خبر بد برای دلالان ارزی
بدنه کشتی از چیست؟
ویدیویی جنجالی باشگاه استقلال از اشتباهات داوری علیه آبی‌ها!
ساعت هوشمند مکالمه دار با قیمت مناسب
چطور رپورتاژ آگهی تاثیرگذار بنویسیم؟
قیمت ایمپلنت کره ای؛ انواع برند ایمپلنت کره ای
چرا دستگاه اولتراسونیک «اِل دی اِم» گزینه خوبی برای اکثر نیازهای زیبایی و درمانی هستش.
حرکت جنون آمیز شهروند شیرازی در اتوبان + فیلم
راهنمای خرید بیمه ارزان خودرو در سال ۱۴۰۱
لیست قیمت تورهای استانبول از سراسر ایران
5 برند برتر داکت اسپلیت خارجی
گوناگون
بهترین مرکز درمان زگیل تناسلی کجاست؟
بهترین سفره خانه و رستوران سنتی در لواسان کجاست؟
لیفت چشم گربه‌ای در یک جلسه
چرا باید ارز ترجیحی حذف شود؟
با توجه به مضرات ارز ۴۲۰۰، بهتر است مسئولان مربوطه با طرح‌های کارشناسی شده و علمی، اقدام به حذف این ارز کنند تا با حذف آن به خانوارها فشار اقتصادی وارد نشود.
به گزارش خبرنگار ایمنا، افزایش نرخ ارز در پایان سال ۹۶ و افزایش قیمت در سال‌های ۹۷ تا ۹۹، موجب ظهور ارز ترجیحی برای حمایت از اقشار کم‌توان جامعه شد تا با استفاده از این سیاست، بازار داخلی این کالاها کنترل و کاهش رفاه مردم جبران شود.
ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات دارو و کالاهای اساسی مانند گندم، جو، برنج، گوشت قرمز و سفید، روغن نباتی و تخم‌مرغ که مورد نیاز مردم است، اختصاص پیدا کرد تا این کالاها با هزینه کمتری به کشور وارد شود و در اختیار مردم قرار گیرد.
با وجود مخالفت کارشناسان و اقتصاددانان، ارز ۴,۲۰۰ تومانی از مرداد ۹۷ برای واردات ۲۵ کالا در خبر بد برای دلالان ارزی دستور کار دولت وقت قرار گرفت. با وجود حذف برخی از کالاها مانند گوشت از تخصیص این ارز، اما تصمیم به حذف کلی َآن گرفته نشد تا هزینه زیادی به دولت تحمیل شود.
اما معایب این سیاست چیست؟ توزیع رانت، بازصادرات ، صادرات پنهان، ایجاد خلل در صادرات برخی از صنایع، از بین بردن بهره‌وری، افزایش تقاضای کالاهای یارانه‌ای و خلق پایه پولی از دیگر معایب این سیاست است.
تخصیص ارز ۴۲۰۰ موجب شد تا تعداد واردکنندگان بعد از تصمیم بر اجرای این سیاست، افزایش چشمگیری پیدا کند و باعث افزایش تقاضای این افراد در خصوص اخذ ارز ترجیحی برای واردات شود. علت این افزایش تقاضا نیز مشخص بود و دلیلی جز رانت نداشت؛ به این صورت که تولیدکنندگان، مواد اولیه خود را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌کردند و کالای تولید شده را به نرخ بازار آزاد به فروش می‌رساندند.
تفاوت قیمت ارز دولتی و بازار آزاد موجب شد تا کالاهای تولید داخل مزیت صادراتی پیدا کنند. به عنوان مثال می‌توان اشباع بودن بازارهای افغانستان از برندهای روغن ایرانی مطرح کرد اما به دلیل سود زیادی که صادرات این کالاها به کشورهای همسایه داشت، حذف و جلوگیری کامل از قاچاق این کالاها تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسید.
یکی دیگر از معایب تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، صادرات پنهان است. به این صورت که باقی مانده نهاده‌های تولید صنایع گوناگون مجدداً به خارج از کشور صادر می‌شد که از آن قبیل می‌توان به سس مایونز که ماده اولیه تولید روغن است اشاره کرد.
نکته منفی دیگر تخصیص ارز ترجیحی آن است که برخی از صنایع به واسطه بازاریابی موفق شدند که مشتریان زیادی در کشورهای همسایه جذب کنند اما با توجه به اینکه صادرات کالاهایی که ارز ترجیحی دریافت کردند، ممنوع اعلام شد. بازار این گروه از تولیدکنندگان و صادرکنندگان را بین برد. برای نمونه این کالاها می‌توان به صادرات کره گیاهی به عراق اشاره کرد.
کاهش بهره‌وری، یکی دیگر از مصائب این سیاست است که از دو طریق ایجاد می‌کند. اولین مورد آن است که به دلیل رانت زیاد ایجاد شده، انگیزه تولید کاهش پیدا می‌کند و مورد دیگر آن است که با پرداخت این ارز، تعادل در چرخه تولید از بین می‌رود. سود یک شبه‌ای که این ارز برای برخی ایجاد می‌کند، موجب شد تا تعداد بسیاری از واردکنندگان برای دریافت ارز ترجیحی بزرگ‌نمایی کرده و با دریافت هرچه بیشتر این ارز، از اختلاف قیمت میان ارز دولتی و آزاد سوءاستفاده کنند.
اما همان‌گونه که تخصیص این ارز به فعالان اقتصادی مضرات خاصی داشت، حذف این ارز نیز فواید بسیاری در اقتصاد ایران دارد. کاهش تورم و کسری بودجه، حذف دست دلالان و رانت‌خواران و حذف قاچاق از فواید حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به شمار می‌آید. با توجه به اینکه انتظارات تورمی در شکل گیری تورم نقش بسیار مهمی دارد، دولت باید با ساماندهی زنجیره توزیع و نظارت درست بر بازارها، این قسمت از تورم را کنترل کند.
یکی از فواید حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، کاهش کسری بودجه است. با حذف ارز ترجیحی دیگر دولت مجبور به استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول نیست. در این صورت بخشی از هزینه‌های دولت کاهش پیدا خواهد کرد که در نهایت کاهش کسری بودجه دولت را به همراه خواهد داشت.
اما در اقتصاد هر کجا که دخالت در قیمت صورت گیرد یا به نوعی قیمت دستوری اعمال شود، موجب فساد و رانت خواهد شد که ارز ترجیحی این بستر را برای دلالان فراهم کرد که با حذف ارز ترجیحی دست دلالان کوتاه خواهد شد. همچنین با حذف این ارز انگیزه برای قاچاق کالاها کاهش پیدا خواهد کرد که نتیجه آن قیمت تعادلی کالاها در اقتصاد داخلی خواهد شد.
بنابر معایب ارز ترجیحی و نکات مثبت حذف این ارز، بهتر است تا مسئولان مربوطه با طرح‌های کارشناسی شده و علمی اقدام به حذف این ارز کنند تا با حذف آن به خانوارها فشار اقتصادی وارد نشود.
انتخاب یک مدیر بورسی برای ریاست بانک مرکزی اشتباهی راهبردی بود/بانــــک مــرکــزی تــوان و اراده مدیریت بازار ارز را ندارد/ باید مشخص شود ارزهای دولتی کجا هزینه می شود؟
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت:بخشی از نوسانات امروز بازار ارز ایران نشات گرفته از عدم انتخاب درست رئیس بانک مرکزی است. رئیس بانک مرکزی باید یک اقتصاددان قوی نظریه پرداز و آگاه به حوزه های پولی و ارزی می بود نه مدیر سابق بورس. مدیر اقتصاددانی که واقف و مطلع به سیاست های ارزی و پولی، مسائل سود بانکی و تاثیر گذاری تصمیات بانک مرکزی بر اقتصاد کشورباشد.
گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، عبور نرخ دلار از مرز ۳۰ هزار تومان و رسیدن به مرز ۳۲ هزار تومان از جمله موضوعاتی است که تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی دولت را بدان هشدار می دادند که در این مسیر امکان بالا رفتن نرخ ارز و بدتر از آن عدم کنترل نرخ ارز و از دست رفتن اقتصاد کشور به شدت وجود دارد و خطرناک است. در این بین بانک مرکزی با گفتاردرمانی هایش همواره بر "کاهش و مدیریت نرخ ارز" تاکید می کند اما بازار کار خود را می خبر بد برای دلالان ارزی کند. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به موضوع نقش بانک مرکزی در تعدیل نرخ ارز و تعیین کنندگان واقعی نرخ ارز در بازار آزاد پرداخته و مدیریت خبر بد برای دلالان ارزی بانک مرکزی را به چالش کشیده است.
آلبرت بغزیان اقتصاد دان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص وضعیت بازار ارز، نحوه مدیریت بانک مرکزی و چالش هایی که از این باب در اقتصاد کشور ایجاد شده گفت: با اینکه اصولا مدیران و روسای بانک مرکزی معتقدند خبر بد برای دلالان ارزی نرخ ارز توسط آنها تعیین می شود اما به عینه ثابت شده بازار آزاد تعیین کننده اصلی نرخ ارز است، اما مساله این است که چه کسانی در بازار آزاد نرخ ارز را تعیین می کنند؟
وی در این باره افزود: باید مشخص شود پشت پرده تعیین نرخ ارز در بازار آزاد چه کسانی و گروه هایی هستند؟ آیا در داخل چنین کاری می کنند یا در خارج برای نرخ ارز بازار آزاد ایران تصمیم گیری می کنند، چرا که با توجه به افزایش های بالای نرخ ارز نمی توان مردم ومتقاضیان یا حتی دلالان خرد را عامل افزایش نرخ ارز معرفی کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این باره توضیح داد: حتی اگر مردم بنا به نگرانی بابت کاهش ارزش دارایی خود دلار بخرند، این سوال مطرح می شود مگر چند نفر وچقدر متقاضی ارز به صرافی ها مراجعه می کنند که منجر به افزایش نرخ دلار می شود؟ حجم متقاضی نباید آنقدر بالا باشد که بتواند نرخ ارز را از ۳۱ به ۳۲ هزار تومان برساند، به این دلیل که برای بالا رفتن چنین افزایشی قطعا تقاضای شدیدی باید در بازار ایجاد شود در غیر این صورت بالا رفتن این قیمت ها یک امر عادی نیست.
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد نحوه عملکرد بانک مرکزی در نوسانات نرخ ارز را توضیح داد و در این باره افزود: بخش مهمی از نوسانات نرخ ارز را می توان به عملکرد بانک مرکزی نسبت داد، به این معنا که به نظر می رسد بانک مرکزی ارز نیمایی خبر بد برای دلالان ارزی لازم را عرضه نمی کند و بازار را از ارز نیمایی اشباع نمی کند بنحوی که وارد کنندگان برای تهیه ارز مجبور به تهیه ارز از بازار دیگری می شوند.
وی در این باره تصریح کرد: مسوولین بانک مرکزی باید مشخص کنند ارزهای دولتی کجا هزینه می شود و چه کسی نرخ ارز بازار آزاد را تعیین می کند؟ آیا تعیین نرخ ارز درحراج های سلیمانیه عراق و ابوظبی صحت دارد؟ اگراینگونه است مشخص است که تعیین کنندگان نرخ ارز در خارج از کشور یا در داخل، ارز بیشتری از بانک مرکزی در اختیار دارند و بیشتر از بانک مرکزی قدرت دارند، در این صورت بانک مرکزی کارآمدی ندارد ونیازی به وجود بانک مرکزی نیست وقتی نمی تواند نرخ دلار را کنترل کند.
آلبرت بغزیان در ادامه خاطر نشان کرد: به دلیل مداخلات بانکهای مرکزی کشورهای غربی و آمریکایی است که رابطه یورو و دلار در دنیا به صورت شدید تغییر نمی کند اما تغییرات نرخ ارز در ایران نشان از بی عملی یا کم کاری بانک مرکزی می دهد که یا به موقع عمل نمی کند یا اینکه به اندازه کافی توانی برای مداخله درست در بازار ارز را ندارد یا اینکه به صورت عمدی به افزایش نرخ ارز دامن می زند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: با اینکه رئیس بانک مرکزی بر عرضه ارز به اندازه کافی تاکید می کند اما سخنان فعالین اقتصادی و وارد کنندگانی که تاکید می کنند ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد خریداری می کنند نشان می دهد عرضه ارز توسط بانک مرکزی به موقع و اندازه کافی نیست. به بیان بهتر، وضعیت کنونی نشان دهنده عدم میل و اراده بانک مرکزی برای مدیریت نرخ ارز است، بنابراین عملا آنچه بانک مرکزی ادعا می کند درست نیست لذا کاهش نرخ به دلیل عدم عرضه صورت نمی گیرد.خبر بد برای دلالان ارزی
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در خصوص اشتباه راهبردی انتخاب یک مدیر بورسی برای ریاست بانک مرکزی گفت: بخشی از نوسانات امروز بازار ارز ایران نشات گرفته از عدم انتخاب درست رئیس بانک مرکزی است. رئیس بانک مرکزی باید یک اقتصاددان قوی نظریه پرداز و آگاه به حوزه های پولی و ارزی می بود نه مدیر سابق بورس. مدیر اقتصاددانی که واقف و مطلع به سیاست های ارزی و پولی، مسائل سود بانکی و تاثیر گذاری تصمیات بانک مرکزی بر اقتصاد کشورباشد.
وی در این باره مثالی زد و گفت: مثل این می ماند که طراح و سازنده موتور بنز را با یک تعمیرکار موتور و مکانیک یکسان بدانیم، قطعا طراحی موتور و بهبود عملکرد موتور کار مکانیک نیست، بلکه مکانیک در حد تعمیر و تعویض موتور کاری یاد گرفته اما نمی تواند تغییراتی در موتور ایجاد کند که منجر به ارتقای وضعیت موتور شود، وضعیت مدیریت بانک مرکزی در حال حاضر اینگونه است.
وی در این باره افزود: وقتی مدیری از بورس به ریاست بانک مرکزی گمارده می شود باید منتظر مسائلی باشیم که یک عمر در بورس آموخته مثل منفعت های شخصی نه سیاست گذاری هایی مبنی بر تامین منافع ملی. مثل اینکه از یک نمایشگاه دار خودرو بخواهیم طرحی برای خرید همگانی خودرو و منفعت کلیه مردم بریزد، قطعا نمایشگاه دار به فکر کسب بیشتر سود خود است نه اینکه همه مردم با قیمت های خوب صاحب خودرو شوند!
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد در این باره توضیح داد: بی شک انتخاب حسابداران و کارشناسان مالی و بورس برای ریاست بانک مرکزی اشتباهی بزرگ است چرا که نفع ملی در نظر گرفته نمی شود و این موضوع متاسفانه در ماه های اخیر ثابت شده که چرا که بانک مرکزی در تنور دولت می دمید، تنوری که مایل به افزایش نرخ ارز است نه کاهش نرخ ارز!
خبر بد برای دلالان ارزی
بدنه کشتی از چیست؟
ویدیویی جنجالی باشگاه استقلال از اشتباهات داوری علیه آبی‌ها!
ساعت هوشمند مکالمه دار با قیمت مناسب
چطور رپورتاژ آگهی تاثیرگذار بنویسیم؟
قیمت ایمپلنت کره ای؛ انواع برند ایمپلنت کره ای
چرا دستگاه اولتراسونیک «اِل دی اِم» گزینه خوبی برای اکثر نیازهای زیبایی و درمانی هستش.
حرکت جنون آمیز شهروند شیرازی در اتوبان + فیلم
راهنمای خرید بیمه ارزان خودرو در سال ۱۴۰۱
لیست قیمت تورهای استانبول از سراسر ایران
5 برند برتر داکت اسپلیت خارجی
گوناگون
بهترین مرکز درمان زگیل تناسلی کجاست؟
بهترین سفره خانه و رستوران سنتی در لواسان کجاست؟
لیفت چشم گربه‌ای در یک جلسه
چرا نرخ ارز نباید کاهش یابد؟
گفتند آش‌فروشی، آشی درست کرده بود که خیلی بی‌مزه و بی.رمق بود و کسی به آن اقبالی نمی‌کرد.
آش‌فروش بالای سر دیگ ایستاده بود و با آب گردون آش کذایی را به هم می‌زد و دائماً داد می‌زد: حالا بهتر شد ، حالا بهتر شد. یک عده ای می‌آمدند و یک کاسه آش می‌خریدند، ولی وقتی متوجه می‌شدند که آش کماکان بی‌رمق و بی‌مزه است، خبر بد برای دلالان ارزی کاسه را به زمین می‌زدند و پراکنده می‌شدند ، ولی آش‌فروش باز به جای اینکه به فکر خوش طعم کردن آش با افزودن گوشت و سبزی و نمک و غیره باشد، فقط آن را هم می‌زد و با فریاد به تبلیغ می‌پرداخت و داد می‌زد: حالا بهتر شد، حالا بهتر شد. برخی باز برای مدت کوتاهی فریب می‌خوردند، ولی هر نوبت تعداد کسانی که به حرف آش‌فروش اعتماد می‌کردند، کمتر می‌شد.
ببینید، در شرایطی که نرخ تورم در کشور ما بیش از ۱۰ برابر نرخ تورم در کشورهای حوزه دلار است، نباید از بالا رفتن قیمت ارز تعجب کرد، ولی در موقع ریزشی شدن، می‌شود سوال کرد که چه اتفاق مثبتی افتاده که قیمت‌ها رو به پایین حرکت کرده است؟ و وقتی هیچ دلیلی علمی و اقتصادی برای ریزش قیمت‌ها مشاهده نشود ، معلوم می‌شود که یا مساله دستوری و مصنوعی است و یا جو خاصی به وجود آمده، مثلا فلان مقام بین‌المللی سخن خاصی گفته یا سفری به ایران داشته، و تجربه نشان داده که قیمت‌های مصنوعی و دستوری یا قیمت‌هایی که به دلیل جو روانی ایجاد شده، پایدار نخواهد بود.
البته نوسانات نرخ ارز ربطی به افزایش آن ندارد و هر یک دلایل جداگانه دارد. جلوگیری از نوسانات و تلاطم در بازار ارز از وظایف اصلی بانکهای مرکزی است و اصولا بانکهای مرکزی سه وظیفه اصلی دارند؛ اول کنترل نرخ تورم و بهره، دوم، پایین آوردن نرخ بیکاری و سوم، جلوگیری از نوسانات و ثبات قیمت‌ها.
بنابراین وقتی اتفاقات مثبت و منفی سیاسی رخ می‌دهد، مدیران و مسوولان اقتصادی کشورنباید اجازه دهند که بازار گرفتار تلاطمات و نوسانات ویرانگر شود.
به نظر حقیر از مهمترین مشکلاتی که در اقتصاد کشور و به تبع آن در حوزه ارز با آن روبرو هستیم، غیرواقعی بودن قیمت‌ها و چند نرخی بودن‌ها است و اختصاصا در حوزه ارز باید به محدودیت‌هایی هم که برای صرافان دارای مجوز به خصوص صرافان کم سرمایه ایجاد شده، اشاره کنم. این محدودیت‌ها باعث می‌شود که تجار واردکننده هم برای تهیه ارز دچار مشکل باشند و از سوی دیگر، بازرگانان صادرکننده هم برای فروش ارز خود آزاد نبوده و گرفتار اجبارها و تحمیلات باشند که برخی از آنها را از حوزه صادرات فراری می‌دهد.
به نظر حقیر، بهتر است بانک مرکزی و دولت جدید با تک نرخی کردن ارز و برچیدن انواع قیمت‌های غیرواقعی و رانتی و بازارهایی غیر از بازار آزاد، اجازه هر چه بیشتر رقابتی تر شدن را به بازار ارز بدهند و خودشان وظیفه نظارت را به عهده بگیرند و دخالت در بازار خبر بد برای دلالان ارزی خبر بد برای دلالان ارزی را فقط در زمانی انجام دهند که عواملی یا کسانی با سرمایه‌های بزرگ بخواهند به طور مصنوعی بازار را تحت تاثیر نوسانات و تلاطمات مخرب قرار دهند.
ناگفته نماند، با توجه به تفاوت بیش از ۳۰ درصدی نرخ تورم در کشور ما و کشورهای حوزه دلار حتی با فرض حل شدن مشکلات سیاسی و آزاد شدن پول های بلوکه شده ما و ایجاد درآمدهای سرشار ، باز هم تثبیت دستوری نرخ ارز برای درازمدت یا حتی میان‌مدت، نه ممکن است و نه حتی مفید، و هیچ‌گاه در شرایطی که نرخ تورم در کشور ما بیش از ۱۰ برابر در کشورهای حوزه دلار است نباید از بالا رفتن قیمت ارز جلوگیری شود، و فقط می‌باید مراقب بود که این افزایش قیمت همراه تلاطم و نوسان نباشد و تا وقتی هیچ دلیل علمی و اقتصادی برای ریزش قیمت‌ها مشاهده نشود، نباید اجازه داده شود قیمت‌ها با دستکاری یا جوزدگی ریزشی شود. چون معلوم است که قیمت‌های مصنوعی و دستوری پایدار نخواهد بود.
* رییس اسبق کانون صرافان
دیدگاه شما