهش بود. وقتی نرخ بهره واقعی بالا است اساسا برای متقاضی به صرفه نیست که خریدار کالایی باشد و اصولا خیلی از سرمایه‌گذاری‌ها نمی‌ارزد.

بررسی اثر افزایش نرخ بهره بر بازار سرمایه

اگر بخواهیم به اثر افزایش نرخ بهره بر روی بازار بپردازیم باید بگوییم عوامل دیگری هم بر بازار سرمایه اثر افزایش رشد نرخ بهره اثرگذار هستند که نیاز به بحث کردن دارند.برای بررسی این مساله لازم است که به یک سوال اصلی پاسخ دهیم این که رشدی که بازار در طول این دوره تقریبا 1 ساله از شهریور 98 تا مرداد 99 حاصل شد آیا به لحاظ بنیادی واقعی بود یا خیر؟باید گفت در آن مقطع انتظارات تورمی خیلی بالایی در اقتصاد ایران وجود داشت و در حال رشد بود. دلیل اصلی افت بازار هم به غیر از آن رشدی که بخشی از آن قابل تامل بود در بعضی از سهم ها این بود که به جهت بنیادی تورم انتظاری به شدت کاهش پیدا کرد که آن هم به جهت تحولات سیاسی که در انتخابات آمریکا اتفاق افتاده بود که مهم‌ترین تهدید بنیادی بازار محسوب می‌شد که همین اتفاق افتاد و شما شاهد آن هستید که آن تورم انتظاری را ما دیگر مدنظر نداریم. هرچند نسبت به ابتدای امسال که نرخ بهره بازار بین بانکی حدود 8 درصد رسیده بود هر چه به این سمت سال که حرکت می‌کنیم یعنی به سمت پاییز نرخ بهره واقعی رو به افزایش است و ممکن است در سال‌های بعد مثبت هم شود چون هم انتظار تورمی به شدت کاهش پیدا می‌کند و هم اینکه نرخ بین بانکی از 8 درصد به 20 درصد رسیده است. پس نرخ بهره واقعی در ماه های گذشته افزایش پیدا کرده و این طبیعتا اثرش را بر بازارها خواهد گذاشت.حتما یک بخشی از این توقفی که در بازار سهام اتفاق افتاد هم از جهت حجم معاملات و هم شاخص حتما مربوط به نرخ های بهره است. یکی دیگر از نکاتی که باید بیان کرد این است که در ایران متاسفانه بانک مرکزی ما کنترلی بر ترازنامه خودش ندارد. بانک مرکزی بر سمت عرضه پول پرقدرت کنترلی ندارد.پیشنهاد می‌شود برای خرید اوراق و استفاده از پلتفرم آنلاین خرید و فروش در این بازار به کارگزاری کاریزما مراجعه کنید.

درمان با افزایش نرخ بهره

ریچ میلر بلومبرگ در ماه‌‌‌های اخیر، نرخ تورم در بسیاری از اقتصادهای بزرگ غربی رشد کرده و به ارقام بسیار بالایی رسیده است. بانک مرکزی انگلستان از پیش، بالا بردن نرخ‌های بهره را شروع کرده است، بانک‌مرکزی آمریکا نیز قصد دارد از ماه آینده این اقدام را آغاز کند. اما درباره آنکه این نهاد در سیاست‌های پولی خود دچار اشتباه شود، نگرانی‌های عمیقی وجود دارد؛ زیرا هرگونه اشتباه، اقتصاد را در معرض ریسک رکود قرار خواهد داد. نرخ تورم در آمریکا ماه قبل ۵/ ۷‌درصد یعنی بالاترین میزان در چهار دهه اخیر بود و به نظر می‌رسد برای مدتی نسبتا طولانی نرخ تورم خیلی کاهش نخواهد یافت.

رئیس بانک مرکزی آمریکا اخیرا درباره رشد و بالا باقی ماندن نرخ تورم ابراز نگرانی کرده است. پاول و مقامات بانک مرکزی در حال بررسی نحوه درست مقابله با تورم هستند و آن‌گونه که از اظهارنظرهای آنها پیداست، از ماه آینده افزایش نرخ‌های بهره آغاز خواهد شد. احتمال دارد ماه آینده نرخ‌ها ۵/ ۰درصد بالا برود. ریسک اصلی این است که بانک مرکزی مجبور شود، با سرعت زیاد نرخ‌های بهره را بالا ببرد و اگر چنین شود، نه‌تنها هزینه استقراض برای مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها بالا خواهد رفت، بلکه به بورس لطمه وارد خواهد شد؛ زیرا این تغییر بسیار بزرگی در سیاست‌‌‌های پولی دو سال اخیر بانک‌مرکزی است.

نکته نگران‌کننده دیگر این است که تاثیر افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا به اقتصاد این کشور محدود نیست و در اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه نیز مشاهده خواهد شد. رشد نرخ تورم سبب می‌شود، در سیاست‌‌‌های مالی نیز تغییراتی رخ دهد. با افزایش قیمت کالاها، از بنزین گرفته تا مواد غذایی، حمایت از پیشنهاد دولت برای سرمایه‌گذاری بزرگ در اقتصاد کمتر می‌شود؛ زیرا تعدادی از اقتصاددان‌ها معتقدند، تزریق نقدینگی به اقتصاد، عامل مهم رشد نرخ تورم بوده است.

اقتصاددان‌های هر دو سوی طیف سیاسی در آمریکا معتقدند، ریسک رکود در اقتصاد در حال افزایش است. در این میان، سرمایه‌گذاران در بورس مجبورند به بسیاری از مسائل فکر کنند. در دو سال اخیر، عملکرد شاخص‌‌‌های بورس بسیار خوب بوده؛ اما در سال‌جاری شرایط به طور کامل تغییر خواهد کرد؛ یعنی دوران پول ارزان و حمایت‌‌‌های فراگیر و بی‌‌‌قید و شرط بانک مرکزی پایان می‌یابد و این درحالی است که عوامل منفی از جمله اختلال‌‌‌ در زنجیره‌‌‌های تامین باقی می‌مانند.

یکی از تحلیلگران می‌گوید: «بانک مرکزی خیلی دیر اقدام به مهار تورم کرده و حالا مجبور است با عجله نرخ‌های بهره را بالا ببرد. این عامل سبب افزایش ریسک رکود می‌شود.» یک عامل نگرانی این است که مشخص نیست، بانک مرکزی دقیقا چند بار نرخ‌های بهره را بالا خواهد برد و واکنش‌‌‌ها به این اقدام چه خواهد بود. برخی از بانک‌های بزرگ، از جمله «گلدمن‌ساکس» و «مریل‌لینچ» معتقدند، سال‌جاری نرخ‌های بهره در آمریکا هفت‌بار بالا خواهد رفت. رئیس بانک مرکزی درباره آینده خوش‌بین و معتقد است، در ماه‌های آینده همزمان با افزایش نرخ‌های بهره و کاهش اختلال‌ها در زنجیره‌‌‌های تامین، نرخ تورم به محدوده ۴‌درصد کاهش خواهد یافت؛ اما به نظر می‌رسد، امسال نرخ تورم خیلی کاهش نخواهد یافت و حتی سال آینده این نرخ به نرخ هدف بانک مرکزی یعنی ۲‌درصد نزدیک نمی‌شود. وجود ابهام‌ درباره آینده سبب شده است تا بانک مرکزی نتواند بادقت مسیر پیش‌رو را برای سرمایه‌گذاران ترسیم کند.

افزایش نرخ بهره و کاهش ترازنامه فدرال رزرو؛ چه چیزی در انتظار رمزارزها است؟

از پاییز سال گذشته (۱۴۰۰) بود که رفته رفته نقش فدرال رزرو در اخبار حوزه کریپتو پررنگ‌تر شد و صحبت‌های قانون‌گذاران آمریکایی در خصوص تورم، نرخ بهره، تغییر سیاست‌های مالی بر بازارهای اقتصادی و به خصوص کریپتو اثرگذار می‌شد. اکنون تمام این اقدامات در حال اجرا شدن است. باید به عنوان سرمایه‌گذار در حوزه ارزهای دیجیتال به چه چیزهایی توجه کنیم؟

در ابتدا لازم به ذکر است که قیمت بیت کوین و سایر رمزارزها تنها به یک عامل وابسته نیستند. در این زمان خاص باید به چندین عامل توجه داشته باشیم. قانون‌گذاری کل حوزه بلاکچین و رمزارزها جای خود را دارد و در پست‌های مختلفی از قانون‌گذاری صرافی‌ها، کیف پول‌ها و … در کشورهای مختلف صحبت کرده‌ایم. خود بازار و احساسات سرمایه‌گذاران نیز جایگاه خود را دارد. عوامل کلان نیز مانند ویروس کویید ۱۹ و جنگ نیز بر تمام بازارها تاثیر می‌گذارد. تغییر سیاست‌های پولی کشورها نیز بر این بازار اثرگذار است که در این مطلب به بررسی تغییرات سیاست‌های آمریکا و اثرات آن بر بازار رمزارزها خواهیم پرداخت.

به گزارش میهن بلاکچین و به نقل از کوین تلگراف، فدرال رزرو به موجب سیاستی به نام فشار کمی (QT) یا سخت گیری کمی، در حال شروع فرایند کاهش ترازنامه مالی ۹ تریلیون دلاری خود است که در سال‌های اخیر افزایش یافته است. می‌خواهیم بدانیم این اقدامات چه تاثیری بر بازارهای مالی و بازار رمزارزها دارد و چگونه این اقدامات را رصد کنیم.

تاثیر سیاست‌های فدرال رزرو بر بازار رمزارزها اثر افزایش رشد نرخ بهره چیست؟

تحلیلگران نظرات متفاوتی درباره این موضوع دارند که آیا QT می‌تواند رشد بی‌سابقه بازار رمزارزها را پس از ده سال به پایان برساند یا خیر. با این اصطلاحات تا مدتی سرو کار خواهیم داشت و مهم‌ترین تاریخ‌ها برای بازار را بررسی خواهیم کرد.

زمانی که ترس از رکود اقتصادی وجود داشته باشد، فدرال نرخ بهره را کاهش می‌دهد. در مارس ۲۰۲۰ (اسفند ۹۸) فدرال رزرو آمریکا نرخ بهره را تا ۰-۰.۲۵٪ کاهش داد. با شروع قرنطینه، فدرال قصد داشت اقتصاد را سرپا نگه دارد. اما راهی برای کاهش نرخ بهره وجود نداشت. بنابراین به سیاست تسهیل کمی (QE) اثر افزایش رشد نرخ بهره روی آورد. همان سیاست پولی که در سال ۲۰۰۷ نیز سر و صدا کرد.

در این سیاست معمولا فدرال رزرو، پول را با خریداری اوراق بهادار (مثل سهام، اوراق قرضه و دارایی‌های مربوط به خزانه) از دولت و یا بانک‌های تجاری، به اقتصاد تزریق می‌کند. این سیاست باعث شد تا بیشترین میزان افزایش عرضه پول در اقتصاد ایالات متحده رقم بخورد. چیزی که به چاپ پول نیز مشهور است. زمانی که فدرال اقدام به خرید کند، سود اوراق قرضه کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذاری‌ها در سهام و کریپتو (بازارهایی بار یسک بیشتر) افزایش می‌یابد.

طرح تسهیل کمی (QE) که از مارس ۲۰۲۰ آغاز شد تاثیر بسزایی بر بازار کریپتو داشته است. اطلاعات کوین‌گکو (CoinGecko) نشان می‌دهد که ارزش بازار رمزارزها در سال ۲۰۱۹ و اوایل سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است، اما با افزایش چشمگیر چاپ پول توسط فدرال رزرو، بازار صعودی در اواخر ماه مارس ۲۰۲۰ آغاز شد. ارزش کل بازار کریپتو از ۱۶۲ میلیارد دلار در تاریخ ۲۳ مارس (۴ فروردین ۱۳۹۹) به بیش از ۳ تریلیون دلار در اواخر ماه نوامبر ۲۰۲۱ رسید.

در این مدت، ترازنامه مالی فدرال رزرو نیز ۲.۱ برابر شده و از ۴.۱۷ تریلیون دلار در تاریخ ۱ ژانویه ۲۰۲۰ (۱۱ دی ۱۳۹۸) به ۸.۹۵ تریلیون دلار در تاریخ ۱ ژوئن ۲۰۲۲ (۱۱ خرداد ۱۴۰۱) رسیده است. بدین ترتیب، سریع‌ترین رشد ترازنامه پس از بحران اقتصادی جهانی در سال ۲۰۰۷ را شاهد هستیم.

به طور کل می‌توان گفت که فشار کمی نقطه مقابل تسهیل کمی (Quantitative Easing) یا چاپ پول است که فدرال رزرو از آغاز شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ در دستور کار خود قرار داده است. به دنبال اجرای طرح تسهیل کمی (QE)، پول بیشتری چاپ و توزیع شد، در حالی که فدرال رزرو اوراق قرضه و سایر ابزارهای خزانه‌داری را به ترازنامه خود افزوده است.

در توییت زیر می‌خوانیم که بدترین جنبه این موضوع، عدم آگاهی مردم است. مردم نمی‌دانند که سیاست QT چیست.

ترکیب نرخ بهره پایین، سیاست تسهیل کمی و بسته‌های محرک اقتصادی در سال ۲۰۲۰، باعث شد اقتصاد آمریکا جانی دوباره بگیرد. با این حال بزرگ‌ترین انتقادی که به تسهیل کمی وارد است این است که به دنبال آن تورم اوج می‌گیرد. با اینکه این سیاست در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ به تورم منجر نشد، اما اکنون تورم در آمریکا به اوج ۴۰ ساله خود رسیده است. از شاخص‌هایی که با آن تورم را اندازه‌گیری می‌کنند شاخص CPI است. در ۱۰ ژوئن (۲۰ خرداد) داده‌های CPI برای ایالات متحده منتشر می‌شود. همچنین ذکر این نکته ضروری است که کمیته بازار آزاد فدرال (FOMC) در طول سال ۸ بار جلسه برگزار می‌کند و در آن نشست‌ها، درخصوص سیاست‌های پولی مانند افزایش نرخ بهره تصمیم گیری می‌شود. صورت جلسه هر نشست نیز ۳ هفته بعد از آن منتشر می‌شود. تاریخ جلسات کمیته FOMC با استفاده از این منبع، به شرح زیر است:

جلسه FOMC	تاریخ میلادی	تاریخ شمسی	انتشار صورت ‌جلسه
جلسه چهارم	۱۴و ۱۵ ژوئن	۲۴ و ۲۵ خرداد	۳ هفته بعد
جلسه پنجم	۲۶ و ۲۷ جولای	۴ و ۵ مرداد	۳ هفته بعد
جلسه ششم	۲۰ و ۲۱ سپتامبر	۲۹ و اثر افزایش رشد نرخ بهره ۳۰ شهریور	۳ هفته بعد
جلسه هفتم	۱ و ۲ نوامبر	۱۰ و ۱۱ آبان	۳ هفته بعد
جلسه هشتم	۱۳ و ۱۴ دسامبر	۲۲ و ۲۳ آذر	۳ هفته بعد

لازم به ذکر است تعداد این جلسات ممکن است بر اساس نیاز بیشتر نیز شود. با این حال در نظر داشتن این تاریخ‌ها برای پیگیری اخبار اقتصادی حائز اهمیت است. همچنین روزهایی که این جلسات برگزار می‌شود و یا صورتجلسه آنها منتشر می‌شود، ممکن است در بازارهای مالی شامل رمزارزها شاهد نوساناتی هرچند به مقدار کم باشیم. به دلیل پایین بودن حجم معاملات در بازار کریپتو این نوسانات ممکن است دامنه وسیع‌تری داشته باشد و برای کاربرانی که در بازار فیوچرز فعالیت می‌کنند به لیکویید شدن معاملات آنها منجر شود. بنابراین می‌توان نسبت به مدیریت ریسک در زمان‌های این چنینی اقدام کرد.

فدرال رزرو در پاسخ به تورم اشاره شده در بالا، ۲ تصمیم مهم اخذ کرده است:

• سیاست QT
• افزایش نرخ بهره

به منظور اعمال سیاست QT، فدرال رزرو در صدد کاهش ترازنامه خود است، به طوری که طی ۳ ماه آتی ماهانه ۴۷.۵ میلیارد دلار از ترازنامه خود بکاهد. در ماه سپتامبر سال جاری، فدرال رزرو در صدد کاهش ۹۵ میلیارد دلار از ترازنامه مالی خود است. هم‌چنین هدف این بانک، کاهش ترازنامه تا ۷.۶ تریلیون دلار تا پایان سال ۲۰۲۳ است.

در واقع فدرال رزرو خریدهایی که داشته است را دیگر تمدید نمی‌کند یا قبل از پایان تاریخ انقضا آنها، آنها را می‌فروشد که سیاستی سختگیرانه‌تر است. هر اقدامی تبعاتی نیز در پی دارد. ممکن است ترس از این تبعات باعث شده باشد فدرال سیاست سختگیرانه را در پیش نگیرد و به عدم تمدید خریدهای خود اکتفا کند.

فدرال رزرو در مارس ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰) برای اولین بار بعد از چندین سال به افزایش نرخ بهره روی آورد. یکی از تبعات افزایش نرخ بهره، کاهش تقاضا برای نیروی کار بدون افزایش نرخ بیکاری است.

اکنون شاهد افزایش دستمزد کارگران آمریکا هستیم، زیرا تقاضا برای کارگران هم‌چنان در سطح بالایی قرار دارد. با فرض بر اینکه دستمزد کارگران در خلال اجرای طرح QT در سطح بالایی حفظ شود، ممکن است آمریکا رکود اقتصادی را با نابرابری درآمد کمتری پشت‌سر بگذارد. یکی از تحلیلگران بازار کریپتو به اسم Economiser در توییتر نوشته است که اگر به دلیل دستمزد بیشتر، مردم پول نقد بیشتری داشته باشند، بازار کریپتو می‌تواند از اجرای طرح QT به نفع خود بهره ببرد.

در تئوری، اگر فدرال مقدار کمتری اوراق قرضه خریداری کند، پس باید سود آنها بالاتر برود. در این صورت سرمایه‌گذاران دلار را سمت اوراق قرضه می‌برند و از دارایی‌های پرریسک دیگر مانند رمزارزها و سهام، دوری می‌کنند. با این حال در واقعیت اوضاع متفاوت تر است. در پایان آخرین دوره QT در سال ۲۰۱۹، سود اوراق ۱۰ ساله خزانه‌داری کمتر از قبل شده بود. در اینجا فدرال به جای آنکه با فروش دارایی‌هایش باعث کاهش قیمت آنها شود، تصمیم می‌گیرد با افزایش نرخ بهره و سیاست QT شرایط را کنترل کند. این تصمیمات شامل موارد زیر می‌شوند:

• افزایش پیوسته نرخ بهره
• منقضی شدن اوراق قرضه موجود در ترازنامه فدرال رزرو (به جای فروش آنها)
• کنترل بیکاری
• دوری کردن از رکود اقتصادی بزرگ

این شرایط معمولا به افزایش سود اوراق قرضه، کاهش ارزش سهام‌ها و خارج شدن سرمایه از بازارهای ریسکی مانند سهام و کریپتو می‌شود. این شرایط می‌توان تا ۱۸ ماه (پایان ۲۰۲۳) ادامه داشته باشد. با این حال باید در نظر داشت که هیچ چیز قطعی وجود ندارد. تغییر سیاست‌های مالی کشورها همیشه وجود داشته است و یک عامل به تنهایی نمی‌تواند جهت بازار رمزارزها و قیمت بیت کوین را مشخص کند. نظر شما چیست؟ در بخش کامنت ها نظرتتان را با ما به اشتراک اثر افزایش رشد نرخ بهره بگذارید.

نظر تحلیلگران چیست؟

پاو هوندال (Pav Hundal) مدیر صرافی رمزارز Swyftx معتقد است که QT ممکن است تاثیر منفی بر بازار رمزارزها بگذارد. وی در این خصوص گفته است:

این موضوع بسیار محتمل است که رشد ارزش بازار کریپتو اندکی کاهش یابد. فدرال رزرو سخت‌تر و سریع‌تر از آن چیزی که تحلیلگران انتظار داشتند در حال جمع‌آوری دارایی‌ها است و می‌توان گفت که این موضوع بر احساس سرمایه‌گذاران تاثیرگذار خواهد بود.

هوندال افزود که اگرچه بازار کریپتو اخیرا با نوسان زیادی مواجه بوده است، اما بیت کوین می‌تواند از اجرای طرح QT به نفع خود بهره ببرد. او خاطرنشان کرد که تسلط بیت کوین از ابتدای سال ۲۰۲۲ تقریبا ۸٪ افزایش یافته و اکنون به ۴۷٪ رسیده است. وی بیان کرده است که این موضوع را می‌توان به روش‌های مختلف تفسیر کرد.

نایجل گرین (Nigel Green) مدیرعامل شرکت مشاوره امور مالی deVere Group معتقد است بازار واکنش اندکی به طرح QT نشان داده است، زیرا این طرح از قبل تاثیر خود را گذاشته است. گرین گفت ممکن است شاهد واکنش ناگهانی از جانب بازارها باشیم که دلیل آن نیز سرعت بی‌سابقه اجرای طرح QT است، اما به نظر او تأثیر چشمگیری را شاهد نباشیم. وی در این خصوص گفت:

علاوه بر این، ما منتظر جهش قریب‌الوقوع بازار هستیم. این موضوع بدان معنا است که سرمایه‌گذاران باید پورتفولیوی خود را طوری تنظیم کنند که از این جهش سود کسب کنند.

رویداد‌هایی که در طول دو سال گذشته از سال ۲۰۲۰ تا امسال پشت سر گذاشتیم به تورم گسترده جهانی منجر شده است. شیوع کرونا‌، قرنطینه جهانی‌، دورکاری‌ ناشی از آن، جنگ روسیه و اوکراین‌، توقیف املاک خارجی روسیه و تحریم‌ها همه و همه به این نرخ تورم دامن زده و کشور‌های مختلف در حال دست و پنجه نرم کردن با چرخه مرگ اقتصاد جهانی هستند. اگر تمایل دارید در خصوص مسائل مرتبط با اقتصاد جهانی، آمریکا، چینبیت کوین و … بیشتر مطالعه کنید پیشنهاد می‌کنیم مقاله «چرخه مرگ اقتصاد جهانی؛ چرا بیت کوین یک میلیون دلاری امری محتوم است؟» را بررسی کنید.

پرسش و پاسخ

• آیا تصمیمات فدرال رزرو به تنهایی تعیین کنننده روند قیمت بیت کوین و سایر رمزارزها است؟

خیر. قطعا اینگونه نیست. عوامل مختلفی بر قیمت رمزارزها تاثیرگذار هستند که از جمله آنها می‌توان به قانون‌گذاری کل حوزه بلاکچین و ارزهای دیجیتال اشاره کرد. همچنین اتفاقات بازار کریپتو و عوامل درون زنجیره‌ای و فاکتورهایی مانند ویروس کویید -۱۹ و سویه‌های آن و جنگ روسیه و اکراین و … بر قیمت‌ها تاثیرگذار هستند.

• اثر افزایش نرخ بهره و کاهش ترازنامه فدرال رزرو چه زمانی مشخص می‌شود؟

فدرال رزرو در نظر دارد تا سیاست‌های خود را به آرامی اجرا کند تا بتواند تورم را مهار کند. با این حال سپتامبر (شهریور ۱۴۰۱) فدرال رزرو در صدد کاهش ۹۵ میلیارد دلار از ترازنامه مالی خود است که تاریخ مهمی محسوب می‌شود.

نرخ بهره آمریکا ۰.۷۵ درصد افزایش یافت؛ رشد قیمت بیت کوین تا ۲۲,۶۰۰ دلار

اعلام افزایش نرخ تورم توسط فدرال رزرو بار دیگر بر بازارهای جهانی تاثیرگذار بوده است. قیمت بیت کوین نیز پس از افزایش نرخ بهره دچار تحولاتی شده است.

به گزارش میهن بلاکچین و به نقل از کریپتوپوتیتو، نوسان قیمت بیت کوین بار دیگر پس از نشست کمیسیون بازار آزاد فدرال (FOMC) شدت گرفت. به دنبال اعلام افزایش ۰.۷۵ درصدی نرخ بهره توسط فدرال رزرو، قیمت‌ بیت کوین نیز واکنش نشان داد و ۳.۵٪ افزایش یافت.

قیمت بیت کوین که در اوایل روز جاری ۲۱,۶۸۸ دلار بود، بلافاصله پس از اعلام افزایش نرخ بهره افزایش یافت و در حال حاضر قیمت BTC در محدوده ۲۲,۶۰۰ دلار معامله می‌شود.

نمودار قیمت بیت کوین. منبع: TradingView

بار اول نیست که چنین نوسان قیمتی را از جانب بیت کوین شاهد هستیم. قیمت بیت کوین پس از نشست‌های قبلی FOMC در سال جاری دستخوش نوسان شده است. در مواقع مذکور، نوسان قیمت بیت کوین کوتاه‌مدت بوده است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که افزایش نرخ بهره بر بازار بورس و کریپتو تاثیرگذار بوده است.

بیت کوین در طول سال و به ویژه در واکنش به سیاست افزایش نرخ بهره فدرال رزرو، ارتباط نزدیکی با بازار بورس داشته است، هرچند این ارتباط در ماه‌های اخیر اندکی کاهش یافته است. در این بین، شاخص S&P 500 نیز ۱.۲٪ افزایش یافته، در حالی که رشد شاخص نزدک ۱۰۰ معادل با ۲.۵٪ بوده است.

پس از آنکه بانک مرکزی کانادا در اوایل ماه جاری، افزایش نرخ بهره یک درصدی را اعلام کرد، بخش قابل توجهی از بازار نگران افزایش مشابه از جانب فدرال رزرو بودند. هرچند، همانطور که انتظار می‌رفت، جروم پاول رییس فدرال رزرو در نشست مطبوعاتی FOMC، افزایش نرخ بهره را ۰.۷۵٪ اعلام کرد.

تلاش فدرال رزرو در خصوص افزایش نرخ بهره به منظور کاهش تورم زیادی بوده است که در طی سال جاری شاهد آن بوده‌ایم. شاخص CPI در ماه ژوئن معادل با ۹.۱٪ بوده است که بالاترین سطح این شاخص طی ۴۰ سال اخیر و بالاتر از پیش‌بینی ۲ درصدی فدرال رزرو محسوب می‌شود.

هرچند، نگرانی‌هایی نیز مبنی بر این موضوع وجود دارد که تلاش‌های فدرال رزرو در این زمینه، اقتصاد آمریکا را وارد رکود کند. چندین شرکت بزرگ مرتبط با رمزارز در ماه ژوئن، تعدیل نیروهای بسیار زیادی را اعلام کرده‌ و دلیل آن را فشارهای ناشی از اقتصاد کلان عنوان کرده‌اند.

اثرات جانبی کنترل نرخ بهره بر نرخ تورم

مانده نقدینگی نزد بانک ها در عملیات بازار باز در مرز 90 هزار میلیارد تومان قرار داشته که در مقایسه با هفته های قبل سطح بالایی به شمار می آید. برخی این افزایش را عاملی در جهت رشد تورم در ماه های آتی می دانند.

به گزارش اکو ایران به نقل از اقتصادنیوز ، بانک مرکزی با جذب و بسط پول در بازار باز سعی می کند تا به اهداف مختلف خود برسد. اهدافی نظیر کنترل وضعیت نقدینگی بانک ها و کاهش نرخ سودبین بانکی.

پیش از این دولت با هدف نحات بورس در سال گذشته در ده بند دستوراتی را روانه بانک مرکزی کرده که در بنده دهم آن از این نهاد خواسته بود تا نرخ بهره یا نرخ سود بانکی با هدف بالابردن بازدهی بورس در سقف 20 درصد نگه داشته شود. بانک مرکزی نیز در اعلام تبعیت از این فرمالن سعی کرد تا با رشد بسط پول در بازار باز و تزریق بالای پول در این بازار مقدمات کاهش نرخ سود بین بانکی را فراهم کند.

اتفاقی که می تواند به باور برخی از تحلیلگران تبعات تورمی را در پی داشته باشد.

رکوردزنی در بسط پول در بازار باز هفته های اخیر

بانک مرکزی در بازار باز با خرید و فروش اوراق از بانک های نیازمند بسط و جذب پول در این بازار را انجام می دهد. این بسط پول در هفته پایانی فروردین ماه 1401 برابر با 93 هزار و 900 میلیارد تومان رقم خورده که برای پنجمین هفته متوالی بالاتر از مرز 90 همت بوده است.

بسط بی شمار بانک مرکزی در ماه های اخیر در بازار باز موجب شده تا در بازار بین بانکی سطح معاملات کاهش پیدا کرده و درنهایت نرخ سود نیز روندی نزولی را در این ماه بپیماید اماهنوز از سطح 20 درصد پایین تر نیامده است.

در همین خصوص آمار بانک مرکزی نشان می دهد در هفته اخیر اعتبارات قاعده مند که قرض دهی بانک مرکزی در بازار بین بانکی به بانک ها بوده در حدود 5 هزار و 780 میلیارد تومان بوده است.

در بازار بین بانکی یا شبانه بانک های دارای مازاد به نهادهای مالی دارای کسری وام می دهند تا کسری های ضروری به سرعت مرتقع شود. اعتبارات قاعده مند نیز وامی است که بانک مرکزی در این بازار به بانک های مقروض می دهد. به طور کلی نرخ سود این بازار در مرز 14 تا 23 درصد وتاریخ سررسید آن کوتاه مدت است.

روند رو به رشد خالص عملکرد بانک مرکزی در محموع دو بازار

هر بسط پول دربازار باز و بازار بین بانکی جذبی نیز به همراه دارد که در نتیجه معاملات هفته پیش بوده است. کسر کردن این جذب پول از تزریق نقدینگی در هر هفته نشان از خالص عملکرد بانک مرکزی در این بازار خواهد داشت.

این رقم در مجموع دوبازار بین بانکی و بازار باز می تواند گویای میزان وضعیت رفتار انبساطی این نهاد در هر هفته باشد که در پایان فروردین انقباضی به ثبت رسیده است.

طبق داده های بانک مرکزی در این خصوص خالص عملکرد بانک مرکزی در مجموع دو بازار برابر با جذب 330 میلیارد تومان بوده که البته از هفته های قبل کمتر بوده است.

احتمال می رود در صورتی که این روند ادامه داشته باشد در هفته های پیش رو این خالص مثبت شده و رفتاری انبساطی را به ثبت برساند.

با این حال هنوز مانده نقدینگی نزد بانک ها در بازار باز رفتاری صعودی دارد.

رکوردزنی مانده نقدینگی نزد بانک ها در بازار باز

به طور کلی با توجه به حذب و بسط پول در بازار باز می توان محاسبه کرد از پایان شهریور ماه که حساب بانک ها و بانک مرکزی پس از دو هفته عملیات صفر در این بازار صفر شده چه میزان نقدینگی اکنون نزد بانک ها باقیمانده است.

در همین رابطه اثر افزایش رشد نرخ بهره طبق آمار و ارقام ثبت شده تا کنون از ابتدای مهرماه سال گذشته تقریبا 87 هزار و 810 میلیارد تومان نقدینگی هنوز نزد بانک ها باقی است.

به باور برخی این رقم یکی از عوامل رشد پایه پولی بوده و می تواند اثر تورمی بالایی را به همراه داشته باشد.