همه چیز درباره بازار مالی دو طرفه
آیا تا به‌حال در بازار ارز دیجیتال معامله کرده‌اید؟ اگر در این بازار معامله کرده باشید مطمئنا متوجه شده‌اید این بازار، یک بازار مالی دو طرفه است. بازار ارز دیجیتال فقط یک نمونه از انواع بازار مالی دو طرفه در جهان است که هم از رشد و هم از ریزش قیمت‌ها می‌توان سود به‌دست آورد.
در این مقاله به تفصیل درباره بازارهای یک طرفه، دو طرفه و مزایا و معایب آن صحبت کرده‌ایم.
تعریف جامع بازار یکطرفه
بازار یکطرفه به معنای بازاری است که تنها از صعود قیمت‌ها می‌توان سود کسب کرد. نمونه بارز آن بازار سهام ایران است که معامله‌گران فقط از رشد قیمت‌ها میتوانند سود به‌دست بیاورند.
برای مثال شما سهام یک شرکت پتروشیمی را خریداری می‌کنید، اگر سهام این شرکت روند نزولی طی کند، شما به‌عنوان سهامدار با زیان روبه‌رو خواهید شد؛ در واقع تنها زمانی می‌توانید سود به‌دست آورید که سهام شرکت رشد کند.
معاملات در بازارهای یکطرفه پیچیدگی و دشواری خاصی ندارد؛ زیرا بسیار آشکار است که سهامداران با بالا رفتن قیمت سود می‌کنند و با پایین آمدن قیمت زیان می‌بینند.
در بازارهای یکطرفه فقط باید به‌دنبال فرصت‌های خرید باشید تا بتوانید سود کنید.
معایب بازار یکطرفه
بازار یکطرفه در کنار سادگی که دارد با معایبی نیز همراه است که در این بخش به توضیح هر یک از معایب بازار یکطرفه می‌پردازیم.
ریسک نقدشوندگی در بازار یکطرفه
یکی از معایب مهم بازارهای یکطرفه ریسک بالای نقدشوندگی در این بازار است؛ به این طریق که معامله‌گران بازار مزایای بازار دوطرفه یکطرفه تنها زمانی راغب به انجام معامله هستند که بدانند افزایش قیمتی برای سهام در پیش است. به همین دلیل معامله‌گران در بازارهای نزولی رغبتی به انجام معامله ندارد.
دوره‌ای بودن بازار سرمایه
به‌دلیل یکطرفه بودن بازار سرمایه، معامله‌گران فقط زمانی از بازار سود کسب می‌کنند که بازار صعودی باشد. به همین دلیل سهامداران و معامله‌گران در زمان‌های صعودی بودن شاخص وارد بازار مزایای بازار دوطرفه می‌شوند و در زمان‌های دیگر بازار سرمایه رونق آن‌چنانی ندارد.
عدم کارایی ابزار تحلیل تکنیکال
به‌دلیل یکطرفه بودن بازار سرمایه و تمایل بالای معامله‌گران به صعودی بودن شاخص، تحلیل تکنیکال ابزار کاربردی برای تحلیل روند بازار نیست.
زمان‌بر شدن دوران رکود بورس
به‌دلیل فضای تورمی ایران در زمان رکود، سهامداران تمایلی به فروش سهام خود با زیان ندارند. به همین دلیل سهام خود را بلندمدت نگه‌می‌دارند تا دوباره روند صعودی بازار شروع شود.
وجود حباب در دوران رونق بازار سرمایه
یکی از معایب یکطرفه بودن بازار سرمایه وجود حباب در دوران رونق بازار است. به‌دلیل یکطرفه بودن بازار افزایش قیمت‌ها به‌صورت چند برابری رخ داده و بعضی از سهم‌ها دچار حباب‌های قیمتی سنگین می‌شوند.
تعریف جامع بازار مالی دو طرفه
بازار مالی دو طرفه کمی پیچیده‌تر از بازار مزایای بازار دوطرفه مالی یکطرفه است. در بازارهای دوطرفه معامله‌گران میتوانند هم از افزایش و هم از کاهش قیمت سهام سود ببرند.
در بازار مالی دو طرفه نیازی نیست که شما برای کسب سود به‌دنبال سهام صعودی و رو به رشد باشید، بلکه با معامله در سهم‌های نزولی هم می‌توانید سود به‌دست آورید.
نحوه معامله در بازار مالی دو طرفه
در یک بازار مالی دو طرفه معامله به این شکل است که معاملهگر برای سهامی خاص انتظار افت قیمت دارد، پس به‌صورت استقراضی فروش انجام می‌دهند و از افت قیمت در روزهای آینده سود کسب می‌کنند.
حال سوال این است؛ فروش استقراضی چیست؟
فروش استقراضی یعنی معامله‌گری انتظار کاهش قیمت سهام ایران خودرو را دارد؛ بنابراین مقداری از سهام این شرکت را از کارگزاری قرض گرفته و به فروش می‌رساند. البته تمام ماجرا به این قرض گرفتن و فروختن ختم نمی‌شود؛ بلکه معاملهگر متعهد می‌شود در آینده همان مقدار از سهام شرکت را خریده و قرض خود را ادا کند.
البته در بیشتر بازارهای مالی، تاریخی برای عمل به قرارداد وجود ندارد ولی در بازار آتی ایران معاملهگر متعهد به اجرای قرارداد در زمان مشخصی است.
آشنایی با اصطلاحات بازار مالی دو طرفه
در بازار مالی دو طرفه، 2 اصطلاح رایج وجود دارد که به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:
۱. Short :
در بازار دو طرفه اگر معامله‌گری در موقعیت فروش وارد معامله شود به آن Short می‌گویند. در این حالت معاملهگر از این نوع سهم قبلا نداشته و صرفا یک موقعیت معامله فروش باز کرده است. در حالت Short فروش استقراضی رخ می‌دهد.
۲. Long :
در حالت Long معاملهگر در موقعیت خرید قرار گرفته و یک معامله خرید باز میکند. در این حالت سهام یا کالایی خرید می‌شود و اختیار فروش آن در دست معاملهگر قرار می‌گیرد.
مزایای بازار مالی دو طرفه
بازار دو طرفه جزو بازارهای مالی بسیار جذاب است و مزایای بسیاری هم برای معامله‌گران دارد. از جمله مزایا به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
امکان کسب بازدهی در موقعیت نزولی بازار
در بازار مالی دو طرفه معامله‌گران حتی در زمان نزولی بودن وضعیت بازار نیز میتوانند به‌راحتی سود کسب کنند.
کارآمدی تحلیل تکنیکال
در بازار مالی دو طرفه تحلیل تکنیکال یکی از ابزارهای پرکاربرد است که به کمک آن می‌توان آینده بازار را پیشبینی کرد.
جلوگیری از ایجاد تورم در قیمت سهام
به‌دلیل دوطرفه بودن بازار و امکان کسب سود از نزول و صعود بازار در بازارهای دو طرفه شاهد حباب قیمتی نیستیم.
افزایش قدرت نقدشوندگی بازار
در بازارهای دو طرفه معامله‌گران در هر حالتی میتوانند سود کسب کنند، پس در بازارهای دو طرفه مشکلی برای تامین نقدینگی معامله‌گران وجود ندارد.
بازار مالی دو طرفه در ایران
بازار سهام ایران بازار یکطرفه است که فقط در جهت خرید و صعود می‌توان در آن معامله کرد. اما در سال‌های اخیر در بازار بورس کالا تلاش‌هایی برای راه‌اندازی بازار دوطرفه شد که بازار معاملات آتی بورس کالا و بازار اختیار سهام جزو بازارهای مالی دو طرفه ایران هستند.
این بازارها به‌دلیل عمق کم و عدم شناخت فعالین بازار کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
غفلت سیاستگذار از بازار دوطرفه
درحالی‌که بازار سرمایه به دلیل سایه ابهامات چند وجهی از چشم انداز روشنی برخوردار نیست، برخی تحلیلگران معتقدند لزوم برقراری بازار دوطرفه و اجرایی‌شدن آن در بازار سرمایه کشور می تواند به جذابیت های این بازار بیفزاید و چراغ‌سبز جدیدی به سرمایه گذاران نشان دهد.
- ممانعت از خروج سرمایهها در روزهای منفی
- روند فرسایشی بازار یکطرفه
- جلوگیری از ایجاد صف
- کاهش اثر روانی شاخص
- جای خالی بازار دو طرفه
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای‌اقتصاد، بازار دوطرفه به بازاری گفته می‌شود که سهامداران آن زمانی که انتظار اصلاح یا ریزش قیمتی یک سهم را دارند میتوانند از طریق فروش استقراضی (فروش تعهدی) وارد عمل شوند. این در حالی است که ممکن است اصلا سهمی نداشته باشند با این حال میتوانند آن را پس از استقراض به فروش برسانند و متعهد شوند که در زمانی مشخص در آینده سهم آن شرکت را خریده و به تعهدات خود در قبال آن سهم عمل کنند. در بازارهای مالی دنیا نیز معاملات دوطرفه به‌عنوان یک ابراز شناخته می‌شوند و برای سرمایه‌گذاران به‌شدت وسوسه‌کننده هستند.
فکرش را بکنید در حالی‌که بازار نزولی است، بازهم کام سهامدار در یک بازار دوطرفه شیرین می‌شود و این ابزار به نوعی نمی‌گذارد دست خالی از بازار خارج شوید. با این اوصاف در مورد اجرای این ابزار در بورس ایران حرف و حدیث زیاد است و سیاستگذاران اقبال چندانی نسبت به عملیاتی‌شدن آن ندارند. گرچه کارشناسان بازار سرمایه بارها بر لزوم اجرای آن در بازارسرمایه کشور تاکید کرده‌اند.
ممانعت از خروج سرمایهها در روزهای منفی
در دو سال پرحادثه اخیر، اجرای بازار دوطرفه می‌توانست جلوی بسیاری از فراز و فرودهای حباب‌وار و در ادامه ریزش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فرسایشی را بگیرد و سرنوشت دیگری برای بورس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازان رقم بزند.
در همین راستا حسن رضایی‌پور کارشناس بازارسرمایه با بیان این مطلب معتقد است: از اواخر سال۹۸ که سرمایه‌گذاران بسیاری در امواج صعودی بورس وارد این بازار شدند تا زمان رکود و اصلاح بازار، می‌توانستند با بهره‌گیری از مزایای بازار دوطرفه سود خوبی نصیبشان شود، اما جای خالی چنین بازاری فرصت کسب بازدهی از بورس در دوران رکود را از سهامداران گرفت؛ از این‌رو همانطور که مشاهده کردیم پس از آغاز دوران اصلاح و نزول قیمت سهام، شاهد خروج سرمایه‌گذاران بورسی به سمت بازارهای موازی هستیم.
به گفته وی هنگامی که بازار در سراشیبی سقوط قرار می‌گیرد اگر سهامداران همچنان امیدی برای کسب سود داشته باشند به بازارهای دیگر کوچ نخواهند کرد، در واقع امکان کسب سود در بازارمنفی فرصت بیشتری در اختیار سرمایه‌گذاران با دید بلندمدت قرار می‌دهد و ریسک خروج سهامدار حقیقی را به حداقل می‌رساند. به‌نظر می‌رسد در چنین شرایطی افراد با رغبت بیشتری به سرمایه‌گذاری می‌پردازند و به‌جای نوسان‌گیری و سفته‌بازی، فعالیتشان در بازارسهام طولانی‌تر و تحلیلی‌تر خواهد شد.
وی با انتقاد از عدم‌اجرای بازار دوطرفه و جای خالی این ابزار در بازار سرمایه کشور، اظهار کرد: بازار دوطرفه چند دهه‌ای می‌شود که در کشورهای بزرگ اجرا می‌شود و گام‌های مهمی در این مورد برداشته شده، این در حالی است که در بازار سرمایه ایران سیاستگذار نسبت به اجرای این ابزار گارد منفی دارد و همچنان بر یک‌طرفه‌بودن بازار می‌تازد.
روند فرسایشی بازار یکطرفه
این کارشناس با اشاره به معایب بازار یکطرفه تاکید کرد: بهترین مثال برای فرسایشی‌بودن بازار یکطرفه اتفاقاتی است که در یک سال و نیم گذشته بازار سهام به خود دیده است. بازار سرمایه با ترغیب برخی مسوولان، پای سرمایه‌گذاران بی‌شماری را به بورس باز کرد، اما دوران رونق بورس با وجود اینکه بازدهی مناسبی نصیب برخی سهامداران کرد، دیری نپایید.
وی افزود: در به‌وجود آمدن این شرایط چند عامل مهم اثرگذاری بیشتری داشتند. رشد نقدینگی و هجوم آن به سمت بازار سرمایه در حالی فعالان قدیمی بازار را غافلگیر کرد که این بازار از عمق کمی برخوردار بود. همین موضوع افزایش قیمت چندبرابری قیمت سهام را رقم زد؛ به‌گونه‌ای که قیمت سهام چندین‌برابر از ارزش ذاتی آن بیشتر بود. رشد شارپی قیمت‌ها و خیز صعودی شاخص بورس، معامله‌گران را به چالش جدی کشید.
قرارگرفتن بازار سرمایه در چنین وضعیتی با وجود هشدارهای کارشناسان نسبت به غیرواقعی بودن قیمت‌ها شرایط نامطلوبی را به‌وجود آورد، در واقع زمانی که رشد چندبرابری قیمت‌ها به دلایلی غیر از ارزش واقعی سهام رخ می‌دهد، نتیجه‌ای جز سقوط دربر نخواهد داشت. این در حالی است که با استفاده از مزایای بازار دوطرفه در آن مقطع و توسعه آن ضمن جلوگیری از افزایش دوطرفه قیمت‌ها، سرمایه‌گذاران منتفع نیز می‌شدند.
به گفته وی بهره‌گیری از بازار دوطرفه در شرایط فعلی نیز می‌تواند اثر مناسبی بر روند معاملات آتی برجای بگذارد. در شرایطی که سرمایه‌گذاران امیدی برای کسب سود از بازار سهام ندارند، بهره‌گیری از این ابزار می‌تواند امید به سرمایه‌گذاری بلندمدت را افزایش دهد تا به واسطه این اهرم بتوانند سرمایه خود را در بلندمدت حفظ کنند. به‌نوعی از این طریق می‌توان بدون تزریق نقدینگی از بازار حمایت کرد.
رضایی‌پور با بیان اینکه در بازارهای بزرگ و موفق دنیا، بازار نقدی آنها چندین‌برابر کوچکتر از بازارهای با ابزارهای مشتقه است، خاطرنشان کرد: این موضوع در حالی است که در بازار ما استفاه از ابزار بسیار ناچیز و اندک است.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، برای راه‌اندازی این ابزارها نیازمند بلوغ جمعی مبتنی بر آموزش است. نمی‌توان انتظار داشت به‌صورت ناگهانی چنین ابزار‌هایی در بازار پیاده شود. بازار وقتی از اهرم بهره می‌گیرد در راستای آن با ریسک‌‌هایی نیز مواجه می‌شود اما با برنامه‌ریزی در میان‌مدت و بلندمدت برای اجرای این ابزارها می‌تواند تحت‌عنوان ضربه‌گیر، تلاطم‌های ایجاد‌شده را خنثی کند.
وی افزود: مهم‌ترین مزیت بازار دوطرفه نسبت به بازار یکطرفه کنترل و ایجاد محدودیت‌های به‌موقع در دامنه‌نوسان کل بازار است. واقعیت امر این است که سرمایه‌گذاران با تعهدی که در حین فروش می‌گیرند ضمن جلوگیری از رشد بی‌رویه قیمت، مانع از شکل‌گیری حباب گونه قیمت سهام می‌شوند؛ یا در شرایط امروز ناشرین با استفاده از اهرم مذکور از سهام حمایت می‌کنند. در بازارهای صعودی معمولا سرمایه‌گذاران کوتاه مدت و سفته‌بازان وارد بازار می‌شوند. این اتفاق می‌تواند خروج دسته‌جمعی این دسته از سهامداران در زمان نزول قیمت‌ها را رقم بزند. بر همین اساس استفاده از ابزارهای نوین مالی، سرمایه‌گذاران فرصت‌طلب را از بازارخارج و پول بیشتری وارد بازار میکند.
جلوگیری از ایجاد صف
در شرایطی که بازارسرمایه در وضعیت ناامیدکننده‌ای به‌سر می‌برد و سهامداران رمقی برای ماندن در رینگ معاملاتی ندارند، بهره‌گیری از برخی ابزارهای مالی می‌تواند سهامداران بی‌شماری را از بازار بورس منتفع کند. این را پیمان حدادی کارشناس بازار سرمایه در حالی گفت که بازارسرمایه با چالش‌های بی‌شماری دست و پنجه نرم میکند. وی در همین رابطه بیان کرد: از آنجا که قیمت سهام در بازار همواره می‌تواند با حباب منفی و مثبت همراه باشد سرمایه‌گذاران میتوانند با بهره‌گیری مناسب از برخی ابزارهای حمایتی از دو جهت منتفع شوند. در چنین شرایطی در واقع هم خریدارسود میکند و هم فروشنده.
وی افزود: در بازار سرمایه ایران وضعیت ورود و خروج سهامدار با بورس‌های بزرگ دنیا متفاوت است. در ایران ورود از طریق خرید و خروج از طریق فروش اتفاق می‌افتد اما در بورس‌های کشورهای پیشرفته، فروش استقراضی از طریق بازار دوطرفه انجام می‌شود. در این میان هرگاه فعال بازار سرمایه به این نتیجه برسد که قیمت سهام از ارزش ذاتی آن بالاتر است می‌تواند با فروش استقراضی وارد بازار شود و بعد از کاهش احتمالی قیمت سهم از بازار خارج و موقعیت تعهدی خود را ببنند. در بورس‌های بزرگ دنیا معاملاتی که حول این این روند انجام می‌شوند از رشد حبابی قیمت جلوگیری می‌کنند.
این کارشناس نیز معتقد است اگر چنین ابزاری در بازار سرمایه ایران اجرا می‌شد هرگز رخدادهای تلخ سال ۹۹ اتفاق نمی‌افتاد. حباب قیمتی سهام که در خرداد و تیرماه ۹۹ به‌وجودآمد، تحت‌تاثیر پافشاری سیاستگذار بر اجرای بازار یکطرفه به‌وجود آمد. تحلیلگران در همان بازه زمانی نیز بارها بر غیرواقعی بودن قیمت سهام تاکید کرده بودند با این اوصاف و بدون‌توجه به انتقادات وارده به عملکرد قیمتی سهام، بازار طی جهشی بی‌سابقه با رشدهای چندبرابری روبه‌رو شد. عدد و ارقامی که اگر فروش استقراضی عملیاتی می‌شد هرگز به‌وقوع نمی‌پیوست.
کاهش اثر روانی شاخص
وی یکی دیگر از مزایای بازاردوطرفه را ورود به بازار با فروش سهام دانست و گفت: وقتی سهامدار با فروش وارد بازار می‌شود تا حدود زیادی شاخص‌کل بورس که از نظر روانی اثرگذاری مهمی بر روند داد و ستدها دارد از محوریت روانی بازار خارج می‌شود و حتی می‌تواند چالش‌های احتمالی را کاهش دهد. وقتی فروش به‌صورت استقراضی انجام شود و در عین حال سرمایه‌گذار بتواند با فروش بازدهی کسب کند، رشد شاخص‌کل نمی‌تواند معیاری برای بازدهی باشد. وی در عین حال کارآ شدن ابزار تحلیل تکنیکال و مزایای بازار دوطرفه استفاده از ابزارهای کمکی را به‌نفع سهامداران و بورس عنوان کرد.
به گفته این کارشناس، فروش استقراضی نیز می‌تواند ریسک‌‌هایی را به سرمایه‌گذار تحمیل کند؛ به‌طوری که ممکن است تحلیل سرمایه‌گذار از آینده قیمت سهم نسبت به پیشبینی که انجام داده بود اشتباه از آب درآید. این روند ممکن است سرمایه‌گذار و کارگزار مربوطه را متحمل زیان کند.
وی در ادامه تاکید کرد: در شرایطی که قیمت سهام با ارزش ذاتی آن فاصله دارد، پایین‌تر از قیمت واقعی آن است و تا حدودی دارای حباب منفی است، صرفا بهره‌گیری از بازار دوطرفه نمی‌تواند ناجی تمام عیار بازار شود. با این اوصاف وجود بازار دوطرفه از تشکیل صف جلوگیری میکند.
وقتی که صفوف خرید به‌صورت متوالی شکل می‌گیرد بعد از مدتی ارزش واقعی آن سهم معیار واقعی ارزش سهم محسوب نمی‌شود، در واقع تعداد روز‌هایی که سهم در صف‌فروش قرار گرفته است ملاک پررنگی برای ارزیابی ارزش واقعی آن قرار می‌گیرد که با وجود بازار دوطرفه و فروش استقراضی در بیشتر مواقع می‌توان هیجانات معاملات را کنترل کند. در نتیجه بازار دوطرفه می‌تواند به نقدشوندگی بازار کمک و از سوی دیگر از تشکیل صفوف فروش هیجانی جلوگیری کند.
جای خالی بازار دو طرفه
با وجود این اظهارت جای خالی این ابزار حمایتی در بوس ایران به‌شدت احساس می‌شود. در بازار دوطرفه معامله‌گران حتی در زمان افت قیمت‌ها نیز میتوانند به‌سود برسند. در مدل استقراضی، رابطه میان فروشنده و مالک اوراق بهادار به شکل استقراض تعریف می‌شود؛ بدین صورت که فروشنده با قرض‌کردن اوراق بهادار از صاحب و پرداخت بهره از پیش تعیین‌شده، به فروش در بازار و عملیاتی‌کردن استراتژی معاملاتی خود اقدام میکند.
البته این مدل خرید و فروش در بازار داخلی با توجه به‌وجود اشکالات شرعی در این روش معاملاتی به دلیل پرداخت بهره مشخص، راهکار جایگزینی در قالب عقد وکالت تعریف شده است که بر اساس آن متقاضی به وکالت از مالک اوراق بهادار را فروخته و باید در زمانی مشخص به درخواست مالک یا تشخیص خود اوراق بهادار فروخته شده را بازخرید کند. به‌عنوان مثال فرض کنید یک معاملهگر به این نتیجه می‌رسد که سهام A بیش از حد رشد کرده و باید اصلاح شود، از این‌رو به فرض سهام شرکت A را به مبلغ ۱۳۰۰ تومان از مالک سهم قرض کرده و تعهد میکند سه‌ماه دیگر سهام را به مالک سهام بازگرداند.
سه‌ماه بعد قیمت نماد A کاهش و به هزار تومان می‌رسد. این معاملهگر تعداد سهام قرض گرفته‌شده را به مبلغ هزار تومان خریداری و به مالک سهم بازمیگرداند. در این میان به ازای هر سهم ۳۰۰ تومان سود کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌است، اما اگر پیشبینی وی درست نبوده و قیمت سهم افزایش یابد و به ۱۵۰۰ تومان برسد، این فرد موظف است سهام را با مبلغ ۱۵۰۰ تومان خریداری و به مالک سهام بازگرداند. در این میان او به ازای هر سهم ۲۰۰ تومان ضرر میکند.
بازار دوطرفه چیست
بازارها برای بقا نیازمند مشتریان و مخاطبان وفادار هستند و چنانچه منافع مشتریان یک بازار تامین نشود بی‌شک درصدد حذف آن از اهداف خود برخواهند آمد.
بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و اگر ابزار مناسب برای بهره‌گیری از ظرفیت یک بازار مالی در اختیار معامله‌گران قرار نگیرد، به دنبال خروج از آن خواهند بود.
به گزارش تین نیوز به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، بازار سرمایه طی ماه‌های گذشته پس از رشدی سریع و حبابی، اصلاحی فرسایشی را تجربه کرد. در این شرایط ضعف زیرساخت‌ها و عدم توسعه نهادی و ابزاری این بازار بیش از هر زمان دیگر خود را نشان داد. در این میان تصمیماتی مقطعی همچون تزریق پول، ایجاد دامنه نوسان نامتقارن، تغییر در زمان پیش‌گشایش، حذف نوسان‌گیری روزانه و مانند اینها، نتیجه‌ای جز دامن زدن به بحران سقوط بورس و تشدید خروج پول از بازار سرمایه در پی نداشت.
ضمن اینکه ابزارهای تحلیل از جمله تحلیل تکنیکال نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای قابل اتکا در بازارهای مالی در دوران صعود و نزول بورس رنگ باخت و بی‌اثر واقع شد.
در حالی که اجرای فروش استقراضی نه تنها در دوره ریزش بازار به آسانی و بدون صرف منابع می‌توانست رسیدن به تعادل و تغییر روند را در بازار رقم بزند، بلکه در دوران رشد سریع شاخص نیز می‌توانست از ایجاد حباب در بازار جلوگیری کند.
اما اینکه چرا فروش استقراضی یا همان ابزار ایجاد بازار دوطرفه که جذابیت دائمی را برای فعالان بازارهای مالی در سراسر دنیا به همراه دارد با وجود رفع موانع فقهی کنار گذاشته شده است؟
معامله‌گران؛ پای ثابت رفت و برگشت بازارها
بازارهای مالی در دنیا در صعود و نزول همواره هوای فعالان خود را دارند؛ به طوری که نه تنها در افزایش قیمت، بلکه در کاهش قیمت نیز به معامله‌گران سود می‌رسانند. به این صورت که در روند نزولی بدون اینکه سهمی در اختیار داشته باشند آن را به فروش می‌رسانند، اما متعهد می‌شوند در آینده آن سهم را خریداری کرده و به تعهد خود عمل کنند و از این طریق به میزان کاهش قیمت از معامله کسب سود می‌کنند.
اما این ابزار با وجود تجربه طولانی در بازارهای مالی دنیا به دلیل نقض قوانین بیع و عدم امکان فروش مالی که در اختیار متبایعین (طرفین قرارداد) نیست، از همان ابتدای مطرح شدن در سازمان بورس با مخالفت کمیته فقهی این سازمان مواجه شد و واحد تحقیق و توسعه سازمان را به صرافت راهکاری برای تامین نظر این کمیته انداخت.
بد و خوب فروش استقراضی
همایون دارابی، فعال بازار سرمایه درخصوص ابزار فروش استقراضی و اجرای آن در بازار سرمایه کشور گفت: معاملات استقراضی یکی از روشهای معاملاتی است که در آن سرمایه‌گذار با امید به بهره‌مندی از روند کاهشی آتی بازار اقدام به قرض گرفتن و فروش دارایی کرده و پس از افت قیمت، مجددا دارایی را خریده و به قرض‌دهنده بازمیگرداند.
پس از تامین نظر کمیته فقهی سازمان بورس اجرای این ابزار و دیگر ابزارهای مشتقه در بازار سرمایه اجازه شرعی دریافت کرد و قابل اجرا شد.
وی درخصوص دلایل اجرایی نشدن این ابزار پس از تایید کمیته فقهی خاطرنشان کرد: مشکلات موجود در اجرای این ابزار در بورس کشور به چند دلیل کلی بازمی‌گردد؛ نخست اینکه همواره محدودیت‌ها و کمبودهای نرم‌افزاری چه در اجرای معاملات و چه در ثبت آنها در صورت‌های مالی فعالان حقیقی و حقوقی بازار وجود دارد.چراکه در حال حاضر این نرم‌افزارها تنها در اختیار یک شرکت خدمات کامپیوتری خارجی است و در دسترس همگان نیست.
این فعال بازار سرمایه وجود برخی محدودیت‌های داخلی را دلیل دیگر اجرا نشدن ابزار فروش استقراضی عنوان کرد و گفت: مشکل بزرگ‌تر عدم روان بودن معاملات در بورس تهران به دلیل وجود دامنه نوسان و حجم مبنا است که ریسک انجام این معاملات را تشدید میکند.
به عنوان مثال اگر فروشنده اوراق استقراضی بتواند هر لحظه دارایی خریداری‌شده و موقعیت آن را ببیند، باز هم ممکن است به دلیل تشکیل صف خرید و سفارش باز خود در پوزیشن فروش متحمل زیان شدید شود.
زیان نامحدود در کمین ناشران
دارابی معایب اجرای معاملات مزایای بازار دوطرفه فروش استقراضی را محدود به این دو دلیل ندانست و اظهار کرد: مشکل سوم این است که در مورد معاملات آپشن سود ناشر این اوراق محدود ولی زیانش نامحدود است؛ مانند حالتی که در Short Squeezeها (فشار پوزیشن استقراضی) دیده شد و زیان‌های چند میلیارد دلاری برای معامله‌گران محقق شد.
وی وجود چالش استفاده از ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی را محدود به ایران ندانست و یادآور شد: در سطح بین‌الملل نیز استفاده از این ابزارها با چالش‌های جدی مواجه است. رفتار اخیر شورت اسکوئیزرها نشان داد افزایش استفاده از ابزارهای مشتقه به‌خصوص در سمت فروش می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
در پدیده‌هایی مثل حمله گروه‌های سهامداری پلت‌فرم شبکه اجتماعی، سرمایه‌گذاران فروشنده استقراضی در نمادهایی نظیر گیم استاپ با زیان‌های بسیاری مواجه شدند که نشان می‌دهد این ابزار در حالت‌های حدی استفاده می‌تواند حتی به آشفتگی بیشتر بازار منجر شود.
دارابی افزود: در همین حال در بحران ۲۰۰۸ نیز شدت بدبینی به بازار و فروش‌های استقراضی گسترده موجب ممنوعیت استفاده از این ابزار شد. لذا هر چند در حالت عادی دوطرفه شدن بازار، امکان خرید و فروش همزمان می‌تواند به مهار بیشتر ریسک منجر شود، اما در مواردی این ابزار می‌تواند به وضعیت‌های آشفته‌تر منجر شود.چراکه استفاده از این ابزارها نیازمند کنترل دقیق‌تر است.
وی با اشاره به زیان نزدیک به ۲۰میلیارد دلاری در گیم استاپ صندوق‌ها در آمریکا در پوزیشن فروش تصریح کرد: چنین زیانی در کشور ما قابل قبول نیست و حتی یک صدم این رقم نیز می‌تواند تمام دستگاه‌های نظارتی را در مورد یک نهاد مالی دولتی یا عمومی به واکنش وادار سازد. در ایران چون اکثر فعالان بزرگ بازار سرمایه دولتی هستند اگر یک زیان بزرگ به ناشر وارد شود توجیه کردن دلایل آن بسیار دشوار است.
بازار دو طرفه؛ تنها راه پیش رو
اما مهدی سوری، تحلیلگر و مدرس بازار سرمایه با اشاره به نتایج مطلوب و تجربه‌های مثبت بازارهای مالی در دنیا در اجرای دوطرفه معاملات در بازارهای مالی گفت: ابزارهای استاندارد زیادی در بازارهای مالی دنیا هستند که هنوز در بازار ما مورد استفاده قرار نگرفته است. همین مساله سبب بروز فاصله در استاندارد بازار ما با بازارهای جهانی شده است.
وی در ارزیابی زمان ورود ابزاری همچون فروش استقراضی به گردونه معاملات در شرایط کنونی خاطرنشان کرد: نزدیک شدن بازار ما به بازارهای جهانی چه در دوران رونق و چه در دوران رکود اتفاقی مثبت است؛ چراکه ضعف نبود ابزارهای دوطرفه در بازار سرمایه ما همواره قابل لمس است.
سوری یادآور شد: در حال حاضر برخی اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش در بازار وجود دارد، اما به دلیل پایین بودن تنوع این اوراق عمق این بازار بسیار کم است. این در حالی است که به دلیل مدل قرارداد این نوع اوراق بسیاری از کارگزاری‌ها ریسک آن را نمی‌پذیرند و همین مساله سبب شده تا این نوع اوراق برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای جذاب نباشد و بازار آن نیز به دلیل عدم استقبال حرفه‌ای‌ها عمق پیدا نکند.
این کارشناس بازار سرمایه با مرور تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر برای دو طرفه کردن بازار تصریح کرد: در حال حاضر اجازه اجرای فروش استقراضی با مدل استاندارد خود به دلایل ایرادات فقهی داده نشده است و اقدامات صورت گرفته برای اجرای این ابزار با مدل موجود در بازارهای جهانی متفاوت است. اما رویه مسلم این است که بازار ما نیز دیر یا زود ناچار به پذیرش ابزارهای استاندارد است.
وی اضافه کرد: حتی اگر با تغییرات فقهی و اجرای آن در قالب عقود مزایای بازار دوطرفه اسلامی این ابزارها به کار گرفته شود، باز هم از عدم بهره‌گیری آنها به مراتب بهتر است و آسیب کمتری را متوجه بورس کشور میکند. ما در آینده چاره‌ای جز اجرای این روش‌ها نخواهیم داشت و تا زمانی که ابزارهای لازم در بازار سرمایه ما فعال نشود، رسیدن به تعادل و مسائلی همچون پوشش ریسک سهامداران مهجور باقی خواهد ماند.
آشنایی با معاملات دوطرفه
بازار دو طرفه به بازاری گفته می‌شود که سهامداران آن زمانی که انتظار اصلاح یا افت قیمتی یک سهم را دارند میتوانند فروش استقراضی انجام دهند؛ یعنی بدون اینکه سهمی داشته باشند میتوانند آن را به فروش برسانند و متعهد شوند که در زمانی مشخص در آینده سهم آن شرکت را خریده و به قرارداد عمل کنند. فرض کنید قیمت یک سهم ۲۰۰ تومان است و شما پیشبینی می‌کنید قیمت آن در آینده کاهش یافته و به ۶۰ تومان خواهد رسید.
در شرایط عادی شما امکان کسب سود از این پیشبینی نخواهید داشت؛ اما در قالب فروش استقراضی و بازار دوطرفه می‌توانید این سهم را بدون اینکه ابتدا آن را بخرید طبق قراردادی آن به فروش برسانید و متعهد شوید که در آینده سهام مذکور را تحویل دهید. حال اگر قیمت سهم نزولی شود و به ۶۰ تومان برسد شما می‌توانید با خرید آن در بازار به قیمت ۶۰ تومان و تحویل آن طبق قرارداد، مبلغ ۲۰۰ تومان از خریدار دریافت کنید و سود کسب کنید. علاوه بر کسب بازدهی مزایای دیگری نیز برای بازارهای دوطرفه می‌توان برشمرد.در واقع در بازارها یا بورس‌های جهانی، یک ابزار یا روش سرمایه‌گذاری تحت عنوان فروش استقراضی (Short Selling) وجود دارد که می‌توان از نزول قیمت سهام سود کرد.
حال این حالت را با بازار یک طرفه مقایسه کنید. فرض کنید شما سهام شرکت a را به قیمت ۲۰۰ تومان خریداری کرده باشید، حال اگر قیمت سهام افزایش پیدا کند شما هم به سود خواهید رسید و در صورت کاهش قیمت کمتر از مبلغ خریداری شده شما وارد زیان می‌شوید. پس در بازارهای یک طرفه شما باید سهام را ارزان بخرید و بعد گران بفروشید تا سود به‌دست آورید.
اما در بازار دوطرفه هم می‌توانید از افزایش قیمت در هنگام خرید یک سهام هم هنگام کاهش قیمت در زمان فروش سهام، سود کسب کنید. فعالان قدیمی بورس که دوران رکود بازار را چشیده‌اند، بیشتر میتوانند به مزایای بازار دوطرفه واقف باشند.
از جمله معایب یک بازار یکطرفه می‌توان به زمان‌بر شدن دوران رکود، خروج سرمایهها در فاز اصلاحی، کاهش محسوس نقدشوندگی و ایجاد حباب در دوره‌های رونق اشاره کرد. این در حالی است که در یک بازار دوطرفه می‌توان از مزایایی همچون امکان کسب بازدهی در ریزش بازارها، پررنگ شدن نقش تحلیل در تصمیمات سرمایه‌گذاری، جلوگیری از ایجاد حباب در بازار و سهام شرکت‌های مختلف، کارآ شدن ابزار تحلیل تکنیکال و استفاده از ابزارهای کمکی که در دنیا استفاده می‌شود و افزایش شدید نقدشوندگی در بورس بهره جست. در حال حاضر، در بازار مشتقات شاهد بازار دوطرفه هستیم. بازار معاملات آتی بورس کالا و بازار اختیار سهام و کالا دو بازاری است که فرآیند دوطرفه‌سازی بازار کامل پیاده شده است اما به دلیل عمق کم این بازارها و عدم شناخت فعالان حوزه سرمایه‌گذاری، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
معایب و مزایای بازار یک طرفه و دو طرفه
بازار دو طرفه این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم خواهد کرد که از هر دو طرف بازار (صعودی یا نزولی) در صورت تحلیل درست سود کنند.
به گزارش جام جم آنلاین ، در مطالب گذشته با مفاهیمی همچون بازار یک طرفه ، بازار دوطرفه و فروش استقراضی آشنا شدیم ؛ حال در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا برتریهای بازار دو طرفه را نسبت به بازار یک طرفه بهتر بشناسیم :
مزایای بازار دوطرفه
- امکان کسب سود از اصلاح سهام یا حتی ریزش آنها
- جلوگیری از ایجاد حباب در قیمت ها و میل بازار به اصلاح هایی که گاهاً به علت های مختلف با تعویق های غیر ضروری به ریزش های شدید تبدیل می شوند.
- حرکت بازار به سمت فضای تحلیلی و استفاده هر چه بیشتر از ابزارهای علمی
- بالا رفتن امکان نقدشوندگی سهام موجود در بازار
- کمرنگ شدن سطح سفته بازی در ترغیب و اغوای سهامداران
- کوتاه شدن دوران رکود در بازار بورس
- در بازار دوطرفه تنها رشدهای خیره کننده موجب توجه بازار به گروه یا سهمی خاص نخواهد شد بلکه فضای تحلیلی جذابیت معاملات را حتی از مثبت به منفی رقم خواهد زد.
- ایجاد جذابیت و عمق بخشی به بازار سرمایه
- از آنجا که در بازار دوطرفه وزنه های دو طرف خرید و فروش متعادل می شود, نقدینگی به روشهای مختلف در بازار تزریق و عمق معاملات بیشتر خواهد شد.
- در شرایطی که سمت فروش نیز با معاملات استقراضی مورد حمایت قرار گیرد, سهامداران میتوانند همزمان با سهامداری, افت قیمت را از طریق سود طرف فروش جبران نمایند.
معایب بازار یک طرفه:
- در بازارهای یک طرفه اگر شاهد صعود شارپ باشیم، تعداد زیادی معامله گر از بازارهای موازی وارد بورس شده و سعی می نمایند بیشترین سود را از صعود بازار ببرند. پس از پایان رشد خبری از این دسته فعالان نخواهد بود و کلیت بازار برای این دسته از معامله گران شبیه به گذرگاهی خطرناک خواهد شد که عواقب آن متوجه کلیت بازار نیز می گردد.
- همانطور که می دانید در اقتصاد ایران یک بستر تورمی وجود دارد که همواره خبر از گران شدن دارایی ها از جمله سهام دارد، پس در معاملات یک طرفه صرف نظر از ارزندگی یا حبابی بودن یک سهم ، اگر فردی دچار زیان جزئی باشد، با ذهنیتی که از تورم پیش رو دارد احتمال فروش سهام را کاهش داده و مجموعه این ذهنیت های تورمی، دوران رکود را در بازارهای یک طرفه طولانی خواهد کرد.
- عیب مزایای بازار دوطرفه دیگری که در بازار یکطرفه می توان مشاهده کرد ریسک نقدشوندگی است. فرض کنید پس از رشد شارپ شاهد یک رکود عمیق در معاملات سهام باشیم. اینجاست که سرمایه های بزرگی که قصد خروج از بازار و تغییر مسیر سرمایه گذاری را داشته باشند ، یا باید حبس کوتاه یا بلند مدت سرمایه را تحمل نمایند و یا در صورت اصرار به مزایای بازار دوطرفه خروج، کلیت بازار را دستخوش تغییرات منفی خواهند نمود.
نکته : ذکر این نکته الزامی است که برای ایجاد بازار دو طرفه باید قبل از هرچیزی بستر مناسب آن فراهم باشد تا سهامداران به دلیل نقص در سامانه های اجرایی آسیبی سرمایه شان را تهدید نکند
بازار دو طرفه در بورس؛ سود هم از افت و هم از رشد قیمت
در بورس، هم بازارهای یکطرفه وجود دارد و هم بازارهای دو طرفه. در بازارهای یکطرفه این امکان وجود دارد که سهامداران، سهام قابل معامله در بازار را خریداری کنند یا بفروشند و به این ترتیب به کمک افزایش قیمت سهام، به سودآوری برسند. البته هنگامی که شاهد افت قیمت‌ها هستیم، طبیعتا سهامداران متضرر خواهند شد. اما نکته حائز اهمیت این است که در بازار دو طرفه، افت قیمت سهام در بورس نیز فرصتی برای سودآوری به شمار می‌رود. اما بازار دو طرفه چیست؟ در ادامه این مطلب مفهوم بازار دو طرفه را توضیح می‌دهیم و اثر های آن را بیان می‌کنیم.
بازار دو طرفه در بورس چیست؟
در بازارهای دو طرفه می‌توان به هنگام ریزش قیمت سهام نیز به سودآوری رسید. به طور کلی باید گفت در این بازارها هم خرید سهام و هم فروش آن موجب کسب سود می‌شود. از جمله مزایای این بازارها این است که ابزارهای تحلیل تکنیکال و هم‌چنین دیگر ابزارهای تحلیلی در آن کاربرد بهتری دارند. چنین بستری موجب می‌شود که حباب‌های قیمتی کم و هیجان‌های بازار در برهه‌های زمانی مختلف به خوبی کنترل شوند. اثر بازار دو طرفه به گونه‌ای است که موجب ثبات رونق و مزایای بازار دوطرفه ارزش معاملات می‌شود.
در یک بازار دو طرفه سرمایه‌داران میتوانند اقدام به فروش سهامی کنند که خود مالکیت آن را در اختیار ندارند. در صورتی که قیمت این سهام کم شود، آنها میتوانند به سود دست یابند. در جهان شاهد فروش استقراضی هستیم و در بازار ایران فروش تعهدی را داریم. هردوی این موارد از جمله ابزارهای بازار دو طرفه به شمار می‌روند. در ادامه سازوکار فروش استقراضی و فروش تعهدی را تعریف می‌کنیم.
مفهوم فروش استقراضی
گفتیم که در سراسر دنیا فروش استقراضی از جمله ابزارهای بورس به شمار می‌رود. در این نوع فروش، اگر فرد کاهش و افت قیمت سهام را پیشبینی کند، اقدام به قرض گرفتن سهام از سهامدار میکند. پس از انجام این کار سهامی را که قرض گرفته است به فروش می‌رساند. زمانی که قیمت سهم تا میزان پیش‌بینی‌شده کاهش پیدا میکند، فرد مجددا سهام را خریداری میکند؛ اما این بار در قیمتی ارزان‌تر از قیمت بازار. در نتیجه سهام را به صاحبش پس می‌دهد. سود این فرد از اختلاف قیمت فروش و خرید سهم به دست می‌آید. این امر بارزترین فایده و اثر بازار دو طرفه است که افراد را مجاب میکند به این بازار در بورس روی بیاورند.
در این نوع از فروش، قرض‌گیرنده موظف است نرخ بهره معینی را به سهامدار اصلی پرداخت کند. این امر از منظر فقه و قوانین اسلام عقد ربوی تلقی می‌شود. برای اینکه بتوان چنین امکانی را در بازار ایران نیز راه‌اندازی کرد، در الگوی اصلی آن تغییری رخ داده است تا هماهنگی لازم را با فقه داشته باشد. به همین دلیل در ایران فروش تعهدی به عنوان جایگزینی مناسب برای فروش استقراضی انجام می‌شود. این شکل از فروش ماهیت عقد وکالتی دارد.
فروش تعهدی
فروش تعهدی به این شکل است که فرد به وکالت از مالک سهام، آن را در بازار بورس و با قیمتی بالاتر می‌فروشد. در ادامه زمانی که قیمت سهم کم می‌شود، سهم را مجددا در قیمتی کمتر خریداری میکند و به سهامدار برمی‌گرداند. این فرد با توجه به اختلاف میان قیمت فروش و خرید مجدد سهام می‌تواند به سود برسد. چنین فرآیندی را فروش تعهدی می‌نامند که میان متقاضی (تعهد‌کننده) و مالک اصلی انجام می‌شود.
به طور خلاصه این فرآیند به این شرح است:
- متقاضی سهام را از مالک دریافت میکند.
- سپس سهام را به وکالت از مالک در بازار به فروش می‌رساند.
- در مرحله بعدی و پس از کاهش قیمت سهام، خرید وکالتی آن را در دستور کار قرار می‌دهد.
- سهم را به مالک برمی‌گرداند.
برای اینکه بتوان در بازار بورس ایران فروش تعهدی را انجام داد، به سازوکار مشخصی نیاز است. یکی از این موارد میزان وجه تضمین است که برای پوشش ریسک از آن استفاده می‌شود. هم‌چنین نمی‌توان وجه تضمین را برداشت کرد. زمان‌بندی تسویه و مواردی از این دست هنگام اجرای این فرآیند از جانب سازمان بورس اعلام می‌شود.
در حال حاضر اثر بازار دو طرفه در بازارهای مشتقه کاملا به چشم می‌خورد. هم‌چنین معاملات دو طرفه در بازار اختیار سهام، بازار کالا و بازار معاملات آتی نیز انجام می‌شود. اما از آنجا که عمق این بازارها کم است و سهامداران چندان توجهی به آن نمی‌کنند، این بازار مهجور مانده است. برای آن‌که سازوکار فروش تعهدی را بهتر متوجه شوید، مثالی را در این بخش بیان می‌کنیم.
فرض کنید که با انجام تحلیل، انتظار دارید که ارزش سهمی مانند «فولاد» افت کند. به این ترتیب:
- ۱۰۰۰ سهم فولاد را از مالک/ کارگزاری به قیمت ۵۰۰ تومان قرض می‌گیرید.
- سهام استقراضی را به قیمت هر برگه ۵۰۰ تومان به فروش می‌رسانید.
- چندی بعد قیمت هر سهم فولاد تا ۴۰۰ تومان کاهش پیدا میکند.
- ۱۰۰۰ عدد سهمی را که در ابتدا قرض گرفته بودید، مجددا خریداری می‌کنید؛ این‌بار در قیمت ۴۰۰ تومان.
- سهام قرض‌گرفته‌شده را به مالک یا کارگزاری برمی‌گردانید.
- به این ترتیب روی هر برگه سودی معادل ۱۰۰ تومان به دست خواهید آورد.
مزایا و اثر بازار دو طرفه چیست؟
حال که با بازار دو طرفه آشنا شدیم بهتر می‌توانیم به مزایای آن بپردازیم. تا به این‌جا از اثر بازار دو طرفه بر بورس مطلع شدیم. حال بد نیست به چند مورد مهم دیگر نیز اشاره کنیم.
- نخستین منفعت این بازارها بالا بودن نقدینگی در مقایسه با بازارهای یکطرفه است. زمانی که بازار بورس پررونق باشد، رشد نقدینگی می‌تواند فرآیند متعادل شدن بازار را مختل کند. به این ترتیب بازار شاهد حباب‌های سنگینی خواهد بود که فقط به دلیل ورود نقدینگی اتفاق می‌افتد و ارتباطی با ارزش ذاتی بازار ندارد. به این ترتیب زمانی که حباب‌ها می‌ترکد، شاهد افزایش رکود خواهیم بود. اما راه چاره چیست؟ باید به سمت بازارهای دو طرفه حرکت کرد. در چنین بسترهایی بازار به سرعت متعادل می‌شود و از آنجا که حتی با فروش سهام نیز می‌توان سودآوری کرد، شاهد نقدینگی بیشتری هستیم.
- اما دیگر اثر بازار دو طرفه بالا رفتن مشارکت افراد در بورس است. افراد زیادی با مشاهده سودآوری سایرین، در زمان رونق بازار قدم به این عرصه می‌گذارند و به دادوستد سهام مشغول می‌شوند. اما هنگامی که رکود را مشاهده می‌کنند، اقدام به خروج سرمایه می‌کنند. آنها در این شرایط دیگر فعالیتی در بازار ندارند. اما در بازارهای دو طرفه از آنجا که حتی می‌توان در هنگام ریزش بازار نیز به سود رسید، سهامداران سرمایه خود را از بازار بورس خارج نخواهند کرد.
جمع‌بندی
اثر معاملات دو طرفه چنان زیاد است که در بازارهای جهانی سال‌هاست که از این روش استفاده می‌شود. با به‌کارگیری بازار دو طرفه تعادل و ثبات بیشتری در بازار برقرار خواهد شد. چنین امری در بازارهای یکطرفه کمتر دیده می‌شود. اکنون در بازار بورس ایران نیز شاهد انجام معاملات دو طرفه هستیم. چنین معاملاتی افزایش نقدینگی و مشارکت بیشتر افراد را به دنبال خواهد داشت. هم‌چنین میزان عرضه و تقاضا نیز متعادل‌تر خواهد شد.
با توجه به آن‌که این نوع از معاملات هم عملکرد بهتری دارند و هم از مزایای فراوانی برخوردارند، با به‌کارگیری فرآیند درست‌تر و پیاده‌سازی قوانین و استانداردهای موجود می‌توان به آینده چنین بازاری امید داشت. به ویژه آن‌که این امید در کنار نظارت‌های کامل و کنترل‌هایی که از جانب ناظران سازمان بورس انجام می‌شود، پررنگ‌تر خواهد شد.
دیدگاه شما