ثبات به بازار ارز برمی‌گردد/ در باره ریسک بالای بازار هشدار داده بودم
رئیس کل بانک مرکزی گفت: من در مصاحبه‌ای در روز ۲۳ مهرماه امسال اعلام کردم، فشار حداکثری در روزهای پایانی خود است و براین نکته پافشاری کردم که ریسک بازار ارز بسیار بالاست و از مردم خواستم که به بازار وارد نشوند. الان پس از سه هفته شاهد کاهش چشمگیر نرخ در بازار هستیم.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی با روزنامه ایران گفتگویی داشته است که مهمترین بخش‌‌های آن در ادامه آمده است.
درباره ریسک بالای بازار ارز هشدار داده بودم
- من در مصاحبه‌ای در روز ۲۳ مهرماه امسال اعلام کردم، فشار حداکثری در روزهای پایانی خود است و براین نکته پافشاری کردم که ریسک بازار ارز بسیار بالاست و از مردم خواستم که به بازار وارد نشوند. الان پس از سه هفته شاهد کاهش چشمگیر نرخ در بازار هستیم.
- نرخ ارز متأثر از ریسک‌های غیراقتصادی به میزان زیادی از سطح تعادلی خود خارج شده بود و برای من مشخص بود که با چشم‌انداز رفع موانع، اثر متغیرهای غیراقتصادی بر قیمت ارز، تقلیل یافته و نرخ مبتنی بر عوامل پایه‌ای اقتصاد خواهد شد.
ثبات به بازار ارز برمی‌گردد
- بانک مرکزی اجازه خواهد داد تا انتظارات مثبتی که اکنون وجود دارد و موجب خلق روند نزولی شده است، کاملاً تخلیه شود.
- معتقدیم با کاهش ریسک‌های برونزا و تعیین نرخ ارز بر مبنای متغیرهای اقتصادی، دست بانک مرکزی برای مدیریت بازار بسیط تر خواهد شد و در نتیجه ثبات بازار بیش از گذشته نمود پیدا خواهد کرد.
- بانک مرکزی با تغییر چارچوب سیاستگذاری پولی خود بر آن شد تا با تعریف کریدور نرخ که کف آن نرخ سپرده‌گذاری سیستم بانکی نزد بانک مرکزی و سقف آن نرخ اعتبارگیری بانک‌ها از بانک مرکزی است، نرخ سود بین بانکی را در این کریدور قرار دهد و با اثرگذاری بر این نرخ، سیاست پولی خود را تنظیم کند.
تصمیمی برای تغییر در نرخ بهره بین بانکی نداریم
- اکنون در بانک مرکزی با رصد مداوم تورم، تحولات بازارهای دارایی و دیگر متغیرهای کلان اقتصادی، نسبت به تعیین نرخ‌های کریدور و نرخ هدف که در درون کریدور تعیین می‌شود و نرخ بهره بین بانکی را به سمت آن سوق می‌دهیم، تصمیم‌گیری می‌کنیم و تأکید می‌کنم درحال حاضر با وجود تعادل در ریسک‌های مثبت و منفی اقتصاد ملی، تصمیمی برای تغییر در نرخ‌ها نداریم.
- فراموش نکنیم که سیاست پولی ذاتاً برای افق کوتاه مدت و برای تعدیل چرخه‌های تجاری به کار می‌رود و بانک مرکزی باید به شکل واکنش سریع عمل کند و نشان دهد که می‌تواند بخوبی و به فوریت ریسک‌ها را شناسایی و نسبت به آنها پاسخ دهد. از این رو، نباید از بانک مرکزی انتظار داشت که همیشه در را روی یک پاشنه بچرخاند و اتفاقاً هر چه واکنش‌های سیاستگذار به ریسک‌ها بیشتر باشد، نشان دهنده کارآمدی آن است.
- با تعریف چارچوب جدید سیاستگذاری پولی، بانک مرکزی عملیات بازار باز را برای جهت دهی نرخ بین بانکی به سمت نرخ هدف آغاز کرد. این ابزار دهه‌ها در بانک‌های مرکزی دنیا وجود داشته که در دوره اینجانب در بانک مرکزی ایران عملیاتی شد.
- در هفته‌های اخیر نیز بانک مرکزی توافق بازخرید را برای تزریق مدت دار نقدینگی مورد نیاز بازار بین‌بانکی معرفی کرده است. این قرارداد تازه موجب انعطاف پذیری بیشتر برای مدیریت نقدینگی، نرخ سود و همچنین سیگنال‌دهی به بازار نسبت به موضع سیاست پولی می‌شود.
فشارهای تورمی کاهش می‌یابد
- در چارچوب جدید سیاست پولی، بانک مرکزی شفافیت را سرلوحه کار خود قرار داده است. کلیه اقدامات مربوط به سیاست پولی و عملیات بازار باز به سرعت از طریق اطلاعیه‌هایی در وبسایت بانک مرکزی منتشر می‌شود و به اطلاع مردم رسانده می‌شود.
- تمام تلاش خود را می‌کنیم تا یک سیاست ارتباطی مستحکم را با مردم و عاملان بازار داشته باشیم و موضع سیاستی خود را به شکل سریع و شفاف در اختیار مخاطبان بگذاریم.
- واقعیت آن است که امسال شوک‌های متعددی به اقتصاد کلان وارد شد مانند کرونا، کاهش صادرات نفتی، جهش انتظارات تورمی که این عوامل باعث شد تا روند تورم صعودی شود. اما با وجود کاهش ریسک‌ها در محیط بین‌الملل و انتظار ثبات در بازارهای دارایی، پیش‌بینی می‌شود که در ماه‌های آتی شاخص‌های قیمتی نیز به تبع آن وضعیت باثبات‌تری داشته باشند و فشارهای تورمی که مردم عزیز ما در این ماه‌ها متحمل شدند، تقلیل یابد.
آربیتراژ؛ کم ریسک ترین راه کسب سود در بازار های مالی
در بازار های مالی علاوه بر ترید و معامله ارزها یا سهام های مختلف، روش های زیادی برای فعالیت و کسب سود وجود دارد. برای مثال در بازار ارزهای دیجیتال می‌توان به هولد کردن (سرمایه گذاری طولانی مدت) ، استیک کردن ، ماینینگ (استخراج) و بسیاری از روش دیگر اشاره کرد. (برای اینکه بدانید استخراج ارز دیجیتال چیست و به چه صورتی انجام می‌شود، اینجا کلیک کنید).در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم، چالش‌ها و انواع یکی از کم ریسک ترین روش های کسب سود در بازار های مالی، یعنی آربیتراژ (Arbitrage) آشنا کنیم.
آربیتراژ چیست؟
به طور کلی، آربیتراژ به سودی گفته می‌شود که معامله‌گران از خرید و فروش ارزی که در دو بازار مختلف قیمت‌های متفاوتی دارد، بدست می‌آورند. به عبارتی هنگامی که یک ارز یا سهام در دو بازار مختلف قیمت های متفاوتی دارد، معامله‌گران در بازاری که آن ارز، ارزانتر است آن را خریداری می‌کنند و بلافاصله در بازاری که ارزش بیشتری برای آن ارز در نظر گرفته شده، به فروش می‌رسانند. گاهی اوقات برای کسب سود آربیتراژی ، باید چند ارز یا سهام مختلف را خرید فروش کرد که به آن نوع آربیتراژ ، آربیتراژ چندگانه می‌گویند.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که آربیتراژ یک مفهوم است. بدین معنا که تفاوتی نمی‌کند در این نوع معامله حتما از تفاوت قیمت یک سهام یا ارز سود کسب کنید. هر نوع دارایی که بتوان از طریق خرید و فروش آن در چند مکان که تفاوت قیمتی دارد، سود کسب کرد یک سود آربیتراژی محسوب می‌شود.
انواع آربیتراژ با مثال
آربیتراژ ساده
آربیتراژ پیچیده
چالش‌ها و ریسک‌های معاملات آربیتراژی
توجه داشته باشید که کم خطر بودن معاملات سبک آربیتراژ ، به هیچ عنوان به معنای بی خطر بودن این معاملات نیست. در ادامه چند مورد از ریسک های این سبک را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
کارمزد معاملات
رقابت در معاملات بزرگ
محدودیت برداشت
عدم اجرای به موقع
آربیتراژ در بازار ارزهای دیجیتال
در دنیای ارز دیجیتال به سودی که از تفاوت قیمت یک رمز ارز ، بین دو یا چند بازار مختلف به دست می‌آید ، آربیتراژ می‌گویند. این سود زمانی به وجود می‌آید که یک سرمایه در بازارهای مختلف قیمت متفاوتی داشته باشد.
برای مثال، ممکن است بیت کوین در یک صرافی به قیمت 20000 دلار و به طور همزمان در یک صرافی دیگر به قیمت 19900 دلار معامله شود.
در این شرایط، معامله‌گران می‌توانند از یک صرافی بیت کوین را ارزانتر بخرند . و همان بیت کوین را به قیمت بالاتر در صرافی دیگر به فروش برسانند. به این سود به دست آمده از این معامله که حاصل تفاوت در قیمت بیت کوین است، آربیتراژ می‌گویند.
سخن پایانی
برای کسب سود های آربیتراژی باید تمرکز و سرعت بالایی در انجام معاملاتتان داشته باشید. اگر به دنبال انجام این نوع معاملات در بازار های مال بزرگی مانند بازار فارکس هستید، باید هر لحظه شرایط بازار را زیر نظر داشته باشید و حتی در صورت نیاز می‌توانید از ربات هایی که می‌توانند اینگونه تفاوت های قیمتی را تشخیص دهند، استفاده کنید.
معامله‌گران حرفه‌ای فعال در بازارهای مالی، در تیم آکادمی آینده با برگزاری دوره‌های صفر تا صد آموزش ارزهای دیجیتال در مشهد (به صورت حضوری) و سایر شهرها (به صورت غیرحضوری) ، سعی در آگاه کردن علاقه‌مندان ، برای فعالیت در بازار های مالی را دارند.برای دریافت مشاوره رایگان و اطلاع از جزئیات و سرفصل های دوره آموزشی به وبسایت آکادمی آینده مراجعه کنید.
راه‌اندازی بازار متشکل برای پوشش ریسک نرخ ارز
مدیر تحقیق و توسعه بورس اوراق بهادار تهران گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد اکثر کشورها از معاملات ابزار مشتق ارز در بورس های اوراق بهادار خود بهره می‌برند.
مدیر تحقیق و توسعه بورس اوراق بهادار تهران گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد اکثر کشورها از معاملات ریسک‌های بازار ارز ابزار مشتق ارز در بورس های اوراق بهادار خود بهره می‌برند.
به گزارش ایسنا، رضا کیانی با بیان مطلب فوق گفت: نرخ برابری ارز به عنوان متغیری تأثیرگذار در اقتصاد ملی از اهمیت درخور توجهی برخوردار است و نوسانات نرخ ارز از منابع مهم ریسک به ویژه برای فعالیت‌های بین‌المللی اقتصادی محسوب می‌شود.
وی پیمان‌ها و قراردادهای آتی ارز را از ابزارهای کنترل نوسانات نرخ ارز برشمرد و افزود: ابزارهای مشتق ارز یکی از مهمترین و متداول‌ترین ابزارهای مالی قابل معامله در بورس‌های کشورهای پیشرفته و در حال توسعه دنیا ریسک‌های بازار ارز به شمار می‌روند. کارکرد اصلی این ابزارها در بازارهای مالی، پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز است زیرا ریسک نوسان نرخ ارز تأثیرات قابل ملاحظه‌ای بر کسب‌وکار بنگاه‌های تجاری و پرتفوی سرمایه‌گذاران بین‌المللی دارد.
وی ادامه داد: بازار ارز ایران نیز در سالیان گذشته شاهد نوسانات شدیدی بوده است که با توجه به شکل سنتی مبادلات ارزی و عدم استفاده از ابزارهای مشتق ارز، بنگاه‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاران را در معرض ریسک نوسان نرخ ارز قرار داده و ابزاری نیز برای پوشش این ریسک در اختیارشان قرار نداده است. از سوی دیگر، آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که در سال 1393، مجموع صادرات کل کشور حدود 86,471 میلیون دلار و حجم کل واردات کشور حدود 65,079 میلیون دلار بوده است. بدین ترتیب صادرات بر اساس نرخ رسمی دلار بیش از 21 درصد و بر اساس نرخ بازار آزاد بیش از 26 درصد از تولید ناخالص داخلی و واردات بر اساس نرخ رسمی دلار نزدیک به 16 درصد و با نرخ آزاد نزدیک به 20 درصد از تولید ناخالص داخلی است.
کیانی خاطر نشان کرد: این آمار نشان‌دهنده نقش قابل ملاحظه تبادلات بین‌المللی در اقتصاد ایران دارد و این امر به نوبه خود بهره‌برداری از انواع ابزارهای پوشش نوسانات ریسک نرخ ارز را اجتناب ناپذیر کرده است.
مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران به دوران پسا تحریم اشاره کرد و افزود: با ورود اقتصاد ایران در شرایط پساتحریم و آغاز وارد شدن سرمایه‌های خارجی به سوی کسب‌وکارها و پروژه‌های اقتصادی و همچنین افزایش میزان سرمایه‌گذاری‌های خارجی در اوراق بهادار پذیرفته‌شده در بورس، نیاز به راه‌اندازی بازار متشکل و رسمی برای پوشش ریسک نرخ ارز بیش از پیش احساس خواهد شد.
وی گفت: مروری بر اقدامات اقتصادی سالیان گذشته نشان می‌دهد تجاربی که تاکنون برای پیاده سازی ابزار های پوشش ریسک نرخ ارز در کشور مورد استفاده قرار گرفته به دلیل عدم تطابق با استانداردهای جهانی یا دیگر مشکلات اجرایی قادر به پوشش ریسک نوسان نرخ ارز تمامی فعالان و سرمایه‌گذاران نبوده و با توفیق همراه نشده است.
وی تصریح کرد: بررسی تجربیات جهانی نشان می‌دهد ابزارهای مالی کنترل ریسک نوسانات ارز در بازارهای خارج از بورس (عمدتاً بین بانکی) شامل پیمان‌های آتی و سوآپ و در بورس‌های اوراق بهادار شامل قراردادهای آتی و اختیار معامله‌ی ارز می‌شوند.
مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران به تجارب موفق کشورهای دیگر در استفاده از معاملات ابزار مشتق ارز در بورس‌های اوراق بهادار اشاره کرد و گفت: همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکثر کشورها از معاملات ابزار مشتق ارز در بورس‌های اوراق بهادار خود بهره می‌برند. در این میان می‌توان به آفریقای جنوبی (بورس ژوهانسبورگ)، ایالات متحده آمریکا (بورس بین قاره‌ای، بورس شیکاگو، و بورس نیویورک)، ترکیه (بورس استانبول)، سنگاپور (بورس سنگاپور) و هند (بورس ملی هند، بورس متروپولیتن) اشاره کرد.
کیانی با تاکید بر استفاده از معاملات ابزارهای مشتقه ارز در بورس های اوراق بهادار گفت: بررسی بورس‌هایی که معاملات ابزارهای مشتقه ارز در آنها انجام می‌شود، نشان می‌دهد که قراردادهای مشتقه ارز یا در بورس‌های اوراق بهادار یا در بورس‌های تخصصی قراردادهای مشتقه دادوستد می‌شوند. این در حالی است که بسیاری از بورس‌های تخصصی ابزارهای مشتقه در حال حاضر با بورس‌های اوراق بهادار ادغام شده یا در حال ادغام هستند. بورس‌هایی مانند بورس استانبول، بورس سهام ژوهانسبورگ و بورس سنگاپور نمونه‌هایی از ادغام بورس‌ها هستند که تمامی ابزارهای مالی شامل معاملات نقد و مشتقه اوراق بهادار، و مشتقه ارز و کالا را در خود جای داده‌اند.
به گزارش روابط عمومی بورس تهران،وی ابزار مشتق ارز برای هر اقتصاد در حال توسعه‌ای از جمله ایران را ضروری دانست و افزود: بورس‌های دارای معاملات ابزارهای مشتق ارز یا به عنوان بورس اوراق بهادار، ابزارهای مشتق ارز را به سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی ارایه می‌دهند یا به عنوان بورس تخصصی ابزار مشتق در حال فعالیت هستند. این در حالی است که بسیاری از بورس‌های تخصصی ابزار مشتق در چند سال اخیر با بورس‌های سهام ادغام شده یا در حال برنامه‌ریزی برای ادغام در آینده هستند.
ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین | بررسی ریسک سرمایه گذاری بر روی ارزهای دیجیتالی
یکی از سوالاتی که هر سرمایه گذار حرفه ای و تریدر بازار ارزهای دیجیتال باید قبل از هر اقدامی بپرسد این است که ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین چقدر است؟ در واقع پاسخ به این سوال می تواند استراتژی و نقشه راه سرمایه گذاری شما را مشخص کند. بنابراین باید بدانیم که ریسک سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال چقدر است و چگونه می توان بر اساس این شناسایی ریسک، سرمایه گذاری مناسب و پر سودی را تجربه کرد؟
ریسک، مهمترین عنصر در بازار سرمایه
مهمترین عنصر در هر بازار سرمایه ای شناسایی ریسک است. بگذارید برای درک این مفهوم کمی به ذات ریسک‌های بازار ارز اصلی بازار های سرمایه ای نگاه کنیم.
شما به عنوان سرمایه گذار بر اساس تحلیل، شانس یا هر ابزار دیگری سعی می کنید گزینه مناسبی را برای خرید انتخاب کنید. شما از این خرید این انتظار را دارید که در آینده مشخص سود خوبی از فروش این کالا یا سهم داشته باشید. بنابراین شما بر روی آینده ای نامشخص سرمایه گذاری می کنید.
از این رو می توان به طور کلی گفت ریسک جزئی از بازار سرمایه ای محسوب می شود و نمی توان در هر صورت ریسک را از این بازار حذف کرد. مگر با استفاده از تضمین ها و قول نامه هایی که می تواند ضرر را جبران کند. اما سرمایه گذاران و تریدرها به خوبی می دانند که در قابل دریافت این تضمین و قولنامه سود قابل توجهی را از دست می دهند و عملا هزینه بالایی را برای این گارانتی پرداخت خواهند کرد. از این رو چندان مایل به استفاده از این روش نیستند. یا حداقل سعی می کنند تنها بخشی از سرمایه خودشان را در این نوع بازارهای سرمایه ای قرار دهند.
از این مثال کاملا مشخص است که بازار سرمایه به مفهوم ریسک وابسته است و ریسک مفهومی است که می تواند سود دریافتی ما را مشخص کند، اما چگونه؟
بیایید با یک مثال ساده این مسئله را مشخص کنیم. فرض کنیم بازی میان دو تیم لیورپول و نفت تهران قرار است برگزار شود. حال شما اگر بخواهید به عنوان سرمایه گذار برای برد یکی از دو تیم یا مساوی در این بازی سرمایه گذاری کنید، کدام گزینه را انتخاب می کنید:
۱- برد لیورپول
۲- برد نفت تهران
۳- مساوی
احتمالا شما سرمایه گذاری خودتان را بر روی برد لیورپول انجام خواهید داد. زیرا بر اساس آمار و تحلیل های گذشته و بر اساس سابقه دو تیم این احتمال وجود دارد که لیورپول با تعداد گل بالا تیم نفت تهران را ببرد. از این رو منطقی به نظر می رسد که شما سرمایه گذاری خودتان را بر روی برد لیورپول انجام دهید. این همان طرز فکری است که احتمالا به جز شما سرمایه گذاران بسیاری بر اساس آن دست به سرمایه گذاری می زنند.
ریسک و مسئله ای به نام سود
اما یک اصل اساسی دیگر در بازارهای سرمایه ای وجود دارد. در جایی که تعداد سرمایه گذاران زیادی وجود داشته باد، عملا سود کمتری بین سرمایه گذاران تقسیم می شود. از این رو زمانی که شما بر روی برد لیورپول سرمایه گذاری می کنید، عملا نباید انتظار ریسک‌های بازار ارز داشته باشید که سود قابل توجهی به شما برسد. بنابراین شما با قبول ریسک کمتر ( یعنی احتمال موفقیت بیشتر ) به سود کمتر می رسید.
اما تصور کنید به صورت اتفاقی یا بر اساس حس ششم یا هر دلیل دیگر تصمیم گرفته باشید که بر روی برد نفت تهران سرمایه گذاری کنید. از آن جایی که تعداد سرمایه گذاران کمی در این سمت قرار دارند عملا احتمال سود بیشتری برای شما وجود دارد. بنابراین شما با قبول ریسک بالاتر و با قبول احتمال بالاتر باخت، سود دریافتی خود را چند برابر می کنید.
این مثال به خوبی نشان می دهد که با افزایش ریسک درصد سرمایه گذاران کمتر می شود و این یعنی که در صورت موفقیت بودن سرمایه گذاری سود بالاتری نصیب شما خواهد شد.
وارن بافت معتقد است ” در زمانی که همه سرمایه گذاران در حال فروش هستند، شما شروع به خرید کنید و زمانی که همه در حال خرید کردن هستند، شما بفروشید. ” این جمله به خوبی نشان می دهد که شناسایی مفهوم ریسک تا چه اندازه می تواند استراتژی شما را تعیین کند.
(در ریسک‌های بازار ارز ادامه مقاله ای به نام بررسی مفهوم ریسک مساعد و نامساعد تهیه کرده ایم، اگر اطلاعات بیشتری درباره آن میخواهید حتما مطالعه نمایید)
ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین
حال با توجه به آشنایی به مسئله ریسک، نوبت این است که خطر پذیری سرمایه گذاری در بیت کوین و بازار ارزهای دیجیتال را مورد بررسی قرار دهیم.
یک بار دیگر به مثال بالا نگاه کنید. ریسک در این مثال به چه عامل یا عواملی بستگی دارد؟ مهمترین عاملی که باعث شده است یک سرمایه گذاری یا یک انتخاب ریسک پذیر باشد، مسئله آینده و زمان است. در واقع عدم توانایی کامل پیش بینی باعث می شود که شما به طور قطع ندانید که قرار است چه اتفاقی رخ بدهد. به بیان ساده تر هرچه این قطعیت کمتر شود، عملا ریسک شما بیشتر می شود.
همین مسئله در مورد ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین وجود دارد. در واقع یک سرمایه گذار در بازار های سرمایه ای با انواع تحلیل و بررسی ها سعی می کند به قطعیت بالاتری از آینده برسد. بنابراین تمام کاری که یک تریدر یا سرمایه گذار می کند این است که سعی می کند با تحلیل بازار، آینده را دقیق تر پیش بینی کند و بر اساس این پیش بینی ریسک سرمایه گذاری را مدیریت کند.
حال برای درک ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین و خطر پذیری سرمایه گذاری در ریسک‌های بازار ارز بازار ارز دیجیتال باید با ویژگی های این بازار آشنا شویم و با در کنار هم گذاشتن این مفاهیم عملا ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین را شناسایی کنیم.
بیت کوین و به طور کلی بازار ارزهای دیجیتال یک بازار نوپا محسوب می شود، این سخن بدین معنی است که عملا بازار، گذشته ای چندان طولانی ندارد. بنابراین عملا نمی توان تحلیل چندان دقیقی از بازار ارزهای دیجیتال به خصوص به صورت بلند مدت داشت.
حال با توجه به شرایط گفته شده در بالا می توان به این نتیجه رسید که شما در این بازار پیش بینی دقیقی از آینده نمی توانید داشته باشید و این به معنی کاهش قطعیت و افزایش ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین است.
ریسک سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال چقدر است؟
اما فارغ از مسئله نوپا بودن بازار ارزهای دیجیتال و نبود گذشته چندان طولانی، فاکتورهای دیگری در افزایش خطر پذیری سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال وجود دارد.
مهمترین این فاکتورها عملا فیات بودن ارزهای بنیادی این بازار مانند بیت کوین است. در واقع ارزهای فیات به ارزهایی گفته می شود که عملا پشتیبانی خاصی ندارد و ارزش آن ها وابسته به سیستم عرضه و تقاضاست. نمونه بارز این ارزها را می توان ریال، دلار، یورو و … دانست.
بی پشتیبان بودن یک ارز می تواند دلیل کافی برای پرنوسان بودن آن باشد. از این رو عملا ریسک سرمایه گذاری در بیت کوین چند برابر سایر بازارهای سرمایه ای محسوب می شود. اما شاید برای شما سوال باشد که چرا دیگر ارزهای فیات مانند دلار و … درگیر این نوسان و ریسک بالا نمی شوند؟
در روزهای گذشته ارزش بازار بیت کوین نزدیک به ارزش بازار فرانک سوئیس شد. ارزش بازار مفهومی است که از حاصل ضرب قیمت ارز در تعداد معاملات آن به دست می آید. با توجه به این که قیمت بیت کوین حدودا ۶۰ هزار برابر قیمت فرانک سوئیس است، می توان به این نتیجه رسید که تعداد معاملات فرانک سوئیس نیز ۶۰ هزار برابر بیت کوین است. در واقع ارزهای فیات مادامی که مورد استفاده قرار می گیرند عملا به ثبات می رسند و هر چه این استفاده کمتر شود عملا وارد یک دوره پر نوسان می شود. این همان بلایی است که سر ارز فیات ریال آمد.
ریسک‌های بازار ارز
مفهوم ریسک بر خلاف باور عموم مردم به معنای خطر کردن نیست. ریسک از نظر من به معنای قرار گرفتن در موقعیت‌های مناسب کسب درآمد به صورت آگاهانه و با دانش مناسب است. حتی اگر این موضوع منجر به ضرر هم شود، قطعا با تغییر نوع نگاه می‌توان از آن به عنوان کسب تجربه و یا دانش بیشتر یاد کرد. توجه کنید که افراد موفق کسانی هستند که بیشتر تجربه کرده‌اند؛ نه کسانی که هیچ تجربه و اشتباهی نداشته‌اند!
انواع ریسک:
ریسک‌هایی که افراد در سرمایهگذاری در بازارهای مختلف مثلا بورس با آن مواجه هستند، انواع مختلفی دارد. انواع ریسک را در یک طبقه‌بندی کلی به دو دسته می‌توان تقسیم کرد:
الف. ریسک سیستماتیک (غیر قابل اجتناب – Systematic Risk ) : ریسک‌هایی که کنترل آن در اختیار سرمایه‌گذار نیست را ریسک سیستماتیک یا غیر قابل اجتناب می‌نامند. نرخ تورم، بهره بانکی، سیاست‌های اقتصادی و سیاسی، نرخ ارز و …، مواردی هستند که می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در سودآوری شرکت و در نتیجه قیمت سهام آن تاثیرگذار باشند. توجه کنید که کنترل این ریسک‌ها در اختیار سرمایه‌گذار نبوده و به نوعی مربوط سیستم است .
ب . ریسک غیر سیستماتیک (قابل اجتناب Unsystematic Risk – ) : به آن دسته از ریسک‌هایی که بتوان با استفاده از برخی روش‌ها از آنها اجتناب کرد، ریسک‌های غیر سیستماتیک یا قابل اجتناب می‌گویند. مثلا در بازار سرمایه (بورس)، این ریسک‌ها معمولا به عوامل کلان اقتصادی وابسته نبوده و ناشی از خصوصیات خاص شرکت‌ها هستند. برای مثال، اگر شرکتی که سهامش را خریده‌اید مدیریت ضعیفی داشته باشد یا توان رقابت با سایر شرکت‌ها را نداشته باشد، ریسک‌های حاصله، ریسک غیر سیستماتیک است. این ریسک‌ها اغلب منشأ درونی دارند و علت بروز آن، به داخل شرکت‌ها مربوط است .
سبد سهام (Portfolio)
حتما شما هم ضرب‌المثل “ همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید ” را شنیده‌اید. در مباحث مرتبط با سرمایهگذاری نیز تئوری بسیار معروفی به نام “تئوری” سبد وجود دارد که کارکردی شبیه به همین ضرب‌المثل دارد . براساس این تئوری، با متنوع کردن سبد سرمایهگذاری و انتخاب دارایی‌های متنوع، چه با سرمایهگذاری در بازارهای مختلف و چه با تنوع بخشیدن به سبد سهام، می‌توان ریسک‌های قابل اجتناب را به حداقل رساند. یادآوری این نکته ضروری است که با متنوع کردن سبد سرمایهگذاری، تنها می‌توان ریسک‌های غیر سیستماتیک را کاهش داد اما ریسک‌های سیستماتیک از کنترل و اختیار سرمایه‌گذار خارج است. ولی نگران نباشید! با کاهش ریسک‌های غیر سیستماتیک، عملا بخش عمده‌ای از ریسک‌هایی که سرمایه‌گذار با آن مواجه است، کاهش می‌یابد .
همان‌طور که گقته شد یکی از روش‌های کاهش ریسک غیر سیستماتیک تشکیل سبد سهام یا پورتفولیو (Portfolio) است.اما مسلم است که پذیرش ریسک کمتر، بازدهی کمتری نیز به همراه خواهد داشت. پس این شما هستید که تصمیم می‌گیرید چقدر بازدهی میخواهید !
در ادامه با انواع ریسک های موجود در بازار سرمایه و به طور کلی بازارهای سرمایهگذاری بیشتر آشنا خواهیم شد .
ریسک نرخ بهره (Interest Rate Risk)
فرض کنید که میخواهید بین سپرده‌گذاری در بانک با نرخ سود ثابت ۱۸ درصد و خرید سهام با بازده مورد انتظار ۴۰ درصد یکی را انتخاب کنید. اگر تمایل به پذیرش ریسک داشته باشید به دلیل اختلاف ۲۲ درصدی که خودتان پیش‌بینی کرده‌اید، سهام را انتخاب می کنید. حالا اگر بانک مرکزی تصمیم بگیرد نرخ سود سپرده‌گذاری را از ۱۸ درصد به ۲۴ درصد افزایش دهد، چه اتفاقی می‌افتد؟ احتمالا این سوال را از خودتان بپرسید که “آیا ۱۶ درصد سود بیشتر ارزش ریسک را دارد؟ ”
نوسانات نرخ ریسک‌های بازار ارز سود سپرده یا اوراق مشارکت می‌تواند بر تمامی بازارهای مالی و حتی فیزیکی اثرگذار باشد. پس ریسک نرخ سود یا در واقع تغییرات نرخ سود را به یاد داشته باشید .
ریسک تورم (Inflation Risk)
اگر تورم سالیاته کشور حدود ۲۰ درصد باشد و شما در سرمایهگذاری خود بتوانید ۶۰ درصد بازدهی کسب کنید، بازدهی شما مطلوب است زیرا که ۴۰ درصد بیشتر از تورم به دست آورده‌اید و در واقع قدرت خرید شما به اندازه ۴۰ درصد بیشتر شده است. حال اگر تورم به ۴۰ درصد افزایش پیدا کند و بازدهی شما همان عدد ۶۰ درصد باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟! آیا باز هم این سرمایهگذاری جذاب خواهد بود؟! به این نوع ریسک که ناشی از افزایش تورم کشور است ریسک تورم می‌گویند .
ریسک مالی (Financial Risk)
اگر در ریسک‌های بازار ارز بازار سرمایه سهام شرکتی را خریدید که مبلغ زیادی وام از بانک دریافت کرده، طبیعتا شرکت مذکور باید اصل و سود وام دریافتی را در یک دوره مشخص پرداخت کند، بنابراین با تعهدات زیادی در آینده روبروست. این هزینه‌ها قطعا بر سود دهی شرکت نیز اثرگذار است. هر چقدر که این تعهدات و به طور کلی تعهدات مالی یک شرکت بیشتر باشد، ریسک مالی نیز بیشتر خواهد بود .
ریسک نقدشوندگی (Liquidity Risk)
یکی از ویژگی‌های مهم یک دارایی خوب، این است که به سرعت به پول نقد تبدیل شود. مثلا از ویژگی‌های بازار مسکن نقدشوندگی کمتر آن نسبت به بازارهایی مثل سهام یا سکه است. بعد از سرمایهگذاری اگر بخواهید به هر دلیلی دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنید، اما خریدار مناسبی برای دارایی شما وجود نداشته باشد، سرمایهگذاری شما با ریسک نقدشوندگی همراه است .
ریسک نرخ ارز (Currency Risk)
یکی از مسائلی که به صورت مستقیم بر وضعیت و سودآوری سرمایهگذاری شما تأثیر می‌گذارد، نرخ ارز است. برای مثال با افزایش قیمت ارز قیمت سکه در بازار داخلی نیز افزایش می‌یابد. همچنین در بورس اوراق بهادار نیز سودآوری شرکت‌هایی که درآمدهای صادراتی و ارزی دارند افزایش یافته و لذا قیمت سهام آنها نیز بسیار بیشتر می‌شود. اما نکته این جا است که همه‌ی شرکت‌ها صادراتی نیستند! همیشه هم تغییرات ارز اثر مثبتی بر سرمایهگذاری ما نخواهد داشت! بنابراین، نوسانات نرخ ارز به عنوان یکی از ریسک‌های سرمایهگذاری، همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران است .
ریسک سیاسی (Political Risk)
عدم ثبات در اوضاع سیاسی که به مسائل اقتصادی یک کشور آسیب بزند، به طور مستقیم بر عملکرد بنگاه‌های اقتصادی فعال در آن کشور تأثیر می‌گذارد. هر اندازه بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی افزایش یابد، عملکرد بنگاه‌های اقتصادی بیشتر با مشکل روبرو می‌شود. به این ریسک، ریسک سیاسی یا اصطلاحا ریسک کشور نیز می‌گویند. البته توجه کنید که تحلیل شرایط و این که رویدادهای سیاسی چه تاثیری بر شرایط اقتصادی و بازارهای مالی می‌توانند داشته باشند، بر عهده‌ی سرمایه‌گذار یعنی شما است !
ریسک تجاری (Business Risk)
تصور کنید سهام یک شرکت خودروسازی داخلی را خریداری کرده‌اید و پس از مدتی دولت تعرفه واردات خودروهای خارجی را کاهش دهد. در این صورت رقابت برای خودروسازان داخلی سخت‌تر شده و احتمالا کاهش فروش محصولات آنها باعث کاهش سودآوری این شرکت‌ها نیز خواهد شد. به این نوع ریسک که در واقع متوجه صنعت خاصی است و برای هر صنعت می‌تواند متفاوت باشد، ریسک تجاری می گویند.
دیدگاه شما