سبد گردانی چیست؟
سبد گردانی اصطلاحی در دنیای بورس می باشد که در واقع یعنی انجام اموری همچون خرید سهام، فروش و نگهداری از آن توسط شخص حقوقی طی یک قرارداد برای فرد سرمایه گذار است.
برخی از شرکت های سرمایه گذار هستند که از افرادی متخصص در بازار بورس و کاملا مسلط به خرید و فروش سهم و کلیه موارد مربوط به آن بهره می گیرند و در حوزه سبد گردانی بورس فعالیت می کنند.
به طور کلی افراد بسیاری هستند که تمایل به سرمایه گذاری در بورس را دارند ولی به دلیل پیچیدگی آن و عدم آگاهی به مسائل آن از انجام این کار صرف نظرمی کنند.
حال با وجود شرکت های سبد گردان می توان به راحتی یکی از میلیون ها افرادی بود که در بازار بورس سرمایه گذاری و از آن کسب سود می کنند.
این نوع شرکت ها مسئولیت خرید، فروش، نگهداری سهم خریداری شده شما را به عهده می گیرند و دیگر نیازی به انجام این کارها توسط خود شما و درگیر شدن با مسائل پیرامون آن نیست.
وظایف شرکت های سبد گردان
سبد گردان موظف است هرگونه اقدام به خرید سهام از مقدار ریسک پذیری سهم کاملا مطلع شود تا بتواند بهترین خرید ممکن را داشته باشد.
بر اساس این ریسک پذیری سبدگردان میزان خرید سهام از بازار بورس یا سایر اوراق بهادار را سازمان دهی می‌کند.
توافقات بین سبد گردان و سرمایه گذار و همچنین میزان سودی که نصیب سبدگردان می‌شود در قالب یک قرارداد بین سبدگردان و سرمایه‌گذار ثبت می‌شود.
مواردی از قبیل میزان تعهدات سبدگردان در قبال سرمایه گذار میزان کارمزدی که سرمایه‌گذار به ازای دریافت خدمات باید به سبدگذار پرداخت کند و نحوه گزارش دهی سبدگردان به سرمایه‌گذار نیز در این قرارداد ذکر می‌شوند.
میزان حداقل سرمایه ای که باید برای شروع سبد گردانی در نظر گرفته شود توسط شرکت سبدگردان تعیین می شود.
مزایای سبد گردانی
- خرید و فروش توسط افراد متخصص و با تجربه
- تنوع بخشی در سبد سرمایه‌ها و بنابراین کاهش ریسک سرمایه
- سرمایه‌گذاری بدون دغدغه و بی‌نیاز از صرف وقت برای معاملات
- ریسک کمتر و مدیریت سرمایه بهتر توسط متخصصین حوزه بورس و سرمایه گذاری
- شفافیت و نظارت کامل به دلیل نظارت قانونی برای اطمینان از حقوق سرمایه‌گذاران
- عدم نیاز به تصمیم گیری در زمان خرید و فروش سهام و دور بودن از استرس و فشار مربوط به آن
- به دست آوردن بازده بالاتر در مقایسه با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری به دلیل پذیرفتن ریسک بالاتر
نکات مهم در انتخاب سبدگردان
سابقه سبد گردان در مدیریت دارایی‌ها و میزان بازدهی کسب شده در آن‌ها در واقع بررسی سوابق سبدگردانی و سودهای کسب شده توسط شرکت سبدگردانی
بهره گیری از تیم تخصصی و کاملا حرفه کارمزد سبدگردانی ای و مسلط به تمامی مسائل دنیای بورس و سرمایه گذاری
اعتبار و میزان معروفیت که شرکت سبد گردان در بازار سرمایه دارد.
نکات مهم در تنظیم قرارداد سبدگردانی
فرایند سبدگردانی برای ارایه یک کار با کیفیت فرایند حساسی محسوب می‌شود. برای آنکه شرکت‌های سبدگردان و یا کارگزاری‌های دارای مجوز صاحب نام در این زمینه بتوانند خدمات قابل قبولی به سرمایه گذارانشان ارائه دهند معمولاً حداقل مبلغی برای سرمایه گذاری در نظر گرفته می‌شود.
کارمزدها در فرایند سبدگردانی با توجه به بازدهی کارمزد سبدگردانی کسب شده سبدگردان تعریف می‌شوند. یعنی در صورتی‌که سبدگردان نتواند بازدهی بیش از نرخ سود سپرده کوتاه مدت بانکی را کسب کند، عملا کارمزدی از سرمایه گذار در یافت نمی‌کند. کارمزد سبدگردان به صورت درصدی از سود مازاد بر نرخ سود سپرده کوتاه مدت بانکی تعریف می‌شود. هر چقدر حجم آورده سرمایه‌گذار بیشتر باشد، درصد سهم کارمزد سبدگردان در سیستم کمتر تعریف می‌گردد.
سبدگردانی چیست و چه اصول و قوانینی دارد؟
بازار بورس محیطی است که تفاوت‌های بسیار زیادی با محیط‌هایی که در آن بزرگ شده‌ایم دارد. که شناخت و درک آن احتیاج به آموزش، مطالعه، تمرین و تکرار و تجربه دارد. به همین دلیل افرادی که تمایل به یادگیری یا زمان کافی برای آن را ندارند، از طرفی می‌خواهند از مزایای سودآور این بازار بهره‌مند باشند، به معامله گران روی می‌آورند. در این مقاله گروه تحقیقاتی کالج تی بورس قصد دارد شما را با تمامی جوانب سبدگردانی آشنا سازد.
سبدگردانی چیست؟
سبدگردانی که یک خدمت مالی برای سرمایه داران است در بازار پورس جهان بیش از نیم قرن قدمت دارد. هرچند که بطور غیر رسمی بازار بورس اوراق بهادار تهران چند دهه معامله‌گری سبد انجام می‌شد اما سبدگردانی پس از ایجاد صندوق های سرمایه گذاری مشترک رونق گرفت.
در کارمزد سبدگردانی سبدگردانی چیدمانی صحیح از دارایی‌های مختلف اعم از سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق خزانه، اوراق سکه بهار آزادی و … داریم که به شخص خاصی تعلق دارد. به عبارت دیگر، معامله‌گری سبد تصمیم به خرید و فروش یا نگهداری اوراق بهادار به نام سرمایه گذار خاص است. (مالکیت سبد کاملاً متعلق به سرمایه گذار است) که توسط سبدگردان در قالب قراردادی مشخص، جهت کسب سود برای سرمایه گذار مورد نظر رخ می‌دهد.
کارمزد معامله‌گری سبد چگونه محاسبه می‌شود؟
سبدگردانی یا مدیریت پورتفوی خدمتی است که شرکت های دارای مجوز سبدگردانی و برخی از کارگزاری های بورس اوراق بهادار برای افراد سرمایه دار دارند. شرکت سبدگردانی از چندین شخص خبره تشکیل شده است که در معامله گری تبحر دارند. وظیفه این افراد کسب سود برای سرمایه داران است که با توجه به قرارداد مابین آن‌ها یک میزان مشخصی کارمزد دریافت می‌کنند. پس از انتخاب یک معامله‌گر سبد مناسب، با یک گروه حرفه‌ای عقد قرارداد می‌شود. کارمزد سبدگردانی بر اساس مقررات و مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار و قرارداد منعقد شده با مشتریان محاسبه می‌شود. اصولاً این کارمزد از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد درصدی (کارمزد مدیریت و کارمزد عملکرد) تشکیل شده است. فرض کنید که سبدگردان و سرمایه گذار با هم توافق می‌کنند که ۳۰ درصد سود کل پورتفوی به عنوان کارمزد به معامله‌گر سبد تعلق گیرد. مثلاً سرمایه گذاری که ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه گذاری کرده و در پایان مدت قرارداد به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان سودآوری رسیده باشد. سی میلیون به سبدگردان به عنوان کارمزد تعلق می‌گیرد.
در روش دیگر معامله‌گر سبد کارمزد ثابت (کارمزد مدیریتی) علاوه بر کارمزد درصدی دریافت می‌کند. برای مثال در قرارداد ثبت می‌شود معامله‌گر ۲۰ درصد سود سالیانه ثابت دریافت کارمزد سبدگردانی کند و هرچقدر که پورتفوی از این مبلغ قرارداد بیشتر سودآور باشد مجدد یک پنجم سود به سبدگردان اختصاص یابد. همانطور که بدیهی است منافع سبدگردان در جهت افزایش بازدهی پورتفوی سرمایه گذار است. پس تمامی تلاش خود را انجام می‌دهد تا هر چه بیشتر برای سرمایه گذار سودآور باشد. این یک معامله برد-برد است.
سبدگردان مناسب چه ویژگی‌هایی دارد؟
- سابقه و عملکرد مناسب سبدگردان
- گروه مدیریتی مناسب و حرفه‌ای
- تعداد و حجم سبدهای تحت اختیار
- معروفیت و خوش‌نامی در بازار بورس
اصطلاحات پرکاربرد در قراردادهای سبدگردانی
۱- سرمایه گذار
۲- سبد اختصاصی
دارایی‌هایی که در پورتفوی سرمایه گذار قرار دارد و با توجه به قرارداد (و متمم‌های آن) که بین سرمایه دار و سبدگردان بسته شده است، در دست معامله گر است.
۳- سبدگردانی
سبدگردانی به فرایندی گفته می‌شود که در آن مدیریت دارایی سرمایه دار به عهده معامله‌گر سبد است. در این موقعیت سبدگردان تصمیم به خرید و فروش سهام یا هرگونه سرمایه گذاری مجاز در سبد اختصاصی جهت کسب سود برای سرمایه گذار است.
۴- سبدگردان (پرتفوگردان)
شخصی است که سرمایه را مدیریت می‌کند و مسئولیت نظارت بر آن را در ازای دریافت کارمزدی مشخص پذیرفته است.
۵- قرارداد
۶- متمم قرارداد
هرگونه اعمال تغییر در بندهای قرارداد از جمله افزایش سرمایه توسط سرمایه گذار یا برداشت سرمایه در سبد اختصاصی، با اضافه کردن متمم به قرارداد امکان‌پذیر است. توجه داشته باشید متمم‌های قرارداد باید به امضای طرفین قرارداد برسد.
۷- کد سبد
برای همه قراردادهای سبدگردانی از طرف سازمان بورس اوراق بهادار یک کارمزد سبدگردانی کد اختصاصی صادر می‌شود، این کد اختصاصی با حروف PRX آغاز می‌شود. این کد نشانگر یک قرارداد سبدگردانی هستند که تمام دارایی‌های آن به سرمایه گذار تعلق داشته و مدیریت آن توسط معامله‌گر سبد انجام می‌شود.
۸- کارمزد مدیریت و عملکرد
کارمزد دریافتی از طرف گروه سبدگردانی با توجه به قرارداد میتواند کاملا متغییر باشد. اصولا از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد عملکرد تشکیل شده است. کارمزد ثابت مبلغ کمی است که صرفا برای مدیریت بر پورتفوی دریافت می‌شود. ولی کارمزد عملکرد وابسته به میزان دارایی پورتفوی و میزان سودآوری پورتفوی متغییر خواهد بود. نهایتا طرفین قرار داد میزان کارمزد را در قرارداد تعیین خواهند کرد.
نتیجه‌گیری
پورتفو گردانی یکی از خدمات مالی برای شخصی خاص است که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس را دارد. افراد سرمایه داری که دانش لازم برای سودآوری در بازار بورس را ندارند، سرمایه خود را طبق قراردادی مشخص در قالب یک پورتفوی در اختیار افراد خبره این کار قرار می‌دهند. معامله‌گران سبد با هدف کسب سود برای سرمایه گذار، پورتفوی شخص را مدیریت می‌کند. هدف آن‌ها کسب سود هر چه بیشتر برای سرمایه گذار است. چرا که با سودآوری بیشتر معامله‌گر سبد هم کارمزد بیشتری دریافت می‌کند.
جزئیات خبر
فرق سبدگردانی با صندوق‌های سرمایه گذاری در اساس کار نیست بلکه در چند مورد تفضیلی است. سبدگردانی همانند صندوق سرمایه‌گذاری، مدیریت پرتفوی سهام را در بر می‌گیرد ( البته در اینجا منظور ما صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام است و نه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت).
۱ – سرمایه‌گذاری با اسم شخص: یکی از تفاوت‌های سبدگردانی با صندوق سرمایه‌گذاری در این است که فرآیند سبدگردانی با سرمایه یک شخص و به نام همان شخص ( حقیقی یا حقوقی ) انجام می‌گردد ولی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک همان طور که از اسم آن مشخص است متشکل از سرمایه افراد مختلفی است که در یک صندوق مشترک جمع آوری شده و به اسم صندوق که یک ماهیت حقوقی دارد معاملات انجام می‌شود.
۲ – درصد صرف شده در هر صنعت: در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، مدیران سرمایه‌گذاری جهت خرید سهام باید درصد سرمایه‌گذاری در هر سهم یا هر صنعت را طبق دستورالعمل مربوطه رعایت کنند. بر فرض مثال حداکثر ۳۰% از دارایی‌های صندوق در یک صنعت میتواند سرمایه‌گذاری شود. در حالی که در سبدگردانی همچین محدودیت‌هایی وجود ندارد.
۳ – قابلیت مشاهده دارایی‌ها : در سبدگردانی بر اساس نام کاربری و رمز عبور که به سرمایه‌گذار از طرف سبدگردان داده می‌شود، این امکان را به سرمایه‌گذار می‌دهد تا با استفاده از سامانه سبدگردانی، به صورت تفضیلی نوع عملکرد و گردش حساب سبد خود را مشاهده کند و به صورت کامل خرید و فروش‌های انجام شده را ملاحظه نماید. اما در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک شما تنها می‌توانید از ترکیب دارایی‌های صندوق بر اساس نوع صنعت و نهایتا اینکه ۵ سهام اول صندوق چه میزان از دارایی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند را مشاهده نمایید.
۴ – وجود ارکان مختلف : با توجه به ماهیت حقوقی صندوق، این نهاد دارای ارکانی نیز است. ارکان نظارتی صندوق که متولی و حسابرس صندوق هستند، و ارکان اجرایی صندوق که شامل مدیر،ضامن (حسب مورد) و کارگزار هستند. صندوق دارای اساسنامه و امید‌نامه مشخص و تایید شده از سوی سازمان بورس و مجمع سرمایه‌گذاران خود صندوق است. در کارمزد سبدگردانی سبدگردانی اساسنامه و مجمع سرمایه‌گذاران وجود ندارد چون طرف قرارداد یک شخص است. در سبدگردانی قرارداد در سه نسخه بر اساس فرمت مصوب و ابلاغیه سازمان بورس تنظیم می‌گردد، هر سه نسخه قرارداد به سازمان بورس ارسال و بعد از بررسی و تایید سازمان بورس، کد سبدگردانی به نام مشتری نزد سبدگردان صادر می‌گردد. یک نسخه از قرارداد نزد سازمان بورس، یک نسخه نزد سرمایه‌گذار و یک نسخه نزد سبدگردان می‌ماند. در سبدگردان رکن حسابرس وجود دارد که علاوه بر فرآیند حسابرسی، نقش امین سرمایه گذار در سبدگردانی را بر عهده دارد و طی فاصله‌های زمانی مشخص، گزارشی از عملکرد سبدگردان ارائه می‌کند. این حسابرس باید از حسابرسان معتمد بورس باشد.
۵ – کارمزدها : کارمزد سبدگردان در فرآیند سبدگردانی به این شکل است که معمولا تا میزان سودی که بانک به شما می دهد، سبدگردان از شما کارمزدی دریافت نمی کند. مازاد بر سودی که بانک به شما می دهد اگر از سبد شما سودی حاصل شد، بستگی به میزان سرمایه شما بین ۱۵ تا ۳۰ درصد مازاد سود را سبدگردان از شما به عنوان کارمزد مدیریت سبد دریافت می‌کند. برای مثال، فرض می کنیم سرمایه شما ۲۰۰ میلیون تومان است و اگر سرمایه خود را در بانک سپرده کنید، سالانه ۲۰ درصد سود به شما تعلق می‌گیرد یعنی ۴۰ میلیون تومان. حال در نظر بگیرید طی یک سال عملکرد سبدگردانی، سبد شما ۵۰ میلیون تومان سود کرده است. در اینجا از این ۵۰ میلیون تومان ابتدا سودی که بانک به شما می‌دهد را کم می‌کنیم یعنی ۴۰ میلیون تومان را.
از ۱۰ میلیون تومان سود مازاد، ۳۰% آن کارمزد مدیریت سبدگردانی خواهد بود، و ۷ میلیون تومان مابقی مجدد به سرمایه‌گذار تعلق دارد. در مجموعه سود خالص سرمایه‌گذار از سبدگردانی ۴۷ میلیون تومان خواهد بود. اما هزینه کارمزد در صندوق‌های سرمایه‌گذاری در زمان ابطال واحد‌های سرمایه‌گذاری از شما دریافت می‌گردد. این کارمزد بستگی به اینکه بین روزهای صدور و ابطال واحد سرمایه‌گذاری چه فاصله‌ای وجود دارد، بین ۱ تا ۵ درصد قیمت ابطال خواهد بود.
نکته دوم: مزیت سبدگردانی نسبت به سپرده‌گذاری در بانک
مزایای سبدگردانی نسبت به بانک چیست و چرا سرمایه را در بانک سپرده گذاری نکنید؟ ابتدا باید دانست که تیم سبدگردانی متشکل از افرادی تحصیلکرده و مجرب در زمینه سرمایه‌گذاری هستند. وقتی صحبت از سرمایه‌گذاری می‌شود منظور تمام بازارهای مالی و فیزیکی است و نه صرفا یک بازار. پس این افراد با توجه به بازده مورد انتظار شما، ریسک مناسب و معقول را برآورد کارمزد سبدگردانی و متحمل می‌شوند تا بازده سبدگردانی بیش از بازدهی سپرده‌گذاری بانکی باشد. همانطور که بیان شد، کارمزد سبدگردانی در حالی از شما اخذ می‌شود که سود سبد شما بیش از سودی باشد که بانک به شما طی یک سال خواهد داد. پس سبدگردان نه تنها باید سود معادل سود بانکی برای سبد شما محقق کند، بلکه باید سودی فراتر از آن را به دست آورد تا خود بتواند کارمزد دریافت کند. در غیر این صورت حاصل فعالیت یک سال سبدگردان، درآمدی برای آن در بر نخواهد داشت! پس سبدگردان با توجه به تکنیک‌های خاص خود، در تلاش خواهد بود سودی بیش از سود بانکی را محقق کند.
اگر شما فرد ریسک گریزی هستید می‌توانید پول خود را در بانک سپرده کنید. اما باید به یاد داشته باشید اگر بخواهید پول خود را زودتر از موعد یکسال از حساب‌تان برداشت کنید می‌بایستی جریمه آن را پرداخت کنید. یعنی نرخ سود سپرده یکساله دیگر به سرمایه شما تعلق نخواهد گرفت و کارمزد سبدگردانی کارمزد سبدگردانی سرمایه شما مشول نرخ سود سپرده کوتاه مدت می‌شود که بسیار پایین‌تر است.
شاید شما این ادعا را داشته باشید که در بانک، اصل پول شما بدون ریسک حفظ خواهد شد. باید گفت اولا هیچ سرمایه‌گذاری کاملا بدون ریسک نیست. سپرده‌گذاری در بانک کم ریسک است و نه بدون ریسک. دوما با توجه به شرایط فعلی وخیم سیستم بانکی کشور، می‌توان سپرده‌گذاری بانکی را همراه ریسک تلقی کرد. سوما با توجه به توضیحاتی که ذکر شد، سبدگردان نه تنها باید اصل پول شما را حفظ کند، بلکه باید سودی بیش از سود بانکی را بدست آورد تا خود درآمد داشته باشد. پس سبدگردان بر اساس تجربه مفید و دانش خود، هر گاه لازم بداند برای کاهش ریسک سبد شما و حفظ اصل سرمایه، از سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت و امثال آن استفاده خواهد کرد.
نکته سوم: احتمال کلاهبرداری
در سبدگردانی آیا امکان کلاهبرداری وجود دارد؟ اگر به نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار ، مراجعه کنید، خیر.
نهادهای مالی که بیشتر با عنوان کارگزار برای افراد عادی شناخته شده‌اند، جهت امور سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز لازم را دریافت می‌کنند. باید دانست این مجوز به هیچ فرد حقیقی داده نشده است. همچنین کارمزد سبدگردانی این مجوز صرفا به تعداد محدودی از کارگزارن که شرایط لازم را داشته‌اند تعلق گرفته است. میزان سرمایه مورد نیاز، عملکرد مناسب، مشتری مداری، داشتن پرسنل مجرب و حرفه‌ای، امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب و… از جمله شرایطی است که کارگزارن برای اخذ مجوز سبدگردانی باید داشته باشند.
مجوز سبدگردانی برای ۲ سال اعطا می‌شود و کارگزار مربوطه طی دو سال همواره باید شرایط لازم و کافی را حفظ کند تا موفق به تمدید مجوز فعالیت سبدگردانی شود. از آنجا که برای شروع فعالیت سبدگردانی قراردارد فی‌مابین کارگزار (سبدگردان ) و مشتری در سه نسخه منعقد می‌شود، ابتدا هر سه نسخه نزد سازمان بورس ارسال می‌گردد. بعد از بررسی قرارداد (مفاد قرارداد طبق نمونه تایید شده سازمان بورس است ) یک نسخه از آن نزد سازمان بورس جهت نظارت بر عملکرد سبدگردان باقی می‌ماند. نسخ دیگر به سبدگردان و مشتری داده خواهد شد.
براساس قرارداد از طرف سازمان بورس یک حسابرس معتمد از حسابداران رسمی کشور جهت رسیدگی به امور کارمزد سبدگردانی سبدگردانی و بررسی رعایت صرف و صلاح مشتری، تعیین می‌گردد. طی فواصل زمانی مشخص حسابرس گزارش‌هایی از نوع عملکرد سبدگردان به مشتری خواهد داد.
برای شروع عملیات سبدگردانی از طرف سازمان بورس یک کد سبدگردانی ( با کد معاملاتی متفاوت است ) به نام مشتری نزد آن سبدگردان صادر می‌کند و سبدگردان تمام خریدها و فروش‌های سهام و سایر اوراق بهادر را برای هر مشتری با کد منحصر بفرد همان سبد انجام می‌هد.
برای اینکه مشتری بهتر و بیشتر در جریان عملکرد سبدگردان قرار گیرد، یک نام کاربری و رمز عبور به مشتری بصورت محرمانه تحویل داده خواهد شد تا مشتری بتواند با استفاده از سیستم گزارش‌دهی سبدگردانی، در جریان تحولات سبد خود قرار گیرد. در قرارداد منعقهده سبدگردانی، صرفا شماره حساب بانکی مشتری همراه با شماره شبا مربوطه قید می‌گردد تا در صورت درخواست وجه مشتری، وجه به آن حساب واریز شود.
با توجه به توضیحات بالا و مواردی همچون نظارت سازمان بورس، رسیدگی حسابرس معتمد، کد سبدگردانی اختصاصی، نام کاربری و رمز عبور سیستم گزارش‌دهی سبد، شماره حساب به نام مشتری، ارتباط مستقیم درآمد سبدگردانی با سود سبد و… به شرط آنکه با کارگزاران دارای مجوز سبدگردانی قرارداد منعقد شود، احتمال کلاهبرداری در سبدگردانی وجود ندارد.
اختصاصی
حال اگر به شما بگوییم که نهادی مالی به نام سبدگردان وجود دارد حتما این سوال برایتان پیش می آید که:
آیا مورد تأیید و تحت نظارت مستقیم سازمان بورس و اوراق بهادار بوده؟
و آیا متشکل از افراد تحصیلکرده و آگاه به بازار است؟ که به‌صورت تخصصی کار مدیریت سرمایه و سبدگردانی را در بستر بازار سرمایه انجام می‌دهند؟
سبدگردانی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
افراد خبره در حوزه سرمایه‌گذاری، طبق ویژگی‌های شخصیتی و شرایط مالی شما، برایتان یک سبد متشکل از انواع سهام (پرتفوی) تشکیل می‌دهند. به آن سبدگردانی و یا سرویس مدیریت پرتفوی می‌گویند.
پس از تشکیل سبد متناسب با روند بازار و اطلاعات منتشرشده و تغییرات شرایط اقتصادی، سیاسی، قیمت ارز و تورم، سبد شما مدیریت و بهینه‌سازی می‌شود تا به سوددهی و افزایش ارزش سبد برسد.
سبدگردانی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
سبدگردان یک شخص حقوقی است که طبق قراردادی توسط سرمایه‌گذار موظف می‌گردد. امور مدیریت سرمایه شخص سرمایه‌گذار را طبق چهارچوب‌های مشخص انجام دهد.
فرآیند سبد گردانی در آرمان آتی، بر مبنای شاخص‌های متنوعی چون سطح ریسک‌پذیری، انتظار میزان بازدهی و میزان سرمایه مشتریان، با بهره‌گیری از توان تحلیلی و مدیریت علمی مجموعه صورت می‌پذیرد.
مدیریت سبد در آرمان آتی، از مکانیزم منحصر به فردی پیروی می‌کند و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، بر اساس اتخاذ تصمیمات مدیر یا مدیران سبد، تحت نظارت کمیته سرمایه‌گذاری متشکل از اعضای واحد مدیریت دارایی شرکت و برخی از فعالین خوش‌نام بازار سرمایه ایران تنظیم می‌گردد.
سبدگردانی چیست و چه اصول و قوانینی دارد؟
بازار بورس محیطی است که تفاوت‌های بسیار زیادی با محیط‌هایی که در آن بزرگ شده‌ایم دارد. که شناخت و درک آن احتیاج به آموزش، مطالعه، تمرین و تکرار و تجربه دارد. به همین دلیل افرادی که تمایل به یادگیری یا زمان کافی برای آن را ندارند، از طرفی می‌خواهند از مزایای سودآور این بازار بهره‌مند باشند، به معامله گران روی می‌آورند. در این مقاله گروه تحقیقاتی کالج تی بورس قصد دارد شما را با تمامی جوانب سبدگردانی آشنا سازد.
سبدگردانی چیست؟
سبدگردانی که یک خدمت مالی برای سرمایه داران است در بازار پورس جهان بیش از نیم قرن قدمت دارد. هرچند که بطور غیر رسمی بازار بورس اوراق بهادار تهران چند دهه معامله‌گری سبد انجام می‌شد اما سبدگردانی پس از ایجاد صندوق های سرمایه گذاری مشترک رونق گرفت.
در سبدگردانی چیدمانی صحیح از دارایی‌های مختلف اعم از سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق خزانه، اوراق سکه بهار آزادی و … داریم که به شخص خاصی تعلق دارد. به عبارت دیگر، معامله‌گری سبد تصمیم به خرید و فروش یا نگهداری اوراق بهادار به نام سرمایه گذار خاص است. (مالکیت سبد کاملاً متعلق به سرمایه گذار است) که توسط سبدگردان در قالب قراردادی مشخص، جهت کسب سود برای سرمایه گذار مورد نظر رخ می‌دهد.
کارمزد معامله‌گری سبد چگونه محاسبه می‌شود؟
سبدگردانی یا مدیریت پورتفوی خدمتی است که شرکت های دارای مجوز سبدگردانی و برخی از کارگزاری های بورس اوراق بهادار برای افراد سرمایه دار دارند. شرکت سبدگردانی از چندین شخص خبره تشکیل شده است که در معامله گری تبحر دارند. وظیفه این افراد کسب سود برای سرمایه داران است که با توجه به قرارداد مابین آن‌ها یک میزان مشخصی کارمزد دریافت می‌کنند. پس از انتخاب یک معامله‌گر سبد مناسب، با یک گروه حرفه‌ای عقد قرارداد می‌شود. کارمزد سبدگردانی بر اساس مقررات و مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار و قرارداد منعقد شده با مشتریان محاسبه می‌شود. اصولاً این کارمزد از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد درصدی (کارمزد مدیریت و کارمزد عملکرد) تشکیل شده است. فرض کنید که سبدگردان و سرمایه گذار با هم توافق می‌کنند که ۳۰ درصد سود کل پورتفوی به عنوان کارمزد به معامله‌گر سبد تعلق گیرد. مثلاً سرمایه گذاری که ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه گذاری کرده و در پایان مدت قرارداد به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان سودآوری رسیده باشد. سی میلیون به سبدگردان به عنوان کارمزد تعلق می‌گیرد.
در روش دیگر معامله‌گر سبد کارمزد ثابت (کارمزد مدیریتی) علاوه بر کارمزد درصدی دریافت می‌کند. برای مثال در قرارداد ثبت می‌شود معامله‌گر ۲۰ درصد سود سالیانه ثابت دریافت کند و هرچقدر که پورتفوی از این مبلغ قرارداد بیشتر سودآور باشد مجدد یک پنجم سود به سبدگردان اختصاص یابد. همانطور که بدیهی است منافع سبدگردان در جهت افزایش بازدهی پورتفوی سرمایه گذار است. پس تمامی تلاش خود را انجام می‌دهد تا هر چه بیشتر برای سرمایه گذار سودآور باشد. این یک معامله برد-برد است.
سبدگردان مناسب چه ویژگی‌هایی دارد؟
- سابقه و عملکرد مناسب سبدگردان
- گروه مدیریتی مناسب و حرفه‌ای
- تعداد و حجم سبدهای تحت اختیار
- معروفیت و خوش‌نامی در بازار بورس
اصطلاحات پرکاربرد در قراردادهای سبدگردانی
۱- سرمایه گذار
۲- سبد اختصاصی
دارایی‌هایی که در پورتفوی سرمایه گذار قرار دارد و با توجه به قرارداد (و متمم‌های آن) که بین سرمایه دار و سبدگردان بسته شده است، در دست معامله گر است.
۳- سبدگردانی
سبدگردانی به فرایندی گفته می‌شود که در آن مدیریت دارایی سرمایه دار به عهده معامله‌گر سبد است. در این موقعیت سبدگردان تصمیم به خرید و فروش سهام یا هرگونه سرمایه گذاری مجاز در سبد اختصاصی جهت کسب سود برای سرمایه گذار است.
۴- سبدگردان (پرتفوگردان)
شخصی است که سرمایه را مدیریت می‌کند و مسئولیت نظارت بر آن را در ازای دریافت کارمزدی مشخص پذیرفته است.
۵- قرارداد
۶- متمم قرارداد
هرگونه اعمال تغییر در بندهای قرارداد از جمله افزایش سرمایه توسط سرمایه گذار یا برداشت سرمایه در سبد اختصاصی، با اضافه کردن متمم به قرارداد امکان‌پذیر است. توجه داشته باشید متمم‌های قرارداد باید به امضای طرفین قرارداد برسد.
۷- کد سبد
برای همه قراردادهای سبدگردانی از طرف سازمان بورس اوراق بهادار یک کد اختصاصی صادر می‌شود، این کد اختصاصی با حروف PRX آغاز می‌شود. این کد نشانگر یک قرارداد سبدگردانی هستند که تمام دارایی‌های آن به سرمایه گذار تعلق داشته و مدیریت آن توسط معامله‌گر سبد انجام می‌شود.
۸- کارمزد مدیریت و عملکرد
کارمزد دریافتی از طرف گروه سبدگردانی با توجه به قرارداد میتواند کاملا متغییر باشد. اصولا از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد عملکرد تشکیل شده است. کارمزد ثابت مبلغ کمی است که صرفا برای مدیریت بر پورتفوی دریافت می‌شود. ولی کارمزد عملکرد وابسته به میزان دارایی پورتفوی و میزان سودآوری پورتفوی متغییر خواهد بود. نهایتا طرفین قرار داد میزان کارمزد را در قرارداد تعیین خواهند کرد.
نتیجه‌گیری
پورتفو گردانی یکی از خدمات مالی برای شخصی خاص است که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس را دارد. افراد سرمایه داری که دانش لازم برای سودآوری در بازار بورس را ندارند، سرمایه خود را طبق قراردادی مشخص در قالب یک پورتفوی در اختیار افراد خبره این کار قرار می‌دهند. معامله‌گران سبد با هدف کسب سود برای سرمایه گذار، پورتفوی شخص را مدیریت می‌کند. هدف آن‌ها کسب سود هر چه بیشتر برای سرمایه گذار است. چرا که با سودآوری بیشتر معامله‌گر سبد هم کارمزد بیشتری دریافت می‌کند.
دیدگاه شما