انواع جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد چه اطلاعاتی در اختیار سرمایه‌گذاران می‌کند؟

منابع اصلی صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد : منابع اصلی جریان ورودی وخروجی و وجوه نقد 7 مورد می باشد. که شامل فعالیت های عملیاتی ، بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختنی برای تامین مالی، مالیات بر درآمد، فعالیت های سرمایه گذاری، فعالیت های تامین مالی، مبادلات غیر نقدی، تسعیر ارز می باشد. که در ادامه به تشریح برخی از این موارد می پردازیم.

فعالیت‌های عملیاتی

کسب وکارها درآمد حاصل از فروش کالا و یا ارائه خدمات رادریافت می کند. و سایر وجه های دریافتی را به نمایش میگذارند. خارج شدن از فعالیت های عملیاتی مانند هزینه های حقوق و دستمزد مزایا و مالیات اشتغال ، مالیات بر درآمد، و غیره

فعالیت های عملیاتی به دو بخش مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شوند. روشی که انتخاب میگردد. با اطلاعات مورد نیاز صورت جریان نقد، ارتباط مستقیم دارد.

فعالیت‌ های سرمایه گذاری

فعالیت های سرمایه گذاری از تحصیل و واگذاری دارایی ها بلند مدت و سایر سرمایه گذاریهای بلند مدت را شامل می شود.

این فعالیت ها شامل جریان های مربوط به تحصیل و فروش، سرمایه گذاری های کوتاه مدت، بلند مدت ، وجوه انواع جریان وجوه نقد در ارتباط با دارایی های ثابت مشهود و نامشهود و پرداخت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل از واحد تجاری است.

فعالیت های تامین مالی

جریان های نقدی که از فعالیت های مالی به وجود می آیند. شامل، تامین کنندگان منابع مالی جداگانه از واحد تجاری و بازپرداخت اصل آن می باشد.

مطرح کردن مستقل جریان های نقدی، جهت پیش بینی جریان های نقدی آتی جهت اجرای تعهدات به تامین کنندگان منابع مالی واحد تجاری سودمند است.

مبادلات غیر نقدی

مبادلات و رویداد های سرمایه گذاری که نیازی به مصرف وجه نقد ندارند. نمونه مبادلات غیر نقدی : به دست آوردن دارایی های ثابت مشهود در ازای تسهیلات مالی ، به دست آوردن دارایی های ثابت در ازای صدور سهام.

انواع جریان وجوه نقد

1- فعالیتهای عملیاتی:

1-1-1- وجوه نقد حاصل از فروش =حسابهای دریافتنی پایان دوره – حسابهای دریافتنی ابتدای دوره + فروش

2-1-1- وجوه نقد حاصل از ارایه خدمات= حسابهای دریافتنی پایان دوره - حسابهای دریافتنی ابتدای دوره + درآمد خدمات

3-1-1- وجوه نقد پرداختی بابت مواد اولیه= موجودی پایان دوره - موجودی ابتدای دوره + هزینه مواد اولیه

4-1-1- وجوه نقد پرداختی بابت حقوق و دستمزد= حقوق پرداختنی پایان دوره - حقوق پرداختنی ابتدای دوره + هزینه حقوق

(برای تمامی درآمد ها و هزینه های عملیاتی) از جمله پرداختی بابت حق امتیاز ، اجاره عملیاتی و هزینه های تجدید ساختار و هرنوع پرداختی به کارکنان از جمله وام و خسارت دریافتی از بیمه از بابت حتی اقلام سرمایه ای.

2-1- روش غیر مستقیم

(تهیه صورت تطبیق سود عملیاتی با جریان وجوه نقد حاصل از عملیات)

1-2-1- تعیین سود عملیاتی(صورت سود و زیان)

2-2-1- تعدیل هزینه های غیر نقدی

ب) مزایای پایان خدمت

3-2-1- تعدیل از بابت اقلام عملیاتی ترازنامه

الف) افزایش و کاهش در داراییهای مرتبط با عملیات

ب) افزایش و کاهش در بدهیهای مرتبط با عملیات

4-2-1-تعدیل از بابت درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی

** مواردی که در هیچ سرفصل دیگری قرار نمیگیرند(حمل موردی مواد اولیه) .

5-2-1- تعدیلات سنواتی موثر بر اقلام جاری

بدهکار = خروج وجه نقد

بستانکار= ورود وجه نقد

**الف) اگر نقدی باشد ، ورودی یا خروجی وجه نقد

ب) در غیر این صورت اثر آن به این وسیله خنثی میشود.

6-2-1- سایر تعدیلات:

در مواقعی که حسابهای عملیاتی با سایر سرفصلها درگیر شود

2- بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تأمین مالی:

1-2- سود سهام دریافتی= سود سهام دریافتنی ابتدای دوره + در آمد مربوط به سود سهام – سود سهام دریافتنی پایان دوره

** از بابت بکارگیری روش ارزش ویژه میبایست تعدیلات لازم صورت گیرد.

2-2- سود سهام پرداختی=سود سهام پرداختنی ابتدای دوره + سود سهام تصویب شده –سود سهام پرداختنی پایان دوره

3-2- بهره دریافتی=بهره دریافتنی ابتدای دوره + درآمد بهره –بهره دریافتنی پایان دوره

4-2- بهره پرداختی=بهره پرداختنی ابتدای دوره +بهره منظور شده به دارایی+ هزینه بهره – بهره پرداختنی پایان دوره

5-2- تعدیلات سنواتی موثر بر این سرفصل(دریافتنی یا پرداختنی)

3- مالیا ت بر درآمد:

1- کلیه وجوه نقدی که واحد تجاری از بابت عملکرد پرداخت کرده است.

** حتی از بابت سنوات قبل (تعدیلات سنواتی)

مالیات پردرآمد پرداختی = ذخیره مالیات ابتدای دوره +پیش پرداخت مالیات پایان دوره+ مالیات دوره جاری –ذخیره مالیات انتهای دوره - پیش پرداخت مالیات اول دوره+ تعدیلات سنواتی موثر - تعدیلات سنواتی غیر موثر

4- فعالیتهای سرمایه گذاری

1-4- وجوه مرتبط با داراییهای ثابت مشهود و داراییهای نامشهود

1-1-4- وجوه پرداختی بابت تحصیل=حسابهای پرداختنی مرتبط در ابتدای دوره + افزایش در دارایی ثابت – حسابهای پرداختنی مرتبط در پایان دوره

2-1-4- وجوه دریافتی بابت فروش=سود (- زیان)حاصل از واگذاری+ کاهش در دارایی ثابت(ارزش دفتری) +حسابهای دریافتنی مرتبط در ابتدای دوره – حسابهای دریافتنی مرتبط در پایان دوره

3-1-4- اعمال تعدیلات از بابت انواع جریان وجوه نقد تعدیلات سنواتی موثر

4-1-4- اعمال تعدیلات از بابت تغییر طبقه بندی و تعدیلا جاری که بر افزایش و کاهش داراییها موثر است.

**در صورتیکه بتوان به طور مستقیم از طریق اطلاعات مالی دریافتها و پرداختهای مرتبط با تحصیل یا واگذاری داراییها را مشخص کرد فرمولهای فوق میتواند کنترل کننده مناسبی باشد.

2-4- وجوه مرتبط با سرمایه گذاریها(سهام ، سپرده بانکی یا اوراق مشارکت)

** دقیقاً شبیه ردیف 1-4 عمل میشود اما حتماً باید اثرات ناشی از بکارگیری روشهای سرمایه گذاری (ارزش ویژه یا ارزش بازار و . ) مد نظر قرار کیرد.

5- فعالیتهای تأمین مالی:

1-5- وجوه مرتبط با افزایش و کاهش سرمایه

** صرفاً مبالغ نقدی ، (شامل علی الحساب افزایش سرمایه) مد نظر قرار میگیرد.

5- فعالیتهای تأمین مالی:

2-5- دریافت تسهیلات مالی و بازپرداخت اصل تسهیلات مالی و حصه اصل اقساط پرداختی اجاره به شرط تملیک .

= باز پرداخت اصل تسهیلات مالی=مانده اصل در ابتدای دوره + اصل تسهیلات مالی دریافتی–مانده اصل در پایان دوره

***تسعیر ارز از این بابت بابد تعدیل شود. یعنی منهای سود تسعیر و به اضافه زیان تسعیر ارز

*** تسهیلات مالی دریافتی با سررسید کمتر از سه ماه را میتوان بطور خالص و جداگانه نمایش داد.

1-2-5- اعمال تعدیلات از بابت تعدیلات سنواتی موثر

6- مبادلات غیر نقدی

معاملاتی که مستلزم استفاده از وجه نقد نیست نباید در صورت جریان وجوه نقد انعکاس یابد .

این معاملات ، به استثنای معاملات مربوط به فعالیتهای عملیاتی ، در صورت با اهمیت بودن بایددر یادداشتهای توضیحی به نحو ی مناسب افشا شود.

نمونه غیر نقدیهایی که باید در یاداشتها افشاء شوند:

1- تحصیل‌ داراییهای‌ ثابت‌ مشهود در قبال‌ تسهیلات‌ مالی‌

2- تحصیل‌ داراییهای‌ ثابت‌ مشهود در قبال‌ صدور سهام‌

3- مبادله‌ موجودی‌ مواد اولیه‌ یا موجودی‌ کالای‌ ساخته‌ شده‌ با دارایی‌ ثابت‌ مشهود

4- افزایش‌ سرمایه‌ از محل‌ مطالبات‌ حال شده‌ بستانکاران‌

5- جایگزینی‌ وامهای‌ بلند مدت‌ با وامهای‌ بلند مدت‌ دیگر

تغییرات‌ در چارچوب‌ حقوق‌ صاحبان‌ سرمایه‌ که‌ مبین‌ طبقه‌بندی‌ مجدد حسابهای‌ تشکیل‌ دهنده‌ حقوق‌ صاحبان‌ سرمایه‌ است‌ از قبیل‌ افزایش‌ سرمایه‌ از محل‌ اندوخته‌ها و تخصیص‌ اندوخته‌ از محل‌ سود انباشته‌، در زمره‌ معاملات‌ غیر نقدی‌ مستلزم‌ افشا تلقی‌ نمی‌شود.

1-7- هرگاه بخشی از سود یا زیان ناشی از تسعیر معاملات عملیاتی تسویه شده و یا مانده های عملیاتی تسویه نشده به موجب استانداردهای حسابداری یا قوانین آمره به سود و زیان عملیاتی دوره منظور نشده باشد.

2-7- هرگاه سود یا زیان ناشی از تسعیر معاملات غیرعملیاتی تسویه شده یا مانده های غیرعملیاتی تسویه نشده در محاسبه سود عملیاتی دوره منظور شده باشد.

در موارد فوق ، تعدیلات انجام شده در محاسبه جریانهای نقدی در سرفصلهای اصلی مربوط منظور می شود.

3-7- هرگاه سود یا زیان ناشی از تسعیر وجه نقد (صرفاً وجه نقد)در محاسبه سود یا زیان عملیاتی دوره منظور شده باشد.

**مورد فوق به عنوان یکی از عوامل تطبیق بین مانده اول دوره و پایان دوره وجه نقد درصورت جریان وجوه نقد ارائه می شود.

8- مانده وجه نقد ابتدا و پایان دوره

** مانده وجه نقد ابتدا و پایان دوره در ذیل صورت جریان وجوه نقد درج میگردد.

جریانهای‌ نقدی‌ ارزی‌ در گروه‌ واحدهای‌ تجاری‌

در گروه واحدهای تجاری(اصلی و فرعیها) با سه مساله روبرو هستیم:

۱-در صورت جریان وجوه نقد شرکت اصلی بابت خرید شرکت فرعی چه مبلغی و در کدام قسمت باید درج شود؟

۲-اگر از نرخ میانگین ارز برای تسعیر صورتهای مالی شرکت فرعی استفاده کنیم تفاوت حذف معاملات در کجای صورت جریان باید گزارش شود؟

۳-صورت جریان وجوه نقد تلفیقی چگونه تهیه می شود؟

ارزش منصفانه شرکت فرعی به ریز(مثل ارزش منصفانه موجودی کالا ، ارزش منصفانه دارایی ثابت . ) + سرقفلی تلفیق - ارزش منصفانه آنچه دادیم - موجودی نقد شرکت فرعی = برابر می شود با وجوه نقد پرداختی بابت سرمایه گذاری در شرکت فرعی که در قسمت فعالیتهای سرمایه گذاری گزارش می شود.

تفاوت را با حسابهای دریافتنی و پرداختنی عملیاتی تهاتر می کنیم

دقیقا مانند صورت جریان یک واحد تجاری از ترازنامه و صورت سودزیان با تعدیل از بابت سوال ۲ تهیه می کنیم.

با نمادبان بیاموزید: تحلیل صورت جریان وجوه نقد در بورس

صورت جریان وجوه نقد چه اطلاعاتی در اختیار سرمایه‌گذاران می‌کند؟

پیشتر در نمادبان در مقاله‌ای با عنوان صورت‌های مالی در بورس با انواع صورت‌های مالی از جمله صورت وجوه نقد آشنا شدیم. در این مطلب قصد داریم به طور عمقی به صورت جریان وجوه نقد بپردازیم و نحوه‌ی تحلیل آن را شرح دهیم.

جریان وجوه نقد چیست؟

صورت جریان وجوه نقد نشان دهنده‌ی این است که سرمایه‌ی شرکت‌ها از کجا تامین شده و در کجا خرج می‌شود و نیز نشان‌دهنده‌ی تمامی نقدینگی است که یک شرکت از طریق فعالیت‌های در گردش و منابع سرمایه‌گذاری خارجی خود به دست می‌آورد. صورت جریان وجود نقد درواقع خلاصه‌ای از گردش پول و انتقال نقدینگی میان شرکت با سایر سازمان‌ها است که در یک دوره‌مالی ارائه می شود. فعالیت های اقتصادی نظیر عملیات، سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تامین مالی منجر به به دست آمدن نقدینگی شده و بررسی صورت‌های مالی گردش وجوه نقد با توجه به فعالیت‌های شرکت در طول یک دوره، به ما نشان خواهد داد که آیا شرکت قادر به پرداخت بدهی به بستانکاران و یا پرداخت سود به سهامداران خواهد بود یاخیر و انعطاف پذیری شرکت برای تامین مالی عملیات تجاری یا تولیدی را مشخص می‌کند.

صورت جریان وجوه نقد چه کاربردهایی دارد؟

ممکن است شرکت مدنظر ما به صورت عادی در حال کار باشد و کاملاً سودآور به نظر ب‌رسد؛ اما. اما اگر دریافتی‌ها به تعویق بیافتند و یا پرداخت نشوند، شرکت می‌تواند دچار مشکلات مالی شود. تخلف در پرداخت به کارکنان، فروشندگان و طلبکاران شرکت را از هدف اصلی خود که کسب و کار است دور می‌کند. برای این که تصویری از جریان نقدی در یک دوره مشخص داشته باشید می‌بایست، یک صورت جریان از وجوه نقد تهیه کنید. نگاهی به‌صورت جریان در یک بازه زمانی مشخص، شرکت را برای پرداخت صورت حساب‌ها و انجام تعهدات مالی آماده خواهد کرد. حتی شرکت‌های پرسود نیز در مقاطعی با مدیریت کنترل جریان نقدی مشکل داشته‌اند. به همین علت وضعیت جریان نقدی یک ابزار مهم برای تحلیلگران و سرمایه‌گذاران است.

بخش‌های مختلف صورت جریان وجوه نقد

منابع اصلی جریان ورودی و خروجی وجوه نقد به شرح زیر هستند:

1. فعالیت‌های عملیاتی: شرکت‌ها جریانی از فعالیت‌های عملیاتی مانند درآمد حاصل از فروش محصولات یا ارائه خدمات، بهره و سود سهام را دریافت کرده و دیگر انواع جریان وجوه نقد وجوه دریافتی را به نمایش می‌گذارد. خروج از فعالیت‌های عملیاتی شامل، هزیته حقوق و دستمزد مزایا و مالیات اشتغال، پرداخت به تامین‌کنندگان و فروشندگان، مالیات بر در آمد، هزینه‌های آتی مانند اجاره، خدمات شهری، بیمه و … و مالیات‌‌های دیگر از کسب و کار و دیگر عملیات مربوط به پرداخت نقدی. فعالیت‌های عملیاتی در دو بخش تقسیم‌بندی می‌شوند: روش مستقیم و روش غیر مستقیم. روشی که انتخاب می‌کنید با اطلاعات مورد نیاز از صورت جریان نقد، ارتباط مستقیم دارد.
2. بازده سرمایه‌گذاری و سود پرداختی در ازای تامین مالی: در این بخش از صورت جریان وجوه نقد بدهی‌ها و معاملات انجام شده گزارش می‌شود. هرگونه جریان نقدی شامل پرداخت سود سهم، بازخرید و یا فروش سهم و اوراق قرضه می‌توانند به‌عنوان یک جریان نقدی برای فعالیت‌های تامین مالی شرکت در نظر گرفته شود. نقدینگی از طریق وام گرفتن و یا نقدینگی پرداخت بدهی در این بخش ثبت می‌شود. برای سرمایه‌گذارانی که شرکت‌های پرداخت‌کننده سودDPS بالا را ترجیح می‌دهند، این بخش مهم است. زیرا نشان می‌دهد که سود نقدی از نقدینگی پرداخت می‌شود و از درآمد خالص برای پرداخت سود به سهامداران استفاده نمی‌شود.
3. مالیات بر درآمد: جریان‌های نقدی که با مالیات بر درآمد مرتبط است برای کاربران صورت‌های مالی، اهمیت فراوانی دارد. مجموع جریان‌های نقدی که با مالیات بر درآمد ارتباط دارد در سرفصل جداگانه‌ای در صورت جریان وجوه نقد، منعکس می‌شود.

۴. فعالیت‌های سرمایه‌گذاری: فعالیت‌های سرمایه‌گذاری از تحصیل و واگذازی دارایی‌های بلند مدت و مابقی سرمایه‌گذاری‌های بلند‌مدت را شامل می‌شود. این فعالیت‌ها همچنین شامل جریان‌های مربوط به تحصیل و فروش سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، بلند مدت، وجوه در ارتباط با دارایی‌های ثابت مشهود و نامشهود و همچنین پرداحت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل از واحد تجاری می‌شود.

۵. فعالیت‌های تامین مالی: جریان‌های نقدی که از فعالیت‌های تامین مالی ناشی می‌شود، شامل تامین‌کنندگان منابع مالی جداگانه از واحد تجاری و بازپرداخت اصل آن می‌شود. فاش کردن جداگانه جریان‌های نقدی مزبور برای پیش‌بینی جریان‌های نقدی آینده لازم برای اجرای تعهدات به تأمین‌کنندگان منابع مالی واحد تجاری سودمند است. مثال‌هایی از جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های مالی بدین شرح خواهد بود :

الف) جریان‌های نقدی ورودی دریافت‌های نقدی که از صادر شدن سهام حاصل شده است.دریافت‌های نقدی که صادر شدن اوراق مشارکت، وام‌ها و سایر تسهیلات کوتاه و بلند مدت حاصل می‌شوند.

ب) جریان‌های نقدی خروجی. باز پرداخت وام‌‌ها، اوراق مشارکت و سایر تسهیلات دریافتی. پرداخت کردن حصه اصل قسط‌های اجاره به شرط مالکیت

نمادبان در تمامی مراحل سرمایه‌‌گذاری همراه شماست.

شما می‌توانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید. همچنین پیشنهاد میکنیم برای اطلاع از گزیده اخبار بورس ایران، مشاهده آخرین اطلاعات نمادهای بورسی‌تان، و همچنین استفاده از سبد مجازی حرفه‌ای جهت رصد بازدهی سرمایه‌تان و تشکیل سبدهای مختلف اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید.

صورت جریان وجوه نقد چیست؟ چه اثری در تحلیل دارد؟

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه همواره یکی از سودآورترین سرمایه‌­گذاری­‌ها در طول سال­های مختلف بوده است. درصورتی‌که روش سرمایه‌­گذاری مستقیم در این بازار انتخاب شود، تجزیه‌وتحلیل صورت­‌های مالی در قالب تحلیل بنیادی شرکت­‌ها اهمیت بالایی پیدا کرده و کمک­های قابل­‌توجهی را به سرمایه‌­گذاران برای داشتن یک سرمایه‌­گذاری مطلوب ارائه می­دهد. اما برای استفاده از چنین ابزار سودمندی یکی از ملزومات، آشنایی با صورت­‌های مالی و انواع مختلف آن و همچنین نحوه‌­ی استفاده از آن­ها در فرایند تحلیل و بررسی وضعیت شرکت­‌ها است. از این روی در این مقاله قصد آن را داریم تا به معرفی صورت جریان وجوه نقد، بخش‌­های مختلف آن و نحوه­ی استفاده از آن در تحلیل بنیادی شرکت­‌ها اشاره کنیم.

صورت جریان گردش وجوه نقد چیست؟

صورت جریان گردش وجوه نقد یکی از صورت مالی‌های اصلی شرکت‌ها است که در فرآیند تجزیه‌وتحلیل بنیادی شرکت­‌ها از کاربرد قابل‌توجهی برخوردار است. صورت جریان گردش وجوه نقد، همان­طور که از نام آن پیداست جریانات ورودی و خروجی وجه نقد در شرکت را در ابعاد مختلف عملیاتی، سرمایه­‌گذاری و تأمین مالی را ارائه می­دهد. البته این فرمت در خصوص شرکت­‌های تولیدی است و برای شرکت­‌های سرمایه‌­گذاری نحوه­‌ی گزارش قدری متفاوت است. این صورت مالی علاوه بر اطلاعاتی که به ‌تنهایی در اختیار ما قرار می­دهد، زمانی که در کنار سایر صورت­‌های مالی نیز قرار می­گیرد اطلاعات بسیار کاربردی و مهمی را در اختیار سرمایه­‌گذاران قرار خواهد داد. یکی از فواید تهیه­ی این صورت مالی رفع برخی از نارسایی­‌هایی است که در مبنای تعهدی حسابداری به وجود خواهد آمد. از این روی بهتر است تا ابتدا توضیح مختصری در خصوص مبنای تعهدی و نقدی در حسابداری را ارائه دهیم.

مبنای حسابداری نقدی و تعهدی

در حسابداری و فرایند ثبت و شناسایی حساب­‌های مختلف با دو نوع سازوکار مواجه هستیم. مبنای نقدی و تعهدی این دو سازوکار مختلف هستند. در مبنای تعهدی، شناسایی حساب­‌هایی مانند درآمد و هزینه در زمان تحقق آن­ها انجام می­شود. منظور از زمان تحقق آن انواع جریان وجوه نقد است که در زمان تحویل یا ارائه­‌ی کالا یا خدمت، صرف‌نظر از نحوه­‌ی پرداخت وجه آن درآمد و هزینه‌­ی شرکت شناسایی خواهد شد. در چنین شرایطی اگر فروش تعهدی باشد بازهم درآمد ناشی از آن شناسایی شده و در مقابل در ثبت‌­های حسابداری، حساب دریافتنی‌­ها افزایشی را تجربه خواهد کرد. در چنین رویه­ای در پایان دوره‌­های مالی با بهره­‌گیری از ثبت‌­های مربوط به تعدیلات، اثر دریافتنی­های بعد از دوره­ی مالی را خارج می­کنند. این در حالی است که در مبنای حسابداری نقدی، صرفاً با معیار ورود و خروج پول نقد است که ثبت­‌های حسابداری انجام می­شود و درآمدها یا هزینه­‌هایی که به شکل پول نقد وارد شرکت نشده‌­اند شناسایی نخواهند شد.

در شرایطی که مبنای حسابداری اتخاذ شده، تعهدی باشد (مبنای گزارش‌­دهی شرکت­‌ها همین­‌گونه است)، صورت­‌های مالی تصویر مناسبی از میزان قدرت نقدینگی در شرکت ارائه نخواهند داد و در چنین شرایطی برای پی­‌بردن به توان نقدینگی شرکت، استفاده از صورت جریان وجوه نقد موضوعیت پیدا خواهد کرد.

روش­‌های مختلف استحصال صورت جریان وجوه نقد

به‌طورکلی دو روش برای استحصال صورت جریان وجوه نقد وجود دارد که به دو روش مستقیم و غیرمستقیم شناخته می­شود. روش مستقیم که از پیچیدگی کم­تری در فرایند به‌دست‌آوردن صورت جریان وجه نقد برخوردار است، تناسب بیشتری با مبنای نقدی داشته و در مبنای تعهدی از روش غیرمستقیم استفاده شده که طی آن تعدیلاتی مربوط به حساب­های مختلف و هزینه­‌های غیرنقدی و … صورت‌گرفته و در پایان خالص وجه نقد محاسبه خواهد شد. صورت جریان وجه نقد برای شرکت­‌های تولیدی شامل سه بخش جریان نقد فعالیت­‌های عملیاتی، جریان وجه نقد فعالیت­های تأمین مالی و جریان وجه نقد فعالیت­های سرمایه­گذاری است.

جریان نقد فعالیت‌­های عملیاتی چیست؟

جریان نقد فعالیت­‌های عملیاتی، جریان ورودی یا خروجی مربوط به تمام مواردی است که ارتباطی با فعالیت اصلی شرکت دارند. رقم مربوط به این آیتم به شکل خالص ورودی یا خروجی در ابتدای صورت جریان گردش وجوه نقد گزارش می­شود. محاسبه­ی رقم مربوط به وجه نقد حاصل از عملیات وابسته به روش انتخابی تهیه­‌ی صورت جریان وجه نقد متفاوت خواهد بود؛ البته این تفاوت در حال حاضر موضوع بحث ما نیست و امری که از اهمیت بالایی برخوردار است، نحوه­‌ی تحلیل این صورت مالی است. مالیات نقدی پرداختی نیز از وجه نقد عملیاتی شرکت کسر شده تا در نهایت خالص وجه نقد عملیاتی به دست بیاید. طبیعتاً اگر این رقم برای شرکتی منفی باشد به معنای آن است که شرکت در زمینه‌­ی فعالیت اصلی خود موفق عمل‌نکرده و حتی منجر به خروج پول نقد بابت فعالیت اصلی شرکت نیز شده است. البته در این مورد باید به جزئیات و ظرفیت تکرارپذیری این حالت توجه کرد چرا که اگر برای یک دوره‌­ی مالی باشد ممکن است به دلایل متعددی چندان دلیل بر عملکرد ضعیف شرکت نباشد.

جریان نقد فعالیت‌­های سرمایه­‌گذاری چیست؟

جریان وجه نقد فعالیت‌های سرمایه­‌گذاری مربوط به نقل و انتقالات وجه نقد مربوط به فعالیت­هایی است که در زمره‌­ی فعالیت اصلی شرکت نیستند و به جهت تحصیل دارایی و یا فروش آن به جهت کسب سود در شرکت اتفاق می­افتند. این بخش از صورت جریان وجوه نقد شامل زیرمجموعه‌­های مختلفی است که در ادامه به‌اختصار به برخی از موارد مهم آن­ها اشاره خواهیم پرداخت.

دریافت و پرداخت‌­های نقدی بابت فروش و خرید دارایی‌­های ثابت مشهود

در این بخش از صورت جریان وجوه نقد، دریافت و پرداخت­‌های مربوط به تحصیل یا فروش دارایی‌­های ثابت مشهود نظیر ساختمان و … به‌صورت جداگانه گزارش می­شود. مطابق آنچه که در مقالات مربوط ترازنامه یا صورت وضعیت مالی شرکت­‌ها بیان کردیم، مواردی نظیر پرداختی‌­ها بابت ملک اصلی شرکت در این بخش آورده نخواهد شد و حتماً می­بایست هدف از انجام فعالیت مربوط به بحث سرمایه­‌گذاری در شرکت­‌ها باشد.

دریافت و پرداخت‌­های نقدی برای خریدوفروش دارایی‌­های ثابت نامشهود

کلیه تراکنش­‌های مربوط به دارایی­‌های ثابت نامشهود نظیر برند، خطوط تلفن و مواردی نظیر حقوق مالکیت معنوی مانند امتیازهای بهره‌­برداری، حقوق ثبت اختراع و … در این بخش و به‌عنوان فعالیت سرمایه‌­گذاری در نظر گرفته شده و گزارش می­شوند.

دریافت و پرداخت­‌های نقدی برای فروش و تحصیل سرمایه­‌گذاری­‌های بلندمدت

دریافت و پرداخت‌­های مربوط به سرمایه‌­گذاری در املاک به طور جداگانه و تحت آیتمی با همین عنوان گزارش می­شوند؛ بنابراین با کنارگذاشتن بحث مربوط به املاک، سبد سرمایه­گذاری شرکت­‌ها را می­توان به دو بخش سرمایه­‌گذاری در ابزار­های درآمد ثابت نظیر اوراق و سپرده و سرمایه­گ‌ذاری در سهام تقسیم­‌بندی کرد. کلیه­‌ی دریافت و پرداخت­‌های مربوط به سرمایه‌­گذاری در اوراق با سررسید بیش از یک سال، به‌عنوان سرمایه‌­گذاری بلندمدت در این بخش لحاظ خواهند شد. همچنین در خصوص سهام، سرمایه­‌گذاری در شرکت‌­های غیر بورسی و همین­طور سرمایه­‌گذاری در شرکت­‌های بورسی به­‌گونه­‌ای که شرکت دارای نماینده در هیئت‌مدیره‌ی آن­ها باشد بتواند بخشی از مدیریت شرکت زیر مجموعه را برعهده بگیرد، بلندمدت تلقی شده و دریافت و پرداخت­های مربوط به آن در این بخش آورده خواهند شد.

دریافت و پرداخت‌­های نقدی برای فروش و تحصیل سرمایه‌­گذاری­‌های کوتاه‌مدت

سرمایه­‌گذاری­‌های کوتاه‌­مدت مطابق آنچه در بند قبل نیز بدان اشاره کردیم شامل سرمایه­گذاری در اوراق با سررسید کمتر از یک سال و همچنین سرمایه­‌گذاری در سهام شرکت­‌های بورسی به­‌گونه‌­ای است که سهمی در اعضای هیئت‌مدیره‌ی آن نداشته باشیم و تأثیری در فرایند مدیریت شرکت نداشته وجود نداشته باشد.

تراکنش‌­های نقدی مربوط به اعطای تسهیلات به دیگران و استرداد آن

گاهی اوقات ممکن است شرکت‌­ها به دلایل مختلفی و به جهت بهبود وضعیت زنجیره­‌ی تأمین مواد اولیه‌ی خود و یا به هر علت دیگری اقدام به اعطای تسهیلات به دیگری کنند. این امر ممکن است انواع جریان وجوه نقد نسبت به زیرمجموعه­‌ها هم اتفاق بیفتد. کلیه­ی نقل و انتقالات نقدی مربوط به اعطای تسهیلات و بازپرداخت اصل پول اعطا شده در این بخش گزارش خواهند شد.

دریافت­‌های نقدی حاصل از سود تسهیلات اعطایی به دیگران

جریانات نقدی ورودی ناشی از اعطای تسهیلات به دیگران به دو بخش وجه نقد ورودی بابت اصل تسهیلات اعطایی و وجه نقد ورودی بابت سود تسهیلات اعطایی تقسیم‌­بندی می­شود که به جهت شفافیت به شکل جداگانه و از یکدیگر گزارش خواهند شد.

دریافت­‌های نقدی حاصل از سود سهام

دریافت‌­های نقدی حاصل از سود سهام، در واقع همان DPS شرکت­های زیرمجموعه است که با تشکیل مجمع به شرکت اصلی تعلق‌گرفته است. دریافت­‌های نقدی حاصل از سود سرمایه­گذاری­ها نیز به شکل جداگانه گزارش خواهد شد که برای مشاهده­‌ی جزئیات آن می­توان به یادداشت‌­های همراه صورت مالی مراجعه کرد.

در پایان مجموع این ارقام به‌عنوان خالص وجه نقد ناشی از فعالیت­‌های سرمایه­‌گذاری گزارش خواهد انواع جریان وجوه نقد شد.

جریان نقد فعالیت­‌های تأمین مالی چیست؟

جریان نقد فعالیت­های تأمین مالی، آن دسته از تراکنش‌هایی را شامل خواهد شد که ارتباط مستقیمی با حقوق صاحبان سهام و یا بدهی در شرکت­‌ها خواهند داشت. این دو پارامتر دقیقاً عواملی هستند که در فرایند تأمین مالی شرکت­‌ها تأثیر بسزایی داشته است.انواع جریان وجوه نقد

از آیتم­‌های مربوط به این بخش به­‌عنوان اولین گزینه باید به دریافت­‌های نقدی ناشی از افزایش سرمایه اشاره کنیم. البته در فضای صورت جریان وجوه نقد، آن دسته از افزایش سرمایه مطرح است که منجر به ورود پول نقد به شرکت شود. به عبارت بهتر این آیتم مختص به ورود پول نقد ناشی از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی است.

آیتم بعدی دریافت نقدی حاصل از صرف سهام خزانه است که مطابق قانون تجارت شرکت­ها می­توانند سهام جدید خود را با قیمت ارزش اسمی در بازار منتشر کنند. دریافت و پرداخت­های مربوط به سهام خزانه در شرکت­ها نیز به‌عنوان بخش بعدی است که در صورت جریان وجه نقد آورده خواهد شد.

بخش عمده‌­ی و تأثیرگذار دیگری که در صورت جریان وجوه نقد به آن اشاره می­شود، دریافت و پرداخت­‌های مربوط به دریافت تسهیلات بانکی و بازپرداخت آن است. البته لزوماً تسهیلات دریافتی شرکت‌­ها فقط از طریق بانک­‌ها نیست. در این آیتم نیز پرداختی­‌های بابت اصل تسهیلات از پرداختی­‌های بابت سود تسهیلات تفکیک می­شوند.

تراکنش‌­های نقدی مربوط به انتشار اوراق مشارکت، پرداختی­‌های بابت اصل و سود آن، انتشار اوراق خرید دین و پرداختی بابت اصل و سود آن، پرداخت­‌های اصل و سود اجاره­‌ی سرمایه‌­ای و پرداخت‌­های نقدی بابت سود سهام از سایر آیتم‌­های مهم در فعالیت­‌های تأمین مالی هستند که به جهت آشنایی با تعاریف آن­ها می­توانید به مقاله­‌ی مربوط به جریان وجه نقد فعالیت­‌های تأمین مالی در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.

ارتباط بین صورت جریان وجوه نقد صورت سود و زیان

یکی از مهم­ترین کاربردهای صورت جریان گردش وجوه نقد، سنجش قدرت نقدینگی شرکت و میزان ورود و خروج پول نقد به آن است. ترکیب این ویژگی و کاربرد صورت جریان وجوه نقد با سایر صورت­های مالی نظیر صورت سود و زیان، تحلیلگران را به مسائل مهمی رهنمود خواهد کرد. به طور مثال یکی از کاربرد­های ترکیب صورت جریان وجه نقد با صورت سود و زیان، سنجش کیفیت سود محقق شده در شرکت­‌هاست. منظور از سنجش کیفیت آن است که آیا ما به‌ازای سود عملیاتی یا سرمایه­‌گذاری شناسایی شده، پول نقد وارد شرکت شده است و موارد فوق از نقدشوندگی مطلوب برخوردار بوده‌­اند یا خیر؟

برای درک بهتر چنین مسئله­‌ای بانکی را تصور کنید که شخص یا اشخاصی تسهیلات اعطا کرده است و این تسهیلات بازپرداختی را به همراه نداشته و خود افراد نیز در دسترس نیستند. در چنین شرایطی اگر بانک برای تسهیلاتی که با دیرکرد در بازپرداخت مواجه­اند جریمه­ای در نظر بگیرد و از این طریق نیز درآمدی را شناسایی کند آن هم در شرایطی که اصل پول در خطر است و ریسک نکول دارد، عملاً سود محقق شده از کیفیت مطلوبی برخوردار نخواهد بود چراکه منجر به ورود پول نقد به شرکت نشده است.

سخن پایانی

در این مقاله به ارائه­‌ی توضیحات مختصری در خصوص صورت جریان وجوه نقد پرداختیم و به اجزای مختلف آن اشاره کردیم. صورت جریان گردش وجوه نقد شامل سه قسمت اصلی جریان وجه نقد فعالیت‌­های عملیاتی، جریان وجه نقد فعالیت­‌های سرمایه­‌گذاری و جریان وجه نقد فعالیت­های تأمین مالی است که تحلیل آن در کنار سایر صورت­های مالی و برقراری ارتباط بین اجزای آن و برخی از اجزای سایر صورت­‌های مالی، کمک شایانی در راستای انتخاب شرکت و نمادی ارزنده به تحلیلگران خواهد کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص صورت جریان گردش وجوه نقد و سایر صورت­های مالی می­توانید به سایت آکادمی دانایان به عنوان یک مرجع معتبر که مانند اینوستوپدیا در زمینه دانش سرمایه‌گذاری فعالیت دارد، مراجعه کنید.

هشدار! این مطلب صرفا برای آشنایی شما با کسب‌وکار مهمان منتشر شده است و سایت چطور هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد. اطلاعات بیشتر

انواع جریان وجوه نقد

جریان های نقدی صورت گردش وجه نقد،در سه گروه طبقه بندی می شوند: ۱-فعالیت های عملیاتی ۲-فعالیت های سرمایه گذاری ۳-فعالیت های تامین مالی

چگونگی تفکیک جریان های نقدی در سه گروه مذکور،به طور مختصر تشریح خواهد شد.

فعالیت های عملیاتی

تمامی جریان های نقدی،غیر از جریان های نقدی مرتبط با فعالیت های سرمایه گذاری و تامین مالی در فعالیت های عملیاتی طبقه بندی می شوند. جریان های نقدی عملیاتی معمولاً شامل اقلام زیر است:

دریافت های نقدی

پرداخت های نقدی

دریافتی از مشتریان بابت فروش کالا و خدمات

بهره و سود سهام دریافتنی

سایر دریافت های عملیاتی،مثل وجوه نقد حاصل از ختم دعاوی حقوقی

پرداخت به فروشندگان کالاها و خدمات

پرداخت هزینه های عملیاتی

سایر پرداخت های عملیاتی،مثل پرداخت بابت دعاوی حقوقی

توجه کنید: که دریافتها و پرداختهای بهره در فعالیتهای عملیاتی طبقه بندی شده اند نه در فعالیت های سرمایه گذاری یا تامین مالی.

فعالیت های سرمایه گذاری

جریانهای نقدی مرتبط به فعالیتهای سرمایه گذاری شامل موارد زیر است:

دریافت های نقدی

پرداخت های نقدی

وجه نقد حاصل از فروش سرمایه گذاری ها یا دارایی های ثابت

دریافت بابت بازپرداخت وام های اعطایی

پرداخت بابت تحصیل سرمایه گذاری یا دارایی های ثابت

فعالیت های تامین مالی

جریانهای نقدی مرتبط با فعالیت های تامین مالی شامل موارد زیر است:

دریافت های نقدی

پرداخت های نقدی

استقراض کوتاه مدت و بلند مدت

وجوه نقد دریافتی از مالکان ( مثلا از صدور سهام)

بازپرداخت وجوه استقراضی ( به غیر از بهره ای)

پرداخت مالکان (مثل سود سهام نقدی)

بازپرداخت وجوه استقراضی به معنی بازپرداخت وام‌های دریافتی است و حسابهای پرداختنی و هزینه های پرداختنی را شامل نمی شود. پرداخت بابت حسابهای پرداختنی و هزینه های پرداختنی جزوه پرداخت به فروشندگان کالا و خدمات است و در قسمت فعالیت های عملیاتی طبقه بندی می شود.

چرا دریافتها و پرداختهای بهره عملیاتی هستند؟

ممکن است بگویید انواع جریان وجوه نقد که دریافت های بهره به فعالیت های سرمایه گذاری و پرداختهای بهره به فعالیت های تامین مالی مربوط هستند. هیئت استانداردهای حسابداری مالی ( FASB ) این نکته را می دانست اما تصمیم گرفت که دریافتها و پرداختهای بهره را در فعالیت های عملیاتی طبقه بندی کند.

هیئت استانداردهای حسابداری مالی می خواست که جریانهای نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی و اثرات نقدی معاملات موثر در تعیین سود را منعکس کند.

چون درآمد و هزینه بهره در تعیین سود خالص نقش دارند،لذا هیئت استانداردهای حسابداری مالی تصمیم گرفت که جریان های نقدی مرتبط با درآمد و هزینه بهره را جزوه فعالیت های عملیاتی طبقه بندی کند.

اما پرداخت سود سهام بر تعیین سود خالص نقش ندارد،بنابراین پرداخت های سود سهام به عنوان فعالیت های تامین مالی طبقه بندی می شوند،ولی دریافت آن جزو فعالیت های عملیاتی می باشد.

نقد و معامله های وجه نقد

برای تهیه صورت گردش وجوه نقد،هیئت استانداردهای حسابداری مالی واژه نقد را شامل وجه نقد و معادله های آن تعریف کرده است. معادل های نقد،سرمایه گذاری های کوتاه مدت هستند که به سرعت تبدیل به نقد می شوند.

اسناد خزانه دولتی و اوراق بهادار نمونه هایی از معادله های وجه نقد هستند. نقل و انتقال پول بین حسابهای بانکی شرکت و بین معادله های وجه نقد،دریافت و پرداخت نقدی تلقی نمی شوند. پول صرف نظر از آنکه به شکل وجه رایج،در حساب بانکی،یا به شکل معادله نقد نگهداری می شود،به عنوان نقد تلقی می گردد. اما هرگونه بهره دریافتی انواع جریان وجوه نقد حاصل از نگهداری معادلهای نقد،در دریافت های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی گنجانده می شود.

معادل های نقد به سرمایه گذاری های کوتاه مدت،که سریعاً به نقد تبدیل می شوند (مثل نمونه های ذکر شده) محدود شده اند. اوراق قابل معامله مثل سرمایه گذاری در سهام و اوراق قرضه سایر شرکت ها در تعریف معادل نقد قرار نمی گیرند. بنابراین،جریان های نقدی ناشی از خرید و فروش سرمایه گذاری در اوراق بدهی و سرمایه ای بایستی در صورت گردش وجوه نقد،گزارش شوند.

در مقاله آنی در مورد اهمیت جریان های نقدی عملیاتی صحبت خواهیم کرد.